Mál nr. 87/2019 - Úrskurður

Úrskurðarnefnd velferðarmála

Endurupptekið mál nr. 87/2019

Fimmtudaginn 2. apríl 2019

A

gegn

Akraneskaupstað

Ú R S K U R Ð U R

Mál þetta úrskurða Kári Gunndórsson lögfræðingur, Agnar Bragi Bragason lögfræðingur og Eva Dís Pálmadóttir lögfræðingur.

Með kæru, dags. 26. febrúar 2019, kærði B réttindagæslumaður, f.h. A, til úrskurðarnefndar velferðarmála ákvörðun Akraneskaupstaðar, dags. 5. desember 2018, um synjun á beiðni um að hækka viðmið endurgreiðslu vegna fæðiskostnaðar til kæranda.

I.  Málsatvik og málsmeðferð

Kærandi fór fram á það við Akraneskaupstað að viðmið um endurgreiðslur til hans vegna fæðiskostnaðar starfsmanna yrði hækkað. Þeirri beiðni var hafnað með bréfi sveitarfélagsins, dags. 5. desember 2018. Ákvörðun Akraneskaupstaðar var kærð til úrskurðarnefndar velferðarmála sem úrskurðaði í málinu þann 11. júlí 2019 og var ákvörðunin staðfest.

Í kjölfarið kvartaði kærandi til umboðsmanns Alþingis vegna niðurstöðu úrskurðarins. Með bréfi, dags. 7. nóvember 2019, óskaði umboðsmaður Alþingis eftir nánari skýringum og upplýsingum frá nefndinni. Úrskurðarnefnd velferðarmála fór yfir gögnin í máli kæranda í kjölfar fyrirspurnar umboðsmanns og ákvað að endurupptaka málið. Akraneskaupstað, kæranda og umboðsmanni Alþingis var greint frá þeirri ákvörðun með bréfi úrskurðarnefndar velferðarmála, dags. 28. nóvember 2019. Með bréfi úrskurðarnefndar, dags. 18. desember 2019, var óskað eftir frekari upplýsingum og gögnum frá sveitarfélaginu. Greinargerð Akraneskaupstaðar barst úrskurðarnefndinni 14. febrúar 2020 og var hún send kæranda til kynningar með bréfi úrskurðarnefndar, dags. 17. febrúar 2020. Athugasemdir bárust frá kæranda 3. mars 2020.

II.  Sjónarmið kæranda

Kærandi krefst þess að ákvörðun velferðar- og mannréttindaráðs Akraneskaupstaðar, dags. 5. desember 2018, verði tekin til endurskoðunar þar sem engin heimild sé til staðar fyrir sveitarfélagið að krefjast kostnaðarhlutdeildar hans í fæðiskostnaði starfsmanna sveitarfélagsins og miða endurgreiðslur við fæðispeninga samkvæmt kjarasamningi. Krefst hann enn fremur að fyrirkomulagið taki mið af markmiðum laga nr. 38/2018 og að það mismuni honum ekki né skapi honum óhagræði.

Í kæru kemur meðal annars fram að það verklag hafi verið við lýði undanfarin ár að íbúar í húsnæðisúrræðum hjá Akraneskaupstað, þar sem séu séríbúðir, hafi fengið endurgreiddan kostnað sem hafi hlotist til þegar starfsfólk hafi borðað með þeim. Sé sá kostnaður tilkominn vegna þess að íbúar hafi þurft að kaupa hráefni eða tilbúinn mat fyrir þann starfsmann sveitarfélagsins sem aðstoði þá hverju sinni. Aðstoðin sé einstaklingsbundin og aðstæður á þann veg að starfsfólk sveitarfélagsins borði með þeim einstaklingi sem það aðstoði, annaðhvort í íbúð viðkomandi eða á öðrum vettvangi. Hafi aðrar útfærslur verið reyndar, en ekki gefist vel.

Engar meginreglur séu í gildi í dag um hvernig eigi að haga endurgreiðslum og tryggja að þær séu í samræmi við kostnað sem íbúar leggja út. Í reglugerð nr. 1054/2010 um þjónustu við fatlað fólk á heimili sínu hafi verið í gildi málsgrein í 12. gr.:

„Beri einstaklingur kostnað af fæði starfsmanns skal þjónustuaðili endurgreiða þann kostnað. Miðað skal við kostnað sem er greiddur vegna fæðis aðstoðarfólks, þ.e. fæðispeningar samkvæmt kjarasamningum.“

Ofangreind grein hafi verið felld á brott með tilkomu laga nr. 38/2018, án þess að frekari reglur eða önnur viðmið hafi verið ákveðin eða fest í gildi. Við eftirgrennslan hvernig sveitarfélagið ætti að bera sig að kveðst Akraneskaupstaður hafa leitað til þáverandi velferðarráðuneytis eftir leiðbeiningum. Þau svör hafi fengist að málið yrði tekið formlega upp innan ráðuneytisins og skýrari viðmið yrðu fest í reglu, en sú vinna gæti tekið ótilgreindan tíma. Vonir hafi staðið til að reglurnar yrðu afrakstur reglugerðarvinnu ráðuneytisins við gildistöku laga nr. 38/2018 um þjónustu við fatlað fólk með langvarandi stuðningsþarfir. Ekki síst að teknu tilliti til tilmæla umboðsmanns Alþingis í niðurstöðu hans í máli nr. 9160/2016 varðandi lögmætisreglu stjórnsýsluréttar um skýrleika lagaheimilda, samræmingu á inntaki þjónustu og afmörkun réttinda í tengslum við framkvæmd þágildandi laga um málefni fatlaðs fólks nr. 59/1992, en svo hafi hins vegar ekki orðið. Endurgreiðslur sveitarfélagsins miðist af þeim sökum enn þann dag í dag við fyrrnefnda brottfellda reglugerð samkvæmt samþykkt á fundi velferðar- og mannréttindaráðs þann 31. janúar 2018, sem hafi verið staðfest aftur á fundi ráðsins 5. desember síðastliðinn. Er þar um að ræða endurgreiðslu sem miðist við eina máltíð á dag og taki mið af fæðispeningum starfsmanns samkvæmt kjarasamningi, að upphæð 370 krónur fyrir hverja máltíð.

Rétt sé að benda á að réttindagæslumaður kæranda hafi sent lögfræðingi í velferðarráðuneytinu fyrirspurn, dags. 5. nóvember 2018, þar sem leitað hafi verið svara um hvenær von væri á meginreglum varðandi fyrirkomulag á þátttöku og hlutdeild sveitarfélaga í fæðiskostnaði starfsfólks sem sé að veita einstaklingsbundna aðstoð, það er þegar starfsfólk borði hjá og með fötluðu fólki sem sé ekki með NPA samning. Starfsmaður ráðuneytisins hafi vísað erindinu áfram til meðferðar hjá Sambandi íslenskra sveitarfélaga. Ekki hafi verið tekin afstaða að svo stöddu hvort sú tiltekna meðferð verði send umboðsmanni Alþingis til athugunar, með það í huga hvort ráðuneytið hafi þar ekki sinnt yfirstjórnunarhlutverki sínu til að afmarka með skýrum hætti rétt fatlaðs fólks sem nýtur einstaklingsbundinnar aðstoðar, heldur framselt það vald til aðila sem sé ekki falið það hlutverk samkvæmt lögum.

Einnig megi geta þess, með tilliti til jafnræðis og hagræðis í tengslum við ákvörðun sveitarfélagsins, að samkvæmt upplýsingum sem persónulegur talsmaður kæranda hafi aflað innheimti það að andvirði 1.058 krónur á hverja heimsenda máltíð og taki sérstaklega fram að um hráefniskostnað sé að ræða. Megi engu að síður ætla að sveitarfélagið fái bæði matvöru ódýrari og að betri nýting fáist á því hráefni sem verið sé að nota.

Álit réttindagæslumanns sé í fyrsta lagi vafi um hvort skilyrðum lögmætisreglu sé fullnægt og í öðru lagi að fyrirkomulagið leiði til mismununar og óhagræðis fyrir kæranda. Það sé byggt á samningi innan vinnuréttar sem eigi ekki við í þessu tilviki og sem hvorki hann né nokkur í hans umboði séu skilgreindir aðilar að. Ef litið sé til gildandi laga og reglugerða fáist ekki séð að skilyrðum lögmætisreglunnar sé fullnægt við ákvörðun, dags. 5. desember 2018, og að heimild sé fyrir því í lögum að stjórnvald geti lagt þá íþyngjandi ákvörðun að krefjast þátttöku þjónustunotenda í kostnaði sem ætti að stofni til að vera grundvallaður á vinnuréttarsambandi á milli sveitarfélags og starfsfólks þess. Hvergi sé að finna heimild fyrir því í lögum að krefja megi þjónustunotendur sem fái einstaklingsbundna aðstoð um hlutdeild í fæðiskostnaði starfsfólks og að sjálfsákvörðunarréttur þeirra og frelsi í matarvali sé takmarkaður að frekara efnum en ætla megi að hljótist almennt af takmörkuðum ráðum þeirra í formi lífeyrisgreiðslna. Vandséð sé hvar tiltekin [2. mgr.] 12. gr. reglugerðar nr. 1054/2010 eigi sér skýra stoð í lögum. Samkvæmt 5. gr. laga um þjónustu við fatlað fólk með langvarandi stuðningsþarfir sé það á ábyrgð sveitarfélagsins að bera kostnað á framkvæmd þjónustunnar „nema annað sé tekið fram eða leiði af öðrum lögum“. Búseta og stoðþjónusta sem kærandi hafi nýtt byggi alfarið á fyrrgreindum þjónustulögum. Þar sé aukinheldur hvergi vísað til reglugerðar [nr. 1054/2010] við framkvæmd þeirra. Í heild sé tilefni til að ætla að áðurnefnd reglugerð sé með öllu umkomulaus í íslensku lagaumhverfi þar eð tilgreint sé í 16. gr. hennar að hún sé „sett með heimild í 10. gr. laga um málefni fatlaðs fólks nr. 59/1992“ sem hafi fallið úr gildi 1. október 2018 við gildistöku laga nr. 38/2018, sbr. 41. gr. laganna. Í þeim skilningi megi ætla að reglugerðin hafi sömuleiðis verið felld brott með tilkomu laga nr. 38/2018.

Með ákvörðuninni sé ekki aðeins komið á kostnaðarhlutdeild fatlaðs einstaklings í matmálum starfsfólks, sem sé út af fyrir sig vafaatriði hvort heimild sé til, heldur sé hlutdeildin jafnframt ákvörðuð út frá réttindum starfsfólks á vinnumarkaði eins og þær séu skilgreindar í vinnurétti. Þar með sé sjálfsákvörðunarréttur og frelsi fatlaðra einstaklinga takmörkuð og skeytt saman við samninga á milli atvinnurekanda og launþega, sem fatlað fólk komi með engu móti að og séu ekki skilgreindir aðilar í. Einstaklingsbundnar ákvarðanir um matarinnkaup og neyslu, sem séu í þessu tilviki byggðar á tekjum sem séu undir lágmarkslaunum, séu auk þess settar þrengri skorður en nauðsynlegt og viðeigandi megi teljast þegar þær séu bundnar viðmiðum þar sem gert sé ráð fyrir að störf og matmál séu tengd sérstakri starfsstöð og eigi sér stað innan hefðbundins dagvinnutíma, líkt og venja sé í kjarasamningum. Ekki sé tekið tillit til þess að aðstoð fólks kunni að fara fram utan heimilis, að hún kunni að vera umfram átta tíma á sólarhring, að hún kunni að taka til fleiri máltíða en aðeins hádegismat og sé háð sjálfsákvörðunarrétti og neyslu einstaklings en ekki atvinnurekstri. Þetta ali af sér óhagræði og misrétti fyrir kæranda þar sem hann verði að takmarka sína eigin neyslu við þessi viðmið og bera kostnað af matmálum starfsfólks hjá sveitarfélaginu sem sé alla jafna samningsatriði á milli atvinnurekanda og launþega og miðist við umhverfi vinnumarkaðarins.

Endurgreiðslan miðist við fjárhæð uppbótar til starfsfólk sem njóti ekki mataraðstöðu, sbr. til dæmis 3.4.4. gr. í kjarasamningi Sambands íslenskra sveitarfélaga og FOSS. Af því hljótist verulegt óhagræði fyrir kæranda þar eð uppbótin, hinn svokallaði fæðispeningur, sé ekki ætluð til að standa straum af sannanlegum kostnaði sem verði til vegna matarkaupa einstaklings, heldur til að bæta dagvinnufólki upp tap sem kunni að verða á matarhléi þess í hádegi þegar það fái ekki fæði. Í tilfelli kæranda sé svo ekki fyrir að fara. Í fyrsta lagi sé hann ekki vinnuveitandi með lögmætar skyldur gagnvart starfsfólki eða lögaðili um samningagerð við þá um kaup og kjör. Hann sé aðili að samningi við sveitarfélag um lögbundna þjónustu sem hann eigi stjórnarskrárvarinn rétt á og sé hönnuð í samræmi við áætlaða þörf. Komi það til að kærandi búi hvorki á sólarhringsstofnun (kostnaður ákvarðaður samkvæmt V. kafla laga um málefni aldraðra) eða sambýli með sameiginlegri mataðstöðu (kostnaður ákvarðaður samkvæmt reglugerð nr. 370/2016) færi betur á því að gera við hann notendasamning samkvæmt 10. gr. laga nr. 38/2018 þar sem hann hafi tækifæri til að semja um fyrirkomulag kostnaðar. Í öðru lagi sé hér um að ræða vaktavinnufólk sem uppfylli ekki skilyrði sem sett séu um greiðslu fæðispeninga samkvæmt 3.4.4. gr. gildandi kjarasamninga, þar sem það hafi ekki vinnuskyldu á föstum vinnustað á milli klukkan 11 og 14 að frádregnu matarhléi. Sá matmálstími sem kærandi þarfnist helst stuðnings við sé á kvöldin, sem sé kostnaðarsamari matargerð. Í þriðja lagi þá fái starfsfólk fæði og af því hljótist kostnaður. Hið lögmæta markmið sé því ekki að bæta upp tap á matmálum starfsfólks þar sem það fái vissulega að borða, heldur að endurgreiða þann kostnað sem þjónustuþegar leggi út við fæði starfsmannsins á vegum sveitarfélagsins og gæti þess að það njóti ekki óhagræðis eða mismununar af þeim sökum.

Til hliðsjónar sé nauðsynlegt að líta til markmiða gildandi laga um þjónustu við fatlað fólk með langvarandi stuðningsþarfir nr. 38/2018, eins og þau séu skilgreind í markmiðsgrein þeirra. Markmið laganna „er að fatlað fólk eigi kost á bestu þjónustu sem unnt er að veita á hverjum tíma til að koma til móts við sértækar stuðningsþarfir þess“. Segir þar að þjónustan skuli „miða við að fatlað fólk fái nauðsynlegan stuðning til þess að geta notið fullra mannréttinda til jafns við aðra og skapa því skilyrði til sjálfstæðs lífs á eigin forsendum“ og við framkvæmd hennar skuli „virðing borin fyrir mannlegri reisn þess, sjálfræði og sjálfstæði.“ Enn fremur skuli stjórnvöld tryggja að fatlað fólk hafi áhrif á ákvarðanir er varði málefni þess og skuli ákvarðanatakan „byggjast á viðeigandi aðlögun þar sem aðgerða er þörf svo [það] fái notið réttinda sinna“. Ákvörðun sveitarfélagsins í þessu tiltekna máli sé ekki til þess fallin að ná því markmiði að kærandi geti lifað sjálfstæðu lífi á eigin forsendum, án mismununar og íþyngjandi óhagræðis, sbr. 1. gr. laga nr. 38/2018. Það sé því krafa að fyrri ákvörðun verði endurskoðuð með tilliti til þeirra markmiða sem lagt sé til við framkvæmd þjónustunnar.

III.  Sjónarmið Akraneskaupstaðar

Í greinargerð Akraneskaupstaðar kemur meðal annars fram að það vinnulag hafi verið við lýði í búsetuþjónustu sveitarfélagsins að notendur slíkrar þjónustu hafi fengið endurgreiddan hráefniskostnað/fæðiskostnað hafi starfsmenn aðstoðað notendur við matargerð og borðað með þeim. Endurgreiðslan hafi tekið mið af ákvæði 12. gr. reglugerðar um þjónustu við fatlað fólk á heimili sínu nr. 1054/2010. Þar hafi verið kveðið á um:

„Beri einstaklingur kostnað af fæði starfsmanns skal þjónustuaðili endurgreiða þann kostnað. Miðað skal við kostnað sem er greiddur vegna fæðis aðstoðarfólks, þ.e. fæðispeningar samkvæmt kjarasamningum.“

Miðist endurgreiðslan að jafnaði við eina máltíð á dag þar sem starfsmenn borði með notendum.

Breyting hafi verið gerð á reglugerð við þjónustu við fatlað fólk á heimili sínu nr. 1054/2010 á árinu 2016 þar sem meðal annars ákvæði 12. gr. hafi verið fellt á brott. Félagsmálaráðuneytið hafi ekki sett annað viðmið í stað þess sem fyrr hafi verið. Það hafi því ekki verið lagt til nýtt viðmið um endurgreiðslu Akraneskaupstaðar en fjárhæðir hafi verið uppfærðar til samræmis við breytingar á greiðslum og uppbótum í kjarasamningi.

Á fundi velferðar- og mannréttindaráðs þann 7. nóvember 2018 hafi verið tekið fyrir erindi talsmanns kæranda um að hækkað yrði viðmið um endurgreiðslur til hans vegna hráefniskostnaðar/fæðiskostnaðar starfsmanna. Endurgreiðslan hafi árið 2016 tekið mið af áðurnefndu ákvæði 12. gr. reglugerðar um þjónustu við fatlað fólk. Á fundinum hafi verið gerð eftirfarandi bókun:

„Velferðar- og mannréttindaráð synjar beiðni talsmanns um að hækka viðmið um endurgreiðslu til A vegna hráefniskostnaðar/fæðiskostnaðar starfsmanna. Velferðar- og mannréttindaráð byggir synjun sína á því að ekki liggur fyrir annað viðmið um endurgreiðslu.“

Staðan í dag sé sú að ekki hafi enn verið gefið út nýtt viðmið. Gæða- og eftirlitsstofnun félagsþjónustu og barnaverndar hafi hins vegar kallað eftir upplýsingum um hvernig greiðslu fæðiskostnaðar sé viðhaft hjá félagsþjónustum á landsvísu. Samkvæmt upplýsingum frá starfsmanni hjá fyrrnefndri stofnun liggi ekki enn fyrir hvort og þá hvenær stofnunin muni gefa út nýtt viðmið varðandi fæðispeninga.

Á fundi velferðar- og mannréttindaráðs þann 8. maí 2019 hafi verið gerð eftirfarandi bókun:

„Velferðar- og mannréttindaráð leggur ekki til breytingar á endurgreiðslu til notenda búsetuþjónustu vegna fæðiskostnaðar aðstoði starfsmenn notendur við matargerð og borði með þeim, þar sem nýtt viðmið liggur ekki fyrir frá Félagsmálaráðuneytinu (Gæða- og eftirlitsstofnun félagsþjónustu og barnaverndar) þar um.“

Í greinargerð Akraneskaupstaðar frá 14. febrúar 2020 kemur fram að endurupptaka á kærumáli nr. 87/2019 hafi verið kynnt á fundi velferðar- og mannréttindaráðs sveitarfélagsins þann 8. janúar 2020. Á fundinum hafi eftirfarandi verið bókað: „Velferðar- og mannréttindaráð felur sviðsstjóra að kanna hvernig málum er háttað í öðrum sveitarfélögum og leita upplýsinga hjá Gæða- og eftirlitsstofnun um viðmið á endurgreiðslu fæðiskostnaðar starfsmanna til íbúa í búsetuþjónustu fatlaðra.“

Tekið er fram að búsetuform kæranda sé á grundvelli 9. gr. laga nr. 38/2018 um þjónustu við fatlað fólk með langvarandi stuðningsþarfir. Kærandi sé ekki með húsaleigusamning við sveitarfélagið heldur leigi hann beint af leigusala sem sé einkaaðili. Kærandi búi í sjálfstæðri búsetu á eigin forsendum í samræmi við eigin þarfir og óskir en með sólarhringsþjónustu frá sveitarfélaginu. Þar sem um séríbúðir sé að ræða þá sé ekki til staðar íbúasjóður sem standi straum af sameiginlegum útgjöldum við heimilisrekstur, sbr. 13. gr. reglugerðar nr. 1054/2010. Akraneskaupstaður byggi ákvörðun sína um kostnaðarhlutdeild í fæðiskostnaði starfsmanna sveitarfélagsins á 2. mgr. 12. gr. reglugerðarinnar sem hafi stoð í 9. gr. laga nr. 38/2018. Í framhaldi af endurupptöku málsins og samkvæmt niðurstöðu fundar velferðar- og mannréttindaráðs þann 8. janúar 2020 hafi verið óskað eftir upplýsingum frá nokkrum sveitarfélögum um hvernig sambærilegum málum sé háttað hjá þeim en einnig hafi verið aflað upplýsinga frá Gæða- og eftirlitsstofnun um viðmið á endurgreiðslu fæðiskostnaðar starfsmanna til íbúa í búsetuþjónustu fatlaðra. Alls hafi borist svör frá fimm sveitarfélögum. Af þessum fimm hafi þrjú sveitarfélög verið með svipað búsetuform og um ræði í kærumáli þessu. Þau byggi öll viðmið sín á kjarasamningum líkt og Akraneskaupstaður geri. Þann 13. janúar 2020 hafi einnig verið haft samband við Gæða- og eftirlitsstofnun varðandi það hvort stofnunin muni á næstunni gefa út ný viðmið varðandi endurgreiðslu fæðiskostnaðar til fatlaðra íbúa í sólarhringsþjónustu. Samkvæmt upplýsingum þaðan sé það ekki í verkahring stofnunarinnar að gefa út slík viðmið, það kæmi frá félagsmálaráðuneytinu. Samkvæmt upplýsingum frá ráðuneytinu hafi ekki verið sett ný viðmið hjá þeim. Það hafi því ekki verið lagt til nýtt viðmið um endurgreiðslur Akraneskaupstaðar en fjárhæðir séu uppfærðar til samræmis við breytingar á greiðslum og uppbótum í kjarasamningi.

IV.  Niðurstaða

Kærð er ákvörðun Akraneskaupstaðar, dags. 5. desember 2018, um synjun á beiðni um að hækka viðmið endurgreiðslu vegna fæðiskostnaðar til kæranda. Kærandi telur að Akraneskaupstað sé ekki heimilt að krefjast kostnaðarhlutdeildar hans í fæðiskostnaði starfsmanna sveitarfélagsins og miða endurgreiðslur við fæðispeninga samkvæmt kjarasamningi.

Í III. kafla laga nr. 38/2018 er fjallað um búsetu en þar segir í 1. mgr. 9. gr. að fatlað fólk eigi rétt á húsnæði í samræmi við þarfir þess og óskir og félagslegri þjónustu sem gerir því kleift að búa á eigin heimili og stuðlar að fullri aðlögun þess og þátttöku í samfélaginu. Í 2. mgr. 9. gr. kemur fram að fatlað fólk eigi rétt á því að velja sér búsetustað og hvar og með hverjum það býr, til jafns við aðra. Óheimilt sé að binda þjónustu við fatlað fólk því skilyrði að það búi í tilteknu búsetuformi. Fyrir liggur að búsetuform kæranda er á grundvelli þessarar lagagreinar, en hann leigir þó íbúð af einkaaðila.

Samkvæmt 8. gr. laganna skal fötluðu fólki standa til boða stoðþjónusta sem er nauðsynleg þátttöku þess í samfélaginu án aðgreiningar þannig að það standi til jafns við aðra og komið verði í veg fyrir félagslega einangrun þess. Stoðþjónustu skuli veita í hverju sveitarfélagi með þeim hætti sem best henti á hverjum stað. Hún skuli meðal annars taka mið af þörfum fatlaðra einstaklinga fyrir þjónustu sem felist í því að treysta möguleika þeirra til sjálfstæðs heimilishalds og samfélagslegrar þátttöku. Fyrir liggur að kærandi er með sólarhringsþjónustu frá Akraneskaupstað og hefur þurft að taka þátt í fæðiskostnaði starfsmanna sveitarfélagsins sem sinna þjónustu við kæranda hverju sinni. Úrskurðarnefndin gengur út frá því að þessi þjónusta kæranda sé veitt á grundvelli 8. gr. laga nr. 38/2018. Í ákvæðinu er ekki kveðið á um að fatlaður einstaklingur skuli bera kostnað af þeirri stoðþjónustu sem sveitarfélag veitir.

Í 5. gr. laga nr. 38/2018 er kveðið á um að sveitarfélög beri ábyrgð á skipulagi og framkvæmd þjónustu við fatlað fólk, þar með talið gæðum þjónustunnar, hvort sem hún er veitt af hálfu starfsmanna sveitarfélags eða af einkaaðilum samkvæmt samningi þar um, sbr. 7. gr., sem og kostnaði vegna hennar samkvæmt lögunum nema annað sé tekið fram eða leiði af öðrum lögum.

Lögmætisreglan er meginregla á sviði stjórnsýsluréttar og sækir stoð sína í 2. gr. stjórnarskrár lýðveldisins Íslands nr. 33/1944. Samkvæmt henni verða ákvarðanir stjórnvalda annars vegar að eiga sér stoð í lögum og hins vegar mega ákvarðanir stjórnvalda ekki fara í bága við lög. Með vísan til þess og framangreindra ákvæða laga nr. 38/2018 verður ekki séð að lagaheimild sé fyrir greiðsluþátttöku kæranda í fæðiskostnaði starfsmanna sveitarfélagsins, sé sá kostnaður hluti af stoðþjónustu sveitarfélagsins við kæranda í skilningi 8. gr. laganna. Að því virtu er hin kærða ákvörðun felld úr gildi og málinu vísað til nýrrar meðferðar sveitarfélagsins.

Ú R S K U R Ð A R O R Ð

Ákvörðun Akraneskaupstaðar, dags. 5. desember 2018, um synjun á beiðni A, um að hækka viðmið vegna endurgreiðslu fæðiskostnaðar, er felld úr gildi og málinu vísað til nýrrar meðferðar sveitarfélagsins.

F.h. úrskurðarnefndar velferðarmála

Kári Gunndórsson