Úrskurðarnefnd velferðarmála

Mál nr. 385/2019

Miðvikudaginn 4. desember 2019

A

gegn

Tryggingastofnun ríkisins

Ú R S K U R Ð U R

Mál þetta úrskurða Rakel Þorsteinsdóttir lögfræðingur, Eva Dís Pálmadóttir lögfræðingur og Ásmundur Helgason lögfræðingur.

Með kæru, dags. 6. september 2019, kærði A, til úrskurðarnefndar velferðarmála ákvörðun Tryggingastofnunar ríkisins frá 9. maí 2019 um að synja kæranda um milligöngu meðlags vegna tímabilsins X 2017 til X 2018.

I.  Málsatvik og málsmeðferð

Með bréfi Tryggingastofnunar ríkisins, dags. 9. maí 2019, var kæranda synjað um milligöngu meðlags frá X 2017 til X 2018. Í bréfinu segir að ekki sé heimilt að greiða frá X 2017 þar sem ekki liggi fyrir meðlagsákvörðun sem tilgreini þá dagsetningu.

Kæra barst úrskurðarnefnd velferðarmála 15. september 2019. Með bréfi, dags. 20. september 2019 var kæranda tilkynnt að kæra hefði borist að liðnum kærufresti og var henni gefinn kostur á að koma að athugasemdum og/eða gögnum teldi hún að skilyrði, sem fram kæmu í 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, gætu átt við í málinu. Þann 21. október 2019 ítrekaði úrskurðarnefndin bréf sitt. Engin svör bárust frá kæranda.

II.  Sjónarmið kæranda

Í kæru kemur fram að Tryggingastofnun sé að brjóta á rétti hennar og ganga gegn þeim réttindum sem henni hafi verið dæmd þann X 2018 í héraðsdómi X. Eins og fram komi í gögnum málsins hafi kærandi sótt um skilnað og meðlag með barni þeirra hjóna. Með framangreindum dómi hafi beiðnin verið staðfest og þar segi:

[…]

Samkvæmt framangreindu beri að greiða meðlag frá upphafi dómsmálsins, þ.e. samkvæmt skjali, dags. X 2018, en upphaf málsins hafi verið X 2017 með beiðni um skilnað og þar að auki beiðni um meðlag.

Það sé í raun og veru erfitt að sýna frekar fram á réttinn þar sem þetta standi í dómskjölum, þ.e. að kærandi eigi rétt á meðlagi frá lögskilnaði og frá því að beiðni um skilnað hafi verið undirrituð verði borguð svokölluð trygging, sem samsvari bráðabirgðameðlagi, frá upphafi málsins til lögskilnaðar.

III.  Niðurstaða

Kærð er ákvörðun Tryggingastofnunar ríkisins um að synja kæranda um milligöngu meðlagsgreiðslna á tímabilinu 28. júlí 2017 til 18. janúar 2018.

Samkvæmt 2. mgr. 13. gr. laga nr. 100/2007 um almannatryggingar, sbr. 5. gr. laga nr. 85/2015 um úrskurðarnefnd velferðarmála, skal kæra til úrskurðarnefndar vera skrifleg og skal hún borin fram innan þriggja mánaða frá því að aðila var tilkynnt um ákvörðun.

Samkvæmt gögnum málsins liðu rúmlega fjórir mánuðir frá því að kæranda var tilkynnt um ákvörðun Tryggingastofnunar Íslands um að synja umsókn kæranda með bréfi, dags. 9. maí 2019, þar til kæra barst úrskurðarnefnd velferðarmála 15. september 2019. Kærufrestur samkvæmt 2. mgr. 13. gr. laga um almannatryggingar var því liðinn þegar kæran barst nefndinni.

Í 5. mgr. 7. gr. laga um úrskurðarnefnd velferðarmála er vísað til þess að um málsmeðferð, sem ekki er kveðið á um í lögunum, fari samkvæmt ákvæðum stjórnsýslulaga og ákvæðum laga sem málskotsréttur til nefndarinnar byggist á hverju sinni.

Í 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 segir:

„Hafi kæra borist að liðnum kærufresti skal vísa henni frá nema:

1.      afsakanlegt verði talið að kæran hafi ekki borist fyrr, eða

2.      veigamiklar ástæður mæla með því að kæran verði tekin til meðferðar.

Kæru skal þó ekki sinnt ef meira en ár er liðið frá því að ákvörðun var tilkynnt aðila.“

Með vísan til þessa er nauðsynlegt að taka til skoðunar hvort fyrir hendi séu atriði sem hafa þýðingu við mat á því hvort afsakanlegt verði talið að kæran hafi borist að liðnum kærufresti eða hvort veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar, sbr. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga, en ákvæðið mælir fyrir um skyldubundið mat stjórnvalds á því hvort atvik séu með þeim hætti að rétt sé að taka stjórnsýslukæru til efnislegrar meðferðar, þrátt fyrir að lögbundinn kærufrestur sé liðinn.

Fyrir liggur að í hinni kærðu ákvörðun frá 9. maí 2019 var kæranda leiðbeint um kæruheimild til úrskurðarnefndar velferðarmála og um tímalengd kærufrests. Með bréfi úrskurðarnefndar, dags. 20. september 2019, var kæranda veittur kostur á að koma að athugasemdum og/eða gögnum teldi hún að skilyrði, sem fram kæmu í 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga, gætu átt við í málinu. Það var ítrekað með bréfi úrskurðarnefndar, dags. 21. október 2019. Úrskurðarnefndinni bárust hvorki athugasemdir né gögn frá kæranda.

Að mati úrskurðarnefndar velferðarmála er ekkert í gögnum málsins sem bendir til þess að afsakanlegt sé að kæra hafi borist að liðnum kærufresti. Þá verður ekki heldur séð að veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar.

Með hliðsjón af framangreindu er kærunni vísað frá úrskurðarnefnd velferðarmála, sbr. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

Ú R S K U R Ð A R O R Ð

Kæru A er vísað frá úrskurðarnefnd velferðarmála.

F.h. úrskurðarnefndar velferðarmála

Rakel Þorsteinsdóttir