Úrskurður nr. 124/2017
KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA
Þann 15. júní 2017 er kveðinn upp svohljóðandi
úrskurður nr. 124/2017
í stjórnsýslumáli nr. KNU16120024
Beiðni [...]
og barna hennar um endurupptöku
á úrskurði kærunefndar útlendingamála, dags. 22. mars 2016
I. Málsatvik
Þann 22. mars 2016 staðfesti kærunefnd útlendingamála ákvörðun Útlendingastofnunar frá 10. febrúar 2015 um að synja umsókn [...], fd. [...], ríkisborgari [...] (hér eftir nefnd kærandi), og barns hennar, [...], fd. [...], um alþjóðlega vernd á Íslandi ásamt því að synja þeim um dvalarleyfi á grundvelli 12. gr. f þágildandi laga um útlendinga nr. 96/2002. Kærandi óskaði eftir frestun réttaráhrifa á úrskurði kærunefndar þann 4. maí 2016, en í þeirri beiðni kom m.a. fram að kærandi hefði eignast dóttur, [...], þann [...]. Þann 14. júní 2016 synjaði kærunefnd þeirri beiðni kæranda. Þann 7. nóvember s.á. barst kærunefnd beiðni kæranda um að kærunefnd endurskoðaði ákvörðun sína um að synja beiðni kæranda um frestun réttaráhrifa. Þann 23. nóvember 2016 synjaði kærunefnd þeirri beiðni. Þann 7. desember 2016 var beiðni kæranda um endurupptöku máls hennar framsent kærunefnd útlendingamála frá innanríkisráðuneytinu. Þann 22. desember sl. barst kærunefnd greinargerð með rökstuðningi fyrir því að nefndin endurskoði ákvörðun sína í máli kæranda frá 22. mars 2016, sbr. úrskurður kærunefndar nr. 108/2016. Með beiðni kæranda voru fylgigögn, m.a. gögn um heilsufar kæranda og barns hennar, upplýsingar um hagi barna hennar og aðstæður fjölskyldunnar hér á landi, auk bréfa frá vinum fjölskyldunnar og ljósmyndum úr lífi þeirra. Þann 20. janúar 2017 bárust kærunefnd viðbótarupplýsingar frá lögmanni kæranda um heilsufar dóttur kæranda. Kærunefnd óskaði eftir viðbótarupplýsingum og gögnum í málinu 8. febrúar sl. Þann 16. febrúar sl. bárust kærunefnd viðbótarupplýsingar og gögn í máli kæranda, m.a. gögn frá heilbrigðisstofnunum um heilsufar dóttur kæranda, upplýsingar frá barnavernd Reykjanesbæjar, bréf frá umboðsmanni Alþingis og Þjóðskrá Íslands. Þann 21. febrúar bárust kærunefnd enn frekari gögn um heilsufar kæranda, þ.e. læknisvottorð, dags. 15. febrúar, og beiðni um sjúkraþjálfun, dags. sama dag. Þann 5. apríl 2017 barst kærunefnd greinargerð [...] kæranda. Þann 26. maí 2017 bárust síðan upplýsingar frá ríkislögreglustjóra um að kærandi hafi sótt um dvalarleyfi á Ítalíu þann 10. janúar 2014 og fengið útgefið dvalarleyfi 8. febrúar 2014. Þann 30. maí 2017 bárust að lokum upplýsingar frá ítölskum yfirvöldum um að dvalarleyfi kæranda vegna fjölskyldutengsla hafi runnið út þann 17. nóvember 2015. Kærandi lagði fram viðbótargreinargerð þann 2. júní 2017.
Kærandi byggir beiðni um endurupptöku máls hennar á 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.
II. Málsástæður og rök kæranda
Kærandi byggir á því að annmarkar hafi verið á málsmeðferð kærunefndar og að staðreyndavillur sé að finna í úrskurði nefndarinnar frá 22. mars 2016. Í úrskurðinum sé fjallað um kæranda og „ófætt barn hennar“. Á þeim tíma hafi barn kæranda þegar verið fætt en það hafi fæðst [...]. Því sé ekki hægt að halda því fram að tillit hafi verið tekið til hagsmuna barnsins við uppkvaðningu úrskurðarins. Þrátt fyrir að fjallað hafi verið efnislega um þá stöðu að barnið hafi verið fætt þegar úrskurður um frestun réttaráhrifa var kveðinn upp þann 14. júní 2016 þá fjalli hann í sjálfu sér ekki efnislega um ákvörðun Útlendingastofnunar eða mat á því hvort veita beri þeim hæli eða dvalarleyfi. Kærandi telji því að úrskurður kærunefndar frá 22. mars 2016 byggi á röngum og ófullnægjandi upplýsingum um málsatvik, sbr. 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga.
Þá byggir kærandi einnig á því að skráning barna hennar í þjóðskrá hafi verið ábótavant og ekki í samræmi við lög. Í 1. mgr. 21. gr. þágildandi laga um útlendinga komi fram að óheimilt sé að vísa útlendingi sem fæddur er hér á landi frá eða úr landi hafi hann átt hér óslitið fasta búsetu samkvæmt þjóðskrá. Kærandi færi rök fyrir því í greinargerð sinni að skrá hefði átt börnin með löglegum hætti í Þjóðskrá Íslands og því hafi 1. mgr. 21. gr. þágildandi laga um útlendinga átt við um börnin.
Í greinargerð kæranda kemur fram að hún hafi glímt við veikindi sem [...]sem hún hafi [...]. Kærandi hafi átt við [...]. Öll óvissa og röskun hafi afar slæm áhrif á heilsu hennar og geri henni erfitt fyrir. Þann 16. nóvember sl. hafi hún [...]þegar flytja hafi átt fjölskylduna úr landi. Kærandi telji að sonur hennar hafi einnig orðið fyrir [...] sama kvöld. Hann hafi [...].
Kærandi vísar í greinargerð sinni í ákvæði 12. gr. f þágildandi laga um útlendinga og lögskýringargögn að baki ákvæðinu. Þá vísar kærandi einnig í sameiginlega yfirlýsingu Barnaheilla, Rauða krossins, umboðsmanns barna og UNICEF á Íslandi, dags. 22. nóvember 2016, vegna barna sem leita alþjóðlegrar verndar hér á landi. Kærandi bendir á að líta beri til tengsla kæranda við landið við mat á því hvort 12. gr. f þágildandi laga eigi við. Kærandi taki fram að langt sé um liðið síðan ákvarðanir Útlendingastofnunar og kærunefndar útlendingamála voru teknar og margt hafi breyst síðan. Engin gögn hafi verið lögð fram við meðferð málsins um tengsl þeirra við landið. Þá sé ekki við þau að sakast hversu langan tíma málsmeðferðin hafi tekið. Kærandi hafi nú búið hér í rúmlega tvö og hálft ár og hafi á því tímabili eignast fjölda vina og kunningja sem búsettir séu á Íslandi. Þá bendi kærandi á fjölda undirskrifta sem hafi safnast á örskömmum tíma til stuðnings kröfu fjölskyldunnar sem sýni ótvírætt að þau hafi mjög mikil tengsl við landið og að Íslendingar hafi mikil tengsl við þau. Þá hafi kærandi lagt sig fram um að læra íslensku og hafi stundað nám allan þann tíma sem hún hafi dvalið hér á landi. Eiginmaður kæranda hafi leitað sér að atvinnu og sé kominn með ráðningarsamning. Í febrúar síðastliðnum hafi hann síðan fengið samþykkt bráðabirgðadvalar- og atvinnuleyfi og hafi hann verið starfandi síðan. Kærandi byggir á að hún uppfylli skilyrði 4. mgr. 12. gr. f þágildandi laga um útlendinga þar sem hún hafi uppfyllt skilyrði fyrir útgáfu bráðabirgðadvalarleyfis í meira en tvö ár.
Af hálfu kæranda er því haldið fram að framkvæmd brottvísunar kæranda og fjölskyldu hennar hafi verið ábótavant. Í ljós hafi komið að senda hafi átt fjölskylduna til lands sem ekki hafi verið tilbúið til að taka á móti þeim og aðstæður í landinu hafi ekki verið kannaðar með hliðsjón af þörfum barnanna. Fyrirhuguð brottvísun kæranda hafi leitt til þess að innanríkisráðherra hafi ákveðið að athuga hvort bæta þurfi allt verklag í þeim málum þar sem börn eiga í hlut. Að mati kæranda hafi verið alvarlegir meinbugir á framkvæmd ákvörðunar í ljósi þess að til hafi staðið að senda fjölskylduna til Ítalíu, þrátt fyrir að ekkert hafi legið fyrir um, hvorki í ákvörðun Útlendingastofnunar né úrskurðum kærunefndar, að kærandi og börnin hefðu einhver tengsl þar eða heimild til dvalar.
Að öllu framangreindu virtu telji kærandi ljóst að fullt tilefni sé til þess að endurupptaka mál hennar. Þau atriði sem hafi verið tiltekin ættu hvert um sig að vera nægjanlegt tilefni til endurupptöku málsins og augljóst að nærtækast væri að veita fjölskyldunni dvalarleyfi af mannúðarástæðum. Vísar kærandi í nokkra fyrri úrskurði kærunefndarinnar máli sínu til stuðnings.
Í greinargerð [...], dags. 30. mars 2017, kemur fram að kærandi [...]. Hún hafi [...]. Þá kemur fram að mikilvægt sé að fjölskyldan geti upplifað öryggi saman og varast skuli að skilja þau að.
Í viðbótargreinargerð kæranda frá 2. júní sl. ítrekar kærandi að dvalarleyfi hennar og eiginmannsins séu útrunnin á Ítalíu. Kærandi krefjist þess að mannúðar- og mannréttindasjónarmið verði höfð að leiðarljósi við mat á því hvort endurupptaka eigi mál fjölskyldunnar og hvort henni verði veitt dvalarleyfi hér á landi á grundvelli mannúðarsjónarmiða. Kærandi vísi jafnframt til slæms aðbúnaðar fólks í sömu stöðu á Ítalíu. Nýlegar fréttir gefi til kynna að aðstæður hafi ekki batnað þar í landi. Kærandi ítreki sjónarmið er varða viðkvæma stöðu fjölskyldunnar vegna ungs aldurs barnanna og veikinda kæranda.
III. Niðurstaða kærunefndar útlendingamála
Um endurupptöku stjórnsýslumáls
Samkvæmt 24. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 á aðili máls rétt á því að mál sé tekið upp á ný ef ákvörðun hefur byggst á ófullnægjandi eða röngum upplýsingum um málsatvik eða íþyngjandi ákvörðun um boð eða bann hefur byggst á atvikum sem breyst hafa verulega frá því að ákvörðun var tekin.
Í beiðni um endurupptöku er byggt á því að staðreyndavillur hafi verið í úrskurði í máli kæranda þar sem vísað hafi verið til barns kæranda sem „ófædds barns“ en dóttir kæranda hafi verið [...] þegar úrskurðað var í málinu. Eins og fram kemur í úrskurði kærunefndar í máli kæranda lágu fyrir upplýsingar um væntanlega barnsfæðingu hjá kærunefnd. Að mati kærunefndar hefur ekki þýðingu fyrir mat á aðstæðum í málinu hvort dóttir kæranda var fædd þegar nefndin komst að niðurstöðu í málinu enda lágu, sem fyrr segir, fyrir upplýsingar um væntanlega fæðingu hennar og í úrskurði kæranda voru aðstæður barna í heimaríki hennar skoðaðar sérstaklega og tekin afstaða til aðstæðna sem biðu fjölskyldunnar. Er því ekki fallist á að skortur á upplýsingum um að barn kæranda væri fætt þegar nefndin úrskurðaði í máli kæranda geti talist ófullnægjandi eða rangar upplýsingar um málsatvik.
Kærandi byggir endurupptökubeiðni sína jafnframt á því að skráning barna kæranda hafi verið ábótavant í þjóðskrá og því sé óheimilt að vísa kæranda frá landinu. Í úrskurði kærunefndar frá 23. nóvember 2016 í máli nr. 479/2016, þar sem beiðni um endurupptöku á úrskurði kærunefndar um frestun réttaráhrifa í máli hennar var synjað, var tekin afstaða til þessarar málsástæðu kæranda. Þar kemur fram að ákvæði 1. mgr. 21. gr. laga um útlendinga eigi ekki við í málinu og að ekki væru efni til endurupptöku málsins á þeim grundvelli að ekki hefði verið fjallað sérstaklega um ákvæðið í upphaflegum úrskurði nefndarinnar í málinu. Þessi afstaða kærunefndar er óbreytt en í því sambandi telur kærunefnd ekki hafa sérstaka þýðingu að kærandi telji skráningu í þjóðskrá hafa verið ábótavant.
Beiðni kæranda um endurupptöku málsins er jafnframt byggð á því að athugun kærunefndar hafi ekki verið byggð á fullnægjandi upplýsingum um aðstæður kæranda og barna hennar á Ítalíu, í ljósi þess að til hafi staðið að senda fjölskylduna þangað en ekki til heimaríkja þeirra. Þá hefur kærandi lagt fram hjá kærunefnd ýmis gögn sem varða m.a. heilsufar kæranda og barna hennar.
Eins og að framan greinir er nú liðið á annað ár frá því kærunefnd úrskurðaði í máli kæranda og barns hennar. Úrskurður nefndarinnar hefur aftur á móti ekki verið framkvæmdur. Í ljósi úrskurðar kærunefndar frá 22. mars 2016 er það mat kærunefndar að þau gögn sem kærandi hefur lagt fram varðandi heilsufar hennar, gögn um heimildir fjölskyldunnar til dvalar á Ítalíu og upplýsingar frá ríkislögreglustjóra um að til standi að flytja kæranda og fjölskyldu hennar til Ítalíu, séu þess eðlis, þegar litið er heildstætt á málsatvik og þær upplýsingar sem lágu fyrir þegar upphaflegur úrskurður féll í máli kæranda, að líta verði svo á að atvik málsins hafi breyst verulega frá því að ákvörðun var tekin.
Kærunefnd fellst því á beiðni kæranda um endurupptöku málsins.
Ákvæði 1. og 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga
Til viðbótar við skýrslur sem vitnað var til í úrskurði kærunefndar útlendingamála frá 22. mars 2016 hefur kærunefnd lagt mat á aðstæður í [...] m.a. með hliðsjón af eftirfarandi skýrslum: [...]
Í úrskurði kærunefndar útlendingamála í máli kæranda og sonar hennar frá 22. mars 2016 kemur fram að kærandi hafi ekki borið fyrir sig að hafa sætt ofsóknum eða áreiti af hendi yfirvalda eða annarra í [...]. Þvert á móti hafi kærandi kveðið í viðtali hjá Útlendingastofnun þann 15. desember 2014 að hún teldi ekkert myndi koma fyrir sig í [...] yrði hún endursend þangað. Í ljósi þess og landaupplýsinga um [...] þá var það afstaða kærunefndar að kærandi og sonur hennar uppfylltu ekki skilyrði 1. mgr. 44. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016, fyrir veitingu stöðu flóttamanns.
Í þeim gögnum sem kærandi hefur lagt fyrir hjá kærunefnd og í þeim skýrslum sem gefnar hafa verið út frá því úrskurðurinn var kveðinn upp kemur ekkert fram sem breytir framangreindu mati kærunefndar. Kærunefnd telur því að kærandi og börn hennar hafi ekki ástæðuríkan ótta við ofsóknir í skilningi 1. mgr. 37. gr. útlendingalaga. Við þetta mat hefur kærunefnd, í samræmi við 5. mgr. 37. gr. laga um útlendinga, litið sérstaklega til hagsmuna barna kæranda og telur að öryggi þeirra, velferð og félagslegum þroska sé ekki búin hætta fylgi þau móður sinni til heimaríkis.
Þá er ekkert fram komið í málinu og þeim gögnum sem liggja fyrir um heimaríki kæranda sem bendir til þess að aðstæður kæranda og barna hennar þar falli undir ákvæði 2. mgr. 37. gr. laga nr. 80/2016.
Telur kærunefndin því ljóst að kærandi og börn hennar uppfylli ekki skilyrði 1. og 2. mgr. 37. gr. útlendingalaga nr. 80/2016 fyrir viðurkenningu á stöðu sem flóttamenn hér á landi.
Dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða skv. 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga
Samkvæmt 6. mgr. 37. gr. laga um útlendinga skal stjórnvald sem kemst að því að ákvæði 1. eða 2. mgr. 37. gr. laganna eigi ekki við um útlending að eigin frumkvæði taka til skoðunar hvort veita eigi dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða skv. 74. gr. sömu laga. Þrátt fyrir að orðalag 1. mgr. 74. gr. kveði ekki með skýrum hætti á um veitingu dvalarleyfis má skilja af athugasemdum með frumvarpi til laga um útlendinga nr. 80/2016, fyrirsögn greinarinnar og af 6. mgr. 37. gr. laganna að það hafi þó verið ætlunin með ákvæðinu. Kærunefnd telur því rétt að túlka ákvæðið sem heimild til veitingar dvalarleyfis þegar skilyrði þess eru uppfyllt.
Samkvæmt 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga má líta til mannúðarsjónarmiða ef útlendingur getur sýnt fram á ríka þörf fyrir vernd, t.d. af heilbrigðisástæðum eða vegna erfiðra félagslegra aðstæðna viðkomandi eða erfiðra almennra aðstæðna í heimaríki eða í landi sem honum yrði vísað til. Kærunefnd telur, með vísan til orðalags ákvæðisins um „ríka þörf fyrir vernd“ auk lögskýringargagna sem fylgdu greininni, að dvalarleyfi á grundvelli 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga verði ekki veitt nema aðstæður, bæði almennar og sérstakar m.t.t. heilsufars og félagslegra þátta, auk atvika sem þar er vísað til, nái ákveðnu alvarleikastigi þegar málið er virt í heild.
Í athugasemdum við 74. gr. frumvarps til laga um útlendinga kemur fram að í samræmi við ákvæði alþjóðlegra skuldbindinga og almennra laga sé lagt til að tekið sé sérstakt tillit til barna, hvort sem um er að ræða fylgdarlaus börn eða önnur börn. Í því ljósi og með hliðsjón af meginreglunni um að það sem barni er fyrir bestu skuli hafa forgang þegar teknar eru ákvarðanir um málefni þess, sbr. jafnframt 2. mgr. 10. gr. og 3. mgr. 25. gr. laga nr. 80/2016, telur kærunefnd að við mat á því hvort skilyrði 1. mgr. 74. gr. laganna séu fyrir hendi skuli taka sérstakt tillit til þess ef um barn er að ræða og skuli það sem er barni fyrir bestu haft að leiðarljósi við ákvörðun.
Í skýringum með 1. mgr. 74. gr. laga nr. 80/2016 um útlendinga er fjallað um ríka þörf á vernd af heilbrigðisástæðum. Með ríkri þörf á vernd af heilbrigðisástæðum er, í samræmi við framkvæmd í öðrum löndum, miðað við atriði á borð við það hvort um skyndilegan og lífshættulegan sjúkdóm er að ræða og meðferð við honum er aðgengileg hér á landi en ekki í heimalandi viðkomandi. Meðferð telst ekki óaðgengileg þótt greiða þurfi fyrir hana heldur er hér átt við þau tilvik þar sem meðferð er til í heimalandinu en viðkomandi á ekki rétt á henni. Jafnframt kunna að eiga hér undir mjög alvarlegir sjúkdómar sem ekki teljast lífshættulegir, svo sem ef sýnt þykir að þeir muni valda alvarlegu óbætanlegu heilsutjóni eða óbærilegum þjáningum. Ef um langvarandi sjúkdóm er að ræða eru ríkari verndarsjónarmið fyrir hendi þegar sjúkdómur er á lokastigi. Jafnframt væri rétt að líta til þess hvort meðferð hefur hafist hér á landi og ekki er læknisfræðilega forsvaranlegt að rjúfa meðferð, sem og til atriða sem varða félagslegar aðstæður útlendings og horfur hans.
Í skýringum með 1. mgr. 74. gr. laga nr. 80/2016 um útlendinga er jafnframt fjallað um erfiðar félagslegar aðstæður. Þar kemur fram að átt sé við að útlendingur hafi þörf á vernd vegna félagslegra aðstæðna í heimalandi og er sem dæmi nefnt aðstæður kvenna sem sætt hafi kynferðislegu ofbeldi eða sem aðhyllast ekki kynhlutverk sem eru hefðbundin í heimaríki þeirra og af þessum sökum eigi þær hættu á útskúfun eða ofbeldi við endurkomu.
Í ljósi þeirra gagna sem liggja nú fyrir kærunefnd og orðalags 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga, þar sem fjallað er um aðstæður í heimaríki eða landi sem kæranda yrði vísað til, telur kærunefnd rétt að leggja mat á þær aðstæður sem bíða kæranda og barna hennar bæði í heimaríki þeirra [...] og á Ítalíu. Kærunefnd hefur lagt mat á aðstæður á Ítalíu með hliðsjón af eftirfarandi skýrslum: Asylum Information Database. Country Report – Italy (European Council on Refugees and Exiles, febrúar 2017); Amnesty International Report 2016/17 (Amnesty International, 21. febrúar 2017); Endursendingar hælisleitenda til Ítalíu, greinargerð innanríkisráðuneytisins í desember 2015 (Innanríkisráðuneytið, desember 2015); Italy 2016 Human Rights Report (United States Department of State, mars 2017), Reception conditions in Italy. Report of the current situation of asylum seekers and beneficiaries of protection, in particular Dublin returnees (Swiss Refugee Council, ágúst 2016) og Italy: The permesso di soggiorno illimitata, including its physical characteristics; requirements and procedures to obtain and renew the document; rights of holders of the document (Canada: Immigration and Refugee Board of Canada, 6. mars 2015).
Í beiðni kæranda um endurupptöku málsins kemur fram að kærandi þjáist af [...]. Hún hefur lagt fram upplýsingar um [...]sem hún naut á árunum 2014-2015 en þar kemur fram [...]. Þá liggur fyrir bréf, dags. 21. nóvember 2016, varðandi viðtöl sálfræðings við kæranda þar sem fram kemur að kærandi [...]. Kærandi hefur lagt fram gögn varðandi [...]. Þá er því haldið fram að sonur kæranda þjáist af [...] en í því sambandi hefur kærandi lagt fram gögn frá leikskóla sonar kæranda varðandi [...] í kjölfar tilraunar lögreglu til að framkvæma úrskurð kærunefndar útlendingamála í málum fjölskyldunnar. Þá er því lýst í beiðninni að dóttir kæranda hafi [...]. Með beiðninni fylgdu gögn varðandi [...] . Í nótunni kemur fram að [...].
Að mati kærunefndar benda þau læknisfræðilegu gögn sem hafa verið lögð fram varðandi heilsu barna kæranda ekki til þess að þau séu í virkri læknismeðferð eða þjáist nú af veikindum. Þá telur kærunefnd að gögn um andlega og líkamlega heilsu kæranda séu ekki þess eðlis að veikindi hennar verði talin svo alvarlega að hún teljist hafa ríka þörf á vernd vegna heilbrigðisástæðna. Þá verður ekki önnur ályktun dregin af gögnum varðandi heimaríki kæranda og Ítalíu en að fjölskyldan geti fengið þar þá heilbrigðisþjónustu sem þau telji sig þurfa á að halda. Í því sambandi tekur kærunefnd fram að gögn málsins benda ekki til þess að kærandi eða börn hennar þurfi sérhæfða heilbrigðisþjónustu sem eftir atvikum kann að skorta á að sé aðgengileg í [...]. Þá er áréttað að í skýrslum varðandi heilbrigðisþjónustu á Ítalíu að einstaklingar, með gilt dvalarleyfi eða stöðu flóttamanns, eiga sama rétt og ítalskir ríkisborgarar til skráningar í ítalska heilbrigðiskerfið. Sé einstaklingur með útrunnið dvalarleyfi á hann í það minnsta rétt á nauðsynlegri og bráðri læknisþjónustu á meðan beðið er endurnýjunar dvalarleyfis.
Því er það mat kærunefndar að gögn málsins renni ekki stoðum undir að líkamleg og andleg veikindi kæranda og barna hennar nái því alvarleikastigi að þau geti verið grundvöllur dvalarleyfis samkvæmt 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga.
Kærandi heldur því fram að hún og börn hennar séu í sérstaklega viðkvæmri stöðu. Vísar kærandi m.a. til þess að [...]. Þá séu aðstæður einstaklinga sem hlotið hafa alþjóðlega vernd á Ítalíu afar bágar.
Í úrskurði kærunefndar frá 22. mars 2016 kom fram sú afstaða nefndarinnar að kærandi hefði ekki sýnt nægilega fram á að yfirvöld í [...] væru ófær um að veita henni vernd og aðstoð, óski hún eftir því við þau. Kærunefnd taldi að kærandi gæti með góðu móti lifað og framfleytt sér og sínum í heimalandi sínu og þannig tryggt börnum sínum fullnægjandi framfærslu. Þar sem kærandi er [...] tók kærunefnd í framangreindum úrskurði sérstaklega til skoðunar möguleika kæranda og eiginmanns hennar til fjölskyldusameiningar en fjölskylduaðstæður er meðal þess sem hefur þýðingu við mat á aðstæðum sem bíða einstaklings í heimaríki eða ríki sem vísa á honum til. Komst nefndin að þeirri niðurstöðu að mögulegt væri fyrir fjölskylduna að sameinast í [...]. Í ljósi upplýsinga um aðstæður í [...] sem lágu fyrir í málinu var það mat kærunefndar að félagslegar aðstæður kæranda við endurkomu til [...] væru ekki slíkar að þær geti talist erfiðar í skilningi þágildandi 12. gr. f laga um útlendinga nr. 96/2002, sbr. nú 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016. Að mati kærunefndar er ekkert komið fram, hvorki í gögnum frá aðila né nýjum skýrslum sem kærunefnd hefur kynnt sér, sem haggar fyrra mati nefndarinnar á aðstæðum í heimaríki kæranda og þeirri niðurstöðu að þær aðstæður sem bíða kæranda í heimaríki geti ekki talist erfiðar í skilningi 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga.
Í úrskurði kærunefndar frá 22. mars 2016 komst nefndin jafnframt að þeirri niðurstöðu að mögulegt væri fyrir fjölskylduna að sameinast á Ítalíu. Í gögnum málsins kemur fram að kærandi hafi farið frá [...] til Ítalíu í nóvember 2013. Samkvæmt gögnum sem hafa borist kærunefnd vegna endurupptökubeiðni kæranda fékk kærandi útgefið dvalarleyfi 8. febrúar 2014 en hún hafði sótt um dvalarleyfi í Róm þann 10. janúar 2014. Af gögnum málsins verður ráðið að dvalarleyfi kæranda hafi fallið úr gildi í nóvember 2015. Þá verður jafnframt ráðið af gögnunum að eiginmaður kæranda er með ótímabundið dvalarleyfi á Ítalíu (permesso di soggiorno illimitata) sem var gefið út 12. júlí 2013. Samkvæmt upplýsingum sem kanadíska kærunefnd útlendingamála tók saman þann 6. mars 2015 þá þarf eigandi ótímabundins dvalarleyfis aðeins að endurnýja ljósmynd á dvalarleyfisskírteini sínu á fimm ára fresti. Samkvæmt framansögðu hefur kærandi áður fengið útgefið dvalarleyfi á Ítalíu vegna fjölskylduástæðna og hefur eiginmaður hennar verið með ótímabundið dvalarleyfi á Ítalíu sem gögn málsins benda ekki til að sé erfiðleikum háð að endurnýja. Ekkert í þeim gögnum sem kærunefnd hefur aflað bendir til þess að í máli kæranda standi eitthvað í vegi fyrir því að hún geti sótt um eða endurnýjað dvalarleyfi sitt vegna fjölskylduástæðna á Ítalíu. Samkvæmt þeim gögnum sem kærunefnd hefur skoðað um réttindi einstaklinga með slíkt dvalarleyfi munu kærandi og börn hennar hafa sömu réttindi og ítalskir ríkisborgarar þegar endurnýjun dvalarleyfis hennar hefur verið samþykkt. Munu þau þá hafa sama aðgang að ítölsku heilbrigðiskerfi, skólakerfi og félagslegu kerfi þar í landi. Ekkert í þeim gögnum sem kærunefnd hefur skoðað bendir til þess að skortur á viðhlítandi stuðningi, m.a. við börn, á Ítalíu sé þess eðlis að talið verði að kærandi og börn hennar hafi ríka þörf á vernd á þeim grundvelli.
Það er mat kærunefndar að þær félagslegu aðstæður sem bíða barna kæranda og barna hennar nái ekki því alvarleikastigi sem 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga fjallar um, hvorki með tilliti til aðstæðna þeirra í heimaríki né á Ítalíu en ákvæðið tekur ekki til neyðar af efnahagslegum rótum, svo sem fátæktar eða húsnæðisskorts líkt og fram kemur í athugasemdum við ákvæðið í frumvarpi til laga nr. 80/2016.
Þegar upplýsingar um heimaríki kæranda, Ítalíu og gögn málsins eru virt í heild, með hliðsjón af aðstæðum kæranda og barna hennar í heimaríki og á Ítalíu, er það niðurstaða kærunefndar að kærandi hafi ekki sýnt fram á aðstæður sem ná því alvarleikastigi að kærandi og börn hennar teljist hafa ríka þörf á vernd líkt og kveðið er á um í 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga. Því verður ekki fallist á, að teknu tilliti til hagsmuna barnanna, að aðstæður þeirra í heimaríki eða í því landi sem þau yrðu send til, þ.e. Ítalíu, séu með þeim hætti að veita beri kæranda og börnum hennar dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, sbr. 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga.
Dvalarleyfi á grundvelli 2. mgr. 74. gr. laga um útlendinga
Í 2. mgr. 74. gr. laga um útlendinga kemur fram að heimilt er að veita útlendingi sem sótt hefur um alþjóðlega vernd og ekki fengið niðurstöðu í máli sínu á stjórnsýslustigi innan 18 mánaða eftir að hann sótti fyrst um alþjóðlega vernd hér á landi dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða samkvæmt ákvæðinu að því tilskyldu að skorið hafi verið úr um að útlendingur uppfylli ekki skilyrði skv. 37. og 39. gr. Þó segir í d-lið 3. mgr. 74. gr. laganna að ákvæði 2. mgr. eigi ekki við þegar útlendingur á sjálfur þátt í því að niðurstaða hafi ekki fengist innan tímamarka.
Kærandi sótti um alþjóðlega vernd þann 15. júní 2014. Kærandi fékk fyrri niðurstöðu í mál sitt með úrskurði kærunefndar útlendingamála, dags. 22. mars 2016, sem birtur var 29. apríl 2016. Samkvæmt gögnum málsins stóð til að framkvæma úrskurð kærunefndar útlendingamála með flutningi kæranda og fjölskyldu hennar til Ítalíu 16. nóvember 2016 en ekki varð af flutningnum. Þá liggur fyrir að kærandi óskaði eftir endurupptöku málsins með erindi til innanríkisráðuneytisins, dags. 25. nóvember 2016, sem var framsent til kærunefndar útlendingamála með bréfi, dags. 7. desember 2016. Samkvæmt framansögðu var mál kæranda til meðferðar á stjórnsýslustigi frá 15. júní 2014 til 29. apríl 2016, eða í um 21 mánuð. Endurupptökubeiðni kæranda hefur verið til meðferðar hjá kærunefnd útlendinga frá 7. desember 2016 og eru kærandi og börn hennar enn hér á landi. Samkvæmt framansögðu hefur kærunefnd útlendingamála fallist á beiðni kæranda um endurupptöku málsins og fer því um málið samkvæmt ákvæðum laga nr. 80/2016, sbr. 2. mgr. 121. gr. laganna. Þótt litið yrði svo á að kærandi eða eiginmaður hennar hefðu sjálf átt þátt í því að flutningur þeirra var ekki framkvæmdur í nóvember á síðasta ári hefur kærunefnd litið til þess að þegar þau atvik áttu sér stað hafði mál kæranda þegar verið til meðferðar hjá stjórnvöldum í 18 mánuði. Standa þau atvik því ekki í vegi fyrir beitingu 2. mgr. 74. gr. laga um útlendinga í máli kæranda.
Samkvæmt framansögðu og með vísan til hagsmuna barna kæranda og meginreglunnar um einingu fjölskyldunnar er það niðurstaða kærunefndar að veita kæranda og börnum hennar dvalarleyfi á grundvelli 2. mgr. 74. gr. laga um útlendinga.
Samantekt
Með vísan til þess sem að framan er rakið er það niðurstaða kærunefndar að fallast á beiðni kæranda og barna hennar um endurupptöku málsins. Niðurstaða kærunefndar er að staðfesta beri synjun Útlendingastofnunar á umsókn kæranda og barna hennar um alþjóðlega vernd og dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða sbr. 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga en að veita beri kæranda og börnum hennar dvalarleyfi samkvæmt 2. mgr. 74. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016.
Úrskurðarorð
Fallist er á beiðni kæranda um endurupptöku á máli hennar og barna hennar.
Umsókn kæranda og barna hennar um alþjóðlega vernd samkvæmt 40. gr. laga um útlendinga, sbr. 1. og 2. mgr. 37. gr. laganna, er synjað. Umsókn kæranda og barna hennar um dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða skv. 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016 er synjað. Lagt er fyrir Útlendingastofnun að veita kæranda dvalarleyfi samkvæmt 2. mgr. 74. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016.
The appellant's request for reexamination of her and her children's case is granted.
The appellant's application for international protection, for her and her children, based on Article 40 and Article 37, paragraph 1 and 2 is denied. The appellant's application for a residence permit on humanitarian grounds based on Article 74, paragraph 1, of the Act on Foreigners no. 80/2016, for her and her children, is denied. The Directorate is instructed to issue the appellant and her children a residence permit based on Article 74, paragraph 2, of the Act on Foreigners no. 80/2016.
Hjörtur Bragi Sverrisson
Erna Kristín Blöndal Anna Tryggvadóttir