Mál nr. 28/2015

Úrskurðarnefnd félagsþjónustu og húsnæðismála
Hafnarhúsinu v/Tryggvagötu, 101 Reykjavík

Miðvikudaginn 1. júlí 2015 var á fundi úrskurðarnefndar félagsþjónustu og húsnæðismála tekið fyrir mál nr. 28/2015:

Kæra A

á ákvörðun

Hafnarfjarðarbæjar

og kveðinn upp svohljóðandi

Ú R S K U R Ð U R:

A hefur með kæru, dags. 28. apríl 2015, skotið til úrskurðarnefndar félagsþjónustu og húsnæðismála synjun Hafnarfjarðarbæjar, dags. 2. mars 2015, á umsókn hennar um lán vegna húsaleiguskuldar.

I. Málavextir og málsmeðferð

Málavextir eru þeir samkvæmt gögnum málsins að kærandi sótti um lán hjá Fjölskylduþjónustu Hafnarfjarðar til greiðslu húsaleiguskuldar að fjárhæð 209.000 krónur. Með bréfi Fjölskylduþjónustu Hafnarfjarðar, dags. 12. febrúar 2015, var umsókn kæranda synjað með vísan til 22. gr. reglna um fjárhagsaðstoð hjá Hafnarfjarðarbæ. Kærandi áfrýjaði afgreiðslu Fjölskylduþjónustunnar til fjölskylduráðs Hafnarfjarðar sem tók málið fyrir á fundi sínum þann 27. febrúar 2015 og samþykkti svohljóðandi bókun:

„Fjölskylduráð Hafnarfjarðar staðfestir niðurstöðu afgreiðslufundar Fjölskylduþjónustunnar um að synja beiðni umsækjanda um lán vegna húsaleiguskuldar með vísan til 2. mgr. 22. gr. reglna um fjárhagsaðstoð hjá Hafnafjarðarbæ þar sem fram kemur að óheimilt sé að veita lán eða styrk til greiðslu skulda við einkaaðila.“

Niðurstaða fjölskylduráðs var tilkynnt kæranda með bréfi, dags. 2. mars 2015. Kærandi lagði fram kæru hjá úrskurðarnefnd félagsþjónustu og húsnæðismála 4. maí 2015. Með bréfi til Hafnarfjarðarbæjar, dags. 5. maí 2015, óskaði úrskurðarnefnd félagsþjónustu og húsnæðismála eftir greinargerð sveitarfélagsins þar sem fram kæmi meðal annars rökstuðningur fyrir hinni kærðu ákvörðun ásamt öðrum gögnum málsins. Greinargerð Hafnarfjarðarbæjar barst með bréfi, dags. 20. maí 2015. Með bréfi úrskurðarnefndar félagsþjónustu og húsnæðismála, dags. 22. maí 2015, var bréf Hafnarfjarðarbæjar sent kæranda til kynningar. Frekari athugasemdir bárust ekki.

II. Málsástæður kæranda

Í kæru til úrskurðarnefndar greinir kærandi frá því að hún hafi óskað eftir að fá lán fyrir vangoldinni húsaleigu hjá félagsþjónustu Hafnarfjarðar og síðar hjá fjölskylduráði Hafnarfjarðar en hafi fengið synjun. Kærandi telur að um ómannúðlegar synjanir sé að ræða þar sem hún og dóttir hennar verði brátt húsnæðislausar.

III. Sjónarmið Hafnarfjarðarbæjar

Í greinargerð Hafnarfjarðarbæjar kemur fram að kærandi búi í almennu leiguhúsnæði í Hafnarfirði og sé á biðlista eftir félagslegu leiguhúsnæði. Hún búi ein með dóttur sinni sem sé á fimmtánda ári. Kærandi hafi fengið á sínum tíma lán hjá Fjölskylduþjónustunni í Hafnarfirði til að inna af hendi fyrirframgreiðslu vegna íbúðarinnar en hafi nú greitt það lán til baka. Kærandi greiði 129.000 krónur á mánuði í húsaleigu en fái samtals 71.700 krónur á mánuði í almennar og sérstakar húsaleigubætur. Í ársbyrjun 2015 hafi kærandi skuldað húsaleigu að fjárhæð 209.000 krónur og hafi sótt um lán hjá Fjölskylduþjónustunni til greiðslu þeirrar skuldar.

Í 22. gr. reglna Hafnarfjarðarbæjar um fjárhagsaðstoð sé fjallað um aðstoð vegna sérstakra fjárhagserfiðleika og heimild til að veita þeim sem fengið hafa fjárhagsaðstoð til framfærslu undangengna sex mánuði eða lengur lán eða styrk vegna sérstakra fjárhagserfiðleika. Í 2. mgr. 22. gr. segi að ekki sé heimilt að veita styrk eða lán til greiðslu skulda við banka, sparisjóði eða aðrar lánastofnanir, svo sem greiðslukortafyrirtæki. Þá sé hvorki heimilt að veita styrk né lán til greiðslu skattskulda eða sekta, né heldur til greiðslu skulda við einkaaðila. Ekki sé gert ráð fyrir því í reglunum að undantekningar séu gerðar frá þessu og þar sem um hafi verið að ræða skuld kæranda við einkaaðila hafi beiðni kæranda verið synjað.

IV. Niðurstaða

Málskotsheimild kæranda er reist á 63. gr. laga nr. 40/1991 um félagsþjónustu sveitarfélaga. Fyrir nefndinni liggja reglur um fjárhagsaðstoð hjá Hafnarfjarðarbæ frá 3. apríl 2014. Í máli þessu er ágreiningur um hvort Hafnarfjarðarbæ hafi borið að samþykkja umsókn kæranda um lán vegna húsaleiguskuldar.

Fjallað er um rétt til fjárhagsaðstoðar til þeirra sem eigi fá séð fyrir sjálfum sér, maka sínum og börnum yngri en 18 ára í IV. og VI. kafla laga nr. 40/1991 um félagsþjónustu sveitarfélaga. Samkvæmt 21. gr. laganna skal sveitarstjórn setja sér reglur um framkvæmd fjárhagsaðstoðar að fengnum tillögum félagsmálanefndar er metur þörf og ákveður fjárhagsaðstoð til einstaklinga í samræmi við reglur sveitarstjórnar, sbr. 2. mgr. sömu greinar. Lög nr. 40/1991 veita þannig sveitarfélögum ákveðið svigrúm til að meta sjálf miðað við aðstæður á hverjum stað, hvers konar þjónustu þau vilja veita. Í samræmi við þetta og ákvæði stjórnarskrárinnar um sjálfstjórn sveitarfélaga er mat á þeirri nauðsyn að meginstefnu til lagt í hendur þeirrar sveitarstjórnar er þjónustuna veitir. Verður ekki við því mati hróflað af hálfu úrskurðarnefndar félagsþjónustu og húsnæðismála enda byggist það á lögmætum sjónarmiðum og sé í samræmi við lög að öðru leyti.

Umsókn kæranda um lán vegna húsaleiguskuldar var synjað á þeirri forsendu að ekki væri heimilt að veita lán til greiðslu skulda við einkaaðila.

Í 22. gr. reglna um fjárhagsaðstoð hjá Hafnarfjarðarbæ er kveðið á um aðstoð vegna sérstakra fjárhagserfiðleika. Þar segir í 1. mgr. að heimilt sé að veita einstaklingum, hjónum eða sambúðarfólki, sem fengið hafa fjárhagsaðstoð til framfærslu undangengna sex mánuði eða lengur, lán eða styrk vegna sérstakra fjárhagserfiðleika. Í 2. mgr. 22. gr. kemur fram að ekki sé heimilt að veita styrk eða lán til greiðslu skulda við banka, sparisjóði eða aðrar lánastofnanir, svo sem greiðslukortafyrirtæki. Þá sé hvorki heimilt að veita styrk né lán til greiðslu skattskulda eða sekta, né heldur til greiðslu skulda við einkaaðila.

Óumdeilt er að kærandi óskaði eftir láni til greiðslu skuldar við einkaaðila. Í ljósi þess verður að telja að Hafnarfjarðarbæ hafi þegar af þeirri ástæðu verið heimilt að synja umsókn kæranda um lán vegna húsaleiguskuldar, sbr. 2. mgr. 22. gr. reglna um fjárhagsaðstoð frá Hafnafjarðarbæ.

Almennt ber sveitarfélögum að gæta jafnræðis og samræmis við ákvörðun um fjárhagsaðstoð. Það er álit úrskurðarnefndarinnar að ekkert hafi komið fram um að mat Hafnarfjarðarbæjar á aðstæðum kæranda hafi verið ómálefnalegt eða andstætt þeim reglum sem um það gilda. Með vísan til þessa ber að staðfesta hina kærðu ákvörðun.

Úrskurð þennan kváðu upp Bergþóra Ingólfsdóttir formaður, Arnar Kristinsson og Gunnar Eydal, meðnefndarmenn.

Ú R S K U R Ð A R O R Ð

Synjun Hafnarfjarðarbæjar á umsókn A um fjárhagsaðstoð er staðfest.

Bergþóra Ingólfsdóttir, formaður

Arnar Kristinsson

Gunnar Eydal