Nr. 30/2019 - Úrskurður
KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA
Þann 23. janúar 2019 er kveðinn upp svohljóðandi
úrskurður nr. 30/2019
í stjórnsýslumáli nr. KNU18110032
Kæra
á ákvörðun
Útlendingastofnunar
I. Kröfur, kærufrestir og kæruheimild
Þann 23. nóvember 2018 kærði [...], kt. [...], ríkisborgari [...] (hér eftir nefndur kærandi), ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 6. nóvember 2018, um að synja honum um dvalarleyfi vegna náms.
Kærandi krefst þess að ákvörðun Útlendingastofnunar um að synja kæranda um dvalarleyfi á grundvelli náms verði felld úr gildi og lagt verði fyrir stofnunina að gefa út dvalarleyfi fyrir kæranda.
Fyrrgreind ákvörðun var kærð á grundvelli 7. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016 og barst kæran fyrir lok kærufrests.
II. Málsatvik og málsmeðferð
Kærandi fékk fyrst útgefið dvalarleyfi á grundvelli náms þann 1. ágúst 2017 og var það endurnýjað þann þann 16. febrúar 2018 með gildistíma til 15. júlí 2018. Kærandi sótti um dvalarleyfi vegna skorts á starfsfólki þann 23. maí 2018. Þann 19. september 2018 sótti kærandi um endurnýjun á dvalarleyfi vegna náms. Með ákvörðunum Útlendingastofnunar, dags. 6. nóvember 2018, var umsóknum kæranda synjað. Kæranda var tilkynnt um ákvarðanirnar þann 9. nóvember 2018. Kærandi kærði ákvörðun Útlendingastofnunar um að synja honum dvalarleyfi á grundvelli náms til kærunefndar útlendingamála þann 23. nóvember 2018, en kæru fylgdu athugasemdir. Í kæru óskaði kærandi eftir frestun réttaráhrifa á ákvörðunum Útlendingastofnunar, 6. nóvember 2018, á meðan málið væri til meðferðar hjá kærunefndinni, sbr. 2. mgr. 29. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Þann 29. nóvember 2018 féllst kærunefndin á þá beiðni.
III. Ákvörðun Útlendingastofnunar
Í hinni kærðu ákvörðun Útlendingastofnunar var vísað til þess að með umsókn, dags. 19. september 2018, hefði kærandi sótt um endurnýjun á dvalarleyfi á grundvelli náms en kærandi hefði síðast verið með dvalarleyfi í gildi til 15. júlí 2018. Í 3. mgr. 57. gr. laga um útlendinga kæmi fram að sæki umsækjandi ekki um endurnýjun dvalarleyfis innan gildistíma fyrra dvalarleyfis skuli réttur til dvalar falla niður og fara skuli með umsókn skv. 51. gr. laganna. Þar af leiðandi gæti umsókn kæranda ekki talist umsókn um endurnýjun dvalarleyfis heldur umsókn um fyrsta dvalarleyfi, sbr. 2. og 3. mgr. 57. gr. laga um útlendinga. Tók stofnunin fram að kærandi hefði haft heimild til að dvelja á landinu á meðan umsókn hans um skort á starfsfólki var til meðferðar hjá stofnuninni enda hefði sú umsókn verið lögð fram áður en dvalarleyfi hans rann út. Hins vegar hefði kærandi ekki haft heimild á þeim tíma til að leggja inn nýja umsókn um dvalarleyfi á grundvelli náms á meðan hann væri staddur hér á landi. Þá var það mat Útlendingastofnunar að aðstæður í máli kæranda væru ekki þess eðlis að undanþágur 51. gr. laganna ættu við. Var umsókn kæranda um endurnýjun á dvalarleyfi vegna náms því synjað, sbr. 4. mgr. 51. gr. laga um útlendinga. Var kæranda gert að yfirgefa landið innan 30 daga frá móttöku ákvörðunarinnar.
IV. Málsástæður og rök kæranda
Í greinargerð kæranda kemur fram að hann geri ekki athugasemdir við ákvörðun Útlendingastofnunar um synjun dvalarleyfis á grundvelli skorts á starfsfólki. Kærandi byggir aðallega á því að Útlendingastofnun hafi borið að fara með dvalarleyfisumsókn hans frá 19. september 2018 sem leiðréttingu á umsókn þeirri sem barst stofnuninni þann 23. maí 2018, enda hefði fyrri umsókn hans þá ekki verið svarað. Því beri að líta svo á að umsókn hans um dvalarleyfi á grundvelli náms hafi borist innan tilskilins frests 2. mgr. 57. gr. laga um útlendinga og honum hafi því verið heimilt að dvelja í landinu þar til ákvörðun í máli hans hefði verið tekin.
Til vara byggir kærandi á því að samkvæmt 4. mgr. 57. gr. laga um útlendinga geti Útlendingastofnun heimilað útlendingi að dvelja hér á landi samkvæmt fyrra leyfi þar til ákvörðun hefur verið tekin á grundvelli umsóknar um endurnýjun leyfis sem borist hefur eftir áskilin frest 2. mgr. 57. gr. ef ríkar sanngirnisástæður mæla með því. Tekur kærandi fram að hann hafi upphaflega fengið dvalarleyfi á grundvelli náms en mistök hafi verið gerð við endurnýjun á umsókn hans um dvalarleyfi. Sé hin leiðrétta umsókn hans frá 19. september 2018 í samræmi við upphaflegan tilgang hans fyrir dvöl hér á landi auk þess sem hann stundi nú nám við Háskóla Íslands.
Þá tekur kærandi fram að honum hafi verið ráðlagt að sækja um atvinnuleyfi á grundvelli skorts á starfsfólki af atvinnurekanda sínum svo hann gæti starfað þar í fullu starfi með náminu. Hafi hann farið eftir þeim ráðleggingum þar sem í menningu hans í [...] sé borin óttablandin virðing fyrir vinnuveitendum. Þá taldi hann vinnuveitenda sinn vera upplýstari um regluverk útlendingamála en hann sjálfur og hefði því treyst ráðleggingum hans.
V. Niðurstaða kærunefndar útlendingamála
Samkvæmt gögnum málsins var kærandi síðast með dvalarleyfi á grundvelli náms með gildistíma til 15. júlí 2018. Kærandi lagði fram umsókn um dvalar- og atvinnuleyfi á grundvelli skorts á starfsfólki innan tilskilins frests 5. mgr. 57. gr. laga um útlendinga. Þeirri umsókn var synjað með ákvörðun Útlendingastofnunar 6. nóvember 2018, þar sem Vinnumálastofnun hafði með ákvörðun sinni þann 10. september 2018 synjað kæranda um atvinnuleyfi.
Þann 19. september 2018 sótti kærandi um endurnýjun á dvalarleyfi á grundvelli náms. Samkvæmt 2. mgr. 57. gr. laga um útlendinga skal útlendingur sem óskar eftir endurnýjun dvalarleyfis sækja um hana eigi síðar en fjórum vikum áður en dvalarleyfi fellur úr gildi. Í 3. mgr. ákvæðisins segir að sé ekki sótt um endurnýjun dvalarleyfis innan gildistíma fyrra dvalarleyfis skuli réttur til dvalar falla niður og fara skuli með umsókn skv. 51. gr. Samkvæmt gögnum málsins er ljóst að dvalarleyfi kæranda var útrunnið þegar hann sótti um endurnýjun dvalarleyfis á grundvelli náms og verður því farið með umsóknina eins og fyrstu umsókn um dvalarleyfi, sbr. 3. mgr. 57. gr. og 1. mgr. 51. gr. laganna.
Í 1. mgr. 51. gr. laga um útlendinga kemur fram sú meginregla að útlendingur sem sækir um dvalarleyfi í fyrsta skipti skuli sækja um leyfið áður en hann kemur til landsins og er honum óheimilt að koma til landsins fyrr en umsóknin hefur verið samþykkt. Frá því skilyrði er heimilt að víkja ef umsækjandi um dvalarleyfi er undanþeginn áritunarskyldu eða hann er staddur hér á landi og aðstæður hans falla undir a-c lið 1. mgr. 51. gr. Varða stafliðirnir m.a. þær aðstæður þar sem umsækjandi er maki eða sambúðarmaki íslensks ríkisborgara, sbr. a-lið, barn íslensks ríkisborgara, sbr. b-lið, eða er umsækjandi um dvalarleyfi á grundvelli 61., 63. eða 64. gr. laga um útlendinga. Í 2. mgr. 51. gr. laga um útlendinga segir að heimild til dvalar þegar umsækjandi sé undanþeginn áritunarskyldu gildi þar til umsækjandi hafi dvalið í 90 daga á Schengen-svæðinu. Undantekningar a-c-liðar 1. mgr. gildi meðan umsækjandi hafi heimild til dvalar á grundvelli gildrar vegabréfsáritunar eða á grundvelli dvalar án áritunar. Útlendingastofnun geti veitt umsækjendum á grundvelli a- og b-liðar 1. mgr. heimild til lengri dvalar meðan umsókn sé í vinnslu.. Kærandi er ekki undanþeginn áritunarskyldu til Íslands og þá er ljóst af gögnum málsins að aðstæður hans falla ekki undir a-c-lið 1. mgr. 51. gr. eða 2. mgr. 51. gr. laga um útlendinga.
Í 3. mgr. 51. gr. laga um útlendinga er þó kveðið á um að heimilt sé að víkja frá 1. mgr. 51. gr. í öðrum tilvikum en þar eru upp talin ef ríkar sanngirnisástæður mæla með því. Í athugasemdum við 51. gr. í frumvarpi því er varð að gildandi lögum um útlendinga segir m.a. að í 3. mgr. sé heimild til að undanskilja umsækjendur frá skilyrðum 1. mgr. ef ríkar sanngirnisástæður mæli með því og sé ætlunin að þessu sé beitt þegar tryggja þurfi samvistir fjölskyldna eða þegar miklir hagsmunir séu í húfi. Í ljósi þess að um undantekningarákvæði er að ræða telur kærunefnd að skýra beri ákvæðið þröngt. Í 4. mgr. 51. gr. segir að ef umsækjandi um dvalarleyfi sem dvelur hér á landi sækir um dvalarleyfi án þess að vera undanþeginn því að sækja um leyfi áður en hann kemur til landsins skv. 1. mgr. og 2. mgr. skuli hafna umsókninni á þeim grundvelli. Það sama eigi við ef umsækjandi kemur til landsins áður en umsókn er samþykkt.
Í greinargerð byggir kærandi á því að líta beri á umsókn hans um dvalarleyfi á grundvelli náms sem leiðréttingu á umsókn hans um dvalarleyfi á grundvelli skorts á starfsfólki og að mistök hafi verið gerð vegna umsóknar um endurnýjun á dvalarleyfi vegna náms. Af gögnum málsins er ótvírætt að kærandi lagði fram tvær umsóknir um dvalarleyfi hér á landi en til þess notaði hann tvö mismunandi eyðublöð Útlendingastofnunar. Að mati kærunefndar er ótvírætt að líta beri á erindi kæranda, dags. 17. september 2018, sem sjálfstæða umsókn um dvalarleyfi á grundvelli náms. Þá er það er mat kærunefndar að þau atriði sem kærandi vísar til í greinargerð, þ.m.t. um raunverulegan tilgang dvalar hans og samskipti hans við vinnuveitanda sinn, séu ekki þess eðlis að beita beri undanþáguákvæði 3. mgr. 51. gr. laga um útlendinga. Verður ákvörðun Útlendingastofnunar, um að synja kæranda um dvalarleyfi með vísan til 4. mgr. 51. gr. laga um útlendinga, því staðfest.
Samkvæmt framangreindu hefur kærandi ekki dvalarleyfi hér á landi. Kæranda er því ekki heimil áframhaldandi dvöl hér á landi og ber honum að yfirgefa landið innan 30 daga frá móttöku úrskurðarins. Athygli kæranda er vakin á því að ef hann yfirgefur ekki landið innan frestsins kann að vera heimilt að brottvísa honum, sbr. a-lið 1. mgr. og a-lið 2. mgr. 98. gr. laga um útlendinga. Brottvísun felur í sér bann við komu til landsins síðar og skal endurkomubann að jafnaði ekki gilda skemur en tvö ár, sbr. 2. mgr. 101. gr. laga um útlendinga.
Úrskurðarorð
Ákvörðun Útlendingastofnunar er staðfest.
The decision of the Directorate of Immigration is affirmed.
Anna Tryggvadóttir
Gunnar Páll Baldvinsson Anna Valbjörg Ólafsdóttir