Nr. 387/2022 Úrskurður
KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA
Hinn 22. september 2022 er kveðinn upp svohljóðandi
úrskurður nr. 387/2022
í stjórnsýslumáli nr. KNU22090029
Beiðni um endurupptöku í máli [...] og barna hennar
I. Málsatvik
Með úrskurði kærunefndar útlendingamála nr. 148/2022, dags. 31. mars 2022, staðfesti nefndin ákvarðanir Útlendingastofnunar, dags. 3. febrúar 2022, um að taka umsóknir einstaklings er kveðst heita [...], vera fædd [...] og vera ríkisborgari Íraks (hér eftir kærandi) og barna hennar, [...], fd. [...] (hér eftir A) og [...], fd. [...] (hér eftir B), ríkisborgara Íraks, um alþjóðlega vernd hér á landi ekki til efnismeðferðar og vísa þeim frá landinu. Niðurstaða kærunefndar var birt kæranda 4. apríl 2022. Hinn 11. apríl 2022 lagði kærandi fram beiðni um frestun réttaráhrifa á úrskurði kærunefndar. Hinn 20. apríl 2022 synjaði kærunefnd beiðni kæranda um frestun réttaráhrifa í máli hennar með úrskurði kærunefndar nr. 180/2022. Hinn 13. september 2022 barst kærunefnd beiðni kæranda um endurupptöku. Kærandi sótti um endurupptöku málsins ásamt eiginmanni og uppkomnum syni sínum og voru mál fjölskyldunnar unnin samhliða. Fjallað er um beiðni þeirra um endurupptöku í úrskurðum kærunefndar nr. 386/2022 og 391/2022. Þá lagði kærandi fram aðra endurupptökubeiðni 16. september 2022 og viðbótarrökstuðning 17. september 2022. Í ljósi frásagnar kæranda og skýrslna um viðtökuríki taldi kærunefnd ekki ástæðu til að gefa kæranda eða talsmanni hennar kost á að koma fyrir nefndina, sbr. 7. mgr. 8. gr. laga um útlendinga.
Beiðni kæranda um endurupptöku er byggð á 2. tölul. 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.
II. Málsástæður og rök kæranda
Í beiðni kæranda um endurupptöku, dags. 13. september 2022, kemur m.a. fram að fyrir liggi ákvörðun sænskra yfirvalda um að vísa kæranda og börnum hennar frá Svíþjóð þrátt fyrir að þau hafi verið búsett þar í sjö ár, börnin hafi alist þar upp, tali sænsku og hafi aðlagast sænsku samfélagi. Þá vísar kærandi til þess að þau hafi flúið heimaríki sitt vegna þess að þau hafi talið að lífi sínu væri ógnað þar í landi. Kærandi fjallar um ástandið í heimaríki sínu og vísar til þess að í apríl hafi markviss stríðsrekstur Tyrkja á hendur Kúrdum í landamærahéruðum Tyrklands, Sýrlands og Íraks hafist að nýju. Þá hafi verið væringar á milli Kúrda í Tyrklandi og Sýrlandi annars vegar og í Írak hins vegar og innbyrðis séu einnig átök. Kærandi vísar til þess að hún hafi flúið hættuástand og sú hætta hafi aukist síðan kærunefnd komst að niðurstöðu í máli hennar.
Þá vísar kærandi til jafnræðis og telur að mál hennar skuli meta með tilliti til niðurstöðu kærunefndar í málum frá tilteknu Suður-Ameríkuríki sem hafi verið til afgreiðslu hjá nefndinni.
Þá fer kærandi fram á að mæta fyrir nefndina og færa nánari rök fyrir málaleitan sinni.
Í beiðni kæranda um endurupptöku, dags. 15. september 2022, kemur fram að fyrri ákvörðun í máli kæranda hafi byggst á því að um væri að ræða fjölskyldueiningu, móður, föður og börn þeirra. Með hvarfi fjölskylduföðurins hafi aðstæður breyst verulega. Slíkt raski ekki einungis fjölskylduheildinni sem út af fyrir sig hafi mikla þýðingu heldur kunni það að hafa margvísleg önnur áhrif á mat á aðstæður kæranda sem hafi farið fram á fyrri stigum málsins. Ljóst sé að hvarf fjölskylduföðurins hafi m.a. áhrif á það sjálfstæða, einstaklingsbundna og heildstæða mat sem þurfi að fara fram á hagsmunum barna í málinu. Enn fremur sé fyrirsjáanlegt að verði af flutningi á kæranda og börnum hennar sé staðan gjörólík þar sem um rof á fjölskyldueiningu þeirra yrði að ræða, samanborið við þá forsendu sem gengið var út frá þegar fjölskyldufaðirinn var til staðar á fyrri stigum máls. Þá sé nú aðeins einn umönnunaraðili fyrir börnin. Í ljósi framangreinds séu sterk rök fyrir því að 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga verði beitt í þessu máli. Hinar breyttu aðstæður feli í sér atriði sem hafi ekki legið fyrir þegar ákvörðun var tekin á fyrri stigum málsins. Því beri kærunefnd að endurupptaka málið, kanna hinar breyttu aðstæður og þau áhrif sem þær kunni að hafa á niðurstöðu þess. Með hliðsjón af rannsóknarreglu stjórnsýsluréttar, þeim hagsmunum sem undir séu og mikilsverðri þýðingu hinna nýju upplýsinga, verði að telja að skilyrði til endurupptöku séu uppfyllt.
III. Niðurstaða kærunefndar útlendingamála
Samkvæmt 24. gr. stjórnsýslulaga á aðili máls rétt á því að mál sé tekið upp á ný ef ákvörðun hefur byggst á ófullnægjandi eða röngum upplýsingum um málsatvik eða íþyngjandi ákvörðun um boð eða bann hefur byggst á atvikum sem breyst hafa verulega frá því að ákvörðun var tekin.
Eins og áður hefur komið fram kvað kærunefnd upp úrskurð í máli kæranda 31. mars 2022. Með úrskurðinum var komist að þeirri niðurstöðu að synjun á efnismeðferð umsókna kæranda og barna hennar um alþjóðlega vernd á Íslandi og frávísun frá landinu bryti ekki gegn 1. mgr. 42. gr. laga um útlendinga, sbr. 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994. Þá var ekki talið að kærandi og börn hennar hefðu slík tengsl við landið að nærtækast væri að þau fengju hér vernd eða að sérstakar ástæður mæltu annars með því að taka umsóknir þeirra um alþjóðlega vernd til efnismeðferðar, sbr. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga.
Kærandi reisir beiðni sína um endurupptöku m.a. á því að hún telji að kærunefnd beri að endurskoða fyrri ákvörðun þar sem kærandi og börn hennar hafi fengið synjun á umsóknum sínum hjá sænskum yfirvöldum og nú ríki stríðsástand í heimaríki þeirra.
Líkt og fram kemur í úrskurði kærunefndar, dags. 31. mars 2022, telur kærunefnd að í viðtökuríki sé veitt raunhæf vernd gegn því að fólki sé vísað brott eða það endursent til ríkja þar sem einstaklingar eigi á hættu að verða fyrir ofsóknum eða þar sem lífi þeirra og frelsi er ógnað (non-refoulement), sbr. IV. kafla sænsku útlendingalaganna (s. Utlänningslagen 2005:716). Í því sambandi hefur kærunefnd einkum litið til þess að þær skýrslur og gögn sem nefndin hefur kynnt sér benda til þess að meðferð stjórnvalda í viðtökuríki á umsóknum um alþjóðlega vernd sé með þeim hætti að lagt sé einstaklingsbundið mat á aðstæður einstaklinga. Þá hafi umsækjendur um alþjóðlega vernd möguleika á að fá ákvarðanir um synjun verndar endurskoðaðar af sænskum yfirvöldum. Kærunefnd telur að gögn málsins beri með sér að í Svíþjóð sé veitt raunhæf vernd gegn því að fólki sé vísað brott eða endursent til ríkja þar sem það eigi á hættu að verða fyrir ofsóknum eða þar sem lífi þess eða frelsi sé ógnað. Að öðru leyti vísast til rökstuðnings nefndarinnar í úrskurði, dags. 31. mars 2022, nr. 148/2022, hvað þessa málsástæðu varðar.
Þá vísar kærandi til jafnræðisreglu stjórnsýsluréttar með tilliti til niðurstöðu kærunefndar í málum frá tilteknu Suður-Ameríkuríki sem hafi verið til afgreiðslu hjá nefndinni. Kærunefnd telur að ekki sé hægt að jafna stöðu umsækjenda frá Venesúela við aðstæður kæranda í þessu máli enda eru málin efnislega ólík og afgreidd á ólíkum lagagrundvelli en mál þetta snýst um hvort unnt sé að endursenda kæranda og börn hennar til Svíþjóðar á grundvelli reglugerðar Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) nr. 604/2013 (Dyflinnarreglugerðin).
Þá byggir kærandi á því að eiginmaður hennar sé horfinn og með því hafi aðstæður breyst verulega í skilningi 2. tölul. 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga. Með flutningi á kæranda og börnum hennar sé staðan jafnframt gjörólík þar sem um rof á fjölskyldusameiningu þeirra yrði að ræða. Líkt og fram kemur í úrskurði kærunefndar frá 31. mars 2022, nr. 149/2022, er ekkert í gögnum málsins sem bendir til þess að sænsk stjórnvöld veiti kæranda og börnum hennar ekki þá vernd sem áskilin er í alþjóðlegum skuldbindingum ríkisins á sviði mannréttinda. Þá eiga umsækjendur um alþjóðlega vernd í Svíþjóð, sem hafa fengið endanlega synjun á umsókn sinni hjá sænsku útlendingastofnuninni og dómstólum, þess kost að leggja fram viðbótarumsókn að ákveðnum skilyrðum uppfylltum s.s. ef nýjar upplýsingar liggja fyrir eða aðstæður hafa breyst verulega. Ólögráða börn kæranda eru 10 og 17 ára. Þá hefur kærandi greint frá því að eiga ættingja í viðtökuríki. Hvarf eiginmanns kæranda hefur að mati kærunefndar ekki í för með sér að aðstæður hafi breyst verulega á þann hátt að hún eigi rétt á endurupptöku á máli sínu, sbr. 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga. Þá er að mati kærunefndar ekki unnt að líta svo á að með flutningi kæranda og barna hennar sé um rof á fjölskyldusameiningu að ræða. Eiginmaður kæranda hefur að sögn farið af heimilinu og ekki gefið upp dvalarstað sinn en það breytir ekki niðurstöðu í máli hans. Rof á einingu fjölskyldunnar kæmi til skoðunar þar sem stjórnvöld hefðu komist að ólíkri niðurstöðu um rétt til dvalar en ekki vegna hátternis einstakra fjölskyldumeðlima skömmu fyrir framkvæmd flutnings úr landi.
Að teknu tilliti til gagna málsins er það mat kærunefndar að ekkert bendi til þess að aðstæður kæranda hafi breyst svo verulega að tilefni sé til að endurupptaka fyrri úrskurð nefndarinnar. Í ljósi framangreinds er það niðurstaða kærunefndar að ekki sé hægt að fallast á að úrskurður kærunefndar útlendingamála, dags. 31. mars 2022, hafi byggst á ófullnægjandi eða röngum upplýsingum um málsatvik, sbr. 1. og 2. tölul. 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga.
Í ljósi framangreinds er því ekki fallist á að atvik hafi breyst verulega í máli kæranda á þann hátt að hún eigi rétt á endurupptöku á máli sínu, sbr. 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga.
Að öllu framangreindu virtu er kröfu kæranda um endurupptöku málsins því hafnað.
Úrskurðarorð:
Kröfu kæranda um endurupptöku er hafnað.
The appellant‘s request to re-examine the case is denied.
Þorsteinn Gunnarsson
Bjarnveig Eiríksdóttir Sandra Hlíf Ocares