Úrskurðarnefnd velferðarmála

Mál nr. 567/2021

Fimmtudaginn 3. febrúar 2022

A

gegn

Vinnumálastofnun

Ú R S K U R Ð U R

Mál þetta úrskurða Hólmfríður Birna Guðmundsdóttir lögfræðingur, Agnar Bragi Bragason lögfræðingur og Arnar Kristinsson lögfræðingur.

Með kæru, dags. 1. nóvember 2021, kærði A, til úrskurðarnefndar velferðarmála ákvörðun Vinnumálastofnunar, dags. 30. júní 2021, um að stöðva greiðslur atvinnuleysisbóta og innheimta ofgreiddar atvinnuleysisbætur.

I.  Málsatvik og málsmeðferð

Með ákvörðun Vinnumálastofnunar, dags. 30. júní 2021, var kæranda tilkynnt að fyrri ákvörðun um samþykkt umsóknar um atvinnuleysisbætur væri afturkölluð í samræmi við 25. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 með vísan til þess að hún hefði ekki heimild til að ráða sig til vinnu hér á landi án takmarkana, sbr. d-lið 13. gr. laga nr. 54/2006 um atvinnuleysistryggingar. Greiðslur atvinnuleysisbóta væru því stöðvaðar og henni bæri að endurgreiða ofgreiddar atvinnuleysisbætur fyrir tímabilið 1. ágúst 2020 til 30. apríl 2021, samtals að fjárhæð 1.947.488 kr.

Kæra barst úrskurðarnefnd velferðarmála 1. nóvember 2021. Með bréfi úrskurðarnefndarinnar, dags. 4. nóvember 2021, var kæranda tilkynnt að kæra hefði borist að liðnum kærufresti og henni gefinn kostur á að koma að athugasemdum og/eða gögnum, teldi hún að skilyrði sem fram kæmu í 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 gætu átt við í málinu. Athugasemdir bárust ekki. Með bréfi úrskurðarnefndar, dags. 10. desember 2021, var óskað eftir gögnum frá Vinnumálastofnun vegna hinnar kærðu ákvörðunar. Umbeðin gögn bárust 11. janúar 2022.

II.  Sjónarmið kæranda

Kærandi tekur fram að hún andmæli niðurstöðu Vinnumálastofnunar um kröfu á endurgreiðslu atvinnuleysisbóta á tímabilinu 1. ágúst 2020 til 30. apríl 2021, að upphæð 1.947.488. kr. Kærandi hafi verið í starfi hjá B frá desember 2016 þar til apríl 2020. Hún hafi verið með atvinnuleyfi háð atvinnurekanda á þeim tíma og atvinnurekandi hafi séð um að endurnýja það leyfi árlega. Í kjölfar uppsagnar hjá B hafi Vinnumálastofnun óskað eftir gögnum frá Ríkisskattstjóra vegna skattskýrslu og staðfestingu á rétti hjá stéttarfélagi. Í kjölfarið hafi kærandi fengið greiddar atvinnuleysisbætur fyrir framangreint tímabil. Kærandi hafi ekki verið upplýst um að hún ætti ekki rétt hjá Vinnumálastofnun til greiðslna atvinnuleysisbóta. Þar sem hún hafi verið í starfi síðastliðin fjögur ár hafi hún talið sig eiga rétt. Hún hafi ekki tök á að greiða slíka upphæð til baka og óski því eftir að krafan verði felld niður.

III.  Niðurstaða

Kærð er ákvörðun Vinnumálastofnunar frá 30. júní 2021 um að stöðva greiðslur atvinnuleysisbóta til kæranda og að innheimta ofgreiddar atvinnuleysisbætur.

Samkvæmt 5. gr. laga nr. 85/2015 um úrskurðarnefnd velferðarmála skal stjórnsýslukæra berast úrskurðarnefnd velferðarmála skriflega innan þriggja mánaða frá því að aðila máls var tilkynnt um ákvörðun, nema á annan veg sé mælt í lögum sem hin kærða ákvörðun byggist á. Hin kærða ákvörðun var tilkynnt kæranda með bréfi Vinnumálastofnunar, dags. 30. júní 2021, en ákvörðunin var kærð til úrskurðarnefndar velferðarmála með kæru, móttekinni 1. nóvember 2021. Kærufrestur samkvæmt 5. gr. laga nr. 85/2015 var því liðinn þegar kæra barst nefndinni.

Í 5. mgr. 7. gr. laga nr. 85/2015 er vísað til þess að um málsmeðferð, sem ekki er kveðið á um í lögunum, fari samkvæmt ákvæðum stjórnsýslulaga og ákvæðum laga sem málskotsréttur til nefndarinnar byggist á hverju sinni. Í 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 segir:

„Hafi kæra borist að liðnum kærufresti skal vísa henni frá nema:

1. afsakanlegt verði talið að kæran hafi ekki borist fyrr, eða

2. veigamiklar ástæður mæla með því að kæran verði tekin til meðferðar.

Kæru skal þó ekki sinnt ef meira en ár er liðið frá því að ákvörðun var tilkynnt aðila.“

Með vísan til þessa er nauðsynlegt að taka til skoðunar hvort fyrir hendi séu atriði sem hafa þýðingu við mat á því hvort afsakanlegt verði talið að kæran hafi borist að liðnum kærufresti eða hvort veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar, sbr. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga, en ákvæðið mælir fyrir um skyldubundið mat stjórnvalds á því hvort atvik séu með þeim hætti að rétt sé að taka stjórnsýslukæru til efnislegrar meðferðar, þrátt fyrir að lögbundinn kærufrestur sé liðinn.

Fyrir liggur að kæranda var í hinni kærðu ákvörðun leiðbeint um kæruheimild til úrskurðarnefndar velferðarmála og um tímalengd kærufrests. Kæranda var veittur kostur á að koma að athugasemdum og/eða gögnum teldi hún að skilyrði, sem fram kæmu í 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga, gætu átt við í málinu. Hvorki bárust athugasemdir né gögn frá kæranda. Að því virtu er það mat úrskurðarnefndar velferðarmála að ekkert í gögnum málsins bendi til þess að afsakanlegt sé að kæra hafi ekki borist fyrr. Þá verður heldur ekki séð að veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar.

Með hliðsjón af framangreindu er kærunni vísað frá úrskurðarnefnd velferðarmála, sbr. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

Ú R S K U R Ð A R O R Ð

Kæru A er vísað frá úrskurðarnefnd velferðarmála.

F.h. úrskurðarnefndar velferðarmála

Hólmfríður Birna Guðmundsdóttir