10. desember 2020

Nr. 426/2020 Úrskurður

KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA

Þann 10. desember 2020 er kveðinn upp svohljóðandi

úrskurður nr. 426/2020

í stjórnsýslumálum nr. KNU20090016 og KNU20090017

Kæra [...],

[...]

og barns þeirra

á ákvörðunum

Útlendingastofnunar

I. Kröfur, kærufrestir og kæruheimild

Þann 8. september 2020 kærðu [...], fd. [...], ríkisborgari Nígeríu (hér eftir K) og [...], fd. [...], ríkisborgari Nígeríu (hér eftir M) ákvarðanir Útlendingastofnunar, dags. 20. ágúst 2020 um að synja kærendum og barni þeirra, [...] fd. [...], ríkisborgari Nígeríu (hér eftir A), um alþjóðlega vernd á Íslandi ásamt því að synja þeim um dvalarleyfi á grundvelli 74. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016.

Kærendur krefjast þess aðallega að ákvarðanir Útlendingastofnunar verði felldar úr gildi og að þeim verði veitt alþjóðleg vernd með vísan til 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga. Til vara er þess krafist að ákvarðanir Útlendingastofnunar verði felldar úr gildi og að kærendum verði veitt alþjóðleg vernd með vísan til 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga. Til þrautavara er þess krafist að ákvarðanir Útlendingastofnunar verði felldar úr gildi og að kærendum verði veitt dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða með vísan til 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga.

Fyrrgreindar ákvarðanir eru kærðar á grundvelli 7. gr. laga um útlendinga og barst kæran fyrir lok kærufrests.

II. Málsmeðferð

Kærendur sóttu um alþjóðlega vernd hér á landi þann 30. júní 2019. Mál kærenda var í fyrstu tekið til meðferðar á grundvelli reglugerðar Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) nr. 604/2013 (Dyflinnarreglugerðarinnar). Þann 25. september 2019 var umsókn kærenda um alþjóðlega vernd tekin til efnismeðferðar. Kærendur komu í viðtal hjá Útlendingastofnun m.a. þann 6. janúar 2020 ásamt talsmanni sínum. Með ákvörðunum, dags. 20. ágúst 2020, synjaði Útlendingastofnun kærendum og barni þeirra um alþjóðlega vernd ásamt því að synja þeim um dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða. Voru ofangreindar ákvarðanir kærðar til kærunefndar útlendingamála þann 8. september 2020. Kærunefnd barst greinargerð kærenda þann 5. október 2020 ásamt fylgigögnum. Viðbótargögn, athugasemdir og upplýsingar bárust frá kærendum 12., 13., 19., 23. og 27. nóvember 2020. K kom til viðtals hjá kærunefnd útlendingamála þann 3. desember 2020 ásamt talsmanni sínum. Í ljósi frásagnar M og skýrslna um heimaríki taldi kærunefnd ekki ástæðu til að gefa M kost á að koma fyrir nefndina, sbr. 7. mgr. 8. gr. laga um útlendinga.

III. Ákvarðanir Útlendingastofnunar

Í ákvörðunum Útlendingastofnunar kemur fram að kærendur byggi umsókn sína um alþjóðlega vernd á því að þau séu í hættu í heimaríki sínu vegna aðildar sinnar að tilteknum þjóðfélagshópi, stjórnmálaskoðana, trúarbragða sinna og þjóðernis síns.

Niðurstaða Útlendingastofnunar var sú að kærendur séu ekki flóttamenn og þeim skuli synjað um alþjóðlega vernd á Íslandi skv. ákvæðum 37. og 40. gr. laga um útlendinga. Kærendum var jafnframt synjað um dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða skv. 74. gr. laga um útlendinga. Þá taldi stofnunin að ákvæði 42. gr. laga um útlendinga stæði endursendingu til heimaríkis ekki í vegi.

Í ákvörðun Útlendingastofnunar í máli barns kærenda, kom fram að það væri svo ungt að árum að ekki yrði talið tilefni til að taka viðtal við það. Fram kom að umsókn barns kærenda væri grundvölluð á framburði foreldra þess og þeim hefði verið synjað um alþjóðlega vernd og dvalarleyfi á grundvelli 74. gr. laga um útlendinga. Í ákvörðunum foreldra hefði jafnframt verið tekin afstaða til aðstæðna barnsins og hvernig þær aðstæður horfi við einstökum þáttum ákvörðunarinnar. Var það niðurstaða Útlendingastofnunar með vísan til niðurstöðu í máli foreldra þess, að gættum ákvæðum samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins, útlendingalaga og barnaverndarlaga, að hagsmunum barns kærenda væri ekki stefnt í hættu með því að fylgja foreldrum sínum til heimaríkis. Barni kærenda var vísað frá landinu.

Kærendum var vísað frá landinu á grundvelli c-liðar 1. mgr. 106. gr. laga um útlendinga. Útlendingastofnun tilkynnti kærendum jafnframt að kæra frestaði réttaráhrifum ákvörðunarinnar, sbr. 1. mgr. 35. gr. laga um útlendinga.

IV. Málsástæður og rök kærenda

Í greinargerð kærenda er vísað til greinargerðar þeirra til Útlendingastofnunar um ástæður að baki flótta þeirra frá heimaríki og frásagnar þeirra í viðtölum hjá Útlendingastofnun. Í greinargerð kærenda til Útlendingastofnunar er vísað til viðtala þeirra hjá Útlendingastofnun þann 6. janúar 2020. Þar hafi M greint frá því að hann sé frá bænum [...] í Imo fylki í Nígeríu og tilheyri þjóðarbroti Igbo. M hafi neyðst til að flýja heimaþorp sitt í kjölfar átaka sem hafi komið upp á milli konungs og stuðningsmanna hans og þeirra sem andvígir voru konungi vegna olíuvinnslu á svæðinu. Fjölskylda M hafi verið andsnúin konungi og hafi heimili þeirra verið gjöreyðilagt og tilteknir fjölskyldumeðlimir kæranda myrtir. Árið 2012 hafi M lagt á flótta til nágrannaþorpa áður en hann hafi flúið landið árið 2014. M hafi einnig lýst slæmum aðstæðum Igbo/Biafra í landinu og þeim fordómum sem þeir upplifi utan sinna heimasvæða í landinu. Í viðtali K hafi hún greint frá því að hún hafi flúið heimaríki sitt vegna slæmrar framkomu stjúpmóður hennar gagnvart sér. K hafi ekki þekkt móður sína en faðir hennar hafi lítið verið heima vegna vinnu og hafi hann ekki verndað hana gegn stjúpmóður sinni. Nokkru eftir að K hafi flúið heimili sitt hafi hún verið seld í vændi til Ítalíu. K hafi starfað á götunum þar til hún hafi greitt skuld sína vegna ferðarinnar og hafi K sætt ítrekuðum hótunum á meðan á því stóð. Þá hafi K greint frá því við meðferð málsins að hún væri með æxli í maga sem hafi greinst á meðgöngu hennar en vegna þungunarinnar hafi ekki verið hægt að hefja nauðsynlega meðferð.

Í greinargerð kærenda er vísað til umfjöllunar í greinargerð þeirra til Útlendingastofnunar um aðstæður í Nígeríu. Þar er m.a. gerð grein fyrir ástandi mannréttindamála í Nígeríu með vísan til skýrslna alþjóðlegra stofnana og mannréttindasamtaka. Fjallað er um áhrif hryðjuverkahópa og glæpagengja á landið og það ofbeldi sem sé viðvarandi þar. Þá er einnig fjallað um stöðu Igbo ættbálksins og kristinna einstaklinga í Nígeríu, aðstæður í Imo fylki þar sem M sé fæddur og uppalinn, og stöðu kvenna og barna í Nígeríu, m.a. m.t.t. mansals.

Kærendur halda því fram að slíkir annmarkar séu á ákvörðunum Útlendingastofnunar að rétt sé að ógilda þær. Kærendur gera athugasemd við trúverðugleikamat stofnunarinnar hvað varðar frásögn M. Kærendur vísa til þess að ófullnægjandi upplýsingar hafi legið að baki niðurstöðu Útlendingastofnunar um að frásögn M fái ekki stoð í gögnum málsins og sé þar af leiðandi ótrúverðug. Sé því um brot á rannsóknarreglu stjórnsýsluréttarins að ræða og málsmeðferðarreglum 25. gr. og 6. tölul. 3. gr. laga um útlendinga. Kærendur vekja athygli á því að við skoðun á fyrirliggjandi heimildum virðist greinargerð frjálsu félagssamtakanna Fund for Peace um átök í Imo fylki vega þyngst við mat Útlendingastofnunar á því hvort frásögn kæranda teljist trúverðug. Vísa kærendur til þess að um stutt yfirlit sé að ræða þar sem greint sé frá helstu ofbeldisverkum og átökum sem hafi átt sér stað innan Ohaji/Egbema á ákveðnu tímabili. Upplýsingar um ofbeldisverk í [...] séu afar takmarkaðar í fyrrgreindum heimildum og væntanlega ekki tæmandi taldar. Ennfremur geta kærendur þess að umræddar heimildir vísi til atburða er áttu sér stað á tímabilinu 2012-2015 en M hafi greint frá atburðum frá tímabilinu 2008-2012. Þá gera kærendur athugasemd við niðurstöðu Útlendingastofnunar um að K hafi ekki leitt líkur að því að hún hafi ástæðuríkan ótta við ofsóknir sem mætti rekja til þess að hún væri þolandi mansals. Í þessu sambandi leggja kærendur áherslu á að hættan við hefndaraðgerðir eða endurtekið mansal sé ekki einskorðuð við tilvik þar sem fórnarlamb standi enn í skuld við gerendur í máli sínu, heldur séu fleiri þættir sem skipti máli, t.a.m. sé K illa fjárhagslega stödd, ómenntuð og möguleikar hennar á atvinnu takmarkaðir auk þess sem konur í slíkri stöðu eigi hættu á endurteknu mansali við endurkomu til heimaríkis. Þá skuli líta til þess að geta M til að veita K og barni þeirra stuðning sé afar takmörkuð þar sem M sé einnig á flótta. Þá andmæla kærendur staðhæfingu stofnunarinnar um að K eigi kost á að leita aðstoðar og verndar yfirvalda í Nígeríu, bæði hjá NAPTIP og lögreglu. Heimildir bendi til þess að NAPTIP hafi ekki haft yfir að ráða nægjanlegu fjármagni til að sinna hlutverki sínu. Þá hafi því verið haldið fram að konur sem dveljist þar verði einatt útskúfaðar úr samfélaginu. Ennfremur bendi heimildir til þess að stjórnvöld uppfylli ekki lágmarkskröfur sem gerðar séu til aðgerða til að útrýma mansali. Þá gera kærendur athugasemd við að lagt sé til grundvallar í ákvörðun Útlendingastofnunar að Benínborg teljist öruggt svæði án þess að færa fram nokkur rök fyrir því. Með vísan til þessa hafi ekki farið fram viðhlítandi mat á aðstæðum K og þeirri hættu sem hún standi frammi fyrir við endurkomuna til Nígeríu. Loks vísa kærendur til þess að í ákvörðunum Útlendingastofnunar sé ekki að finna frekari umfjöllun um aðstæður eða öryggi kærenda við endurkomu til Nígeríu, t.d. með hliðsjón af Covid-19 heimsfaraldrinum og að ekki hafi farið fram viðhlítandi mat á hagsmunum barns kærenda.

Kærendur vísa til þess að börn teljist ávallt til sérstaklega viðkvæms hóps umsækjenda um alþjóðlega vernd, hvort sem þau séu í fylgd umönnunaraðila eða ekki. Er þess krafist að tekið verði tillit til þeirrar verndar sem A eigi rétt á samkvæmt Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna, íslenskum lögum og öðrum reglum sem íslensk stjórnvöld séu skuldbundin samkvæmt þjóðarrétti að virða. Kærunefnd útlendingamála hafi í úrskurðum sínum áréttað mikilvægi þess að hjá Útlendingastofnun fari fram viðhlítandi mat á hagsmunum barna í samræmi við ákvæði laga um útlendinga og samning Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins, sbr. lög nr. 19/2013. Kærendur telji ljóst að það sé A fyrir bestu að fjölskyldan hljóti vernd hér á landi gagnvart þeim aðilum sem þeim standi ógn af í heimaríki þeirra.

Vegna krafna kærenda um alþjóðlega vernd vísa kærendur til greinargerðar þeirra til Útlendingastofnunar. Kærendur krefjast þess aðallega að þeim verði veitt alþjóðleg vernd samkvæmt 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga. Kærendur byggja á því að þau óttist ofsóknir í heimaríki vegna aðildar K að tilteknum þjóðfélagshópi sem nígerískrar konu og þolanda mansals, sbr. d-lið 3. mgr. 38. gr. laga um útlendinga, vegna trúarbragða sem kristnir einstaklingar, sbr. b-lið 3. mgr. 38. gr. laganna, vegna kynþáttar, þjóðernis, aðildar að tilteknum þjóðfélagshópi og stjórnmálaskoðana, sbr. a-, c-, d- og e-lið 3. mgr. 38. gr. laganna þar sem M tilheyri Igbo ættbálknum, sé frá Biafra svæðinu og styðji sjálfstæðisbaráttu lýðveldisins. Kærendur telja að framangreint feli í sér samansafn athafna í skilningi 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga. Kærendur rökstyðja kröfur sínar á þann veg að þrátt fyrir að K hafi greitt skuld sína vegna mansalsins skuli líta til þess að þolendur mansals eigi á hættu að verða fyrir endurteknu mansali eða hefndaraðgerðum verði þeim snúið aftur til heimaríkis. Við matið skuli ennfremur litið til þess að K sé ung að árum með ungt barn á framfæri, hafi takmarkað stuðningsnet í Nígeríu og sé ómenntuð. Kærendur vekja athygli á ákvörðunum Útlendingastofnunar í málum 2018-10936 frá 26. júlí 2019 og 2019-03109 frá 30. október 2019 þar sem fyrrum fórnarlömbum mansals hafi verið veitt vernd vegna hættu á endurteknu mansali. Þá eigi kærendur á hættu að verða fyrir ofsóknum af hálfu hópa á borð við Fulani Herdsmen og Boko haram vegna trúar sinnar. Heimildir bendi til þess að átök Fulani herdsmen við kristna borgara séu orðin æ algengari í Nígeríu og að hópurinn sé að færa sig sunnar í landinu. Ennfremur geti M lent í vandræðum gagnvart nígerískum yfirvöldum þar sem hann tilheyri Igbo ættbálknum og styðji sjálfstæðisbaráttu Biafra enda sýni heimildir fram á að yfirvöld þar í landi hafi brugðist hart við friðsamlegum mótmælum aðskilnaðarsinna sem berjist fyrir sjálfstæði Biafra. Kærendur telja ljóst að ofsóknaraðilar þeirra séu aðilar sem ekki fara með ríkisvald, þ.e. gerendur í mansalsmáli K og hópar sem ráðast kerfisbundið að kristnum einstaklingum, sbr. c-lið 4. mgr. 38. gr. laga um útlendinga. Þá sé ríkið einnig ofsóknaraðili í máli þeirra, sbr. a-lið 4. mgr. 38. gr. laganna vegna mismununar ríkisins gagnvart einstaklingum sem séu frá Biafra svæðinu og M eigi á hættu aðgerðir yfirvalda vegna stjórnmálaskoðana hans.

Verði ekki fallist á aðalkröfu málsins gera kærendur þá kröfur að þeim verði veitt viðbótarvernd hér á landi með vísan til 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga. Kærendur eigi á hættu að sæta ómannúðlegri og vanvirðandi meðferð verði þeim gert að snúa aftur til heimaríkis síns. Kærendur eigi á hættu ofsóknir ólíkra aðila af ólíkum ástæðum. Með vísan til framangreinds sé ljóst að kærendur eigi í raunverulegri hættu á alvarlegum skaða verði þeim gert að snúa aftur til Nígeríu. Þá sé einnig augljóst af framangreindu að þau geti ekki leitað verndar hjá yfirvöldum. Vegna aðstæðna á heimasvæði M eigi síðari hluti 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga einnig við um kærendur enda ríki þar eldfimt ástand og átök. Kærendur hafi því fulla ástæðu til að óttast að verða fyrir alvarlegum skaða af völdum árása í vopnuðum átökum þar sem ekki sé greint á milli hernaðarlegra og borgaralegra skotmarka á svæðinu. Af ákvæði 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga og lögskýringargögnum sem standa að baki ákvæðinu ásamt öðrum gögnum sé ljóst að kærendur uppfylla skilyrði þess að hljóta viðbótarvernd hér á landi.

Til þrautavara er gerð sú krafa að kærendum verði veitt dvalarleyfi á Íslandi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, sbr. 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga. Með vísan til þess sem hefur verið rakið um öryggisástand í Nígeríu og takmarkaða viðleitna yfirvalda til að bregðast við telji kærendur að almennar aðstæður í landinu leiði til þess að þau hafi þörf fyrir dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarsmiða. Þá yrðu félagslegar aðstæður kærenda í heimaríki afar erfiðar þegar aðstæður þeirra séu metnar heildstætt. K sé í afar viðkvæmri stöðu sem þolandi mansals og eigi á hættu verða fyrir endurteknu mansali eða hefndaraðgerðum. Ennfremur yrðu félagslegar aðstæður M bágbornar þar sem hann tilheyri Igbo ættbálknum og sé frá Biafra svæðinu og hafi fullt tilefni, með vísan til landaupplýsinga, til að óttast aðgerðir yfirvalda gegn sér. Þá eigi kærendur á hættu að búa við þær slæmu aðstæður sem vegalausir standi frammi fyrir í landinu og sé ljóst að þau hafi ekkert bakland sem þau geti leitað til í Nígeríu. Kærendur hafi einnig ríka þörf fyrir vernd af heilbrigðisástæðum þar sem K hafi verið greind með nánar ótilgreinda fyrirferð í maga. Loks vísi kærendur til þess að þau séu með afar ungt barn sem hafi ekki komið til Nígeríu og sé hagsmunum þess best borgið yrði fjölskyldunni veitt dvalarleyfi hér á landi. Með hliðsjón af framangreindu séu skilyrði 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga uppfyllt.

Með endursendingu kærenda til Nígeríu yrði brotið gegn grundvallarreglu þjóðarréttar um non-refoulement, sbr. 1. mgr. 42. gr. laga um útlendinga. Að auki myndi slík ákvörðun brjóta í bága við 1. mgr. 68. gr. stjórnarskrárinnar, sbr. lög nr. 33/1944, 2. og 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994, 6. og 7. gr. alþjóðasamnings um borgaraleg og stjórnmálaleg réttindi og 33. gr. alþjóðasamnings um réttarstöðu flóttamanna.

V. Niðurstaða kærunefndar útlendingamála

Lagagrundvöllur

Í máli þessu gilda einkum ákvæði laga um útlendinga nr. 80/2016, reglugerð nr. 540/2017 um útlendinga, ákvæði stjórnsýslulaga nr. 37/1993, stjórnarskrá lýðveldisins Íslands nr. 33/1944 og mannréttindasáttmáli Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994. Jafnframt ber að líta til ákvæða alþjóðasamnings um stöðu flóttamanna frá 1951, ásamt viðauka við samninginn frá 1967, og annarra alþjóðlegra skuldbindinga Íslands á sviði mannréttinda eftir því sem tilefni er til.

Auðkenni

Í ákvörðunum Útlendingastofnunar kemur fram að til að sanna á sér deili hafi kærendur framvísað nígerískum vegabréfum fyrir sig. Telur kærunefndin því ljóst að kærendur séu nígerískir ríkisborgarar. Þá fæddist A hér á landi þann 25. desember 2019 og er auðkenni hennar því ljóst.

Réttarstaða barns kærenda

Staða barna á flótta ræðst af viðeigandi reglum í þjóðarétti og landsrétti. Í 22. gr. samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins, sbr. lög nr. 19/2013, segir í fyrsta lagi að aðildarríki skuli gera viðeigandi ráðstafanir til að tryggja að barn sem leiti eftir réttarstöðu sem flóttamaður, eða sem talið sé flóttamaður samkvæmt viðeigandi reglum eða starfsháttum þjóðaréttar eða landslaga, fái, hvort sem það sé í fylgd foreldra eða annarra eða ekki, viðeigandi vernd og mannúðlega aðstoð við að nýta sér þau réttindi sem við eigi og kveðið sé á um í samningnum.

Í 2. mgr. 10. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016 segir að ákvarðanir sem varði barn skuli teknar með það sem því sé fyrir bestu að leiðarljósi, því tryggður réttur til að tjá skoðanir sínar í málum sem það varði og tekið tillit til skoðana barnsins í samræmi við aldur þess og þroska. Í 3. mgr. 25. gr. laga um útlendinga kemur fram að við ákvörðun sem sé háð mati stjórnvalds skuli huga að öryggi barns, velferð þess og félagslegum þroska og möguleika þess til að sameinast fjölskyldu sinni.

Sérstaklega er fjallað um mat stjórnvalda á umsóknum barna um alþjóðlega vernd í 5. mgr. 37. gr. laga um útlendinga. Þar segir að við mat á því hvort barn teljist flóttamaður samkvæmt lögunum skuli það sem barninu sé fyrir bestu haft að leiðarljósi. Við mat á því hvað barni sé fyrir bestu skuli stjórnvöld líta til möguleika barns á fjölskyldusameiningu, öryggis þess, velferðar og félagslegs þroska auk þess sem taka skuli tillit til skoðana barnsins í samræmi við aldur þess og þroska. Við ákvörðun í máli er varðar hagsmuni barns skuli stjórnvöld taka skriflega afstöðu til þessara atriða.

Almennt er viðurkennt að eðlilegur þroski barns sé best tryggður með því að vernda fjölskylduna. Sé ólögráða barn í fylgd annars eða beggja foreldra sinna eða annars úr fjölskyldunni sem hefur það á framfæri sínu og sá fer fram á réttarstöðu flóttamanns, ber að fara með málin í samræmi við meginregluna um einingu fjölskyldunnar. Ljóst er að barn það sem hér um ræðir er í fylgd með foreldrum sínum og haldast úrskurðir fjölskyldunnar því í hendur.

Mat kærunefndar á hagsmunum barna kæranda fer fram í samræmi við verklagsreglur kærunefndar um mat á hagsmunum barns sem sækir um alþjóðlega vernd en verklagsreglurnar voru unnar með stuðningi frá umboðsmanni barna og UNICEF á Íslandi og eru birtar á vefsíðu nefndarinnar.

Landaupplýsingar

Kærunefnd útlendingamála hefur lagt mat á aðstæður í Nígeríu m.a. með hliðsjón af eftirfarandi skýrslum:

Amnesty International Report 2017/18 – Nigeria (Amnesty International, 22. febrúar 2018);
Country Background Note – Nigeria (U.K. Home Office, maí 2019);
Country Policy and Information Note – Nigeria: Actors of Protection (U.K. Home Office, 28. mars 2019);
Country Policy and Information Note – Nigeria: Biafran separatists (U.K. Home Office, apríl 2020);
Country Policy and Information Note – Nigeria: Country Background Note (U.K. Home Office, 7. janúar 2020);
Country Policy and Information Note – Nigeria: Female Genital Mutilation (U.K. Home Office, ágúst 2019);
Country Policy and Information Note – Nigeria: Medical and Healthcare issues (U.K. Home Office, janúar 2020);
Country Policy and Information Note – Nigeria: Boko Haram (U.K. Home Office, janúar 2019);
Country Policy and Information Note – Nigeria: Trafficking of women (U.K. Home Office, 4. júlí 2019);
Country Profile: FGM in Nigeria (28 Too Many, október 2016);
Conflict Bulletin: Imo State – Patterns and Trends January 2012-June 2015 (Fund for Peace, 10. ágúst 2015);
Conflict Bulletin: Imo State – Patterns and Trends 2012-2014 (Fund for Peace, 8. maí 2015);
EASO COI Meeting Report – Nigeria – Practical Cooperation Meeting 12-13 June 2017 – Rome (European Asylum Support Office, 1. ágúst 2017);
EASO Country Guidance – Nigeria – Guidance note and common analysis (European Asylum Support Office, febrúar 2019);
EASO Country of Origin Information Report – Nigeria – Actors of Protection (European Asylum Support Office, nóvember 2018);
EASO Country of Origin Information Report – Nigeria – Country Focus (European Asylum Support Office, júní 2017);
EASO – Country of Origin Information Report – Nigeria – Security Situation (European Asylum Support Office, nóvember 2018);
EASO – Country of Origin Information Report – Nigeria – Sex trafficking of women (European Asylum Support Office, október 2015);
EASO – Country of Origin Information Report – Nigeria – Targeting of individuals (European Asylum Support Office, nóvember 2018);
EASO – Country of Origin Information Report – Nigeria – Key socio-economic indicators (European Asylum Support Office, nóvember 2018);
Freedom in the World 2020 – Nigeria (Freedom House, 4. mars 2020);
Information on trafficking including, situation for returnees of previous trafficking and risk of re-trafficking (Refugee Documentation Centre, RDC, Legal Aid Board, 17. júní 2019);
Katsina, Kano, 10 others yet to pass child rights law says UNICEF (International Bureau for Childrens Rights, 13. maí 2019, https://www.ibcr.org/en/medias-en/katsina-kano-10-others-yet-to-pass-child-rights-law-says-unicef/)
National Strategic Plan to End Child Marriage in Nigeria 2016-2021 (Federal Ministry of Women Affairs and Social Development, 2016);
Nigeria 2018 Human Rights Report (U.S. Department of State, 13. mars 2019);
Nigeria 2019 Human Rights Report (U.S. Department of State, 11. mars 2020);
Nigeria 2019 International Religious Freedom Report (U.S. Department of State, 10. júní 2020);
Nigeria: Returforhold for kvinner som har arbeidet i prostitusjon i Europa (Landinfo, 20. mars 2017);
Nigeria: Rising toll of middle-belt violence (Human Rights Watch, 28. júní 2018);
Response to information request (RIRs) (Immigration and Refugee Board of Canada, 18. ágúst 2011);
2016 Strategic Conflict Assessment of Nigeria (Institute for Peace and Conflict Resolution, 2017);
Stjórnarskrá Nígeríu (Constitution of the Federal Republic of Nigeria 1999) (https://www.wipo.int/edocs/lexdocs/laws/en/ng/ng014en.pdf);
The World Factbook (CIA, 6. nóvember 2020);• Trafficking in Persons Report – Nigeria (U.S. Department of State, 25. júní 2020);
Vefsíða National Agency for the Prohibition of Trafficking in Persons (NAPTIP) (https://www.naptip.gov.ng/, skoðuð 6. nóvember 2020);
Vefsíða: Nigeria Immigration Service (https://immigration.gov.ng/residence-permits/);
World Report 2020 – Nigeria (Human Rights Watch, 14. janúar 2020) og
World Directory of Minorities and Indigenous Peoples – Nigeria: Igbo (Minority rights group International, janúar 2018).

Nígería er sambandslýðveldi með u.þ.b. 214 milljónir íbúa. Nígería var nýlenda Bretlands fram að sjálfstæði þess árið 1960 og sama ár gerðist Nígería aðili að Sameinuðu þjóðunum. Ríkið fullgilti bæði alþjóðasamning um borgaraleg og stjórnmálaleg réttindi ásamt alþjóðasamningi um efnahagsleg, félagsleg og menningarleg réttindi árið 1993. Þá fullgilti ríkið mannréttindasáttmála Afríku árið 1983 og samning Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins árið 1991. Ríkið fullgilti sáttmála Sameinuðu þjóðanna gegn spillingu árið 2004, samning Sameinuðu þjóðanna gegn pyndingum og annarri grimmilegri, ómannlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu árið 2001 og valfrjálsa viðbótarbókun við þann samning árið 2009. Samkvæmt skýrslu utanríkisráðuneytis Bandaríkjanna um trúfrelsi frá árinu 2019 er talið að um það bil helmingur íbúa landsins séu múslimar og hinn helmingurinn sé kristinn. Þar kemur fram að trúfrelsi sé verndað í stjórnarskrá Nígeríu og einnig sé að finna ákvæði sem banni stjórnvöldum að koma á ríkistrú. Flestir íbúar Norður og Norðaustur-Nígeríu séu múslimar og í Suður-Nígeríu séu kristnir í meirihluta. Bæði kristnir og múslimar hafi greint frá mismunun á grundvelli trúar sinnar á þeim svæðum þar sem þeir séu í minnihluta, m.a. vegna takmarkana á réttindum þeirra til tjáningar og samkomu og einnig við að fá atvinnu hjá ríkinu.

Samkvæmt upplýsingum á vefsíðu Alþjóðasambands sakamálalögreglu (e. Interpol) er löggæsla ríkisins aðallega í höndum ríkislögreglu Nígeríu sem talin er samanstanda af rúmlega 350.000 lögregluþjónum. Ríkislögreglan annist löggæslustörf í öllum 36 fylkjum Nígeríu og höfuðborginni Abuja. Hlutverk ríkislögreglunnar sé að vernda einstaklinga og eignir, koma í veg fyrir afbrot, upplýsa og rannsaka glæpi auk þess að sækja afbrotamenn til saka. Samkvæmt skýrslum EASO frá 2017 og 2018 séu nokkrar sérhæfðar deildir innan ríkislögreglunnar sem annist sértæk brot. Ríkislögreglan hafi verið gagnrýnd fyrir spillingu og mannréttindabrot af ýmsum rannsakendum og samtökum. Dæmi séu um að lögregluþjónar hafi orðið uppvísir að því að kúga fé af almennum borgurum og sleppa sakborningum gegn mútugreiðslum. Þá hafi mannréttindasamtök greint frá því að u.þ.b. 100.000 lögregluþjónar hafi veitt efnamiklum einstaklingum persónulega þjónustu. Þá sé mikill skortur á lögreglumönnum í ríkinu, auk þess sem þjálfun lögreglumanna sé ábótavant og skortur sé á fjármagni frá ríkinu. Í ríkinu séu þó til staðar formlegar kvörtunarleiðir vegna misferlis lögreglu í starfi eða spillingar en þó tíðkist í miklum mæli að leysa slík mál á óformlegan hátt. Þá skorti skilvirkar leiðir til að eiga við, rannsaka og refsa vegna ofbeldis eða spillingar öryggissveita. Mútuþægni sé víðfeðmur vandi í ríkinu og samkvæmt skýrslu bandaríska utanríkisráðuneytisins fyrir árið 2018 hafi stofnanir sem annist kvörtunarmál í ríkinu greint frá uppsögnum lægra settra lögreglumanna vegna kvartana almennings um fjárkúganir af hálfu lögreglu. Þó hafi fá mál verið rannsökuð eða farið fyrir dómstóla.

Fram kemur í ofangreindum gögnum, t.a.m. skýrslu bandaríska utanríkisráðuneytisins fyrir árið 2019, að töluverð spilling sé innan dómskerfisins, auk þess sem skortur sé á þjálfun dómara. Þó kemur fram í skýrslu breska innanríkisráðuneytisins frá 2019 að þrátt fyrir veikleika í stjórnkerfinu standi þeim sem óttist einstaklinga sem starfi ekki fyrir ríkið almennt til boða vernd. Komið hafi verið á fót embætti umboðsmanns í Nígeríu árið 2004 (e. The Public Complaints Commission) en um sé að ræða sjálfstæða og óháða stofnun sem taki á móti kvörtunum borgara og tryggi rétt þeirra gagnvart nígerískum stjórnvöldum endurgjaldslaust. Hægt sé að nálgast skrifstofur umboðsmanns í öllum 36 fylkjum Nígeríu og þrátt fyrir að störf umboðsmannsins verði að einhverju leyti fyrir áhrifum vegna afskipta stjórnvalda þá sé um að ræða virkt úrræði fyrir borgara Nígeríu. Þá kemur fram að ýmsar eftirlitsnefndir starfi í Nígeríu sem almenningur geti beint kvörtunum sínum til, s.s. mannréttindanefndin (e. The National Human Rights Commission (NHRC)) sem hefur það hlutverk að rannsaka meint brot gegn mannréttindum. Þá geti almennir borgarar beint kvörtunum til umboðsmannsins í Nígeríu ef þeir eru ósáttir við málsmeðferð stjórnvalda. Jafnframt geti almenningur leitað til nígeríska lögregluráðsins (e. The Nigerian Police Council) og framkvæmdastjórn lögreglunnar (e. Police Service Commission) sem hafi eftirlit með störfum lögreglunnar.

Í skýrslu breska innanríkisráðuneytisins frá því í júlí 2019 kemur fram að Nígería sé upprunaland, viðkomustaður og áfangastaður mansals og nauðungarvinnu. Nígerísk stjórnvöld uppfylli ekki enn lágmarksviðmið ríkja vegna baráttu gegn mansali en hafi þó tekið mikilvægt skref til að auka vernd borgara sinna og koma í veg fyrir mansal. Gerðar hafi verið ýmsar stefnubreytingar í þessum málum og sérstök löggjöf sett til að koma í veg fyrir, uppræta og refsa fyrir mansal. Þá hafi stjórnvöld, í samræmi við alþjóðleg samtök og önnur ríki, þjálfað lögreglulið landsins, starfsmenn ríkisins og stofnanir til að gera þeim betur kleift að rannsaka, sækja til saka og sakfella gerendur mansals. Árið 2003 hafi tekið gildi lög sem komu stofnuninni NAPTIP (e. the National Agency for the Prohibition of Traffic in Persons and Other Related Matters) á laggirnar. Markmið NAPTIP sé að vekja athygli á málefninu, fræða almenning og með þeim hætti að reyna að koma í veg fyrir frekara mansal, vernda þolendur mansals ásamt því að sækja gerendur til saka. Einnig hafi verið samþykkt sérstök lög gegn mansali árið 2015 en þau hafi gert það refsivert að stunda mansal og mæli ennfremur fyrir um fangelsisvist allt að fimmtán árum fyrir brot gegn þeim. Starf NAPTIP felist í því að stuðla að framfylgni laga og reglugerða gegn mansali í Nígeríu, rannsaka mansalsmál og fræða og efla lögreglu og aðra aðila sem komi að upprætingu mansals í Nígeríu. Einnig aðstoði stofnunin þolendur mansals með því að veita þeim skjól, ráðgjöf, hafa uppi á fjölskyldumeðlimum þeirra, aðstoða við heimkomu og aðlögun að samfélaginu á ný. Samkvæmt skýrslu Landinfo hefur NAPTIP þekkingu og reynslu af því að sinna þolendum mansals sem eigi börn. NAPTIP hafi til umráða húsnæði fyrir þolendur mansals í borgunum Abuja, Lagos, Benín, Uyo, Enugu, Kano, Sokoto, Maiduguri og Markudi. Þá komi fram í skýrslu EASO frá 2015 að dvöl í húsnæði NAPTIP sé ekki langtímalausn og dvelji þolendur þar í um tvær til sex vikur. Hafi NAPTIP unnið með frjálsum félagasamtökum sem geti útvegað þolendum mansals langtímahúsnæði og andlegan stuðning. Þá verði konur sem dvelji hjá NAPTIP í einhverjum tilvikum fyrir aðkasti í samfélaginu þar sem gert sé ráð fyrir að þær hafi unnið við vændi erlendis. Af þeim sökum hafi NAPTIP reynt að senda konur eins fljótt og verða megi til fjölskyldu sinnar eða í annað húsnæði. Skortur á fjármagni takmarki getu NAPTIP og frjálsra félagasamtaka við að aðstoða þolendur mansals við að aðlagast samfélaginu og standa á eigin fótum. Nígerísk yfirvöld hafi komið til móts við umræddan fjárskort hjá NAPTIP og veitt þolendum mansals fjárstyrk sem aðstoði við aðlögun að samfélaginu. Samkvæmt upplýsingum af vefsíðu fíkniefna- og afbrotamálaskrifstofu Sameinuðu þjóðanna (e. United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC)) hafi verkefni sem snúi að því að efla stefnumörkun og viðbrögð við mansali í Nígeríu (e. Strengthening the policy framework and responce to human trafficking in Nigeria) hafist í janúar 2020. Markmið verkefnisins sé að efla viðbrögð við mansali í Nígeríu með þróun og samþykkt landsáætlunar og sé það samstarfsverkefni NAPTIP og UNODC.

Í skýrslu sérstaks skýrslugjafa Sameinuðu þjóðanna um mansal frá apríl 2019 kemur fram að í ágúst 2017 hafi í Edo fylki verið sett á fót sérstakt aðgerðarteymi gegn mansali (e. Edu State task force against human trafficking (ETAHT)) sem leitt sé af dómsmálaráðherra fylkisins (e. State Attorney-General and Commissioner of Justice). Meginverkefni aðgerðarteymisins séu rannsókn og saksókn í mansalsmálum, forvarnir og vitundarvakning, aðstoð við þolendur með því að bjóða sálfræðiaðstoð, skammtíma og langtíma húsnæði, kennslu og þjálfun í iðngreinum og stuðningur og aðstoð við aðlögun þolenda sem snúa aftur heim. Þá vilji teymið vinna að því að uppræta rót vandans sem birtist í mansali og kynjamisrétti. Aðgerðarteymið sé byggt á þörfinni til að styrkja aðgerðir stjórnvalda og félagasamtaka í baráttunni gegn mansali í Nígeríu og nú hafi einnig verið komið á fót slíkum teymum í öðrum fylkjum, s.s. Ondo, Delta og Ekiti í samstarfi við UNODC og NAPTIP. Í gögnunum kemur þá fram að þolendur mansals séu líklegri til þess að sæta endurteknu mansali heldur en að sæta líkamlegu ofbeldi í hefndaraðgerðum. Lögreglan í ríkinu hafi þó almennt getu til þess að aðstoða þolendur mansals, jafnvel þótt þolendur standi enn í skuld við smyglara sinn.

Í skýrslu utanríkisráðuneytis Bandaríkjanna sem gefin var út í mars sl. kemur fram að þótt konur og karlar njóti sömu réttinda samkvæmt stjórnarskrá Nígeríu sé raunin ekki alltaf sú og ógiftar konur eigi sérstaklega undir högg að sækja. Konur verði fyrir margskonar mismunum þegar komi að efnahagslegum réttindum, en til að mynda tryggi lög konum ekki jöfn laun og körlum fyrir sambærileg störf. Auk þess sé mismunun byggð á kyni ekki óheimil við ráðningu í störf. Þá sé venjan sú að konur geti ekki eignast land nema í gegnum eiginmann sinn eða fjölskyldu. Venjan sé jafnframt sú í mörgum tilfellum að konur erfi ekki eiginmenn sína og sitji þá uppi allslausar við fráfall þeirra. Þá sé kynbundið ofbeldi gagnvart konum útbreitt vandamál í Nígeríu og séu ógiftar konur enn líklegri til þess að verða fyrir ofbeldi. Það sé engin alhliða löggjöf sem verndi konur gegn kynbundnu ofbeldi í Nígeríu en einhver fylki, aðallega í suðurhluta Nígeríu, séu með löggjöf sem eigi að veita vernd gegn tilteknu kynbundnu ofbeldi. Heimilisofbeldi í landinu sé útbreitt vandamál og í sumum ríkjum sé það álitið félagslega samþykkt. Þá tíðkist einnig afskiptaleysi meðal lögreglunnar í slíkum málum.

Samkvæmt stjórnarskrá Nígeríu öðlist einstaklingur ríkisborgararétt þar í landi við fæðingu ef a.m.k. annað foreldri hefur nígerískan ríkisborgararétt. Fram kemur í ofangreindum gögnum, s.s. skýrslu bandaríska utanríkisráðuneytisins frá árinu 2020, að ofbeldi gagnvart börnum sé útbreitt í Nígeríu. Barnahjálp Sameinuðu þjóðanna hafi unnið í samvinnu með yfirvöldum í Nígeríu, m.a. við að bæta lagaumgjörð um vernd barna gegn ofbeldi, breyta viðurkenndum félagsháttum sem feli í sér hættulegar hefðir líkt og kynfæralimlestingar og barnahjónabönd, auk þess sem unnið hafi verið að styrkingu félagslegrar þjónustu og barnaverndarstarfs þar í landi. Þá hafi yfirvöld samþykkt aðgerðaáætlun, National Strategy to End Child Marriage in Nigeria (2016-2021) með það að markmiði að útrýma barnahjónaböndum fyrir árið 2030. Jafnframt vinni yfirvöld hörðum höndum að aðgerðaáætlun sem feli m.a. í sér forvarnarstarf meðal ráðuneyta og stofnana með það að markmiði að stöðva ofbeldi gagnvart börnum. Þá kemur fram í framangreindum gögnum að Nígería hafi fullgilt samning Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins árið 1991 og stofnskrá Afríkusambandsins um velferð og réttindi barnsins (e. The African Charter on the Rights and Welfare of the Child) árið 2000. Hafi þjóðþing Nígeríu samþykkt árið 2003 lög um réttindi barnsins (e. the Child Rights Act) og tóku þau gildi sama ár. Þar sem Nígería sé sambandslýðveldi sé ekki nóg að þjóðþingið samþykki löggjöfina heldur þurfi bæði fylkisþing og landstjóri hvers fylkis að samþykkja lagasetninguna til þess að hún taki gildi í hverju fylki. Árið 2019 hafi 24 fylki af 36 samþykkt lögin og séu flest þeirra í suðurhluta Nígeríu þ.á.m. fylki kærenda Edo og Imo. Lögin kveði á um að allar ákvarðanir eða ráðstafanir er varða börn skuli byggðar á því sem sé barninu fyrir bestu. Í lögunum komi einnig fram að öll börn eigi rétt á að njóta menntunar og heilbrigðisþjónustu. Árið 2004 hafi þjóðþing Nígeríu samþykkt löggjöf sem kveði á um ókeypis grunnskólagöngu (e. The Universal Basic Education (UBE) Programme). Hafi þessi nýjung verið leidd í lög með því markmiði að fjölga nemendum í grunnskóla og koma á fót ókeypis og skyldubundnu skólakerfi fyrir öll börn í Nígeríu.

Samkvæmt skýrslu breska innanríkisráðuneytisins frá því í janúar 2020 er heilbrigðiskerfinu í Nígeríu skipt í fyrsta, annað og þriðja stig og skiptist jafnframt í opinberan- og einkageira. Fyrsta stig heilbrigðiskerfisins sé starfrækt á vegum sveitarfélaga, annað stigið sé starfrækt á vegum ráðuneyta í hverju og einu fylki og þriðja stigið sé starfrækt á vegum alríkisins. Fyrsta stig heilbrigðiskerfisins feli í sér almenna heilbrigðisþjónustu, m.a. mæðra- og ungbarnavernd, fyrir borgara Nígeríu og fái jafnframt minnsta fjármagnið af stigunum þremur. Því sé almenn heilbrigðisþjónusta almennt illa skipulögð og innviðir hennar veikburða. Aðgengi sé þá ekki gott sökum skorts á heilbrigðisstofnunum og heilbrigðisstarfsfólki víða um Nígeríu. Þá sé lækniskostnaður almennt hár og aðgengi að lyfjum slæmt. Heilbrigðisþjónusta sé fjórfalt aðgengilegri í þéttbýli heldur en í strjálbýli. Heilbrigðisþjónusta innan einkageirans sé almennt betri og skipulagðari en lækniskostnaður sé að meðaltali hærri en hjá opinbera geiranum. Þá kemur fram í tímaritsgrein frá árinu 2014 að talið sé að allt að 60% íbúa Nígeríu hafi ekki haft fullnægjandi aðgang að lyfjum en aðgengi sé þó betra á þéttbýlli svæðum landsins. Þá komi fram að heilbrigðisþjónusta sé töluvert aðgengilegri í suðurhluta landsins en í norðurhluta þess. Þá komi fram í skýrslu EASO frá árinu 2018 að konur í norðurhluta landsins séu í enn frekari hættu á að fá ófullnægjandi aðgang að fæðingaraðstoð en í suðurhluta þess, einkum á strjálbýlum svæðum. Samkvæmt rannsókn frá árinu 2017 látist ein af hverjum þrettán konum af völdum meðgöngu og fæðingar þar í landi, m.a. vegna sýkingar eða of mikillar blæðingar í kjölfar fæðingar. Um það bil 60% fæðinga eigi sér stað heima við án aðkomu ljósmóður. Hlutfall dauðsfalla séu að miklu leyti í norðurhluta landsins og stafi það m.a. af skorti á fullnægjandi þjónustu á meðgöngu og við fæðingu á þeim svæðum.

Í skýrslu sérstaks skýrslugjafa Sameinuðu þjóðanna frá árinu 2019 kemur fram að Evrópusambandið og alþjóða fólksflutningastofnunarinnar (IOM) starfi saman í sérstöku átaksverkefni er lúti að endursendingu fólks til Nígeríu. Fólksflutningastofnunin í samstarfi við ýmsar innlendar stofnanir s.s. innflytjendaþjónustu Nígeríu (e. Nigerian Immigration Service) nefnd ríkisins fyrir flóttamenn, innflytjendur og fólk á innri flótta (e. the National Commission for Refugees, Migrants and Internally Displaced Persons), NAPTIP, almannavarnir ríkisins og ETAHT (e. Edo State Taskforce against Human Trafficking) veiti ýmsa þjónustu vegna móttöku og aðlögunar einstaklinga sem snúi aftur til Nígeríu. Grunnþjónusta sé veitt, m.a. ferðir áfram til heimabæjar eða þorps, símar til frekari samskipta, matur, skammtíma húsnæði, heilbrigðisþjónusta og vernd. Þá sé einstaklingum með sérþarfir jafnframt vísað til heilbrigðisstofnana, sálfræðinga, í ráðgjöf og veitt aðstoð við fjölskyldusameiningu.

Samkvæmt skýrslu EASO frá 2018 sé öryggisástand landsins hvað verst í norðurhlutanum þar sem hryðjuverkahópurinn Boko Haram beri ábyrgð á andláti mörg þúsund íbúa. Helstu átök í suðurhluta Nígeríu megi rekja til ágreinings í tengslum við olíuauðlindir á svæðinu. Samkvæmt skýrslu innanríkisráðuneytis Bretlands frá janúar 2019 hafi ríkisstjórn Nígeríu aukið öryggisaðgerðir og reynt að takast á við vandann sem fylgir árásum Boko Haram í Norðaustur-Nígeríu, m.a. með því að senda herafla til svæðisins og hafi tekist að minnka umsvif hópsins. Þá hafi ríkisstjórnin einnig handtekið og leitt fyrir dóm yfir 1.500 manns sem sakaðir hafi verið um tengsl við Boko Haram. Í skýrslu bandaríska utanríkisráðuneytisins um trúfrelsi fyrir árið 2019 kemur fram að átök hafi verið viðvarandi árið 2019 milli Fulani Herdsmen og kristinna bænda í Norður og Mið- Nígeríu, átökin hafi þó farið minnkandi frá árunum 2017/2018 vegna inngrips stjórnvalda og viðleitni íbúanna til að leysa deilurnar. Tala látinna almennra borgara hafi farið úr yfir 1.500 árið 2018 í u.þ.b. 350 árið 2019. Alþjóða- og félagssamtök hafi gagnrýnt stjórnvöld í Nígeríu fyrir getuleysi til að koma í veg fyrir eða draga úr ofbeldi milli kristinna og múslimskra samfélaga. Samkvæmt skýrslu innanríkisráðuneytis Bretlands frá janúar 2020 eigi árásir hópsins Fulani Herdsmen gagnvart kristnum sér að mestu leyti stað í norðurhluta Nígeríu.

Samkvæmt skýrslu utanríkisráðuneytis Bandaríkjanna frá mars 2020 búi yfir 250 mismunandi þjóðarbrot í Nígeríu. Þrjú stærstu þjóðarbrotin séu Hausa, Igbo og Yoruba, en saman myndi þau um helming íbúafjölda landsins. Meðlimir úr öllum þjóðarbrotum hafi orðið fyrir mismunun en mismununin hafi einkum birst í ráðningum innan einkageirans og hverfaskiptingu í þéttbýli. Fram kemur að spenna milli ákveðinna þjóðarbrota í Nígeríu eigi sér langa sögu. Stjórnvöld í Nígeríu hafi gert tilraunir til að sporna við slíkri mismunun og hafi slíkar tilraunir yfirleitt samanstaðið af öryggisaðgerðum, þar á meðal lögregluaðgerðum og aðgerðum á vegum hersins. Lög í Nígeríu banni mismunun á grundvelli þjóðarbrots. Engu að síður hafi aðilar flestra þjóðarbrota greint frá því að vera jaðarsettir þegar komi að fulltrúum í stjórnmálum landsins og/eða tekjuúthlutun stjórnvalda. Samkvæmt ofangreindum gögnum séu flestir af Igbo þjóðarbrotinu búsettir í suðaustur hluta landsins.

Í skýrslu breska innanríkisráðuneytisins frá apríl 2020 komi fram að Biafra sé svæði í suðaustur hluta Nígeríu og samanstandi af fylkjunum Abia, Imo, Ebonyi og Anambara. Svæðið sé aðallega byggt af Igbo fólki sem sé einn af þremur stærstu þjóðernishópum landsins. Helstu kvartanir sem hafi borist meðal fólks sem tilheyri Igbo séu kvartanir undan fulltrúa ríkisstjórnar svæðisins, jaðarsetningu og minni úthlutunar vegna auðlinda en önnur svæði. Vegna þessa hafa sjálfstæðishreyfingar í Suðaustur-Nígeríu myndast þar sem krafist sé sjálfstæðis Biafra og aðskilnaðar við önnur fylki. Tvær helstu hreyfingarnar séu Movement for the Actualization of the Sovereign State of Biafra (MASSOB) og The Indigenous People of Biafra (IPOB). Báðar hreyfingarnar hafi að miklu leyti beitt sér fyrir friðsamlegum breytingum en stundum viðhaft orðræðu sem geti hvatt til ofbeldisfullrar andspyrnu. Árið 2005 hafi yfirvöld lýst aðild að MASSOB ólöglegri á þeim forsendum að hreyfingin sé ógn við öryggi og fullveldi þjóðarinnar. Þrátt fyrir að árið 2015 hafi göngur fyrir sjálfstæði lýðveldisins Biafra verið bannaðar hafi mótmæli, göngur og aðrar samkomur farið fram frá þeim tíma. Árið 2017 hafi ríkistjórn Nígeríu lýst því yfir að hreyfingin IPOB væru hryðjuverkasamtök. Fjöldi meðlima hreyfinganna MASSOB, IPOB og annarra minni Biafra hreyfinga hafi verið drepnir eða handteknir en slíkt hafi að mestu leyti átt sér stað við mótmæli, samkomur, göngur o.s.frv. Þá sé einnig notkun Biafra fánans talin fara gegn lögum og hver sem sé staðinn að slíku geti verið handtekinn og verið sakaður um uppreisn eða landráð. Almennt sé ólíklegt að stuðningsmenn fyrrgreindra hreyfinga verði fyrir afskiptum stjórnvalda frá degi til dags einungis fyrir þær sakir að vera stuðningsmenn. Þó einhver hætta sé á handahófskenndum handtökum, mismunun, ofbeldi og áreiti af hálfu öryggissveita sé viðkomandi stuðningsmaður viðstaddur mótmælaaðgerðir og aðrar samkomur eða þáttakandi á árlegum dagsviðburðum Biafra. Leiðtogar standi þó frammi fyrir meiri hættu á handtöku í tengslum við viðburði umræddra hreyfinga.

Í skýrslu Institute for Peace and Conflict Resolution fyrir árið 2016 kemur fram að í bæjarfélögunum Awarra, Ochia, Obile, Umuapu, Obosima, Abacheke, Assa og Ibiakpu í Ohaji/Egbema í Imo fylki, hafi verið viðvarandi útbreidd átök frá því að olía hafi verið uppgötvuð á svæðunum. Hópar af ungmennum (e. cult groups) hafi myndað vettvang til að berjast gegn vanrækslu stjórnvalda vegna olíuauðlinda. Undanfarin ár hafi hóparnir orðið einskonar samkeppnisaðilar um völd á svæðunum og valdið eyðileggingu í fyrrgreindum samfélögum, einkum í Awarra og Ochia. Fyrrgreindir hópar hafi ráðist að samfélögunum í þeim tilgangi að öðlast yfirburði gagnvart hver öðrum og ná stjórn yfir réttinda- og mútugreiðslum gagnvart olíufyrirtækjunum. Þá hafi einnig verið barátta milli hópanna í tengslum við svokallað Memorandum of Understanding (MOU) við olíufyrirtæki. Upphaflega hafi hóparnir barist um aðild að þessum samkomulögum við helstu olíufyrirtækin en hafi síðar ráðist að aðstöðu olíufélaganna á svæðunum og ásakað olíufélögin um að virða ekki skilmála MOU. Fyrrgreindir hópar hafi beitt ýmiss konar ofbeldi meðal annars nauðgunum, morðum og eyðileggingu á eignum og olíumannvirkjum sem hafi leitt til lokunar skóla og kirkna. Fjölmargir einstaklingar, þ. á m. prestar, kennarar og olíuvinnslumenn hafi flúið samfélögin vegna þessara átaka. Samkvæmt fyrrgreindri skýrslu séu samfélögin talin óörugg. Þá komi fram að hóparnir álíti sig ekki glæpahópa heldur sjái sig frekar sem baráttuaðila gegn vanrækslu stjórnvalda, atvinnuleysi og skorti á innviðum í félagslegri þjónustu í samfélögum þeirra. Í skýrslu sömu aðila fyrir tímabilið maí til júní 2018 virðist heldur hafa dregið úr ofbeldi þessara hópa en enn sé þó nokkuð um ofbeldi og átök í samfélögum Imo fylkis. Slík átök séu einkum tengd glæpum, gengja ofbeldi, spennu í stjórnmálum, mansali og mótmælum. Hvetja skýrsluhöfundar til þess að áfram sé fylgst náið með ástandi mála á svæðinu. Þá kemur fram í skýrslu EASO frá árinu 2018 að yfirvöld hafi beitt ýmsum aðferðum til þess að berjast gegn ofbeldi þessara hópa þ.á.m. með sérstökum hernaðaraðgerðum, með veitingu sakaruppgjafar til þess að hvetja meðlimi hópanna til þess að leggja niður vopn og aðlagast samfélaginu á ný og samningaviðræðum við hópana. Með þessum aðgerðum hafi góður árangur náðst þó enn séu tilvik, líkt og áður segir, af ofbeldi þessara hópa í fylkinu.

Ákvæði 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga

Í 1. mgr. 37. gr. laga nr. 80/2016 um útlendinga, sem byggir á A-lið 1. gr. flóttamannasamningsins, segir:

Flóttamaður samkvæmt lögum þessum telst vera útlendingur sem er utan heimalands síns af ástæðuríkum ótta við að vera ofsóttur vegna kynþáttar, trúarbragða, þjóðernis, aðildar að tilteknum þjóðfélagshópi eða vegna stjórnmálaskoðana og getur ekki eða vill ekki vegna slíks ótta færa sér í nyt vernd þess lands; eða sá sem er ríkisfangslaus og er utan þess lands þar sem hann áður hafði reglulegt aðsetur vegna slíkra atburða og getur ekki eða vill ekki vegna slíks ótta hverfa aftur þangað, sbr. A-lið 1. gr. alþjóðasamnings um réttarstöðu flóttamanna frá 28. júlí 1951 og bókun við samninginn frá 31. janúar 1967, sbr. einnig 38. gr. laga þessara.

Í 38. gr. útlendingalaga eru sett fram viðmið um það hvað felist í hugtakinu ofsóknir skv. 1. mgr. 37. gr., á hvaða grundvelli ofsóknir geta byggst og hvaða aðilar geta verið valdir að þeim. Í 1. mgr. ákvæðisins segir:

Ofsóknir skv. 1. mgr. 37. gr. eru þær athafnir sem í eðli sínu eða vegna þess að þær eru endurteknar fela í sér alvarleg brot á grundvallarmannréttindum, einkum ófrávíkjanlegum grundvallarmannréttindum á borð við réttinn til lífs og bann við pyndingum eða ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu, bann við þrældómi og þrælkun og bann við refsingum án laga. Sama á við um samsafn athafna, þ.m.t. ólögmæta mismunun, sem hafa eða geta haft sömu eða sambærileg áhrif á einstakling.

Í 2. mgr. 38. gr. laga um útlendinga er fjallað um í hverju ofsóknir geta falist. Þá eru þær ástæður sem ofsóknir þurfa að tengjast skilgreindar nánar í 3. mgr. 38. gr. laganna.

Í 4. mgr. 38. gr. kemur fram að þeir aðilar sem geta verið valdir að ofsóknum eða ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð séu:

a. ríkið,

b. hópar eða samtök sem stjórna ríkinu eða verulegum hluta landsvæðis þess,

c. aðrir aðilar, sem ekki fara með ríkisvald, ef sýnt er fram á að ríkið eða hópar eða samtök skv. b-lið, þ.m.t. alþjóðastofnanir, geti ekki eða vilji ekki veita vernd gegn ofsóknum eða meðferð sem fellur undir 2. mgr. 37. gr., m.a. með því að ákæra og refsa fyrir athafnir sem fela í sér ofsóknir.

Orðasambandið „ástæðuríkur ótti við að vera ofsóttur“ í 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga inniheldur huglæga og hlutlæga þætti og þarf að taka tillit til hvors tveggja þegar mat er lagt á umsókn um alþjóðlega vernd. Mat á því hvort ótti umsækjanda sé ástæðuríkur getur verið byggt á persónulegri reynslu umsækjanda sem og á upplýsingum um ofsóknir sem aðrir í umhverfi hans eða þeir sem tilheyra sama hópi hafa orðið fyrir. Þótt umsækjandi um alþjóðlega vernd skuli njóta vafa upp að ákveðnu marki verður umsækjandinn með rökstuddum hætti að leiða líkur að því að hans bíði ofsóknir í heimaríki. Frásögn umsækjanda og önnur gögn um einstaklingsbundnar aðstæður hans verða því almennt að fá stuðning í hlutlægum og áreiðanlegum upplýsingum um heimaríki umsækjanda, stjórnvöld, stjórnarfar og löggjöf þess. Þá er litið til sambærilegra upplýsinga um ástand, aðstöðu og verndarþörf þess hóps sem umsækjandi tilheyrir eða er talinn tilheyra. Umsækjandi sem hefur sýnt fram á með heildstæðri og trúverðugri frásögn af atburðum, og eftir atvikum með trúverðugum gögnum, sem eru í samræmi við áreiðanlegar og hlutlægar upplýsingar um almennt ástand í heimaríki hans, að hann hafi orðið fyrir ofsóknum í skilningi laga um útlendinga, eða beinum og marktækum hótunum um slíkar ofsóknir, yrði almennt talinn hafa sýnt fram á ástæðuríkan ótta við ofsóknir snúi hann aftur til heimaríkis. Í þeim tilvikum hvílir það á stjórnvöldum að eyða öllum vafa um slíka hættu, t.d. með vísan til þess að aðstæður í heimaríki hans hafi breyst.

Kærunefnd hefur við mat sitt á umsókn kærenda haft til hliðsjónar handbók Flóttamannastofnunar Sameinuðu þjóðanna um málsmeðferð og viðmið við mat á umsókn um alþjóðlega vernd (Handbook and Guidelines on Procedures and Criteria for Determining Refugee Status, Genf 2011). Þá hefur aðferðarfræði trúverðugleikamats kærunefndar tekið mið af skýrslu Flóttamannastofnunar Sameinuðu þjóðanna og Flóttamannasjóðs Evrópusambandsins um trúverðugleikamat, eftir því sem við á (Beyond Proof: Credibility Assessment in EU Asylum Systems, Brussel 2013).

Kærendur byggja umsóknir sínar um alþjóðlega vernd á því að þau séu í hættu í heimaríki sínu vegna aðildar K að tilteknum þjóðfélagshópi sem þolandi mansals. Þá séu kærendur kristinnar trúar og eigi á hættu ofsóknir af hálfu hópa Fulani herdsmen og Boko haram í Nígeríu. Ennfremur geti M orðið fyrir mismunun þar sem hann tilheyri Igbo ættbálknum, sé frá Biafra svæðinu og styðji sjálfstæðisbaráttu þess og leiði það einnig til þess að M geti átt á hættu aðgerðir yfirvalda vegna stjórnmálaskoðana hans. Þá séu yfirvöld í Nígeríu ekki fær um að veita kærendum fullnægjandi vernd. Kærendur byggja einnig á því að fyrrgreind atriði leiði til þess að um samansafn ástæðna sé að ræða í máli þeirra.

Mat á trúverðugleika frásagna kærenda er byggt á endurriti af viðtölum þeirra hjá Útlendingastofnun og viðtali K hjá kærunefnd, öðrum gögnum málsins og upplýsingum um heimaríki kærenda. Samkvæmt gögnum málsins komu kærendur saman hingað til lands þann 30. júní 2019. K eignaðist barn hér á landi þann [...]. Þann 9. október 2020 óskaði kærunefnd eftir því hjá Útlendingastofnun að framkvæmt yrði faðernispróf til að leggja mat á hvort M væri faðir barnsins A. Þann 16. nóvember 2020 bárust kærunefnd niðurstöður úr fyrrgreindu prófi og bera þær með sér að M sé faðir barnsins. Vegna upplýsinga sem bárust kærunefnd við meðferð málsins var K boðið að mæta til viðtals hjá kærunefnd þann 3. desember 2020 þar sem hún var spurð út í heilsu sína og barns hennar. Þá var einnig rætt um samband K við eiginmann hennar. Frásögn K gaf til kynna hún og barnið væru heilsuhraust og að samband M og K væri gott og að M væri barni þeirra góður faðir. Með tilliti til gagna málsins verður lagt til grundvallar að M og K séu gift og eigi í góðu sambandi.

Í viðtali hjá Útlendingastofnun þann 6. janúar 2020 greindi K frá því að hún hafi mátt þola ofbeldi og slæma framkomu af hálfu stjúpmóður sinnar í heimaríki. Stjúpmóðir K hafi einnig haft það í hyggju að koma K í hjónaband með nígerískum manni sem hafi leitt til þess að K hafi yfirgefið heimili sitt og farið til fjölskylduvinar. K greindi frá því að tiltekin kona hafi haft milligöngu um að K kæmist frá Nígeríu til Ítalíu. Við komuna til Ítalíu hafi K verið gert að stunda vændi til að greiða upp skuld sína við konuna og kvaðst hún hafa stundað þar vændi í nokkur ár. Árið 2015 hafi K gifst ítölskum manni og fengið dvalarleyfi þar í landi á grundvelli hjónabandsins. K kvaðst hafa upplifað stöðugt áreiti af hálfu fyrrgreindrar konu vegna skuldar hennar og að hún hafi heitið því að eitthvað slæmt myndi gerast fyrir föður K sem væri búsettur í Nígeríu ef hún greiddi henni ekki. K hafi þá slitið sambúðinni við eiginmann sinn, byrjað aftur að stunda vændi og greitt konunni skuldina. Eftir að K hafi greitt upp skuld sína hafi hún flust inn til núverandi eiginmanns síns, M. Með vísan til þess sem fram hefur komið í málinu fellst kærunefnd á að leggja til grundvallar við úrlausn málsins að K hafi verið þolandi mansals á Ítalíu og verið gert að stunda vændi þar.

K hefur ekki borið fyrir sig að hafa sætt ofsóknum eða að hún óttist ofsóknir af hálfu yfirvalda í heimaríki sem hafa eða gætu náð því alvarleikastigi sem 1. mgr. 38. gr. laga um útlendinga mælir fyrir um. Þá benda önnur gögn málsins ekki til þess að slíkar ofsóknir hafi átt sér stað eða að kærandi eigi þær á hættu. Við mat á því hvort konur hafi almennt ástæðuríkan ótta við að vera þvingaðar í endurtekið mansal skal samkvæmt skýrslu EASO, Country Guidance: Nigeria, frá febrúar 2019, m.a. líta til þess hversu mikið smyglarinn viti um bakgrunn konunnar og fjölskyldu hennar, hvort að fjölskylda konunnar hafi tekið þátt í smyglinu og hvort að konan hafi borið vitni gegn smyglaranum. Af framburði K hjá Útlendingastofnun þann 22. júlí 2019 má ráða að umrædd kona sem hafi gert K að stunda vændi á Ítalíu hafi vitað að K ætti föður í heimaríki og að hún hafi hótað að eitthvað slæmt kæmi fyrir föður hennar ef hún greiddi ekki upp skuld sína. K kvað konuna ekki hafa haft samband við sig eftir að hún greiddi upp skuldina og hætti að stunda vændi. Af framburði kæranda verður ekki ráðið að faðir K eða stjúpmóðir hennar hafi tekið þátt í smyglinu en K greindi frá því í viðtali hjá Útlendingastofnun að fjölskylduvinur hafi kynnt K fyrir umræddri konu eftir að K hafi flutt að heiman. Í viðtali hjá kærunefnd greindi K frá því að fjölskylda hennar hafi ekki vitað að hún hygðist fara úr landi og ennfremur kvaðst hún ekki óttast fyrrgreinda konu í dag. Hefur kærandi ekki lagt fram gögn sem gefa til kynna að konan eða aðilar á hennar vegum hafi reynt að hafa uppi á henni síðan. Þá hefur kærandi ekki borið vitni gegn umræddri konu. Þrátt fyrir að þolendur mansals geti átt erfitt uppdráttar við endurkomu til Nígeríu benda gögn sem kærunefnd hefur kynnt sér ekki til þess að þeir verði almennt fyrir ofsóknum við heimkomu. Þá sé mansal refsivert í Nígeríu og hafa lögregluyfirvöld og stofnunin NAPTIP almennt getu til þess að aðstoða þolendur mansals, jafnvel þótt þolendur standi enn í skuld við smyglara sinn. Til staðar séu innviðir í heimaríki sem sérhæfi sig í þjónustu og aðstoð við þolendur mansals. Það er því mat kærunefndar að kærandi eigi þess kost að leita aðstoðar og verndar yfirvalda, bæði hjá stofnuninni NAPTIP og lögreglu, telji hún vera þörf á því. Verður því ekki lagt til grundvallar að K stafi slík ógn af smyglara sínum eða að staða hennar í Nígeríu sé slík að hún geti ekki leitað aðstoðar yfirvalda telji hún þörf á því.

Við meðferð málsins hefur M greint frá því að hann sé frá bænum [...], Ohaji Egbema í Imo fylki í Nígeríu. Á árunum 2008 til 2014 hafi verið mikið um átök á svæðinu í tengslum við olíuauðlindir. Kærandi greindi frá því að þeir sem hafi verið andvígir svæðishöfðingja hafi átt á hættu að húsin þeirra yrðu eyðilögð, þeim yrði misþyrmt og að konur hafi verið í hættu að vera nauðgað. Hús fjölskyldu M hafi verið eyðilagt í átökunum og í kjölfarið hafi kærandi flúið svæðið árið 2012 og loks landið árið 2014. Í ákvörðun Útlendingastofnunar var það mat stofnunarinnar að frásögn M um flótta hans frá heimaríki hafi verið ótrúverðug og var hún ekki lögð til grundvallar. Stofnunin rökstuddi mat sitt m.a. með þeim hætti að rannsókn hafi ekki leitt í ljós tilvist hefðbundins svæðishöfðingja að því nafni sem kærandi hefur greint frá. Einnig hafi frásögn kæranda ekki fengið stoð í gögnum málsins um skráð átök í Imo fylki og Ohaji/Egbema á árinu 2012. Við meðferð málsins hjá kærunefnd lögðu kærendur fram skjáskot af nafni fyrrgreinds svæðishöfðingja/konungs, [...]. Þá lagði M fram myndband af átökum til stuðnings framburði sínum. Þann 9. nóvember 2020 var M m.a. leiðbeint um að leggja fram frekari gögn er varða tengsl M við umrædda atburði í [...] og gögn sem bendi til þess að M sé í hættu í heimaríki vegna þeirra. Í svari kærenda, dags. 12. nóvember 2020, kom fram að ekki yrðu lögð fram frekari gögn. Kærandi hefur því ekki lagt fram gögn til stuðnings framburði sínum er þetta varðar en frásögnin fær að einhverju leyti stoð í gögnum sem kærunefnd hefur kynnt sér um heimaríki kærenda. Í áðurnefndri skýrslu Institute for Peace and Conflict Resolution fyrir árið 2016 kemur t.a.m. fram að í bæjarfélaginu [...] hafi verið viðvarandi útbreidd átök frá því olía hafi uppgötvast á svæðinu á milli ungmennahópa (e. cult groups). Fyrrgreindir hópar séu einskonar samkeppnisaðilar um völd á svæðinu og hafi gengið fram með ofbeldi og eignaspjöllum. Ofbeldi þessara hópa beinist þó ekki að almenningi á svæðinu en þó hafi einstaklingar látið lífið og þurft að flýja svæðið vegna átaka á milli hópanna. Þá benda gögn til þess að dregið hafi úr átökum og skærum á svæðinu frá því að M flúði þaðan og yfirvöld vinni stöðugt að því að draga úr ofbeldi á svæðinu og sækja til sakar þá sem bera ábyrgð á því. Þá hefur kærandi ekki lagt fram gögn sem leggja grunn að því að hann sé í sérstakri hættu á að sæta ofbeldi í heimaríki af hálfu tiltekinna glæpahópa. Að framangreindu virtu er það mat kærunefndar að kærandi hafi ekki leitt líkur að því að eiga á hættu að verða fyrir áreiti í heimafylki sínu sem nái því marki að teljast ofsóknir í skilningi 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga, sbr. 1. mgr. 38. gr. laganna.

Kærendur byggja einnig á því að þau eigi á hættu að verða fyrir ofsóknum í heimaríki á grundvelli trúar sinnar og að M eigi á hættu ofsóknir sökum þess að hann tilheyri Igbo ættbálknum, sé frá Imo fylki og styðji sjálfstæðisbaráttu Biafra. Í viðtali hjá Útlendingastofnun greindi M frá því að sökum þess að hann tilheyri Igbo ættbálknum og styðji sjálfstæðisbaráttu Biafra hafi hann lakari aðgang að ýmsu í landinu í samanburði við fólk í vestur- og norðurhluta þess, svo sem aðgengi að atvinnu. M styðji því aðskilnað Biafra svæðisins. Kærunefnd telur ekki ástæðu til að draga í efa að kærendur séu kristinnar trúar og að M tilheyri Igbo ættbálknum og styðji sjálfstæðisbaráttu Biafra. Framangreind gögn bera með sér að trúfrelsi ríki í Nígeríu samkvæmt stjórnarskrá landsins og er mismunun á grundvelli trúarbragða bönnuð í landinu. Hlutföll kristinna og múslima séu nánast jöfn í landinu og séu flestir kristnir í suðurhluta landsins en í norður og norðausturhluta þess séu múslimar í meirihluta. Báðir trúarhóparnir hafi greint frá mismunun á grundvelli trúar sinnar á þeim svæðum sem þeir séu í minnihluta. Árásir hópa á borð við Fulani Herdsmen og Boko Haram gæti að mestu leyti í mið og norðurhluta landsins. Framangreindar upplýsingar beri með sér að yfirvöld í Nígeríu hafi aukið öryggisaðgerðir í tilteknum fylkjum sem hafi m.a. leitt til talsverðrar fækkunar dauðsfalla árið 2019 í tengslum við átök um landssvæði milli múslima og kristinna. Samkvæmt framangreindum upplýsingum eigi meðlimir og leiðtogar sjálfstæðishreyfinga Biafra svæðisins á hættu að verða fyrir afskiptum af hálfu yfirvalda í Nígeríu við mótmælaaðgerðir, göngur, árlegar hátíðir og aðrar samkomur. Aftur á móti beri upplýsingar með sér að einstaklingar sem styðji sjálfstæði Biafra svæðisins eigi almennt ekki á sérstakri hættu að verða fyrir afskiptum af hálfu yfirvalda fyrir þær sakir. Af framburði M má ráða að hann sé ekki meðlimur í fyrrgreindum sjálfstæðishreyfingum eða tilheyri þeim sérstaklega og ennfremur hefur M ekki greint frá því að hafa orðið fyrir afskiptum yfirvalda af þeim ástæðum að hann styðji sjálfstæði Biafra. Verður því ekki lagt til grundvallar að M eigi á hættu ofsóknir yfirvalda í Nígeríu vegna stjórnmálaskoðana sinna. Framangreind gögn bera með sér að trúfrelsi ríki í Nígeríu samkvæmt stjórnarskrá landsins og er mismunun á grundvelli trúarbragða bönnuð í landinu. Hlutföll kristinna og múslima séu nánast jöfn í landinu og séu flestir kristnir í suðurhluta landsins en í norður og norðausturhluta þess séu múslimar í meirihluta. Báðir trúarhóparnir hafi greint frá mismunun á grundvelli trúar sinnar á þeim svæðum sem þeir séu í minnihluta. Árásir hópa á borð við Fulani Herdsmen og Boko Haram gæti að mestu leyti í mið og norðurhluta landsins. Framangreindar upplýsingar beri með sér að yfirvöld í Nígeríu hafi aukið öryggisaðgerðir í tilteknum fylkjum sem hafi m.a. leitt til talsverðrar fækkunar dauðsfalla árið 2019 í tengslum við átök um landssvæði milli múslima og kristinna. Líkt og áður hefur komið fram kveðst M koma frá Imo fylki sem er staðsett í suðausturhluta landsins og K frá Edo fylki sem er staðsett í suðurhluta þess. Er það mat kærunefndar að kærendur eigi ekki á hættu ofsóknir í heimaríki sínu vegna trúar þeirra.

Kærendur hafa ekki borið fyrir sig að hafa sætt ofsóknum eða að þau óttist ofsóknir af hálfu yfirvalda í heimaríki sem hafa eða gætu náð því alvarleikastigi sem 1. mgr. 38. gr. laga um útlendinga mælir fyrir um. Þá benda önnur gögn málsins ekki til þess að slíkar ofsóknir hafi átt sér stað eða að kærendur eigi þær á hættu. Þá benda önnur gögn málsins ekki til þess að slíkar ofsóknir hafi átt sér stað eða að kærendur eigi þær á hættu.Þrátt fyrir að ráða megi af framangreindum gögnum að nokkur spilling ríki innan lögreglunnar í Nígeríu benda gögn um heimaríki kærenda til þess að þau geti leitað til lögreglu eftir vernd. Kærunefnd telur gögn um heimaríki kærenda ekki benda til þess að aðgengi þeirra að viðeigandi vernd í heimafylkjum sínum sé takmarkaðra vegna þess að þau séu kristinnar trúar, vegna þess að M tilheyri Igbo ættbálknum eða af öðrum ástæðum sem 1. mgr. 37. gr. tilgreinir.

Við þetta mat hefur kærunefnd, í samræmi við 5. mgr. 37. gr. laga um útlendinga, litið sérstaklega til hagsmuna barns kærenda, öryggis þess, velferðar og félagslegs þroska. Samkvæmt 5. mgr. 37. gr. laga um útlendinga skal, við mat skv. 1. og 2. mgr. 37. gr. í málum sem varða börn, fylgdarlaus sem önnur, hafa það sem er barninu fyrir bestu að leiðarljósi. Í ákvæðinu kemur fram að við það mat beri að líta til möguleika barns á fjölskyldusameiningu, öryggis barnsins, velferðar og félagslegs þroska auk þess sem taka skal tillit til skoðana barnsins í samræmi við aldur þess og þroska. Í ljósi ungs aldurs barns kæranda taldi Útlendingastofnun ekki tækt að taka viðtal það. Leggur kærunefnd mat á hagsmuni þess samkvæmt 5. mgr. 37. gr. laga um útlendinga með hliðsjón af upplýsingum úr fyrirliggjandi gögnum málsins og framangreindum aðstæðum í heimaríki þess. Að mati kærunefndar var sjónarmiðum barnsins nægilega komið á framfæri með framburði kærenda og hagsmunagæslu talsmanns. Kærunefnd telur að teknu tilliti til ákvæða í barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna og íslenskrar löggjafar um barnavernd, að engin rök standi í vegi fyrir því að barn kærenda fylgi foreldrum sínum aftur til heimaríkis þeirra. Kærunefnd horfir m.a. til þess að barn það sem um ræðir er í fylgd beggja foreldra sinna sem eru heilsuhraust og vinnufær og nýtur barnið stuðnings þeirra. Þá bendi gögn ekki til annars en að að fjölskyldan geti búið saman í heimaríki þeirra, hvort sem er í heimafylki K eða M. Líkt og áður greinir stendur barni kærenda til boða gjaldfrjáls grunnskólamenntun í heimaríki þeirra. Þá beri gögn með sér að barn kærenda muni jafnframt hafa aðgang að heilbrigðiskerfinu í heimaríki. Það er þá mat kærunefndar að aðstæður barns kærenda, þ.e. að hafa ekki komið til Nígeríu, komi eitt og sér ekki í veg fyrir að það fylgi foreldrum sínum til heimaríkis þeirra. Með vísan til framangreinds er það mat kærunefndar, að teknu tilliti til sjónarmiða um öryggi, velferð og félagslegan þroska barnsins, að það sé því fyrir bestu að fylgja foreldrum sínum til heimaríkis.

Þá telur kærunefnd jafnframt að samlegðaráhrif þeirra atriða sem kærendur hafa vísað til sem hugsanlegar ástæður ofsókna séu ekki þess eðlis eða nái því marki að þau teljist eiga á hættu ofsóknir í skilningi 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga.

Með vísan til framangreinds er það niðurstaða kærunefndar að kærendur hafi ekki með rökstuddum hætti leitt líkur að því að þau og barn þeirra hafi ástæðuríkan ótta við ofsóknir í skilningi 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga.

Telur kærunefndin því ljóst að kærendur og barn þeirra uppfylli ekki skilyrði 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga fyrir viðurkenningu á stöðu sem flóttamenn hér á landi.

Ákvæði 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga

Samkvæmt 2. mgr. 37. gr. útlendingalaga er útlendingur einnig flóttamaður ef, verði hann sendur aftur til heimaríkis síns, raunhæf ástæða er til að ætla að hann eigi á hættu að sæta dauðarefsingu, pyndingum eða annarri ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu eða hann verði fyrir alvarlegum skaða af völdum árása í vopnuðum átökum þar sem ekki er greint á milli hernaðarlegra og borgaralegra skotmarka. Sama gildir um ríkisfangslausan einstakling.

Við mat á því hvort aðstæður kærenda séu slíkar að þær eigi undir 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga ber að líta til 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Mannréttindadómstóll Evrópu hefur fjallað um það mat sem þarf að fara fram þegar metið er hvort að einstaklingur sé í raunverulegri hættu á að verða fyrir meðferð sem falli undir 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu sem bannar pyndingar og ómannlega eða vanvirðandi meðferð eða refsingu. Hefur dómstóllinn sagt að 3. gr. sáttmálans geti átt við þegar hættan stafar frá einstaklingum eða hópi fólks sem ekki séu fulltrúar stjórnvalda. Kærandi verður þó að geta sýnt fram á að gildar ástæður séu til að ætla að um raunverulega hættu sé að ræða og að stjórnvöld í ríkinu séu ekki í stakk búin til að veita viðeigandi vernd. Ekki er nóg að aðeins sé um að ræða möguleika á illri meðferð og verður frásögn kæranda hverju sinni að fá stuðning í öðrum gögnum (sjá t.d. dóma Mannréttindadómstóls Evrópu í máli NA gegn Bretlandi (mál nr. 25904/07) frá 7. júlí 2008 og H.L.R. gegn Frakklandi (mál nr. 24573/94) frá 29. apríl 1997).

Þrátt fyrir átök í Imo fylki, fylki sem M kveður vera heimafylki sitt, undanfarin ár er það mat kærunefndar að þau gögn og heimildir sem kærunefnd hefur yfirfarið við meðferð málsins bendi ekki til þess að aðstæður í fylkinu séu slíkar að M eigi á hættu meðferð sem brjóti í bága við 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga. Það er því mat kærunefndar að kærandi eigi ekki á hættu að sæta dauðarefsingu, pyndingum eða annarri ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu í Nígeríu eða verða fyrir alvarlegum skaða af völdum árása í vopnuðum átökum þar sem ekki er greint á milli hernaðarlegra og borgaralegra skotmarka.

Í ljósi þess sem að framan er rakið og þeirra gagna sem liggja fyrir um heimaríki kærenda telur kærunefndin að aðstæður kærenda og barns þeirra þar séu ekki þannig að þær falli undir ákvæði 2. mgr. 37. gr. laganna. Telur kærunefndin því ljóst að kærendur og barn þeirra uppfylli heldur ekki skilyrði 2. mgr. 37. gr. útlendingalaga fyrir viðurkenningu á stöðu sem flóttamenn hér á landi.

Alþjóðleg vernd á grundvelli 40. gr. laga um útlendinga

Þar sem kærunefnd hefur komist að þeirri niðurstöðu að kærendur og barn þeirra uppfylli ekki skilyrði 1. eða 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga eiga þau ekki rétt á alþjóðlegri vernd hér á landi, sbr. 40. gr. laga um útlendinga.

Dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða skv. 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga

Samkvæmt 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga er heimilt að veita útlendingi sem staddur er hér á landi dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, þrátt fyrir að skilyrði 37. gr. séu ekki uppfyllt, ef útlendingur getur sýnt fram á ríka þörf fyrir vernd, t.d. af heilbrigðisástæðum eða vegna erfiðra félagslegra aðstæðna viðkomandi eða erfiðra almennra aðstæðna í heimaríki eða í landi sem honum yrði vísað til. Kærunefnd telur, með vísan til orðalags ákvæðisins um „ríka þörf fyrir vernd“ auk lögskýringargagna sem fylgdu greininni, að dvalarleyfi á grundvelli 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga verði ekki veitt nema aðstæður, bæði almennar og sérstakar m.t.t. heilsufars og félagslegra þátta, auk atvika sem þar er vísað til, nái ákveðnu alvarleikastigi þegar málið er virt í heild.

Í athugasemdum við 74. gr. frumvarps til laga um útlendinga kemur fram að í samræmi við ákvæði alþjóðlegra skuldbindinga og almennra laga sé lagt til að tekið sé sérstakt tillit til barna, hvort sem um er að ræða fylgdarlaus börn eða önnur börn. Í því ljósi og með hliðsjón af meginreglunni um að það sem barni er fyrir bestu skuli hafa forgang þegar teknar eru ákvarðanir um málefni þess, sbr. jafnframt 2. mgr. 10. gr. og 3. mgr. 25. gr. laga nr. 80/2016, telur kærunefnd að við mat á því hvort skilyrði 1. mgr. 74. gr. laganna séu fyrir hendi skuli taka sérstakt tillit til þess ef um barn er að ræða og skuli það sem er barni fyrir bestu haft að leiðarljósi við ákvörðun. Kærunefnd horfir til þess að barnið A er í fylgd foreldra sinna og nýtur stuðnings þeirra og mun hið ófædda barn koma til með að gera það líka. Ekkert hefur komið fram sem bendir til annars en að kærendur séu bæði vinnufær og geti tryggt framfærslu barns síns og hins ófædda barns í heimaríki. Við meðferð málsins hafa kærendur greint frá því að M hafi lokið menntaskólagráðu í heimaríki og að K hafi lokið átta árum í skóla. Þá hefur M greint frá því að hann hafi starfað við byggingariðnað í heimaríki og verið í störfum á Möltu. K hefur greint frá því að hún hafi unnið við hárgreiðslu og selt föt í heimaríki og verið í þjónustustörfum bæði á Ítalíu og Möltu. Þá má ráða af gögnum málsins að M eigi föður sem sé staðsettur í Benin og að K eigi föður og stjúpmóður í heimaríki ásamt níu stjúpsystkinum. Í viðtali hjá kærunefnd greindi K frá því að hún væri í sambandi við föður sinn og stjúpsystkini á samskiptamiðlum. Þá má ráða af gögnum málsins að K hefur ferðast þrisvar aftur til fjölskyldu sinnar í heimaríki frá því að hún fór þaðan og síðasta ferð hennar þangað hafi verið með M í tilefni giftingar þeirra samkvæmt nígerískum hefðum. Verður því lagt til grundvallar að K eigi bakland í heimaríki. Þá telur kærunefnd að það sé ekkert sem bendi til annars en að kærendur geti framfleytt barni sínu og hinu ófædda barni.

Í athugasemdum við frumvarp laga um útlendinga kemur fram að með ríkri þörf á vernd af heilbrigðisástæðum sé m.a. miðað við að um skyndilegan og lífshættulegan sjúkdóm sé að ræða og meðferð við honum væri aðgengileg hér á landi en ekki í heimaríki viðkomandi. Í þessu sambandi kemur jafnframt fram að meðferð teljist ekki óaðgengileg þótt greiða þurfi fyrir hana heldur er hér átt við þau tilvik þar sem meðferð sé til í heimaríkinu en viðkomandi eigi ekki rétt á henni. Þá kunna að falla undir 1. mgr. 74. gr. mjög alvarlegir sjúkdómar sem ekki teljast lífshættulegir, svo sem ef sýnt þykir að þeir muni valda alvarlegu óbætanlegu heilsutjóni eða óbærilegum þjáningum. Ef um langvarandi sjúkdóm sé að ræða væru ríkari verndarsjónarmið fyrir hendi ef sjúkdómur væri á lokastigi. Jafnframt væri rétt að líta til þess hvort meðferð hafi hafist hér á landi og ekki væri læknisfræðilega forsvaranlegt að rjúfa meðferð, sem og til atriða sem varði félagslegar aðstæður útlendings og horfur hans.

Í viðtali hjá Útlendingastofnun greindi M frá því að hann sé við góða líkamlega heilsu en aðspurður um andlegt heilsufar greindi M frá því að hann þjáist af svefnleysi og að á hann leiti hugsanir um fortíðina. Við þær aðstæður finni hann fyrir þyngslum í brjósti. Þá má sjá af gögnum um heilsufar frá Göngudeild sóttvarna að kærandi sé almennt heilbrigður en hafi leitað á göngudeild vegna verkjar í fæti. Í viðtali hjá Útlendingastofnun greindi K frá því að sér líði ekki vel andlega og að hún sé áhyggjufull. Þá kvaðst hún hafa kviðverki. Í greinargerð kærenda til Útlendingastofnunar kemur fram að K hafi á Möltu verið greind með nánar ótilgreinda fyrirferð í maga sem ekki hafi verið unnt að rannsaka nánar eða meðhöndla á nokkurn hátt á þeim tíma er hún greindist vegna þungunar hennar, sbr. einnig samskiptaseðill Göngudeildar sóttvarna, dags. 2. júlí 2019. Með tölvupósti Útlendingastofnunar, dags. 17. ágúst 2020, var K innt eftir því hvort hún hefði í hyggju að leggja fram frekari gögn vegna þessa. Svar barst stofnuninni þann 19. ágúst s.m. að K hyggðist ekki leggja fram læknisfræðileg gögn í tengslum við fyrrgreint. Af gögnum um heilsufar K er ljóst að hún hafi greinst með berklasýkingu og fengið meðferð vegna hennar. Þá liggja fyrir í málinu gögn frá Landspítalanum, þ. á m. bráðamóttöku, Göngudeild mæðraverndar og meðgöngu- og sængurlegudeild. Samkvæmt gögnum frá Göngudeild mæðraverndar og fósturgreiningar, dags. 29. september 2020, á K von á öðru barni og var hún þann dag gengin 21 viku á leið. Samkvæmt gögnum frá Göngudeild sóttvarna, dags. 2. nóvember 2020, hefur K hitt sálfræðing hér á landi í eitt skipti og greint frá því að hún fái martraðir vegna fortíðar sinnar. Þá kemur fram að K sé að vinna úr mörgum áföllum og að hún sé kvíðin. Líkt og áður greinir kom K til viðtals hjá kærunefnd þann 3. desember 2020 og var hún þar m.a. spurð út í andlega og líkamlega heilsu sína. K greindi frá því að heilsa hennar væri góð og þá væri barn kærenda einnig við góða heilsu.

Það að K sæki sálfræðimeðferð hér á landi leiðir ekki sjálfkrafa til þess að hún teljist hafa ríka þörf á vernd á grundvelli mannúðarsjónarmiða vegna heilbrigðisástæðna. Í ljósi þess sem fram hefur komið verður ekki talið að kærendur eða barn þeirra þarfnist meðferðar sem sé talin svo sérhæfð að þau geti einungis hlotið hana hérlendis né að ef hún yrði rofin yrði það til tjóns fyrir þau verði þeim gert að snúa aftur til heimaríkis. Samkvæmt þeim gögnum sem kærunefnd hefur tekið til skoðunar stendur íbúum Nígeríu almennt heilbrigðisþjónusta til boða, þ.á.m. mæðra- og ungbarnavernd, ef á þarf að halda þrátt fyrir að aðgengi kunni að vera takmarkað á ákveðnum svæðum. Aðgengi að heilbrigðisþjónustu í þéttbýli sé talsvert betra en á strjálbýlli svæðum og þá sé aðgengi að heilbrigðisþjónustu betra í suðurhluta landsins en norðurhluta þess. Í boði sé sálfræðiaðstoð í Nígeríu fyrir kærendur bæði á sjúkrahúsum og stofum þar sem talið verður að þau muni hafa aðgang að sálfræðingum. Þá kemur fram í skýrslu U.K. Home Office frá júlí 2019 að NAPTIP veiti aðgang að sálfræðiþjónustu fyrir þolendur mansals og sé stofnunin með samning við sjúkrahús í Nígeríu, m.a. til að koma til móts við þarfir þolenda mansals fyrir sálfræðilega aðstoð. Þá kemur fram í ofangreindum athugasemdum með lagafrumvarpinu að meðferð teljist ekki óaðgengileg þótt greiða þurfi fyrir hana heldur sé hér átt við þau tilvik þar sem meðferð sé til í heimaríkinu en viðkomandi eigi ekki rétt á henni. Verður ekki talið að andlegt heilsufar kærenda og barns þeirra sé með þeim hætti að meðferð vegna þess sé aðgengileg hér á landi en ekki í heimaríki.

Kærendur byggja á því að félagslegar aðstæður þeirra yrðu erfiðar í Nígeríu þar sem K sé þolandi mansals, M tilheyri Igbo ættbálknum og sé frá Biafra svæðinu. Með endursendingu kynnu kærendur og barn þeirra að standa frammi fyrir hættu á að búa við þær slæmu aðstæður sem vegalausir standi frammi fyrir í landinu. Þá hafi kærendur ekkert bakland sem þau geti leitað til í Nígeríu. Ennfremur vísa kærendur til þess að þau eigi ungt barn sem hafi ekki komið til heimalands síns og væri hagsmunum þess best borgið yrði fjölskyldunni veitt dvalarleyfi hér á landi. Í athugasemdum við frumvarp til laga um útlendinga er fjallað um erfiðar félagslegar aðstæður. Þar kemur fram að átt sé við að útlendingur hafi þörf á vernd vegna félagslegra aðstæðna í heimaríki og eru þar nefnd sem dæmi aðstæður kvenna sem hafa sætt kynferðislegu ofbeldi, sem leitt getur til erfiðrar stöðu þeirra í heimaríki, eða aðstæður kvenna sem ekki fella sig við kynhlutverk sem er hefðbundið í heimaríki þeirra og eiga á hættu útskúfun eða ofbeldi við endurkomu. Verndarþörf þjóðfélagshópa að öðru leyti myndi fara eftir aðstæðum í hverju máli. Þá segir í athugasemdunum að með erfiðum almennum aðstæðum að öðru leyti sé einnig vísað til alvarlegra aðstæðna í heimaríki og væri þar oft um að ræða viðvarandi mannréttindabrot í ríkinu eða þá aðstöðu að yfirvöld veiti ekki þegnum sínum vernd gegn ofbeldisbrotum eða glæpum. Með vísan til fyrri umfjöllunar um aðstæður þolenda mansals við endurkomu til Nígeríu og þeirrar aðstoðar sem þar er í boði auk þess að barnið muni njóta stuðnings beggja foreldra sinna er það niðurstaða kærunefndar að ekki hafi verið sýnt fram á að félagslegar aðstæður sem bíða kærenda, barns þeirra í heimaríki séu slíkar að rétt sé að veita þeim dvalarleyfi á grundvelli 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga.

Kærunefnd hefur jafnframt litið til þeirra tímabundnu erfiðleika sem heimaríki kærenda kann að þurfa að glíma við vegna Covid-19 faraldursins. Kærunefnd telur þá erfiðleika ekki vera þess eðlis að þeir leiði til þess, einir sér eða í samhengi við önnur gögn málsins, að heimilt sé að veita kærendum dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða.

Þegar upplýsingar um heimaríki kærenda og gögn málsins eru virt í heild, með hliðsjón af aðstæðum kærenda og barns þeirra og hins ófædda barns í heimaríki, er það niðurstaða kærunefndar að kærendur hafi ekki sýnt fram á aðstæður sem ná því alvarleikastigi að þau og barn þeirra hafi ríka þörf á vernd líkt og kveðið er á um í 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga. Við þetta mat hefur kærunefnd litið til hagsmuna barns kærenda í samræmi við 2. mgr. 10. gr. laga um útlendinga og 3. mgr. 25. sömu laga. Því er fallist á það með Útlendingastofnun að aðstæður kærenda og barns þeirra í heimaríki séu ekki með þeim hætti að veita beri kærendum og barni þeirra dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, sbr. 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga.

Bann við endursendingu skv. 42. gr. laga um útlendinga

Samkvæmt 1. mgr. 42. gr. laga um útlendinga er ekki heimilt að senda útlending eða ríkisfangslausan einstakling til svæðis þar sem hann hefur ástæðu til að óttast ofsóknir, sbr. 37. og 38. gr., eða vegna svipaðra aðstæðna og greinir í flóttamannahugtakinu er í yfirvofandi hættu á að láta lífið eða verða fyrir ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð. Samkvæmt 2. mgr. sömu greinar er einnig óheimilt að senda útlending til svæðis þar sem ekki er tryggt að hann verði ekki sendur áfram til slíks svæðis sem greinir í 1. mgr.

Með vísan til umfjöllunar að framan um heimaríki kærenda telur kærunefnd að þær aðstæður sem ákvæðið tekur til eigi ekki við í máli kærenda og barns þeirra. Kærunefnd telur því að ákvæði 42. gr. laga um útlendinga standi ekki í vegi fyrir endursendingu kærenda og barns þeirra þangað.

Athugasemdir kærenda við ákvarðanir Útlendingastofnunar

Kærendur gera í greinargerð sinni ýmsar athugasemdir við ákvarðanir Útlendingastofnunar í máli þeirra. Kærunefnd hefur að framan tekið afstöðu til þeirra að því leyti sem þær kunna að hafa áhrif á niðurstöðu þessa máls.

Að því er varðar vísun kærenda til ákvarðana Útlendingastofnunar nr. 2018-10939 frá 26. júlí 2019 og 2019-03109 frá 30. október 2019 sem þau telja sambærileg máli þeirra þá telur kærunefnd að málsatvik og aðstæður aðila þeirra mála séu ekki sambærileg þeim aðstæðum sem eiga við í málum kærenda.

Frávísun og frestur til að yfirgefa landið

Kærendur komu hingað til lands 30. júní 2019 og sóttu um alþjóðlega vernd sama dag. Eins og að framan greinir hefur umsókn þeirra og barns þeirra um vernd og dvalarleyfi hér á landi verið synjað og hafa þau því ekki tilskilin leyfi til dvalar. Verður kærendum og barni þeirra því vísað frá landinu á grundvelli c-liðar 1. mgr. 106. gr. laga um útlendinga, sbr. 3. og 5. mgr. 106. laganna, enda höfðu þau verið hér á landi í innan við níu mánuði þegar málsmeðferð umsókna þeirra hófst hjá Útlendingastofnun.

Kærendur og barn þeirra eru við ágæta heilsu. Að mati kærunefndar og með vísan til 2. mgr. 104. gr. laga um útlendinga teljast 30 dagar hæfilegur frestur til að yfirgefa landið.

Í ljósi COVID-19 faraldursins og vegna þungunar K er athygli kærenda einnig vakin á því að Útlendingastofnun getur frestað framkvæmd ákvörðunar með vísan til 2. mgr. 103. gr. laga um útlendinga vegna sérstakra aðstæðna útlendings eða vegna þess að ómögulegt sé að framkvæma ákvörðun að svo stöddu.

Samantekt

Með vísan til alls þess sem að framan er rakið og forsendna hinna kærðu ákvarðana þykir rétt að staðfesta ákvarðanir Útlendingastofnunar í málum kærenda og barns þeirra.

Athygli er vakin á því að skv. 6. mgr. 104. gr. laga um útlendinga frestar málshöfðun fyrir dómstólum til ógildingar á endanlegri ákvörðun um að útlendingur skuli yfirgefa landið ekki framkvæmd hennar. Að kröfu útlendings getur kærunefnd útlendingamála þó ákveðið að fresta réttaráhrifum endanlegrar ákvörðunar sé talin ástæða til þess. Krafa þess efnis skal gerð ekki síðar en sjö dögum eftir birtingu endanlegrar ákvörðunar. Skal frestun bundin því skilyrði að útlendingur beri málið undir dómstóla innan fimm daga frá birtingu ákvörðunar um frestun réttaráhrifa úrskurðar og óski eftir að það hljóti flýtimeðferð. Nú er beiðni um flýtimeðferð synjað og skal þá mál höfðað innan sjö daga frá þeirri synjun. Þó getur kærunefnd útlendingamála tekið ákvörðun um að fresta framkvæmd ákvörðunarinnar ef sýnt er fram á að verulega breyttar aðstæður hafi skapast frá því að endanleg ákvörðun var tekin.

Úrskurðarorð

Ákvarðanir Útlendingastofnunar í málum kærenda og barns þeirra eru staðfestar. Lagt er fyrir kærendur og barn þeirra að hverfa af landi brott. Kærendum og barni þeirra er veittur 30 daga frestur til að yfirgefa landið sjálfviljug.

The decisions of the Directorate of Immigration in the cases of the appellants and their child are affirmed. The appellants and their child are requested to leave the country. The appellants and their child have 30 days to leave the country voluntarily.

Jóna Aðalheiður Pálmadóttir

Bjarnveig Eiríksdóttir Þorbjörg Inga Jónsdóttir