Mál nr. 48/2014

Úrskurðarnefnd félagsþjónustu og húsnæðismála
Hafnarhúsinu v/Tryggvagötu, 101 Reykjavík

Miðvikudaginn 22. október 2014 var á fundi úrskurðarnefndar félagsþjónustu og húsnæðismála tekið fyrir mál nr. 48/2014:

Kæra A

á ákvörðun

Reykjavíkurborgar

og kveðinn upp svohljóðandi

Ú R S K U R Ð U R:

A, hefur með bréfi, dags. 22. ágúst 2014, skotið til úrskurðarnefndar félagsþjónustu og húsnæðismála synjun Reykjavíkurborgar, dags. 2. júlí 2014, á umsókn hans um styrk vegna húsbúnaðar að fjárhæð 100.000 krónur.

I. Málavextir og málsmeðferð

Kærandi sótti um styrk vegna húsbúnaðar að fjárhæð 100.000 krónur hjá Reykjavíkurborg með umsókn, dags. 27. febrúar 2014. Samþykkt var að veita kæranda 50.000 króna styrk vegna húsbúnaðar og var kæranda tilkynnt munnlega um þá afgreiðslu þjónustumiðstöðvar. Með bréfi, dags. 20. maí 2014, áfrýjaði kærandi afgreiðslu þjónustumiðstöðvarinnar til velferðarráðs. Velferðarráð tók málið fyrir á fundi sínum þann 2. júlí 2014 og samþykkti svohljóðandi bókun:

„Velferðarráð staðfesti synjun starfsmanna þjónustumiðstöðvar um húsbúnaðarstyrk að upphæð kr. 100.000.- þar sem aðstæður umsækjanda falla eigi að skilyrðum þeim sem sett eru í 19. gr. reglna um fjárhagsaðstoð varðandi styrk vegna húsbúnaðarkaupa.“

Niðurstaða velferðarráðs var tilkynnt kæranda með bréfi, dags. 2. júlí 2014. Kærandi lagði fram kæru hjá úrskurðarnefnd félagsþjónustu og húsnæðismála 22. ágúst 2014. Með bréfi, dags. 11. september 2014, óskaði úrskurðarnefnd félagsþjónustu og húsnæðismála eftir öllum gögnum málsins, þar á meðal umsókn kæranda, ákvörðun sveitarfélagsins og gögnum um fjárhag kæranda. Enn fremur var óskað eftir greinargerð Reykjavíkurborgar þar sem fram kæmi meðal annars rökstuðningur fyrir hinni kærðu ákvörðun. Greinargerð Reykjavíkurborgar barst með bréfi, dags. 25. september 2014. Með bréfi úrskurðarnefndar félagsþjónustu og húsnæðismála, dags. 30. september 2014, var bréf Reykjavíkurborgar sent kæranda til kynningar. Frekari athugasemdir bárust ekki frá kæranda.

II. Málsástæður kæranda

Kærandi hefur ekki komið neinum sjónarmiðum á framfæri við meðferð máls þessa.

III. Sjónarmið Reykjavíkurborgar

Í greinargerð Reykjavíkurborgar er greint frá aðstæðum kæranda og vísað til þess að hann hafi ekki uppfyllt skilyrði a–d-liða 19. gr. reglna um fjárhagsaðstoð frá Reykjavíkurborg til greiðslu styrks vegna húsbúnaðar. Samþykkt hafi verið að veita kæranda undanþágu frá skilyrði d-liðar 19. gr. um að hafa þegið fjárhagsaðstoð síðastliðna þrjá mánuði og veita honum húsbúnaðarstyrk að fjárhæð 50.000 krónur þar sem málefni hans hefðu verið til langvarandi vinnslu í þjónustumiðstöð og hann hafi uppfyllt önnur skilyrði d-liðar. Ekki hafi verið forsendur til að samþykkja hærri styrk þar sem kærandi hafi fengið endurhæfingarlífeyri á umsóknartíma og hafi til lengri tíma búið hjá ættingjum með tiltölulega lága leigu, eða 40.000 krónur á mánuði, og hefði því átt að geta lagt fyrir til kaupa á húsbúnaði. Af framangreindum ástæðum hafi velferðarráð ekki talið koma til álita að veita umbeðinn styrk og því staðfest synjun starfsmanna þjónustumiðstöðvar.

IV. Niðurstaða

Málskotsheimild kæranda er reist á 63. gr. laga um félagsþjónustu sveitarfélaga, nr. 40/1991. Fyrir nefndinni liggja reglur um fjárhagsaðstoð frá Reykjavíkurborg frá 1. janúar 2011, með síðari breytingum. Í máli þessu er ágreiningur um hvort Reykjavíkurborg hafi borið að samþykkja umsókn kæranda um styrk vegna húsbúnaðar að fjárhæð 100.000 krónur, sbr. 19. gr. framangreindra reglna.

Fjallað er um rétt til fjárhagsaðstoðar til þeirra sem eigi fá séð fyrir sjálfum sér, maka sínum og börnum yngri en 18 ára í IV. og VI. kafla laga um félagsþjónustu sveitarfélaga, nr. 40/1991. Samkvæmt 21. gr. laganna skal sveitarstjórn setja sér reglur um framkvæmd fjárhagsaðstoðar að fengnum tillögum félagsmálanefndar er metur þörf og ákveður fjárhagsaðstoð til einstaklinga í samræmi við reglur sveitarstjórnar, sbr. 2. mgr. sömu greinar. Lög nr. 40/1991 veita þannig sveitarfélögum ákveðið svigrúm til að meta sjálf miðað við aðstæður á hverjum stað, hvers konar þjónustu þau vilja veita. Í samræmi við þetta og ákvæði stjórnarskrárinnar um sjálfstjórn sveitarfélaga er mat á þeirri nauðsyn að meginstefnu til lagt í hendur þeirrar sveitarstjórnar er þjónustuna veitir. Verður ekki við því mati hróflað af hálfu úrskurðarnefndar félagsþjónustu og húsnæðismála enda byggist það á lögmætum sjónarmiðum og sé í samræmi við lög að öðru leyti.

Umsókn kæranda um styrk vegna húsbúnaðar var synjað á þeirri forsendu að skilyrðum 19. gr. reglna um fjárhagsaðstoð frá Reykjavíkurborg hafi ekki verið fullnægt. Í 1. mgr. 19. gr. framangreindra reglna kemur fram að fjárhagsaðstoð til kaupa á húsbúnaði sé heimil í eftirfarandi tilvikum:

a) til einstaklings sem fær fjárhagsaðstoð til framfærslu samkvæmt reglum þessum er eignalaus og er að stofna heimili eftir a.m.k. tveggja ára dvöl á stofnun,

b) til ungs fólks á aldrinum 18–24 ára, sem er eignalaust, sem fær fjárhagsaðstoð til framfærslu samkvæmt reglum þessum, hefur átt í miklum félagslegum erfiðleikum og er að stofna heimili í fyrsta sinn, 

c) þegar rýma þarf íbúð af heilbrigðisástæðum,

d) þegar um er að ræða einstaklinga/hjón/sambúðarfólk sem eiga í félagslegum erfiðleikum og þurfa aðstoð vegna kaupa á nauðsynlegum heimilistækjum. Skilyrði er að viðkomandi hafi fengið fjárhagsaðstoð til framfærslu samkvæmt reglum þessum síðastliðna þrjá mánuði.

Í a- og b-liðum 19. gr. er meðal annars gert að skilyrði að umsækjandi njóti fjárhagsaðstoðar sér til framfærslu samkvæmt reglunum. Kærandi sótti um húsbúnaðarstyrk í febrúar 2014 en samkvæmt gögnum málsins naut kærandi ekki fjárhagsaðstoðar frá Reykjavíkurborg á þeim tíma og er það því mat úrskurðarnefndarinnar að kærandi uppfylli ekki skilyrði a- og b-liða 19. gr. reglnanna. Ekkert hefur komið fram í málinu um að kærandi hafi þurft að rýma íbúð af heilbrigðisástæðum og á c-liður 19. gr. reglnanna því ekki við. Í d-lið 19. gr. er það meðal annars gert að skilyrði að umsækjandi hafi notið fjárhagsaðstoðar sér til framfærslu síðastliðna þrjá mánuði. Líkt og áður greinir naut kærandi ekki fjárhagsaðstoðar á þeim tíma er umsókn um húsbúnaðarstyrk barst Reykjavíkurborg. Samkvæmt gögnum málsins naut kærandi heldur ekki fjárhagsaðstoðar sér til framfærslu síðastliðna þrjá mánuði áður en umsókn var lögð fram. 

Að framangreindu virtu er það mat úrskurðarnefndarinnar að skilyrði 19. gr. reglnanna hafi ekki verið fullnægt í málinu og átti kærandi því ekki rétt á styrk vegna húsbúnaðar. Engu að síður veitti sveitarfélagið kæranda styrk að fjárhæð 50.000 krónur umfram skyldu. Almennt ber sveitarfélögum að gæta jafnræðis og samræmis við ákvörðun um fjárhagsaðstoð. Það er álit úrskurðarnefndarinnar að ekkert hafi komið fram um að mat Reykjavíkurborgar á aðstæðum kæranda hafi verið ómálefnalegt eða andstætt þeim reglum sem um það gilda. Með vísan til þessa ber að staðfesta hina kærðu ákvörðun.

Úrskurð þennan kváðu upp Bergþóra Ingólfsdóttir formaður, Arnar Kristinsson og Gunnar Eydal, meðnefndarmenn.

Ú R S K U R Ð A R O R Ð

Ákvörðun Reykjavíkurborgar, dags. 2. júlí 2014, um synjun á umsókn A, um styrk vegna húsbúnaðar að fjárhæð 100.000 krónur er staðfest.

Bergþóra Ingólfsdóttir, formaður

Arnar Kristinsson

Gunnar Eydal