1250/2025. Úrskurður frá 18. febrúar 2025
Hinn 18. febrúar 2025 kvað úrskurðarnefnd um upplýsingamál upp svohljóðandi úrskurð nr. 1250/2025 í máli ÚNU 24110001.
Kæra og málsatvik
Með erindi, dags. 2. nóvember 2024, kærði […] til úrskurðarnefndar um upplýsingamál ákvörðun Garðabæjar að synja beiðni hans um aðgang að gögnum.
Með úrskurði úrskurðarnefndarinnar nr. 1218/2024 frá 25. september 2024 var beiðni kæranda um aðgang að PDF-skjölum sem innihalda yfirlit úr málaskrá Garðabæjar yfir mál og gögn sem varða kæranda og dóttur hans vísað til sveitarfélagsins til nýrrar meðferðar og afgreiðslu. Garðabær afgreiddi beiðnina að nýju 1. nóvember 2024 og afhenti yfirlitin. Undanskilin voru yfirlit úr málaskrá yfir mál á kennitölu dóttur kæranda af þeirri ástæðu að hún hefði nú náð sjálfræðisaldri og yrði því sjálf að standa að beiðni um afhendingu þeirra.
Í kæru bendir kærandi á að stofnað hafi verið til málsins löngu áður en dóttir kæranda hefði náð sjálfræðisaldri. Eina ástæðan fyrir því að gögnin hefðu ekki verið afhent væri seinagangur af hálfu sveitarfélagins.
Málsmeðferð
Kæran var kynnt Garðabæ með erindi, dags. 4. nóvember 2024, og sveitarfélaginu gefinn kostur á að koma á framfæri umsögn um kæruna. Umsögn Garðabæjar barst úrskurðarnefndinni 22. nóvember 2024. Í umsögninni kemur fram að ekki skipti máli að til málanna hafi stofnast áður en dóttir kæranda varð lögráða. Einstaklingur taki sjálfur við aðild og forræði máls þegar hann verði lögráða og öllum þeim réttindum og skyldum sem tengjast aðild hans að máli sem varðar hann persónulega í samræmi við lögræðislög, nr. 71/1997.
Umsögn Garðabæjar var kynnt kæranda með erindi, dags. 25. nóvember 2024, og honum gefinn kostur á að koma á framfæri frekari athugasemdum. Þær bárust daginn eftir. Óþarft er að rekja frekar það sem fram kemur í gögnum málsins, sbr. 31. gr. stjórnsýslulaga, nr. 37/1993. Úrskurðarnefndin hefur haft hliðsjón af öllum gögnum málsins við úrlausn þess.
Niðurstaða
Mál þetta varðar ákvörðun Garðabæjar að synja beiðni kæranda um aðgang að PDF-skjali sem hefur að geyma yfirlit úr málaskrá sveitarfélagsins yfir mál og gögn sem varða dóttur kæranda. Ákvörðunin er á því byggð að dóttir kæranda þurfi sjálf að óska eftir aðgangi að gagninu. Þegar beiðni kæranda um aðgang að PDF-skjalinu var fyrst lögð fram var dóttir kæranda undir 18 ára aldri. Með úrskurðum úrskurðarnefndar um upplýsingamál nr. 1199/2024 og 1218/2024 var beiðninni í tvígang vísað til Garðabæjar til nýrrar meðferðar og afgreiðslu. Óumdeilt er að þegar Garðabær tók hina kærðu ákvörðun í máli þessu hafði dóttir kæranda náð 18 ára aldri.
Úrskurðarnefnd um upplýsingamál telur ekki ástæðu til að gera athugasemd við þá afstöðu Garðabæjar að þar sem dóttir kæranda væri orðin lögráða væri ekki unnt að leggja til grundvallar að kærandi færi í málinu með lögformlegt fyrirsvar fyrir hana sem faðir hennar. Í því sambandi athugast að þótt Garðabær hafi áður afgreitt sömu beiðni kæranda var hin kærða ákvörðun frá 1. nóvember 2024 ný ákvörðun um rétt eða skyldu, sbr. 2. mgr. 1. gr. stjórnsýslulaga, nr. 37/1993. Með hliðsjón af rannsóknarreglu stjórnsýsluréttar þess efnis að mál skuli nægjanlega upplýst áður en ákvörðun er tekin í því telur úrskurðarnefndin að Garðabæ hafi verið rétt að taka mið af breyttum málsatvikum eins og þau lágu fyrir þegar hin nýja ákvörðun var tekin.
Á hinn bóginn er til þess að líta að beiðni kæranda um skjalið er grundvölluð á ákvæðum upplýsingalaga. Það þýðir að Garðabæ var skylt að taka beiðnina til meðferðar á grundvelli laganna. Í því felst að leggja mat á rétt kæranda til aðgangs að skjalinu annaðhvort á grundvelli 5. eða 14. gr. upplýsingalaga með hliðsjón af takmörkunarákvæðum 6.–10. gr. laganna, sbr. 2.–3. mgr. 14. gr. laganna og taka ákvörðun um hvort aðgangur skuli veittur í heild eða að hluta, sbr. 3. mgr. 5. gr. laganna. Ljóst er að þetta hefur Garðabær ekki gert heldur hafnaði sveitarfélagið beiðninni einungis á þeim grundvelli að dóttir kæranda hefði náð 18 ára aldri og þyrfti sjálf að standa að beiðni um gagnið.
Samkvæmt framangreindu telur úrskurðarnefndin að ákvörðun Garðabæjar hafi því ekki byggst á réttum lagagrundvelli. Þar sem lagagrundvöllur hinnar kærðu afgreiðslu er ófullnægjandi telur nefndin nauðsynlegt að vísa beiðni kæranda til Garðabæjar til nýrrar meðferðar og leggja fyrir sveitarfélagið að afgreiða beiðni kæranda á grundvelli upplýsingalaga. Úrskurðarnefndin tekur fram í þessu sambandi að nokkur hluti þeirra upplýsinga sem finna má í skjalinu sem kærandi óskar eftir eru upplýsingar sem stafa frá honum sjálfum eða varða hann sérstaklega umfram aðra.
Úrskurðarorð
Beiðni kæranda, […], dags. 31. október 2023, er vísað til Garðabæjar til nýrrar meðferðar og afgreiðslu.
Trausti Fannar Valsson, formaður
Hafsteinn Þór Hauksson
Sigríður Árnadóttir