Nr. 73/2021 Úrskurður
KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA
Þann 17. febrúar 2021 er kveðinn upp svohljóðandi
úrskurður nr. 73/2021
í stjórnsýslumáli nr. KNU21010018
Kæra [...]
á ákvörðun
Útlendingastofnunar
I. Kröfur, kærufrestir og kæruheimild
Þann 10. janúar 2021 kærði [...], fd. [...], ríkisborgari [...] (hér eftir nefndur kærandi), ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 30. desember 2020, um brottvísun og endurkomubann til Íslands í tvö ár.Kærandi krefst þess að ákvörðun Útlendingastofnunar verði felld úr gildi.
Fyrrgreind ákvörðun er kærð á grundvelli 7. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016 og barst kæran fyrir lok kærufrests.
II. Málsatvik og málsmeðferð
Samkvæmt gögnum málsins hafði lögregla afskipti af kæranda þann 15. nóvember 2020 og birti fyrir honum tilkynningu um hugsanlega brottvísun og endurkomubann. Með ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 30. desember 2020, var kæranda brottvísað og ákveðið endurkomubann til Íslands í tvö ár. Kærandi kærði ákvörðunina til kærunefndar útlendingamála þann 10. janúar 2021. Greinargerð kæranda barst kærunefnd þann 24. janúar 2021 ásamt fylgigögnum. Þann 27. janúar 2021 aflaði kærunefnd frekari upplýsinga frá Útlendingastofnun.
III. Ákvörðun Útlendingastofnunar
Í ákvörðun Útlendingastofnunar kemur fram að samkvæmt upplýsingum frá lögreglu hefði hún haft afskipti af kæranda þann 15. nóvember 2020 og birt fyrir honum tilkynningu um hugsanlega brottvísun og endurkomubann. Kæmi fram í tilkynningunni að kærandi væri grunaður um að hafa dvalið umfram þá heimild sem hann hefði til dvalar á Schengen-svæðinu. Þá hafi kæranda verið gefinn sjö daga frestur til að yfirgefa landið af sjálfsdáðum auk þess að leggja fram greinargerð eða gögn sem sýndu fram á lögmæti dvalar hans hér á landi. Kærandi hefði við meðferð málsins hjá Útlendingastofnun ekki lagt fram andmæli eða önnur gögn í tilefni framangreindrar tilkynningar. Samkvæmt upplýsingum frá lögreglu hafi kærandi framvísað ökuskírteini og samkvæmt Schengen-stimplum í vegabréfi nr. [...], sem hann hafi framvísað til lögreglu, hafi hann komið inn á Schengen-svæðið þann 25. janúar 2020. Hefði kærandi því verið staddur á Schengen-svæðinu samfellt í 341 dag.
Útlendingastofnun komst að þeirri niðurstöðu í ákvörðun sinni að kærandi væri ekki með dvalarleyfi hér á landi og þá hefði dvöl hans ekki takmarkast við 90 daga dvöl á Schengen-svæðinu á 180 daga tímabili. Hefði að mati stofnunarinnar ekkert komið fram í málinu sem leiddi til þess að sú ráðstöfun að brottvísa kæranda gæti talist ósanngjörn gagnvart honum eða nánustu aðstandendum hans með hliðsjón af tengslum hans við landið eða atvikum máls, sbr. 3. mgr. 102. gr. laga um útlendinga. Að framangreindu virtu var það mat Útlendingastofnunar að heimilt væri og skylt að brottvísa kæranda frá Íslandi á grundvelli a-liðar 1. mgr. 98. gr. laga um útlendinga. Var kæranda brottvísað og ákveðið endurkomubann til landsins í tvö ár, sbr. 2. mgr. 101. gr. sömu laga, með hliðsjón af alvarleika brots kæranda.
IV. Málsástæður og rök kæranda
Í greinargerð vísar kærandi til þess að hann hafi komið til landsins þann 25. janúar 2020. Hafi Útlendingastofnun tilkynnt á heimasíðu sinni að erlendum ríkisborgurum sem hefðu verið í löglegri dvöl hér á landi fyrir 20. mars 2020 og hefðu ekki komist til síns heima vegna ferðatakmarkana, sóttkvíar eða einangrunar vegna Covid-19 faraldursins væri heimilt að dvelja á landinu án dvalarleyfis til og með 10. nóvember 2020. Óumdeilt sé að kærandi hafi verið í lögmætri dvöl hér á landi þann 20. mars 2020. Byggir kærandi á því að hann hafi reynt að komast til síns heima en án árangurs þar sem um svo fá flug hafi verið að ræða. Feli hin kærða ákvörðun í sér brot á meðalhófsreglu stjórnsýslulaga. Þá hafi hann óskað eftir því að fara sjálfviljugur til heimaríkis þegar honum hafi verið birt ákvörðun Útlendingastofnunar. Kærandi hafi þó ekki gert sér grein fyrir því að hann hafi verið hér í ólögmætri dvöl eftir 10. nóvember 2020 með vísan til Covid-19 faraldursins enda hafi veiran verið í mikilli uppsveiflu í nóvember og desember 2020. Með hliðsjón af málavöxtum málsins og með vísan til 3. mgr. 102. gr. laga um útlendinga byggir kærandi á því að ákvörðun um brottvísun og endurkomubann til Íslands feli í sér ósanngjarna ráðstöfun gagnvart sér.
V. Niðurstaða kærunefndar útlendingamála
Samkvæmt 1. mgr. 49. gr. laga um útlendinga er útlendingi, sem ekki þarf vegabréfsáritun til landgöngu, heimilt að dveljast hér á landi í 90 daga frá komu til landsins. Dvöl í öðru ríki sem tekur þátt í Schengen-samstarfinu telst jafngilda dvöl hér á landi. Þá segir í 1. mgr. 50. gr. laganna að útlendingur sem hyggist dvelja hér á landi lengur en honum sé heimilt skv. 49. gr. þurfi að hafa dvalarleyfi.
Í 8. gr. reglugerðar um útlendinga, með síðari breytingum, er nánar fjallað um dvöl án dvalarleyfis. Þar segir í 1. mgr. 8. gr. að útlendingur, sem þurfi vegabréfsáritun til landgöngu, megi ekki dveljast hér á landi lengur en áritunin segir til um nema sérstakt leyfi komi til. Öðrum útlendingum sé óheimilt án sérstaks leyfis að dveljast hér lengur en 90 daga frá komu til landsins. Dvöl í öðru ríki sem tekur þátt í Schengen-samstarfinu teljist jafngilda dvöl hér á landi. Samanlögð dvöl á Schengen-svæðinu megi ekki fara yfir 90 daga á 180 daga tímabili. Þá segir í 2. mgr. 8. gr. að dvalartími útlendings sem er undanþeginn áritunarskyldu reiknist frá þeim degi er hann kom inn á Schengen-svæðið. Ef útlendingurinn hefur dvalarleyfi í öðru ríki sem tekur þátt í Schengen-samstarfinu reiknist dvalartíminn frá þeim degi er hann fór yfir innri landamæri Schengen-svæðisins.
Á grundvelli a-liðar 1. mgr. 98. gr. laga um útlendinga er heimilt að vísa útlendingi úr landi sem er án dvalarleyfis ef hann dvelst ólöglega í landinu. Kærandi er ríkisborgari [...] og þarf því ekki vegabréfsáritun til landgöngu hér á landi, sé hann handhafi vegabréfs með lífkennum. Samkvæmt stimpli í vegabréfi kæranda kom hann inn á Schengen-svæðið þann 25. janúar 2020 í gegnum Þýskaland. Þá kveðst kærandi hafa komið til Íslands þann sama dag og dvalið hér síðan. Þann 2. apríl 2020 setti ráðherra bráðabirgðaákvæði með reglugerð nr. 305/2020 um breytingu á reglugerð um útlendinga nr. 540/2017. Kom þar fram að útlendingi sem dvaldi hér á landi fyrir 20. mars 2020 í samræmi við 8. gr. reglugerðar um útlendinga og 1. mgr. 49. gr. laga um útlendinga en hefði ekki komist til síns heima vegna ferðatakmarkana, sóttkvíar eða einangrunar væri heimilt að dvelja hér á landi án dvalarleyfis eða vegabréfsáritunar til og með 1. júní 2020. Kæmi ákvæðið þó ekki í veg fyrir frávísun eða brottvísun þeirra sem voru í ólögmætri dvöl fyrir 20. mars 2020 eða frávísun eða brottvísun á öðrum grundvelli samkvæmt ákvæðum laga um útlendinga. Var bráðabirgðaákvæðið framlengt allt til 10. nóvember 2020, sbr. reglugerð nr. 830/2020 um breytingu á reglugerð um útlendinga. Í síðastnefndri reglugerð var hins vegar mælt fyrir um þau viðbótarskilyrði að útlendingur skyldi skrá sig hjá Útlendingastofnun fyrir 10. september 2020 og að með beiðni um skráningu þyrfti að leggja fram afrit af vegabréfi og vegabréfsáritun þegar það ætti við.
Þann 27. janúar 2021 óskaði kærunefnd eftir upplýsingum frá Útlendingastofnun um hvort kærandi hefði óskað eftir skráningu hjá Útlendingastofnun í samræmi við bráðabirgðaákvæði reglugerðar nr. 830/2020 um breytingu á reglugerð um útlendinga. Í svari Útlendingastofnunar, dags. 27. janúar 2021, kemur fram að engin slík beiðni hafi borist frá kæranda. Þann 28. janúar 2021 voru þessar upplýsingar frá Útlendingastofnun kynntar umboðsmanni kæranda og kæranda veittur frestur til andmæla, sbr. 13. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Í svari umboðsmanns kæranda, dags. 28. janúar 2021, kemur fram að kærandi hafi ekki skráð sig hjá Útlendingastofnun og að hann hafi ekki vitað að þess þyrfti.
Þar sem kærandi var í lögmætri dvöl þann 20. mars 2020 er ljóst að aðstæður hans féllu undir bráðabirgðaákvæði reglugerðar um útlendinga allt þar til 10. september 2020, sbr. reglugerð nr. 769/2020 um breytingu á reglugerð um útlendinga. Þar var hins vegar lögð sú skylda að skrá sig hjá Útlendingastofnun fyrir 10. september 2020, líkt og áður er rakið, en slíkt gerði kærandi ekki. Þann 20. mars 2020 hafði kærandi dvalið á Schengen-svæðinu í 56 daga og sé talið því næst frá 10. september 2020 var kærandi búinn að dvelja á Schengen-svæðinu í 122 daga þegar honum var birt tilkynning um hugsanlega brottvísun og endurkomubann.
Með vísan til framangreinds er skilyrðum a-liðar 1. mgr. 98. gr. laga um útlendinga um brottvísun fullnægt. Í 102. gr. laga um útlendinga er kveðið á um vernd gegn frávísun og brottvísun og takmarkanir á ákvörðun um brottvísun. Samkvæmt 3. mgr. 102. gr. skal brottvísun ekki ákveða ef hún, með hliðsjón af málsatvikum, alvarleika brots og tengslum útlendings við landið, felur í sér ósanngjarna ráðstöfun gagnvart útlendingi eða nánustu aðstandendum hans. Ekkert í gögnum málsins bendir til þess að brottvísun kæranda geti talist ósanngjörn gagnvart honum eða nánustu aðstandendum með hliðsjón af tengslum hans við landið.
Samkvæmt framansögðu verður staðfest ákvörðun Útlendingastofnunar um brottvísun kæranda með vísan til a-liðar 1. mgr. 98. gr. laga um útlendinga, enda dvaldi hann ólöglega í landinu. Þá verður ákvörðun Útlendingastofnunar um tveggja ára endurkomubann, sbr. 2. mgr. 101. gr. jafnframt staðfest, en samkvæmt ákvæðinu skal endurkomubann að jafnaði ekki gilda skemur en tvö ár og ljóst er að endurkomubanni er m.a. ætlað að hafa almenn varnaðaráhrif gegn brotum útlendings á ákvæðum laga hér á landi, m.a. á ákvæðum laga um útlendinga.
Samkvæmt upplýsingum frá Útlendingastofnun yfirgaf kærandi landið þann 11. janúar 2021 í fylgd stoðdeildar ríkislögreglustjóra og mun endurkomubann til landsins því hefjast þann dag, sbr. 4. mgr. 101. gr. laga um útlendinga.
Athygli kæranda er vakin á því að samkvæmt 3. mgr. 101. gr. laga um útlendinga er heimilt, samkvæmt umsókn þar um, að fella endurkomubann úr gildi hafi aðstæður breyst frá því að ákvörðun um brottvísun var tekin.
Úrskurðarorð
Ákvörðun Útlendingastofnunar er staðfest.
The decision of the Directorate of Immigration is affirmed.
Tómas Hrafn Sveinsson
Gunnar Páll Baldvinsson Sandra Hlíf Ocares