Mál nr. 103/2012

Fimmtudaginn 14. nóvember 2013

A

gegn

Vinnumálastofnun-Fæðingarorlofssjóði

Úrskurður

Mál þetta úrskurða Haukur Guðmundsson hdl., Gunnlaugur Sigurjónsson læknir og Heiða Gestsdóttir lögfræðingur.

Þann 12. desember 2012 barst úrskurðarnefnd fæðingar- og foreldraorlofsmála kæra B hdl, f.h. A, dags. 11. desember 2012. Kærð var ákvörðun Vinnumálastofnunar-Fæðingarorlofssjóðs (hér eftir nefndur Fæðingarorlofssjóður) sem tilkynnt var með bréfi, dags. 11. september 2012, þar sem hún var krafin um endurgreiðslu útborgaðrar fjárhæðar frá Fæðingarorlofssjóði.

Með bréfi, dags. 12. desember 2012, óskaði úrskurðarnefnd fæðingar- og foreldraorlofsmála eftir greinargerð Fæðingarorlofssjóðs sem barst með bréfi, dags. 19. desember 2012.

Greinargerðin var send kæranda til kynningar með bréfi, dags. 27. desember 2012, og henni gefinn kostur á að koma að athugasemdum. Engar frekari athugasemdir bárust.

I. Málsatvik

Með umsókn kæranda, dags. 18. janúar 2012, sótti kærandi um greiðslur úr Fæðingarorlofssjóði í sex mánuði vegna barns hennar sem áætlað væri að fæddist 9. mars 2012. Barn kæranda fæddist Y. febrúar 2012. Með bréfi, dags. 15. mars 2012 sendi sjóðurinn kæranda tilkynningu um að umsókn hennar um greiðslur úr sjóðnum hefði verið samþykktar frá 23. febrúar 2012.

Með bréfi sjóðsins til kæranda, dags. 20. ágúst 2012, var athygli kæranda vakin á því að stofnunin hefði til meðferðar mál hennar vegna hugsanlegrar ofgreiðslu. Samkvæmt staðgreiðsluskrá RSK hefði kærandi verið að fá laun frá vinnuveitanda sínum á sama tíma og hún hafi þegið greiðslur úr Fæðingarorlofssjóði. Með bréfinu var óskað eftir launaseðli fyrir apríl 2012 ásamt útskýringum frá vinnuveitanda og útskýringum og andmælum kæranda ásamt öðru því sem skýrt gæti málið.

Kærandi svaraði erindi þessu með tölvupósti 31. ágúst 2012. Jafnframt bárust sjóðnum útskýringar frá vinnuveitanda kæranda, dags. 10. september 2012, ásamt umbeðnum launaseðli og ráðningarsamningi og tilkynningum. Í þessum gögnum kemur fram að kærandi hafði tímabundinn ráðningarsamning við atvinnurekanda sinn sem rann út í lok apríl 2012. Á meðan hún var í fæðingarorlofi hafi orðið breytingar hjá vinnuveitanda sem leiddu til þess að öllum samningum var sagt upp. Samningur kæranda hafi því runnið út án endurnýjunar og launadeildin gert upp við hana, meðal annars það sumarfrí sem hún hafi átt inni.

Í kjölfarið sendi sjóðurinn kæranda greiðsluáskorun, dags. 11. september 2012, þar sem hún var krafin um endurgreiðslu hluta útborgaðrar fjárhæðar, X kr. fyrir apríl 2012. Sú ákvörðun sem fram kemur í greiðsluáskoruninni er kærð til úrskurðarnefndarinnar.

II. Sjónarmið kæranda.

Kærandi greinir frá því að hún hafi verið krafin um endurgreiðslu vegna hluta aprílmánaðar 2012 með vísan til þess að um ofgreiðslu hafi verið að ræða. Þá sé hún einnig krafin um greiðslu 15% álags með vísan til 2. mgr. 15. gr. a laga nr. 95/2000.

Kærandi krefst þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að innheimtu kröfunnar hjá Innheimtumiðstöð sekta og sakarkostnaðar verði felld niður og að henni verði endurgreiddar þær greiðslur sem hún hafi þegar greitt samkvæmt samkomulagi þar um.

Kærandi hafi notið greiðslna úr Fæðingarorlofssjóði í samræmi við gildandi reglur þar um, byggða á tekjuáætlun hennar. Kærandi hafi formlega lokið störfum hjá vinnuveitanda sínum þann 1. maí 2012 og þá fengið uppgerð áunnin réttindi í formi orlofslauna, desemberuppbótar og orlofsuppbótar. Í kjölfarið hafi Fæðingarorlofssjóður krafið hana um endurgreiðslu þess sem nefnt hafi verið ofgreiðsla og svo hafi virst sem sjóðurinn hafi litið á umræddar greiðslur sem hluta af heildarlaunum hennar.

Kærandi telji að túlkun sjóðsins á ákvæði 10. mgr. 13. gr. laga nr. 95/2000 sé beinlínis röng og til þess fallin að skerða kjarasamningsbundinn rétt hennar til greiðslu orlofslauna, orlofsuppbótar og desemberuppbótar.

Í 2. mgr. 13. gr. laganna sé kveðið á um reglur um útreikning greiðslna úr sjóðnum. Þar komi það skýrt fram að miða skuli greiðslur við 80% af meðaltali heildarlauna og að miðað sé við tólf mánaða samfellt tímabil sem ljúki sex mánuðum fyrir fæðingardag barns eða þann dag sem barn komi inn á heimili við frumættleiðingu eða töku í varanlegt fóstur.

Að mati kæranda sé það lykilatriði í þessu sambandi hvað teljist til heildarlauna í skilningi ákvæðisins. Væntanlega sé það ágreiningslaust að til heildarlauna teljist almennt hvorki orlofslaun né kjarasamningsbundnar greiðslur launauppbóta enda leggi Fæðingarorlofssjóður ekki 10,71% við heildarlaunin áður en greiðslur séu reiknaðar út samkvæmt lögunum. Um slíkar greiðslur gildi ákvæði laga og kjarasamninga og séu greiðslur háðar því hver vinnulaun séu.

Sé greinargerð við frumvarp til laga nr. 95/2000 skoðuð megi greina í athugasemdum við 13. gr. að vilji löggjafans hafi ekki staðið til þess að skerða með þeim hætti sem lagt sé upp með af hálfu sjóðsins, kjarasamningsbundnar greiðslur þeirra sem sæki um greiðslur úr sjóðnum. Þannig komi fram í téðum athugasemdum að miðað sé við að til heildarlauna teljist hvers konar laun og aðrar þóknanir samkvæmt lögum um tryggingagjald.

Af þessu megi vera ljóst að orlofsgreiðslum og launauppbótum hafi ekki verið ætlað að falla hér undir enda óeðlilegt ef svo væri. Í 2. mgr. 13. gr. laganna sé enn fremur talið upp hvað teljist til launa og verður að líta á þá talningu sem tæmandi og því mótmælt að hægt sé að fella orlofslaun þar undir, til takmörkunar á rétti þeirra sem njóti greiðslna úr sjóðnum.

Í 10. mgr. 13. gr. sé fjallað um frádráttarreglur. Þar komi skýrt fram að skylt sé að draga frá greiðslum í fæðingarorlofi, greiðslur frá vinnuveitanda sem séu hærri en sem nemi mismun greiðslna úr sjóðnum og meðaltals heildarlauna foreldris skv. 2. eða 5. mgr. greinarinnar.

Þá sé það tekið fram að eingöngu skuli miða við greiðslur frá vinnuveitanda fyrir það tímabil sem foreldri sé í fæðingarorlofi. Þá segi að heimilt sé að taka tillit til kjarasamningsbundinna launahækkana, annarra kjarasamningsbundinna greiðslna og launabreytinga sem rekja megi til breytinga á störfum foreldris.

Líta verði á umræddar greiðslur sem kjarasamningsbundnar greiðslur auk þess sem um sé að ræða áunnin réttindi sem myndist að hluta til á líðandi orlofsári. Það sé því röng túlkun Fæðingarorlofssjóðs á heildarlaunahugtakinu að krefjast endurgreiðslu bóta vegna uppgjörs vinuveitanda á orlofslaunum, orlofsuppbót og desemberuppbót.

III. Sjónarmið Fæðingarorlofssjóðs.

Af hálfu Fæðingarorlofssjóðs er áréttað að ekki hafi verið gerð krafa um 15% álag. Litið hafi verið svo á samkvæmt skrám RSK, fyrirhugaðri töku fæðingarorlofs með barni fæddu Y. febrúar 2012 og innsendum skýringum og launaseðli að kærandi hafi fengið ofgreitt úr Fæðingarorlofssjóði fyrir apríl 2012 skv. 10. mgr. 13. gr. og 4. mgr. 33. gr. laga nr. 95/2000, um fæðingar- og foreldraorlof (ffl.), sbr. 4. gr. laga nr. 90/2004, f-lið 8. gr. laga nr. 74/2008, 3. og 14. gr. laga nr. 136/2011, sbr. og 2. mgr. 15. gr. a ffl.

Við frekari skoðun málsins á kærustigi hafi komið í ljós að gleymst hafi að undanskilja greiðslu desemberuppbótar og orlofsuppbótar við útreikning á hugsanlegri ofgreiðslu kæranda. Þegar framangreindar greiðslur hafi verið undanskildar lækki krafa Fæðingarorlofssjóðs á kæranda úr X kr. í X kr., sbr. leiðrétta sundurliðun á ofgreiðslu kæranda, dags. 19. desember 2012. Það sé sú fjárhæð sem Fæðingarorlofssjóður geri kröfu um að úrskurðarnefnd fæðingar- og foreldraorlofsmála staðfesti að kæranda beri að endurgreiða sjóðnum.

Samkvæmt fortakslausu ákvæði 10. mgr. 13. gr. ffl., sbr. 4. gr. laga nr. 90/2004 og 8. gr. laga nr. 74/2008, skuli greiðslur frá vinnuveitanda til foreldris í fæðingarorlofi sem séu hærri en nemi mismun greiðslna úr Fæðingarorlofssjóði og meðaltals heildarlauna foreldris skv. 2. eða 5. mgr. 13. gr. koma til frádráttar greiðslum úr Fæðingarorlofssjóði. Eingöngu skuli greiðslur frá vinnuveitanda sem ætlaðar séu fyrir það tímabil sem foreldri sé í fæðingarorlofi koma til frádráttar greiðslum úr Fæðingarorlofssjóði. Þó sé heimilt að taka tillit til kjarasamningsbundinna launahækkana, annarra kjarasamningsbundinna greiðslna og launabreytinga sem rekja megi til breytinga á störfum foreldris. Í 15. gr. a ffl., sbr. 6. gr. laga 90/2004, sé fjallað um leiðréttingar á greiðslum úr Fæðingarorlofssjóði. Í 2. mgr. greinarinnar komi fram að hafi foreldri fengið hærri greiðslur úr Fæðingarorlofssjóði en því bar samkvæmt álagningu skattyfirvalda eða af öðrum ástæðum beri foreldri að endurgreiða þá fjárhæð sem ofgreidd hafi verið að viðbættu 15% álagi. Fella skuli niður álagið samkvæmt málsgreininni hafi foreldri fært rök fyrir því að því verði eigi kennt um þá annmarka er leitt hafi til ákvörðunar Vinnumálastofnunar. Ekki sé gerð krafa um 15% álag í máli kæranda. Í kæru komi fram að kærandi hafi verið krafin um 15% álag sem sé ekki rétt.

Í tölvupósti kæranda, dags. 31. ágúst 2012, komi meðal annars fram að kærandi hafi verið með tímabundinn ráðningarsamning sem hafi verið búið að framlengja nokkrum sinnum. Á meðan hún hafi verið í fæðingarorlofi hafi þjónustunni verið breytt og öllum sagt upp og þar með hafi samningur hennar runnið út sem hafi verið til loka apríl og launadeildin gert upp við hana, meðal annars það sumarfrí sem hún hafi átt inni. Í skýringum vinnuveitanda kæranda, dags. 10. september 2012, komi meðal annars fram að kærandi hafi verið með tímabundinn ráðningarsamning frá 3. september 2010 til 30. apríl 2012. Í kjölfarið hafi hún verið gerð upp, meðal annars varðandi sumarleyfi. Á launaseðli fyrir apríl 2012 komi fram að kæranda hafi verið greitt sumarleyfi alls X kr. auk desemberuppbótar og orlofsuppbótar.

Á viðmiðunartímabili kæranda skv. 2. mgr. 13. gr. ffl. hafi viðmiðunarlaun hennar verið X kr. á mánuði en frá því að viðmiðunartímabili lauk og fram að fæðingu barnsins hafi þau verið komin í X kr. sem miðað hafi verið við. Þannig hafi verið tekið mið af hækkuðum launum kæranda honum til hagsbóta við útreikning á hugsanlegri ofgreiðslu skv. 10. mgr. 13. gr. og 4. mgr. 33. gr. ffl. Enga heimild sé að finna í ffl. eða í reglugerð nr. 1218/2008, um greiðslur úr Fæðingarorlofssjóði og greiðslu fæðingarstyrks, að taka tillit til launabreytinga foreldris eftir fæðingardag barns við mat á hugsanlegri ofgreiðslu.

Í apríl 2012 hafi kærandi þegið X kr. í laun frá sínum vinnuveitanda (samkvæmt launaseðli og staðgreiðsluskrá RSK séu laun fyrir apríl 2012 X kr. en ekki sé gerð krafa vegna desemberuppbótar og orlofsuppbótar alls að fjárhæð X kr.). Hún hafi því fengið sem svari 76% af meðaltali heildarlauna sinna frá vinnuveitanda sínum í mánuðinum og hefði því mátt þiggja 24% greiðslu frá Fæðingarorlofssjóði. Ofgreiðsla fyrir febrúar 2012 sé því X kr. útborgað.

Ljóst sé að hluti launa kæranda í apríl 2012 séu orlofslaun að fjárhæð X kr. vegna starfsloka skv. 8. gr. laga um orlof, nr. 30/1987. Ekki sé gerð krafa vegna desemberuppbótar og orlofsuppbótar enda um að ræða greiðslur frá vinnuveitanda sem öllu jafna komi til á ákveðnum tíma ársins, til dæmis þegar foreldri sé í fæðingarorlofi en sé ætlað fyrir lengra tímabil en nemi fæðingarorlofi foreldris. Öðru máli gegni hins vegar um greiðslu sumarleyfis.

Samkvæmt 1. gr. orlofslaga eigi allir þeir sem starfi í þjónustu annarra gegn launum, hvort sem þau séu greidd í peningum eða öðrum verðmætum, rétt á orlofi og orlofslaunum. Í 7. gr. orlofslaga sé fjallað um rétt launþega til orlofslauna, hvernig þau séu reiknuð út og hvenær orlofslaun skuli greiða. Í athugasemdum með 7. gr. orlofslaga segi: „Í 7. gr. frumvarpsins felst að allur réttur til launa í orlofi verður í formi orlofslauna sem greiðast af launagreiðanda til launþega við upphaf orlofstöku, nema til ráðningarslita komi, sbr. 8. gr.“

Komi til ráðningarslita, sbr. 8. gr. orlofslaga, skuli vinnuveitandi við lok ráðningartímans greiða launþeganum öll áunnin orlofslaun hans samkvæmt reglunni í 2. mgr. 7. gr.

Samkvæmt framangreindu sé meginreglan sú að orlofslaun samkvæmt orlofslögum séu greidd í tvenns konar tilvikum, annars vegar við upphaf orlofstöku og hins vegar við starfslok. Í þeim tilvikum sem starfsmenn fá orlofsgreiðslur frá vinnuveitendum á sama tíma og þeir séu í fæðingarorlofi hafi úrskurðarnefnd fæðingar- og foreldraorlofsmála staðfest að vegna ákvæða 7. gr. orlofslaga verði að líta svo á að starfsmennirnir séu í orlofi en ekki fæðingarorlofi, enda mæli ákvæðið fyrir um að orlofslaun greiðist af launagreiðanda til launþega við upphaf orlofstöku, sbr. meðal annars úrskurði í málum nr. 20/2011 og 23/2011. Öðru máli gegni hins vegar um orlofsgreiðslur sem starfsmenn fái vegna starfsloka enda sé í orlofslögum ekki gert ráð fyrir því að orlof sé greitt við upphaf orlofstöku þegar um ráðningarslit er að ræða.

Með breytingalögum nr. 136/2011 hafi komið inn svohljóðandi ákvæði í 4. mgr. 33. gr. ffl., sbr. 14. gr. laga nr. 136/2011: „Foreldri sem nýtur orlofslauna eða greiðslna vegna starfsloka getur ekki nýtt sér rétt sinn til fæðingarstyrks eða greiðslna úr Fæðingarorlofssjóði samkvæmt lögum þessum á sama tímabili og þær greiðslur eiga við um.“ Lög nr. 136/2011 hafi verið samþykkt á Alþingi 17. september 2011 og útgáfudagur þeirra í Stjórnartíðindum verið 30. sama mánaðar. Samkvæmt 16. gr. laganna taki ákvæði þeirra til foreldra barna sem fæðist, séu ættleidd eða tekin í varanlegt fóstur eftir gildistöku þeirra. Barn kæranda fæddist eins og áður segir þann Y. febrúar 2012 og því eigi ákvæðið við um tilvik kæranda.

Í athugasemdum með lagaákvæðinu sé ekki að finna frekari skýringar en komi fram í lagaákvæðinu sjálfu. Í samræmi við það sé ekki annað fært en að skýra það í samræmi við almenn lögskýringarsjónarmið samkvæmt orðanna hljóðan og að skýra beri yngri lög þannig að þau gangi fyrir eldri lögum ef þau rekist á.

Í ákvæðinu sé þannig ekki gerður greinarmunur á því hvort greiðslur vegna starfsloka séu greiðslur vegna launa í uppsagnarfresti, greiðslur vegna starfslokasamninga eða greiðslur orlofslauna skv. 8. gr. orlofslaga. Ákvæði 4. mgr. 33. gr. ffl., sbr. 14. gr. laga nr. 136/2011, séu yngri lög gagnvart 8. gr. orlofslaga og gangi því framar ef þau rekist á.

Samkvæmt 4. mgr. 33. gr. ffl., sbr. 14. gr. laga nr. 136/2011, verði ekki séð að greiðslur vegna starfsloka, hvort heldur um sé að ræða laun í uppsagnarfresti, greiðslur vegna starfslokasamninga eða greiðslur orlofslauna skv. 8. gr. orlofslaga, fari saman með greiðslum úr Fæðingarorlofssjóði á sama tímabili og þær greiðslur eigi við um. Skýrt sé skv. 8. gr. orlofslaga að komi til ráðningarslita skuli vinnuveitandi við lok ráðningartímans greiða launþeganum öll áunnin orlofslaun hans samkvæmt reglunni í 2. mgr. 7. gr. og því ekki annað hægt en líta svo á að þær greiðslur eigi þá við um tímabil í beinu framhaldi ráðningarslita.

Í því ljósi megi benda á að við mat á þátttöku á innlendum vinnumarkaði skv. a-lið 2. mgr. 13. gr. a ffl. hafi verið staðfest að uppsafnað orlof sem greitt sé út við starfslok hafi talist til tíma við matið. Einnig megi til dæmis benda á í þessu samhengi að einstaklingur sem sækir um greiðslur úr Atvinnuleysistryggingasjóði teljist ekki tryggður samkvæmt lögunum hafi hann fengið greitt út ótekið orlof við starfslok eða fái greiðslur vegna starfsloka á því tímabili sem þær greiðslur eigi við um. Við umsókn um atvinnuleysisbætur skuli hinn tryggði taka fram hvenær hann ætli að taka út orlof sitt fyrir lok næsta orlofstímabils, sbr. 4. mgr. 51. gr. laga um atvinnuleysistryggingar, nr. 54/2006.

Í samhengi við framangreint þyki einnig rétt að vekja athygli á að foreldri geti ákveðið að taka fæðingarorlof sitt á öðrum tíma en greiðslur berist vegna starfsloka, sbr. 10. gr. ffl. Fái foreldri til dæmis greiðslur vegna starfsloka á sama tíma og greitt sé úr Fæðingarorlofssjóði og hefji síðan störf hjá sama vinnuveitanda eða nýjum vinnuveitanda strax að fæðingarorlofi loknu, sé ljóst að það leiðir til þess að greiðslur úr Fæðingarorlofssjóði hafi í raun komið til viðbótar við greiðslur frá vinnuveitanda að hluta eða öllu leyti. Með þeim hætti væri tilgangi greiðslna úr Fæðingarorlofssjóði, sem sé aðallega að gera foreldrum kleift að leggja niður launuð störf í fæðingarorlofi án þess að fjárhagsleg hagnaðarsjónarmið liggi þar að baki og að allar greiðslur sem séu umfram mismun greiðslna úr Fæðingarorlofssjóði og meðaltals heildarlauna foreldris komi til frádráttar greiðslum úr Fæðingarorlofssjóðnum, ekki náð.

Fyrir liggi að kærandi hafi verið endurráðin til vinnuveitanda síns í breytt starf þegar hún hafi komið til baka úr orlofi, sbr. tölvupóst frá kæranda, dags. 12. október 2012.

Samkvæmt öllu framangreindu hafi Fæðingarorlofssjóður því ofgreitt kæranda X kr. útborgað, sbr. greiðsluáskorun til hennar, dags. 11. september 2012 og leiðrétt sundurliðun á ofgreiðslu, dags. 19. desember 2012. Ekki sé gerð krafa um 15% álag.

IV. Niðurstaða.

Kærð er ákvörðun Fæðingarorlofssjóðs um að endurkrefja kæranda um greiðslur úr Fæðingarorlofssjóði vegna fæðingar barns hinn Y. febrúar 2012. Fæðingarorlofssjóður hefur fallist á að desemberuppbót og orlofsuppbót skuli ekki koma til frádráttar greiðslum úr Fæðingarorlofssjóði. Ekki er gerð krafa um 15% álag og kemur það því ekki til skoðunar.

Í hinni kærðu ákvörðun er á því byggt að kærandi hafi þegið greiðslur frá vinnuveitanda sínum í apríl 2012 á sama tíma og hún þáði greiðslur frá Fæðingarorlofssjóði. Séu þessar greiðslur frá vinnuveitanda svo háar og þess eðlis að þær leiði til lækkunar á rétti til greiðslna úr Fæðingarorlofssjóði.

Samkvæmt 1. mgr. 7. gr. ffl. er fæðingarorlof leyfi frá launuðum störfum sem stofnast til við fæðingu, frumættleiðingu barns yngra en átta ára eða töku barns yngra en átta ára í varanlegt fóstur..

Barn kæranda er eins og fyrr greinir fætt Y. febrúar 2012. Viðmiðunartímabil útreiknings meðaltals heildarlauna kæranda skv. 2. mgr. 13. gr. ffl. er því tímabilið frá ágúst 2010 til júlí 2011. Í greiðsluáætlun, dags. 15. mars 2012, kemur fram að meðaltekjur kæranda á viðmiðunartímabili skv. 2. mgr. 13. gr. ffl. voru alls X kr. og greiðsla úr Fæðingarorlofssjóði miðað við 100% fæðingarorlof væri samkvæmt því X kr. Af útreikningi sem fylgdi greiðsluáskorun frá 11. september 2012 má hins vegar sjá að frá því að viðmiðunartímabili meðaltals heildarlauna kæranda lauk og fram til fæðingar barnsins hækkuðu laun kæranda í X kr. sem miðað hafi verið við við útreikning á endurgreiðslukröfu Fæðingarorlofssjóðs í samræmi við heimild í 10. mgr. 13. gr. ffl. Er það kæranda til hagsbóta. Fæst ekki séð að tilvísun kæranda til 2. mgr. 13. gr. haggi þessu, enda virðist óumdeilt að orlof kemur ekki til skoðunar þegar heildarlaun eru metin samkvæmt því ákvæði.

Þar sem kærandi þáði greiðslur úr Fæðingarorlofssjóði í aprílmánuði 2012 var henni einungis heimilt að þiggja greiðslur frá vinnuveitanda sem námu mismuni meðaltals heildarlauna hennar eins og þau voru hækkuð skv. 10. mgr. 13. gr. ffl. og greiðslna úr Fæðingarorlofssjóði án þess að greiðslur vinnuveitanda til hennar kæmu til frádráttar greiðslum úr Fæðingarorlofssjóði.

Líkt og áður segir er rétt að mati úrskurðarnefndar að miða endurgreiðslukröfu á hendur kæranda við meðaltals heildarlaun að fjárhæð X kr. Samkvæmt gögnum málsins fékk kærandi greiðslu úr Fæðingarorlofssjóði að fjárhæð X kr. í apríl 2012 og var henni því heimilt að þiggja greiðslur frá vinnuveitanda sínum að fjárhæð 113.699 kr. í apríl 2012 án þess að það kæmi til lækkunar á greiðslum úr sjóðnum. Er þessi túlkun í samræmi við álit umboðsmanns Alþingis í málinu nr. 7022/2012 o.fl. frá 28. ágúst 2013.

Samkvæmt gögnum málsins fékk kærandi greitt ótekið orlof vegna starfsloka frá vinnuveitanda sínum í apríl 2012 að fjárhæð X kr.

Það er kjarni þessa máls hvernig eigi að túlka ákvæði 4. mgr. 33. gr. ffl. um orlofslaun og greiðslur vegna starfsloka um „sama tímabil [..] og þær greiðslur eiga við um“, sérstaklega með hliðsjón af orðalagi 10. mgr. 13. gr. um „greiðslur frá vinnuveitanda sem ætlaðar eru fyrir það tímabil sem foreldri er í fæðingarorlofi“.

Ekki er unnt að fallast á að í þessum ákvæðum sé verið að vísa til þess tímabils þegar unnið er til orlofslauna. Launþegar vinna almennt til orlofslauna allt árið, en þær greiðslur sem þeir ávinna sér eru ætlaðar til orlofstöku yfir sumarmánuði, eða eftir atvikum til dæmis við starfslok. Það virðist þannig hafið yfir vafa að umrædd orlofsgreiðsla var „ætluð fyrir tímabil“ og „átti við um“ það tímabil þegar kærandi var í fæðingarorlofi.

Það er því ljóst að kærandi þáði hærri greiðslur úr Fæðingarorlofssjóði en henni var heimilt fyrir aprílmánuð 2012. Verður niðurstaða Fæðingarorlofssjóðs um skyldu kæranda til endurgreiðslu fyrir þá mánuði því staðfest.

Af gögnum málsins má sjá að Fæðingarorlofssjóður byggir hina kærðu ákvörðun á hlutfallsútreikningi. Það er álit úrskurðarnefndar, með vísan til álits umboðsmanns Alþingis í málinu nr. 7022/2012 o.fl. frá 28. ágúst 2013, að sú aðferð sé ekki í samræmi við ákvæði ffl. Verður skylda til endurgreiðslu reiknuð svo, að sá hluti samanlagðra tekna kæranda frá Fæðingarorlofssjóði og vinnuveitanda sem er umfram 80% af viðmiðunartekjum skuli endurgreiddur. Þó skuli undanskilja greiðslu desemberuppbótar og orlofsuppbótar við útreikninginn og taka tillit til staðgreiðslu og annarra launatengdra gjalda.

Með vísan til framangreinds er það niðurstaða úrskurðarnefndar að kærandi hafi fengið ofgreitt fæðingarorlof og því beri henni að endurgreiða Fæðingarorlofssjóði X kr.

ÚRSKURÐARORÐ:

Kærandi, A skal endurgreiða Fæðingarorlofssjóði X kr. vegna ofgreidds fæðingarorlofs.

Haukur Guðmundsson

Heiða Gestsdóttir

Gunnlaugur Sigurjónsson