Mál nr. 210/2010

Úrskurður

Á fundi úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða þann 6. október 2011 var kveðinn upp svohljóðandi úrskurður í máli A nr. 210/2010.

1.

Málsatvik og kæruefni

Málsatvik eru þau að með bréfi, dags. 3. nóvember 2010, tilkynnti Vinnumálastofnun kæranda A, að Vinnumálastofnun hefði á fundi sínum þann 27. október 2010 fjallað um umsókn kæranda um atvinnuleysisbætur frá 3. september 2010. Vinnumálastofnun samþykkti umsókn kæranda um atvinnuleysisbætur, en með vísan til námsloka við Tækniskólann var réttur kæranda til atvinnuleysisbóta felldur niður í tvo mánuði sem ella hefðu verið greiddar bætur fyrir, með vísan til 1. mgr. 55. gr. laga um atvinnuleysistryggingar, nr. 54/2006. Kærandi vildi ekki una þeirri ákvörðun og kærði hana til úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða með erindi, dags. 10. nóvember 2010. Kærandi krefst þess að honum verði greiddar atvinnuleysisbætur án biðtíma frá skráningardegi, 3. september 2010. Vinnumálastofnun krefst þess að hin kærða ákvörðun verði staðfest.

Kærandi sótti um atvinnuleysisbætur þann 3. september 2010. Með bréfi, dags. 8. október 2010, óskaði Vinnumálastofnun eftir frekari upplýsingum um nám kæranda, enda var ekki ljóst hvort hann hefði lokið námi sínu við Tækniskólann. Fyrir lá staðfesting Tækniskólans, dags. 13. september 2010, á skólavist kæranda við skólann, á tímabilinu frá 22. ágúst 2008 til 20. maí 2010. Þann 14. október 2010 barst Vinnumálastofnun tölvupóstur frá skólastjóra Véltækniskólans. Í tölvupóstinum kemur fram að kærandi hafi ekki greitt staðfestingargjald vegna haustannar 2010 og því hafi kærandi ekki verið skráður í nám á þeirri önn.

Í kæru sinni til úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða, dags. 10. nóvember 2010, segir kærandi að hann hafi hvorki hafnað skólavist né öðrum úrræðum og því beri að samþykkja umsókn hans um atvinnuleysisbætur án biðtíma. Kærandi vísar í tölvupóst skólastjóra við Tækniskólann í Reykjavík til Vinnumálastofnunar, dags. 14. október 2010, og þeirra skýringa sem þar koma fram um brottfall kæranda úr námi við skólann. Í bréfi skólastjórans sé greiðslufyrirkomulagi skólagjalda við Tækniskólann lýst þannig að nemendum sé gert að greiða staðfestingargjald vegna næstu annar áður en þeirri önn lýkur sem nemandinn er á. Tekur skólastjórinn fram að þessi háttur hafi verið viðhafður í Tækniskólanum undanfarnar tvær annir og jafnframt að nokkuð sé um að nemendur átti sig ekki á þessu fyrirkomulagi eða berist ekki umrædd greiðslukrafa. Samkvæmt tölvupósti skólastjórans lítur Tækniskólinn svo á að nemandi sem greiði ekki staðfestingargjald fyrir næstu önn, hyggi ekki á frekara nám og skólinn skipuleggi því starfið í samræmi við það. Skólastjórinn staðfestir einnig í tölvupósti sínum að á þeim tíma er kærandi áttaði sig á því að hann var ekki innritaður í Tækniskólann hafi verið búið að ganga frá nemendalistum og fylla hópa. Samkvæmt skólastjóranum var Tækniskólanum því ekki unnt að veita kæranda skólavist á haustönn 2010.

Kærandi segir að honum hafi ekki borist greiðsluseðill og því hafi greiðsla skólagjalda fyrir haustönn 2010 ekki borist Tækniskólanum. Kærandi segist hafa beðið eftir greiðsluseðli skólagjalda til 19. ágúst 2010, er hann hafði samband við skólastjóra Tækniskólans og fékk þau svör að hann kæmist ekki að í námi við skólann á haustönn 2010 eins og fram kemur í tölvupósti skólastjóra Tækniskólans.

Í greinargerð Vinnumálastofnunar til úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða, dags. 4. maí 2011, bendir stofnunin á að í athugasemdum við 55. gr. í greinargerð með frumvarpi því er varð að lögum um atvinnuleysistryggingar, komi skýrt fram að eðlilegt sé að þeir sem hætti námi án þess að hafa til þess gildar ástæður sæti sams konar biðtíma og þeir sem hætti störfum án gildra ástæðna, sbr. 54. gr. frumvarpsins. Orðalagið „gildar ástæður“ hafi verið skýrt þröngt sem þýði í raun og veru að fá tilvik falli þar undir.

Vinnumálastofnun áréttar að tilgangur laga um atvinnuleysistryggingar sé að tryggja þeim sem tryggðir séu og misst hafi fyrra starf sitt, tímabundna fjárhagsaðstoð í þrengingum sínum. Veiti lögin þeim fjárhagslegt úrræði og beri að gera ríkar kröfur til þeirra sem segi upp störfum sínum um að hafa til þess gildar ástæður samkvæmt lögunum, enda eigi almennt ekki að þiggja atvinnuleysisbætur í stað þess að gegna launuðu starfi. Vinnumálastofnun telur að innritun í skóla sé á ábyrgð námsmanna og að þeim beri að sjá til þess að staðfestingargjöld séu greidd á réttum tíma. Vinnumálastofnun tekur einnig fram að kærandi hafi ekki heldur verið skráður í nám við Tækniskólann á vorönn 2011 og hafi verið skráður atvinnulaus frá því að hann sótti um greiðslur atvinnuleysistrygginga í september 2010.

Það er því mat Vinnumálastofnunar að kærandi hafi hætt námi sínu við Tækniskólann og að skýringar kæranda á því hvers vegna hann hætti námi teljist ekki gildar í skilningi laga um atvinnuleysistryggingar. Niðurstaða stofnunarinnar er því sú að með vísan til framangreindra sjónarmiða skuli greiðslur atvinnuleysisbóta til kæranda fyrst hefjast þegar kærandi hefur verið skráður hjá Vinnumálastofnun án bóta í tvo mánuði, að því gættu að hann á sama tíma uppfylli öll almenn skilyrði laga um atvinnuleysistryggingar.

Kæranda var með bréfi úrskurðarnefndarinnar, dags. 9. maí 2011, sent afrit af greinargerð Vinnumálastofnunar og gefinn kostur á að koma á framfæri frekari athugasemdum fyrir 23. maí 2011. Engar frekari athugasemdir bárust frá kæranda.

2.

Niðurstaða

Málið lýtur að túlkun á 1. mgr. 55. gr. laga um atvinnuleysistryggingar, sbr. a-lið 18. gr. laga nr. 134/2009, en hún er svohljóðandi:

 „Sá sem telst tryggður samkvæmt lögum þessum en hefur hætt námi, sbr. c-lið 3. gr., án gildra ástæðna skal ekki eiga rétt á greiðslu atvinnuleysisbóta skv. VII. kafla fyrr en að tveimur mánuðum liðnum sem ella hefðu verið greiddar bætur fyrir, frá móttöku umsóknar um atvinnuleysisbætur. Staðfesting frá viðkomandi skóla um að námi hafi verið hætt skal fylgja umsókninni.“

Almenn lagarök mæla með því að ákvæði 1. mgr. 55. gr. laga um atvinnuleysistryggingar um niðurfellingu bótaréttar skuli fyrst og fremst beitt þegar viðkomandi einstaklingur hættir námi, sbr. c-lið 3. gr. laganna, og sækir í kjölfar þess um atvinnuleysisbætur.

Í athugasemdum við 55. gr. í frumvarpi því er varð að lögum um atvinnuleysistryggingar segir að þeir sem hætta námi án þess að hafa til þess gildar ástæður þurfi að sæta sams konar biðtíma og þeir sem hætti störfum án gildra ástæðna, sbr. 54. gr. frumvarpsins. Vísað er til umfjöllunar um 54. gr. frumvarpsins í því sambandi. Þar kemur fram að erfiðleikum sé bundið að skilgreina nákvæmlega gildar ástæður í lögum og reglugerðum og því þurfi að meta hvert tilvik fyrir sig. Af framangreindu er ljóst að ef ekki liggja fyrir veigamiklar ástæður fyrir því að námi er hætt, þarf umsækjandi um atvinnuleysisbætur að sæta biðtíma eftir atvinnuleysisbótum.

Samkvæmt fyrirliggjandi vottorði um skólavist var kærandi skráður í nám við Tækniskólann frá 22. ágúst 2008 til 29. maí 2010. Kærandi telst því vera námsmaður í skilningi laga um atvinnuleysistryggingar. Hann hafði ekki lokið námi við skólann er hann sótti um atvinnuleysisbætur hjá Vinnumálastofnun þann 25. ágúst 2010, en hann var hvorki skráður í nám við Tækniskólann á haustönn 2010 né heldur var hann skráður í nám við skólann á vorönn 2011.

Málið snýst um ákvörðun Vinnumálastofnunar um tímabundna niðurfellingu atvinnuleysisbóta til kæranda vegna námsloka hans, en Vinnumálastofnun telur ástæður kæranda ekki vera gildar ástæður í skilningi laga um atvinnuleysistryggingar. Kærandi hefur fært fram þær skýringar á námslokun sínum að hann hafi neyðst til að hætta námi þar sem hann hafi ekki áttað sig á fyrirkomulagi greiðslu skólagjalda við skólann. Kærandi greiddi ekki skólagjöldin vegna næstu annar áður en síðustu önn hans við skólann lauk og því var honum synjað um skólavist. Kærandi ber því við að honum hafi ekki borist greiðsluseðill vegna skólagjaldanna og er hann hafi haft samband við Tækniskólann og gert tilraunir til þess að fá skólavist hafi það verið um seinan. Innritun í skóla og greiðsla skólagjalda er á ábyrgð námsmanna sjálfra og verður sú yfirsjón kæranda að hafa ekki greitt skólagjöldin á tilskildum tíma ekki talin til gildra ástæðna í skilningi laga um atvinnuleysistryggingar, enda hefur orðalagið „gildar ástæður“ verið skýrt þröngt sem þýðir að fá tilvik falla þar undir.

Það er mat úrskurðarnefndarinnar að þær ástæður sem kærandi hefur fært fram séu ekki gildar í skilningi 1. mgr. 55. gr. laga um atvinnuleysistryggingar og ber því að láta kæranda sæta tveggja mánaða biðtíma eftir greiðslu atvinnuleysistrygginga.

Úrskurðarorð

Hin kærða ákvörðun Vinnumálastofnunar frá 3. nóvember 2010 í máli A um niðurfellingu bótaréttar kæranda í tvo mánuði er staðfest.

Brynhildur Georgsdóttir, formaður

Hulda Rós Rúriksdóttir

Helgi Áss Grétarsson