Skeiða- og Gnúpverjahreppur - Aðgangur að bókhaldi sveitarfélags og meðferð gagna
Skeiða- og Gnúpverjahreppur
16. janúar 2007
FEL06120071
Sigurður Jónsson, sveitarstjóri
Árnesi
801 SELFOSSI
Vísað er til erindis yðar frá 14. desember sl. þar sem óskað er álits ráðuneytisins á meðferð bókhaldsgagna
sveitarfélaga. Fram kemur í bréfinu að ágreiningur sé um hvort hreppsnefndarmanni sé heimilt að fara
með afrit af aðalbók sveitarfélagsins út af skrifstofu þess. Jafnframt er vísað til þess að í samþykkt um
stjórn og fundarsköp Skeiða- og Gnúpverjahrepps, nr. 199/2006 sé kveðið á um að hreppsnefndarmanni sé
heimilt að kynna sér bókhaldsgögn og skjöl sveitarfélagsins á venjulegum afgreiðslutíma skrifstofu
sveitarfélagsins.
Framangreint ákvæði 36. gr. samþykktar um stjórn og fundarsköp Skeiða- og Gnúpverjahrepps er að
mestu efnislega samhljóða 30. gr. sveitarstjórnarlaga, sem er svohljóðandi:
”Aðalmenn í sveitarstjórnum skulu vegna starfa sinna í sveitarstjórn hafa aðgang að bókum og skjölum
sveitarfélagsins og óhindraðan aðgang að stofnunum þess og starfsemi.”
Í ákvæðinu er kveðið á um mjög víðtækan rétt sveitarstjórnarmanna til aðgangs að gögnum. Réttur
sveitarstjórnarmanna er því skýr að þessu leyti og almennt er ekki heimilt að takmarka þann rétt. Í því
sambandi telur ráðuneytið þó rétt að benda á að ekki er í sveitarstjórnarlögum kveðið á um að kjörnir
fulltrúar eigi rétt á að fá gögn afhent. Hefur ráðuneytið litið svo á að nægt geti að þeir fái tækifæri til að
kynna sér gögn á skrifstofu sveitarfélagsins.
Einnig bendir ráðuneytið á að samkvæmt 1. mgr. 69. gr. sveitarstjórnarlaga skal nýkjörin sveitarstjórn
kjósa tvo skoðunarmenn og jafnmarga til vara til loka kjörtímabils sveitarstjórnar, sbr. og 6. tölul. B-liðar
57. gr. samþykktar nr. 513/2002. Í 2. og 3. mgr. 69. gr. laganna er kveðið á um hlutverk skoðunarmanna,
þ.e. að yfirfara ársreikning sveitarfélagsins og athuga einstök fjárhagsleg málefni sveitarfélagsins,
stofnana þess og fyrirtækja eftir því sem þeim þykir ástæða til. Skoðunarmenn skulu koma tímanlega á
framfæri við endurskoðanda sveitarfélagsins þeim ábendingum og upplýsingum sem þeir telja að við eigi
og geti orðið innlegg í endurskoðunarstarfið. Í 70. gr. laganna er kveðið á um aðgang skoðunarmanna að
gögnum sveitarfélagsins en ákvæðið hljóðar svo:
„Skylt er að veita endurskoðanda og skoðunarmönnum aðstöðu til þess að gera þær athuganir sem þeir
telja nauðsynlegar. Þeir skulu fá aðgang að öllum eignum, bókum, fylgiskjölum og öðrum gögnum
sveitarfélags. Sveitarstjórn og starfsmenn sveitarfélags skulu veita þeim allar þær upplýsingar sem
starfinu tengjast, þeir óska og unnt er að láta í té.“
Að mati ráðuneytisins verður að líta á það sem meginreglu samkvæmt sveitarstjórnarlögum að kjörnir
fulltrúar fái ekki afrit af bókhaldsgögnum sem innihaldið geta upplýsingar um viðkvæm málefni. Þar undir
getur aðalbók sveitarfélags meðal annars fallið. Hins vegar geta kjörnir fulltrúar óskað eftir því við
skoðunarmenn sveitarfélagsins að þeir yfirfari gögn sveitarfélagsins sem varða einstaka þætti í rekstri
þess. Á grundvelli slíkrar beiðni geta skoðunarmenn kannað gögn sveitarfélagsins er málið varðar. Að
auki hefur víða tíðkast að kjörnir fulltrúar leggi fram fyrirspurnir til framkvæmdastjóra sveitarfélags,
meðal annars um fjárhagsmálefni. Ef um viðkvæm málefni er að ræða skal bóka slíkar fyrirspurnir og svör
við þeim í trúnaðarmálabók sveitarstjórnar.
Fyrir hönd ráðherra
Guðjón Bragason (sign.)
Þorgerður Benediktsdóttir (sign.)
16. janúar 2007 - Skeiða- og Gnúpverjahreppur - Aðgangur að bókhaldi sveitarfélags og meðferð gagna. (PDF)