Úrskurðarnefnd velferðarmála

Mál nr. 310/2019

Þriðjudaginn 26. nóvember 2019

A

gegn

Vinnumálastofnun

Ú R S K U R Ð U R

Mál þetta úrskurða Kári Gunndórsson lögfræðingur, Agnar Bragi Bragason lögfræðingur og Arnar Kristinsson lögfræðingur.

Með kæru, dags. 19. júlí 2019, kærði A til úrskurðarnefndar velferðarmála ákvörðun Vinnumálastofnunar, dags. 27. febrúar 2019, um að stöðva greiðslur atvinnuleysisbóta og að innheimta ofgreiddar bætur.

I.  Málsatvik og málsmeðferð

Með ákvörðun Vinnumálastofnunar, dags. 27. febrúar 2019, var kæranda tilkynnt að greiðslur atvinnuleysisbóta hefðu verið stöðvaðar með vísan til 52. gr. laga nr. 54/2006 um atvinnuleysistryggingar og að honum bæri að endurgreiða ofgreiddar atvinnuleysisbætur fyrir tímabilið 20. ágúst til 30. nóvember 2018 að fjárhæð 870.885 kr., að meðtöldu álagi.

Kæra barst úrskurðarnefnd velferðarmála þann 19. júlí 2019 og afrit af hinni kærðu ákvörðun barst 1. ágúst 2019. Með bréfi úrskurðarnefndarinnar, dags. 14. ágúst 2019, var kæranda tilkynnt að kæra hefði borist að liðnum kærufresti og honum gefinn kostur á að koma að athugasemdum og/eða gögnum, teldi hann að skilyrði sem fram kæmu í 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 gætu átt við í málinu. Bréfið var sent kæranda á ný þann 10. september 2019 þar sem það barst honum ekki. Skýringar bárust frá kæranda 4. október 2019.

Með bréfi úrskurðarnefndar, dags. 10. október 2019, var óskað eftir upplýsingum frá Vinnumálastofnun um birtingu hinnar kærða ákvörðunar. Upplýsingar bárust með bréfi Vinnumálastofnunar, dags. 21. október 2019, og var það sent kæranda til kynningar með bréfi úrskurðarnefndar, dags. 22. október 2019. Athugasemdir bárust frá kæranda samdægurs. Með bréfi úrskurðarnefndar, dags. 25. október 2019, var óskað eftir frekari gögnum frá Vinnumálastofnun. Umbeðin gögn og frekari upplýsingar bárust 28. október 2019 og voru send kæranda til kynningar með bréfi úrskurðarnefndar, dags. 31. október 2019. Frekari athugasemdir bárust ekki.

II.  Sjónarmið kæranda

Kærandi fer fram á að krafa Vinnumálastofnunar um ofgreiddar bætur verði felld niður. Kærandi vísar til þess að umsókn hans um atvinnuleysisbætur hafi verið samþykkt og bætur greiddar samkvæmt því. Kærandi viti ekki á hvaða grundvelli hann hafi fengið ofgreiddar bætur þar sem hann hafi ekki falið neitt og skilað inn skýringarbréfi ásamt staðfestingu á skólavist.

Í skýringum kæranda vegna kærufrestsins kemur fram að kæran hafi ekki borist fyrr þar sem hann hafi ekki komist að ákvörðun Vinnumálastofnunar fyrr en með innheimtu kröfunnar. Að mati kæranda hafi Vinnumálastofnun ekki reynt að tilkynna ákvörðunina á nægilegan hátt. Þá tekur kærandi fram að hann hafi aldrei falið þá staðreynd að hann væri í skóla og óskað eftir að fá að klára skólann samhliða bótagreiðslum. Það hafi verið samþykkt, eða allavega hafi greiðslur byrjað að berast. Í lok maí hafi hann fengið greiðsluseðla en hann hafi ekkert gert í því þar sem móðir hans hafi látist um miðjan maí. Það hafi farið mikil orka og tími í að sinna þeim málum. Í byrjun júlí hafi hann farið að kanna hvers eðlis reikningarnir væru og þá fengið þær upplýsingar að þær væru vegna beiðni Vinnumálastofnunar um innheimtu á kröfu. Kærandi telur að krafa Vinnumálastofnunar sé ekki réttmæt þar sem stofnunin hafi hvorki verið svikin né hafi verið logið til um neitt. Vinnumálastofnun hafi samþykkt umsókn hans um atvinnuleysisbætur með þeim upplýsingum að hann væri skráður í skóla og að klára nám til að auka atvinnumöguleika sína. Að lokum tekur kærandi fram að hann hafi aldrei óskað eftir rafrænum samskiptum við Vinnumálastofnun og hafi aldrei verið upplýstur um það val. Kærandi hafi ekki fengið ákvörðunina með tölvupósti en slík ákvörðun ætti aðeins að vera send með ábyrgðarpósti svo að staðfest sé að viðkomandi viti 100% af henni og geti svarað innan kærufrests. Ekki hafi borist tölvupóstur en sú samskiptaleið sé ekki örugg þar sem tölvukerfi geti klikkað eða tölvupóstur farið í ruslflokk sem móttakandi sjái seint eða aldrei. Kærandi ítrekar að hann hafi komist að ákvörðun Vinnumálastofnunar með því að hafa samband við innheimtustofnun sem hafi bent honum á að kanna ástæðu kröfunnar hjá Vinnumálastofnun.

III.  Niðurstaða

Kærð er ákvörðun Vinnumálastofnunar frá 27. febrúar 2019 um að stöðva greiðslur atvinnuleysisbóta til kæranda á grundvelli 52. gr. laga nr. 54/2006 um atvinnuleysistryggingar og að innheimta ofgreiddar bætur á grundvelli 2. mgr. 39. gr. laganna.

Samkvæmt 5. gr. laga nr. 85/2015 um úrskurðarnefnd velferðarmála skal stjórnsýslukæra berast úrskurðarnefnd velferðarmála skriflega innan þriggja mánaða frá því að aðila máls var tilkynnt um ákvörðun, nema á annan veg sé mælt í lögum sem hin kærða ákvörðun byggist á. Hin kærða ákvörðun var tilkynnt kæranda með bréfi Vinnumálastofnunar, dags. 27. febrúar 2019, en ákvörðunin var kærð til úrskurðarnefndar velferðarmála með kæru, móttekinni 19. júlí 2019. Kærufrestur samkvæmt 5. gr. laga nr. 85/2015 var því liðinn þegar kæra barst nefndinni.

Í 5. mgr. 7. gr. laga nr. 85/2015 er vísað til þess að um málsmeðferð, sem ekki er kveðið á um í lögunum, fari samkvæmt ákvæðum stjórnsýslulaga og ákvæðum laga sem málskotsréttur til nefndarinnar byggist á hverju sinni. Í 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 segir:

„Hafi kæra borist að liðnum kærufresti skal vísa henni frá nema:

1. afsakanlegt verði talið að kæran hafi ekki borist fyrr, eða

2. veigamiklar ástæður mæla með því að kæran verði tekin til meðferðar.

Kæru skal þó ekki sinnt ef meira en ár er liðið frá því að ákvörðun var tilkynnt aðila.“

Með vísan til þessa er nauðsynlegt að taka til skoðunar hvort fyrir hendi séu atriði sem hafa þýðingu við mat á því hvort afsakanlegt verði talið að kæran hafi borist að liðnum kærufresti eða hvort veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar, sbr. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga, en ákvæðið mælir fyrir um skyldubundið mat stjórnvalds á því hvort atvik séu með þeim hætti að rétt sé að taka stjórnsýslukæru til efnislegrar meðferðar, þrátt fyrir að lögbundinn kærufrestur sé liðinn.

Kærandi hefur vísað til þess að hann hafi ekki komist að ákvörðun Vinnumálastofnunar fyrr en með innheimtu kröfunnar. Hann hafi aldrei óskað eftir rafrænum samskiptum við Vinnumálastofnun og hafi aldrei verið upplýstur um það val.

Fyrir liggur að hin kærða ákvörðun frá 27. febrúar 2019 var birt á „Mínum síðum“ kæranda á heimasíðu Vinnumálastofnunar og tilkynning send á skráð netfang hans um að skilaboð biðu á vefsvæðinu. Þá liggur fyrir að kæranda var leiðbeint um kæruheimild til úrskurðarnefndar velferðarmála og um tímalengd kærufrests. Af hálfu Vinnumálastofnunar hefur komið fram að kærandi hafi óskað eftir því að vera í rafrænum samskiptum við stofnunina þegar hann hafi sótt um atvinnuleysisbætur þann 30. apríl 2018 og hefur verið lögð fram staðfesting þess efnis. Úrskurðarnefndin gerir því ekki athugasemd við birtingu hinnar kærðu ákvörðunar.

Að mati úrskurðarnefndar velferðarmála eru þær ástæður sem kærandi hefur lagt fram vegna kærufrestsins ekki þess eðlis að afsakanlegt verði talið að kæra hafi borist að liðnum kærufresti. Þá verður heldur ekki séð að veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar.

Með hliðsjón af framangreindu er kærunni vísað frá úrskurðarnefnd velferðarmála, sbr. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

Ú R S K U R Ð A R O R Ð

Kæru A er vísað frá úrskurðarnefnd velferðarmála.

F.h. úrskurðarnefndar velferðarmála

Kári Gunndórsson