23. janúar 2020

Nr. 26/2020 úrskurður

KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA

Þann 23. janúar 2020 er kveðinn upp svohljóðandi

úrskurður nr. 26/2020

í stjórnsýslumálum nr. KNU19100062

Kæra [...]

og barns hennar

á ákvörðunum

Útlendingastofnunar

I. Kröfur, kærufrestir og kæruheimild

Þann 22. október 2019 kærði [...], fd. [...], ríkisborgari Albaníu, ákvarðanir Útlendingastofnunar, dags. 10. október 2019, um að synja kæranda og dóttur hennar, [...] fd. [...], ríkisborgari Albaníu, um alþjóðlega vernd á Íslandi ásamt því að synja þeim um dvalarleyfi á grundvelli 74. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016.

Kærendur krefjast þess að ákvarðanir Útlendingastofnunar verði felldar úr gildi og að þeim verði veitt dvalarleyfi af mannúðarástæðum með vísan til 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga.

Fyrrgreindar ákvarðanir eru kærðar á grundvelli 7. gr. laga um útlendinga og barst kæran fyrir lok kærufrests.

II. Málsatvik og málsmeðferð

Kærendur sóttu um alþjóðlega vernd hér á landi þann 23. september 2019. Kærendur komu í viðtöl hjá Útlendingastofnun m.a. þann 30. september 2019 ásamt talsmanni þeirra. Með ákvörðunum, dags. 10. október 2019, synjaði Útlendingastofnun kærendum um alþjóðlega vernd ásamt því að synja þeim um dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða. Voru ofangreindar ákvarðanir kærðar til kærunefndar útlendingamála þann 22. október 2019. Kærunefnd barst greinargerð kærenda þann 4. nóvember 2019 og þann 8. nóvember 2019 og 20. janúar 2020 bárust kærunefnd viðbótargögn. Í greinargerð óskaði kærandi og A eftir því að koma fyrir kærunefnd og tjá sig um efni málsins. Taldi kærunefnd ekki ástæðu til að gefa þeim kost á að koma fyrir nefndina, sbr. 7. mgr. 8. gr. laga um útlendinga. Við rekstur málsins varð A 18 ára. Við mat á réttindum hennar og stöðu verður engu að síður litið til ungs aldurs hennar.

III. Ákvarðanir Útlendingastofnunar

Í ákvörðun Útlendingastofnunar kemur fram að kærandi byggi umsókn sína og dóttur hennar um alþjóðlega vernd á því að þær séu í hættu í heimaríki vegna ofbeldis af hálfu eiginmanns kæranda og fái þær ekki lögregluvernd vegna þess.

Niðurstaða Útlendingastofnunar var sú að kærendur séu ekki flóttamenn og þeim skuli synjað um alþjóðlega vernd á Íslandi skv. ákvæðum 37. og 40. gr. laga um útlendinga. Kærendum var jafnframt synjað um dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða skv. 74. gr. laga um útlendinga. Þá taldi stofnunin að ákvæði 42. gr. laga um útlendinga stæði endursendingu til heimaríkis ekki í vegi.

Í ákvörðun Útlendingastofnunar í máli dóttur kæranda kom fram að hún hefði mætt til viðtals þann 30. september 2019 ásamt talsmanni sínum. Fram kom að umsókn dóttur kærenda væri grundvölluð á framburði móður hennar og henni hefði verið synjað um alþjóðlega vernd og dvalarleyfi á grundvelli 74. gr. laga um útlendinga. Í ákvörðun móður hefði jafnframt verið tekin afstaða til aðstæðna dóttur hennar og hvernig þær aðstæður horfi við einstökum þáttum ákvörðunarinnar. Var það niðurstaða Útlendingastofnunar með vísan til niðurstöðu í máli móður hennar, að gættum ákvæðum samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins, laga um útlendinga og barnaverndarlaga, að dóttur hennar væri ekki stefnt í hættu með því að fylgja móður sinni til heimaríkis. Dóttur kæranda var vísað frá landinu.

Kæranda var vísað frá landinu á grundvelli c-liðar 1. mgr. 106. gr. laga um útlendinga. Útlendingastofnun tilkynnti kærendum jafnframt að kæra frestaði réttaráhrifum ákvörðunarinnar, sbr. 1. mgr. 35. gr. laga um útlendinga.

IV. Málsástæður og rök kærenda

Í greinargerð kæranda og dóttur hennar (hér eftir A) kom fram að þær hefðu greint frá því í viðtali hjá Útlendingastofnun að þær hefðu fæðst í [...] og búið þar alla tíð. Þær hafi einnig greint frá því að hafa verið þolendur alvarlegs ofbeldis um langa hríð af hálfu eiginmanns kæranda og föður A. Hafi hann t.a.m. hótað þeim með hnífi og hótað kæranda lífláti. Í viðtalinu hafi kærandi sýnt ummerki ofbeldisins, s.s. hnífsstungusár og þá hafi hún greint frá því að hún glími við mikinn sársauka í öðrum fætinum. Kærandi hafi greint frá því að árið 2015 hafi hún leitað aðstoðar lögreglu í heimaríki. Lögreglan hafi hneppt eiginmann hennar í varðhald en þar sem eiginmaður hennar hafi áhrif og fjármuni hafi hann losnað úr varðhaldinu fljótlega. Eftir að eiginmaður hennar hafi losnað úr varðhaldinu hafi hann verið mjög reiður og kýlt hana í augað. Aðspurð um það hvenær kærandi hafi síðast orði fyrir ofbeldi af hálfu eiginmanns hennar hafi hún sagt að það hafi gerst tveimur vikum áður en hún hafi komið til Íslands. Kærandi hafi greint frá því aðspurð að hafa ekki leitað oftar til lögreglu vegna þess að lífshlaup hennar hafi verið erfitt en hún hafi átt langveika dóttur sem hafi gert það að verkum að hún hafi þurft að dveljast langtímum saman á sjúkrahúsi og þá hafi hún talið slíkar tilraunir gagnslausar þar sem eiginmaður hennar þekki áhrifamikið fólk í samfélaginu og eigi fé. Einnig kom fram í viðtalinu að kærandi teldi að innri flutningur í heimaríki bæri ekki árangur þar sem eiginmaður hennar myndi finna hana og dóttur hennar. Kærandi teldi að við endursendingu til heimaríkis biði hennar og A ekki annað en einangrun innan veggja heimilisins og geti þær ekki leitað skjóls hjá vinum eða fjölskyldumeðlimum.

Þá kemur fram í greinargerð að í viðtali við A hafi komið fram að hún hafi þurft að þola ofbeldi af hálfu föður síns frá því hún hafi verið ung og hafi ofbeldið versnað eftir að systir hennar hafi látist. Það hafi m.a. gert það að verkum að henni hafi verið útskúfað úr hópi jafnaldra sinna. Í viðtalinu hafi A staðfest það sem kærandi hafi greint frá um að hafa leitað til lögreglu en lögreglan hafi ekki getað aðstoðað þar sem faðir hennar ætti peninga og hefði tengsl innan samfélagsins. Aðspurð um það hvort hún og kærandi gætu búið hjá móðurforeldrum hennar hafi A talið það vonlaust þar sem faðir hennar gæti fundið hana og kæranda þar.

Í greinargerð eru gerðar ýmsar athugasemdir við málsmeðferð Útlendingastofnunar í málum kæranda og A. Meðal annars er gerð athugasemd við það að þær hafi ekki hlotið fyrstu læknisskoðun hér á landi fyrr en þess hafi verið krafist í greinargerð sem lögð var fram við málsmeðferð hjá Útlendingastofnun og telji kærandi og A að með þessum drætti á læknisskoðun þeirra hafi stofnunin brotið gegn meginreglu stjórnsýsluréttar um rannsóknarskyldu stjórnvalda, sbr. einnig ákvæði 10. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 og ákvæðis 25. gr. laga um útlendinga. Einnig er gerð athugasemd við það að Útlendingastofnun hafi ekki rökstutt það í ákvörðunum sínum hvers vegna stofnunin hafi ekki talið rétt að meðhöndla mál kæranda og A með sama hætti og kærunefnd útlendingamála hafi gert í úrskurði sínum nr. 398/2018 frá 4. október 2018 þrátt fyrir að kærandi og A hefðu byggt á því fyrir stofnuninni að um svipaðar aðstæður væri að ræða hjá þeim og hjá aðilum þess máls.

Kærandi vísar til umfjöllunar í greinargerð sem lögð var fram við málsmeðferð hjá Útlendingastofnun um aðstæður mannréttindamála í Albanía, þ. á m. um aðstæður þolenda heimilisofbeldis; réttindi kvenna og barna þar í landi. Í greinargerð sem lögð var fram við málsmeðferð hjá Útlendingastofnun komi m.a. fram að spilling sé enn mikið vandamál í Albaníu og sé spilling útbreidd á öllum stigum stjórnkerfisins. Þá hafi konur í Albaníu ennfremur lítið fjárhagslegt sjálfstæði og takmarkað aðgengi að fjármagni, t.d. bankalánum. Einnig séu réttindi kvenna gagnvart börnum takmörkuð í Albaníu og tíðkist þar í landi að útiloka öll samskipti við móður eftir skilnað eða ef eiginmaðurinn fellur frá. Í umfjölluninni er jafnframt vísað í niðurstöður könnunar sem UN Women hafi gert árið 2018 á aðstæðum kvenna í Albaníu en þær hafi sýnt það að 52% kvenna hafi þurft að þola ofbeldi á ævi sinni, þar af hafi 47% þurft að þola ofbeldi af hálfu maka síns. Þá hafi komið fram í skýrslu UN Women frá árinu 2016 að þolendur kynbundins ofbeldis hafi ekki aðgang að nauðsynlegri vernd gegn slíku ofbeldi og að þau úrræði sem séu í boði séu verulega undirfjármögnuð og nánast eingöngu að finna í stærstu borgum landsins. Þá er vísað til þess að samkvæmt heimildum frá 2017 hafi um 62% barna í Albaníu orðið fyrir einhvers konar andlegu ofbeldi og um 70% hafi upplifað einhvers konar líkamlegt ofbeldi. Jafnframt er vísað til þess að í skýrslu Mannréttindafulltrúa Evrópuráðsins frá því í september 2018 sé lýst yfir áhyggjum af skorti á úrræðum innan réttarkerfisins vegna ofbeldis gegn börnum sem eigi sér stað innan veggja heimilisins.

Til vara krefst kærandi þess að henni og A verði veitt dvalarleyfi á Íslandi af mannúðarástæðum, sbr. 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga. Heimilt sé samkvæmt ákvæðinu að veita útlendingi dvalarleyfi á þeim grundvelli ef hann sé staddur hér á landi og geti sýnt fram á ríka þörf fyrir vernd, t.d. af heilbrigðisástæðum eða vegna erfiðra félagslegra eða almennra aðstæðna viðkomandi í heimaríki. Með erfiðum almennum aðstæðum að öðru leyti sé vísað til alvarlegra aðstæðna í heimaríki og sérstaklega tekið sem dæmi viðvarandi mannréttindabrot og sú aðstaða að yfirvöld veiti þegnum sínum ekki vernd gegn ofbeldisbrotum eða glæpum. Kærandi telur að með vísan til frásagna hennar og A í viðtölum hjá Útlendingastofnun; með tilliti til þeirra heimilda sem vísað hafi verið í greinargerð og þess að yfirvöld veiti þeim ekki vernd gegn ofbeldisbrotum sé ljóst að þær uppfylli skilyrði 1. mgr. 74. gr. um að eiga rétt á dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða hér á landi. Þá sé andlegt ástand þeirra með þeim hætti að heilbrigðisástæður mæli með því að þeim verði veitt dvalarleyfi á grundvelli ákvæðisins.

Kærandi byggir kröfu um dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða einnig á því sem fram komi í lögskýringargögnum með ákvæðinu að taka skuli sérstaklega tillit til barna og þannig komi til greina að gera minni kröfur til umsækjenda um að uppfylla skilyrði ákvæðins. Framangreindu til stuðnings vísar kærandi einnig til 5. mgr. 37. gr. laga um útlendinga; 1. mgr. 3. gr. Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna og 3. mgr. 20. gr. tilskipunar Evrópusambandsins nr. 2011/5/EU. Kærandi telur að það sé engum vafa undirorpið að það sé A fyrir bestu að vera ekki send aftur til heimaríkis í þá óvissu sem ríki um framtíð hennar. Þá hafi andlegt ástand kæranda verið bágborið vegna þess að hún hafi þurft að þola ofbeldi eiginmanns síns um margra ára skeið. Sökum stöðu sinnar hafi kærandi ekki tök á því að verja A frá föður sínum og þá hafi hún ekki í hús fjölskyldu sinnar eða vina að venda og hafi takmarkað tengslanet í heimaríki. Kærandi telji því að hún og A þurfi aftur að flytja inn á heimili fjölskyldunnar verði þær sendar aftur til heimaríkis. Kærandi telur að mál hennar og A eigi að hljóta sömu meðferð og mál sem mæðgur frá Albaníu fengu með úrskurði kærunefndar nr. 398/2018 frá 4. október 2018.

V. Niðurstaða kærunefndar útlendingamála

Lagagrundvöllur

Í máli þessu gilda einkum ákvæði laga um útlendinga nr. 80/2016, reglugerð nr. 540/2017 um útlendinga, ákvæði stjórnsýslulaga nr. 37/1993, stjórnarskrá lýðveldisins Íslands nr. 33/1944 og mannréttindasáttmáli Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994. Jafnframt ber að líta til ákvæða alþjóðasamnings um stöðu flóttamanna frá 1951, ásamt viðauka við samninginn frá 1967, og annarra alþjóðlegra skuldbindinga Íslands á sviði mannréttinda eftir því sem tilefni er til.

Auðkenni

Í ákvörðunum Útlendingastofnunar kemur fram að til að sanna á sér deili hafi kærandi og A framvísað albönskum vegabréfum. Telur kærunefndin því ljóst að kærandi og A séu albanskir ríkisborgarar.

Landaupplýsingar

Kærunefnd útlendingamála hefur lagt mat á aðstæður í Albaníu m.a. með hliðsjón af eftirfarandi skýrslum:

Albania 2017/2018 (Amnesty International, 22. febrúar 2018);
Albania 2018 Report (European Commission, 17. apríl 2018);
Albanien – rätts- och säkerhetssektorn (Lifos, 29. mars 2019);
Amnesty International Report 2017/18 – Albania (Amnesty International, 22. febrúar 2018);
Concluding observations on the fourth periodic report of Albania (United Nations Committee on the Elimination of Discrimination against Women, 17. apríl 2019);
Country Reports on Human Rights Practices for 2018 – Albania (U.S. Department of State, 13. mars 2019);
Country Policy and Information Note Albania: Women fearing domestic abuse (United Kingdom: Home Office, desember 2017);
EASO Country of Origin Information Report – Albania, (European Asylum Support Office, nóvember 2016);
Freedom in the World 2018 – Albania (Freedom House, 28. maí 2018);
Mänskliga rättigheter, demokrati och rättsstatens principer i Albanien 2015–2016 (Utrikesdepartimentet, 26. apríl 2017) Report of the Special Rapporteur on Extrajudicial, Summary or Arbitrary Executions, Christof Heyns. Addendum. Follow-up to Country Recommendations: Albania (Human Rights Council, 23. apríl 2013) og
Mental Health Atlas 2014 – Albania (World Health Organization, 2014);
National Strategy and Action Plan on Gender Equality 2016-2020 (Ministria E Mirёqenies Sociale Dhe Rinisё, 21. október 2016);
Nations in Transit 2018 - Albania (Freedom House, 11. apríl 2018);
Frétt af vef UN Women; New law in Albania will provide low-cost housing for domestic violence survivors (https://www.unwomen.org/en/news/stories/2019/3/feature-story-new-law-in-albania-will-provide-low-cost-housing-for-domestic-violence-survivors, sótt 16. janúar 2019);
ESPN Thematic Report on National Strategies to Fight Homelessness and Housing Exclusion – Albania (European Commission and European Social Policy Network (ESPN) 12. September 2019);
Report of a Home Office Fact-Finding Mission Albania (UK Home Office, 1. febrúar 2018);
Social Protection Albania (International Labour Organization, sótt 5. maí 2019);
Social Security Programs Throughout the World: Europe, 2018 (US Social Security Administration, 1. október 2018);
The World Factbook. Europe: Albania (Central Intelligence Agency, 19. júní 2018)
Upplýsingar af vefsíðu Human Rights in Democracy Center(https://www.hrdc.al/index.php/en/);• Upplýsingar af vefsíðu Albanian Women´s Empowerment Network https://awenetwork.org/?lang=en);
Upplýsingar af vefsíðu International Labour Organization,(https://www.social-protection.org/gimi/ShowCountryProfile.action?iso=AL) og
Wave Country Report 2017 – The situation of Women´s Specialist Support Services in Europe (WAVE – Women against Violence Europe, mars 2018) og
Wave Country Report 2019 – The situation of Women´s Specialist Support Services in Europe (WAVE – Women against Violence Europe, desember 2019).

Albanía er lýðræðisríki með um þrjár milljónir íbúa. Ríkið gerðist aðili að Evrópuráðinu árið 1995 og fullgilti mannréttindasáttmála Evrópu árið 1996. Albanía gerðist aðili að sáttmála Sameinuðu þjóðanna gegn spillingu árið 2006, flóttamannasamningi Sameinuðu þjóðanna 18. ágúst 1992, alþjóðasamningi um borgaraleg og stjórnmálaleg réttindi 4. október 1991 og samningi Sameinuðu þjóðanna gegn pyndingum og annarri grimmilegri, ómannlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu þann 11. maí 1994. Albanía sótti um aðild að Evrópusambandinu árið 2009 og fékk stöðu sem umsóknarríki í júní 2014. Albanía er á lista Útlendingastofnunar yfir örugg upprunaríki. Í ljósi þess má ætla að grundvallarmannréttindi séu almennt talin virt af yfirvöldum í landinu.

Í framangreindum gögnum kemur fram að yfirvöld í Albaníu hafi undanfarin ár unnið að því að uppræta spillingu í löggæslunni og dómsvaldinu. Jafnframt kemur fram að albönsk stjórnvöld hafi tekið mikilvæg skref til að auka vernd borgara sinna og að Albaníu hafi miðað áfram í málefnum er snerti réttarkerfið og frelsi og öryggi borgara landsins. Þá hafi laun lögreglumanna verið hækkuð og mikil endurnýjun hafi átt sér stað í lögregluliði landsins auk þess sem yfirvöld sæki lögreglumenn til saka vegna brota í starfi. Þá hafi stjórnvöld gripið til tæknilegra aðgerða til þess að stemma stigu við afbrotum í starfi á borð við að láta lögreglumenn bera myndavélar og gera greiðslur umferðasekta rafrænar. Fram kemur að sett hafi verið á fót þjónusta sem heyri undir albanska innanríkisráðuneytið sem geri borgurunum kleift að senda inn kvartanir vegna spillingarmála í eigin persónu eða símleiðis. Einnig sé starfrækt vefgátt á vegum yfirvalda þar sem borgarar geti tilkynnt misferli opinberra starfsmanna. Samkvæmt skýrslu bandaríska utanríkisráðuneytisins fyrir árið 2018 hafi kvörtunarþjónustu innanríkisráðuneytisins borist fjöldi kvartana varðandi spillingu innan lögreglu sem hafi leitt til þess að lögreglumenn hafi sætt agaviðurlögum og í sumum tilvikum hlotið refsingu. Árið 2018 hafi albanski umboðsmaðurinn (a. avokati i popullit) einnig tekið til meðferðar kvartanir vegna brota lögreglumanna í starfi og þá aðallega vegna vandamála tengdum handtökum og varðhaldi.

Fram kemur í ofangreindum gögnum að á síðastliðnum árum hafi yfirvöld í Albaníu endurskoðað bæði framkvæmd og lagaumhverfi til verndar þolendum heimilisofbeldis en það sé alvarlegt, útbreitt og rótgróið vandamál í Albaníu og beinist ofbeldið aðallega gegn konum. Árið 2012 hafi albönskum hegningarlögum verið breytt á þá leið að nú sé þar að finna sérstakt ákvæði um heimilisofbeldi. Brot á ákvæðinu varði allt að fimm ára fangelsi. Í kjölfarið hafi átt sér stað ýmsar umbætur hjá yfirvöldum í málum er varði heimilisofbeldi. Ákvæðum um heimilisofbeldi, eltihrella og nauðgun í hjónabandi hafi verið bætt inn í refsilöggjöf landsins. Í kjölfarið hafi nokkur fjöldi sakamála vegna þessara ákvæða farið fyrir dómstóla og nálgunarbönn gefin út. Í heimildum kemur fram að ferill heimilisofbeldismála innan albönsku lögreglunnar sé vel skipulagður. Það sé tiltekin miðlæg deild innan lögreglunnar sem sjái um barnaverndar- og heimilisofbeldismál. Albaníu sé skipt í svæði og hvert svæði hafi slíka miðlæga deild sem sjái um þennan málaflokk. Þolendur heimilisofbeldis eigi því að geta treyst þrepaskiptu kerfi lögreglunnar í þessum efnum og geti leitað til æðra stjórnvalds ef aðilar hjá lægra stjórnvaldi sinni ekki sínum störfum með fullnægjandi hætti. Félagslega kerfið í Albaníu hafi einnig gengið í gegnum ýmsar breytingar á undanförnum árum og sé því ætlað að tryggja einstaklingum sem á þurfi að halda fjárhagslega aðstoð frá ríki og/eða sveitarfélögum. Þá hafi verið komið á fót kvennaathvörfum til verndar þolendum heimilisofbeldis. Í skýrslu Women Against Violence Europe frá árinu 2018 kemur fram að starfrækt séu tíu kvennaathvörf í Albaníu og séu þau staðsett í stærstu borgum landsins, þar á meðal í [...]. Þrátt fyrir þessar umbætur í umræddum málaflokki sé ljóst að málarekstur gangi oft hægt, frestir séu ekki alltaf virtir sem skyldi af dómstólum og lögregluyfirvöld skorti á tíðum þá þjálfun sem þurfi til að eiga við mál af þessu tagi. Þá hafi þolendum heimilisofbeldis verið tryggð aukin réttarvernd og réttarúrræði með breytingu á lögum nr. 46/2018 um aðgerðir vegna heimilisofbeldis. Jafnframt hafi með lögum um félagsleg húsnæði nr. 22/2018 verið kveðið sérstaklega á um rétt þolenda heimilisofbeldis til félagslegs húsnæðis. Að öllu þessu virtu er því ljóst að yfirvöld í Albaníu hafa unnið markvisst að því að bæta framkvæmd og lagaumhverfi vegna heimilisofbeldismála. Frjáls félagasamtök bjóði upp á lagalega aðstoð og sálfræðiþjónustu fyrir konur sem séu þolendur ofbeldis og þá séu starfandi átta frjáls félagasamtök á vegum samtaka um eflingu albanskra kvenna (e. Albanian Women´s Empowerment Network) sem starfi með það að markmiði að verja mannréttindi kvenna í albönsku samfélagi og efla stöðu þeirra í samfélaginu.

Í ofangreindum gögnum kemur fram að atvinnuleysi sé mikið í Albaníu en landið hafi almennt náð að viðhalda jákvæðum hagvexti og fjárhagslegum stöðugleika þrátt fyrir viðvarandi efnahagserfiðleika. Í skýrslu Landinfo kemur fram að hæst hlutfall kvenna á albönskum vinnumarkaði séu fráskildar konur og ekkjur. Þá sé algengt að einstæðar mæður skilji börn sín eftir hjá foreldrum á meðan þær sæki vinnu. Albönsk stjórnvöld hafi, m.a. í samstarfi við Sameinuðu þjóðirnar, unnið að úrbótum í atvinnumálum. Einnig hafi verið unnið að því að bæta félagslega aðstoð fyrir þá sem þess þarfnist. Þeir sem eigi ekki rétt á atvinnuleysisbótum geti því leitað eftir aðstoð frá því sveitarfélagi sem þeir séu búsettir í. Þá banni vinnulöggjöf mismunun starfsmanna á grundvelli kynþáttar, húðlitar, kyns, aldurs, fötlunar, stjórnmálaskoðana, tungumáls, þjóðernis, trúar, fjölskyldu, veikinda og þjóðfélagsstöðu. Jafnframt standi tekjulágum fjölskyldum og einstaklingum til boða fjárhagsleg aðstoð frá ríkinu auk þess sem borgarar ríkisins eigi rétt á félagslegu húsnæði að ákveðnum skilyrðum uppfylltum.

Í skýrslu Utrikesdepartementet frá febrúar 2019 kemur fram að skólaskylda sé lögbundin fram að 16 ára aldri og sé menntun gjaldfrjáls samkvæmt lögum. Samkvæmt Unesco sé skráning barna í grunnskóla um 95 % en um 82 % einstaklinga skrái sig í framhaldsnám. Samkvæmt albönskum heilbrigðislögum eigi íbúar landsins rétt á almennri heilbrigðisþjónustu. Samkvæmt lögunum skuli heilbrigðisyfirvöld m.a. kynna og tryggja jafnan rétt allra að heilbrigðisþjónustu. Undir þá þjónustu sem íbúar eigi rétt á falli m.a. geðheilbrigðisþjónusta.

Ákvæði 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga

Í 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga, sem byggir á A-lið 1. gr. flóttamannasamningsins, segir:

Flóttamaður samkvæmt lögum þessum telst vera útlendingur sem er utan heimalands síns af ástæðuríkum ótta við að vera ofsóttur vegna kynþáttar, trúarbragða, þjóðernis, aðildar að tilteknum þjóðfélagshópi eða vegna stjórnmálaskoðana og getur ekki eða vill ekki vegna slíks ótta færa sér í nyt vernd þess lands; eða sá sem er ríkisfangslaus og er utan þess lands þar sem hann áður hafði reglulegt aðsetur vegna slíkra atburða og getur ekki eða vill ekki vegna slíks ótta hverfa aftur þangað, sbr. A-lið 1. gr. alþjóðasamnings um réttarstöðu flóttamanna frá 28. júlí 1951 og bókun við samninginn frá 31. janúar 1967, sbr. einnig 38. gr. laga þessara.

Í 38. gr. laga um útlendinga eru sett fram viðmið um það hvað felist í hugtakinu ofsóknir skv. 1. mgr. 37. gr., á hvaða grundvelli ofsóknir geta byggst og hvaða aðilar geta verið valdir að þeim. Í 1. mgr. ákvæðisins segir:

Ofsóknir skv. 1. mgr. 37. gr. eru þær athafnir sem í eðli sínu eða vegna þess að þær eru endurteknar fela í sér alvarleg brot á grundvallarmannréttindum, einkum ófrávíkjanlegum grundvallarmannréttindum á borð við réttinn til lífs og bann við pyndingum eða ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu, bann við þrældómi og þrælkun og bann við refsingum án laga. Sama á við um samsafn athafna, þ.m.t. ólögmæta mismunun, sem hafa eða geta haft sömu eða sambærileg áhrif á einstakling.

Í 2. mgr. 38. gr. laga um útlendinga er fjallað um í hverju ofsóknir geta falist. Þá eru þær ástæður sem ofsóknir þurfa að tengjast skilgreindar nánar í 3. mgr. 38. gr. laganna.

Í 4. mgr. 38. gr. laga um útlendinga kemur fram að þeir aðilar sem geta verið valdir að ofsóknum eða ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð séu:

a. ríkið,

b. hópar eða samtök sem stjórna ríkinu eða verulegum hluta landsvæðis þess,

c. aðrir aðilar, sem ekki fara með ríkisvald, ef sýnt er fram á að ríkið eða hópar eða samtök skv. b-lið, þ.m.t. alþjóðastofnanir, geti ekki eða vilji ekki veita vernd gegn ofsóknum eða meðferð sem fellur undir 2. mgr. 37. gr., m.a. með því að ákæra og refsa fyrir athafnir sem fela í sér ofsóknir.

Orðasambandið „ástæðuríkur ótti við að vera ofsóttur“ í 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga inniheldur huglæga og hlutlæga þætti og þarf að taka tillit til hvors tveggja þegar mat er lagt á umsókn um alþjóðlega vernd. Mat á því hvort ótti umsækjanda sé ástæðuríkur getur verið byggt á persónulegri reynslu umsækjanda sem og á upplýsingum um ofsóknir sem aðrir í umhverfi hans eða þeir sem tilheyra sama hópi hafa orðið fyrir. Umsækjandi sem hefur sýnt fram á að hann hafi þegar orðið fyrir ofsóknum í heimaríki, sbr. 1. mgr. 38. gr. laga um útlendinga, eða beinum og marktækum hótunum um slíkar ofsóknir, yrði almennt talinn hafa sýnt fram á ástæðuríkan ótta við slíkar ofsóknir snúi hann aftur til heimaríkis nema talið verði að miklar líkur séu á því að slíkar ofsóknir yrðu ekki endurteknar, t.d. þar sem aðstæður í heimaríki hans hafi breyst. Þótt umsækjandi um alþjóðlega vernd skuli njóta vafa upp að ákveðnu marki, verður umsækjandinn með rökstuddum hætti að leiða líkur að því að hans bíði ofsóknir í heimaríki. Frásögn umsækjanda og önnur gögn um einstaklingsbundnar aðstæður hans verða því almennt að fá stuðning í hlutlægum og áreiðanlegum upplýsingum um heimaríki umsækjanda, stjórnvöld, stjórnarfar og löggjöf þess. Þá er litið til sambærilegra upplýsinga um ástand, aðstöðu og verndarþörf þess hóps sem umsækjandi tilheyrir eða er talinn tilheyra.

Kærunefnd hefur við mat sitt á umsókn kærenda haft til hliðsjónar handbók Flóttamannastofnunar Sameinuðu þjóðanna um málsmeðferð og viðmið við mat á umsókn um alþjóðlega vernd (Handbook and Guidelines on Procedures and Criteria for Determining Refugee Status, Genf 2011). Þá hefur aðferðarfræði trúverðugleikamats kærunefndar tekið mið af skýrslu Flóttamannastofnunar Sameinuðu þjóðanna og Flóttamannasjóðs Evrópusambandsins um trúverðugleikamat, eftir því sem við á (Beyond Proof: Credibility Assessment in EU Asylum Systems, Brussel 2013).

Kærandi hefur borið fyrir sig að hafa flúið heimaríki ásamt A vegna þess að eiginmaður hennar hafi lagt hendur á þær og að hann hafi ekki leyft A að fara í skólann.

Kærandi hefur ekki borið fyrir sig að hún og A hafi sætt ofsóknum eða að þær óttist ofsóknir af hálfu stjórnvalda í heimaríki sem hafa eða gætu náð því alvarleikastigi sem 1. mgr. 38. gr. laganna mælir fyrir um. Þá benda önnur gögn málsins ekki til þess að slíkar ofsóknir hafi átt sér stað eða að kærandi og A eigi þær á hættu. Kærandi og A hafa greint frá því að þær hafi orðið fyrir heimilisofbeldi af hálfu eiginmanns kæranda. Kærandi kvaðst hafa leitað aðstoðar lögreglu vegna ofbeldis sem hún hafi orðið fyrir af hans hálfu árið 2015 en það hafi ekki borið árangur, eiginmaður hennar hafi verið settur í varðhald en látinn laus mjög fljótlega. Kærandi telji að það þýði ekki leita til lögreglunnar þar sem að hún geri ekki neitt og þá eigi eiginmaður hennar áhrifamikla vini og sé fjárhagslega vel stæður. Til stuðnings frásögn sinni og A um ofbeldi gegn þeim af hálfu eiginmanns hennar lagði kærandi fram skjal sem hún kvað vera kvörtun hennar til lögreglu. Í endurriti viðtals við kæranda hjá Útlendingastofnun kemur fram að kærandi hafi lesið skjalið fyrir túlk og fram hafi komið í túlkun hans að á skjalinu komi fram að kærandi hafi verið kölluð til vitnis. Lausleg þýðing kærunefndar á skjalinu staðfestir þá frásögn kæranda að hún hafi verið kölluð til vitnis hjá yfirvöldum í heimaríki. Kærandi hefur ekki lagt fram frekari gögn um afdrif málsins eða að það hafi verið fellt niður á ólögmætan hátt. Það er því mat kærunefndar að kærandi hafi ekki sýnt fram á að eiginmaður hennar hafi tengsl eða ítök hjá lögreglunni að hún geti ekki leitað verndar hjá þeim yfirvöldum og verður því ekki byggt á þeim þætti frásagnar hennar við úrlausn málsins. Hins vegar telur kærunefnd ekki ástæðu til að draga í efa að kærandi og A hafi orðið fyrir ofbeldi af hálfu eiginmanns hennar.

Af þeim gögnum sem kærunefnd hefur kynnt sér um heimaríki kæranda og A verður lesið að þeir ríkisborgarar Albaníu sem telja að á réttindum sínum sé brotið geti leitað aðstoðar og verndar yfirvalda þar í landi og fengið lausn sinna mála. Þá sé til staðar kerfi í Albaníu sem þeir geti leitað til sem telji sig hafa verið beitta órétti af lögreglu. Hægt sé m.a. að leita til stofnunar sem heyri undir innanríkisráðuneyti landsins sem og embættis umboðsmanns í ríkinu. Af þeim gögnum sem kærunefndin hefur tekið til skoðunar má ráða að þessi úrræði séu almennt raunhæf og árangursrík. Eins og greint hefur verið frá hér að ofan hafa albönsk stjórnvöld á undanförnum árum beitt sér fyrir umbótum í heimilisofbeldismálum, nálgunarbönnum sé beitt í auknum mæli og þá séu athvörf til staðar stærstu borgum Albaníu, þ. á m. í [...], fyrir þolendur heimilisofbeldis. Að mati kærunefndar hefur kærandi ekki sýnt fram á að stjórnvöld í heimaríki hennar skorti vilja eða getu til að veita kæranda og A viðeigandi vernd gegn athöfnum sem feli í sér hótanir, áreiti eða ofbeldi, m.a. með því að ákæra eða refsa fyrir þær athafnir.

Fyrir liggur að þegar A sótti um vernd ásamt móður sinni þá hafi hún verið 17 ára gömul og hefur meðferð hennar máls hjá Útlendingastofnun og kærunefnd tekið mið af því. Samkvæmt 5. mgr. 37. gr. laga um útlendinga skal, við mat skv. 1. og 2. mgr. 37. gr. í málum sem varða börn, fylgdarlaus sem önnur, hafa það sem er barninu fyrir bestu að leiðarljósi. Í ákvæðinu kemur fram að við það mat beri að líta til möguleika barns á fjölskyldusameiningu, öryggis barnsins, velferðar og félagslegs þroska auk þess sem taka skal tillit til skoðana barnsins í samræmi við aldur þess og þroska. Útlendingastofnun tók viðtal við A þar sem hún lýsti aðstæðum sínum í heimaríki og ástæðum flótta. Að mati kærunefndar var sjónarmiðum A nægilega komið á framfæri með framburði hennar, móður hennar og hagsmunagæslu talsmanns. Við uppkvaðningu úrskurðar þessa hefur A náð 18 ára aldri og á því réttindi og ber skyldur í heimaríki sem fullorðinn einstaklingur. Við meðferð þessa máls hefur engu að síður verið litið til ungs aldurs hennar.

Kærandi óskaði eftir að beðið yrði með uppkvaðningu úrskurðar þar til eftir að kærandi og A hafi hitt lækni á ný en samkvæmt samskiptaseðli frá Göngudeild sóttvarna hafa kærendur tíma hjá lækni snemma í febrúar. Í málinu liggja þegar fyrir læknisfræðileg gögn og ekkert bendir til þess að frekari heimsóknir til læknis kunni að hafa áhrif á niðurstöðu þessa máls. Kærunefnd telur því að málið sé að fullu upplýst og að ekki sé ástæða til að bíða eftir gögnum frá næsta viðtali við lækni.

Með vísan til ofangreinds er það niðurstaða kærunefndar að kærandi hafi ekki með rökstuddum hætti leitt líkur að því að hún og A hafi ástæðuríkan ótta við ofsóknir í skilningi 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga, sbr. 1. og 3. mgr. 38. gr. laganna.

Telur kærunefndin því ljóst að kærandi og A uppfylli ekki skilyrði 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga fyrir viðurkenningu á stöðu sem flóttamenn hér á landi.

Ákvæði 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga

Samkvæmt 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga er útlendingur einnig flóttamaður ef, verði hann sendur aftur til heimaríkis síns, raunhæf ástæða er til að ætla að hann eigi á hættu að sæta dauðarefsingu, pyndingum eða annarri ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu eða hann verði fyrir alvarlegum skaða af völdum árása í vopnuðum átökum þar sem ekki er greint á milli hernaðarlegra og borgaralegra skotmarka. Sama gildir um ríkisfangslausan einstakling.

Við mat á hvort aðstæður kærenda séu slíkar að þær eigi undir 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga ber að líta til 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Mannréttindadómstóll Evrópu hefur fjallað um það mat sem þarf að fara fram þegar metið er hvort kærendur séu í raunverulegri hættu á að verða fyrir meðferð sem falli undir 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu sem bannar pyndingar og ómannlega eða vanvirðandi meðferð eða refsingu. Hefur dómstóllinn sagt að 3. gr. sáttmálans geti átt við þegar hættan stafar frá einstaklingum eða hópi fólks sem ekki séu fulltrúar stjórnvalda. Umsækjandi um alþjóðlega vernd verður þó að geta sýnt fram á að gildar ástæður séu til að ætla að um raunverulega hættu sé að ræða og að stjórnvöld í ríkinu séu ekki í stakk búin til að veita viðeigandi vernd. Ekki er nóg að aðeins sé um að ræða möguleika á illri meðferð og verður frásögn umsækjanda um alþjóðlega vernd að fá stuðning í öðrum gögnum (sjá t.d. dóma Mannréttindadómstóls Evrópu í máli NA gegn Bretlandi (mál nr. 25904/07) frá 7. júlí 2008 og H.L.R. gegn Frakklandi (mál nr. 24573/94) frá 29. apríl 1997).

Í ljósi þess sem að framan er rakið og þeirra gagna sem liggja fyrir um heimaríki kærenda telur kærunefndin að aðstæður kæranda og A þar séu ekki þannig að þær falli undir ákvæði 2. mgr. 37. gr. laganna. Telur kærunefndin því ljóst að kærandi og A uppfylli heldur ekki skilyrði 2. mgr. 37. gr. útlendingalaga fyrir viðurkenningu á stöðu sem flóttamenn hér á landi.

Alþjóðleg vernd á grundvelli 40. gr. laga um útlendinga

Þar sem kærunefnd hefur komist að þeirri niðurstöðu að kærandi og A uppfylli ekki skilyrði 1. eða 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga eiga þau ekki rétt á alþjóðlegri vernd hér á landi, sbr. 40. gr. laga um útlendinga.

Dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða skv. 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga

Samkvæmt 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga er heimilt að veita útlendingi sem staddur er hér á landi dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, þrátt fyrir að skilyrði 37. gr. séu ekki uppfyllt, ef útlendingur getur sýnt fram á ríka þörf fyrir vernd, t.d. af heilbrigðisástæðum eða vegna erfiðra félagslegra aðstæðna viðkomandi eða erfiðra almennra aðstæðna í heimaríki eða í landi sem honum yrði vísað til. Kærunefnd telur, með vísan til orðalags ákvæðisins um „ríka þörf fyrir vernd“ auk lögskýringargagna sem fylgdu greininni, að dvalarleyfi á grundvelli 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga verði ekki veitt nema aðstæður, bæði almennar og sérstakar m.t.t. heilsufars og félagslegra þátta, auk atvika sem þar er vísað til, nái ákveðnu alvarleikastigi þegar málið er virt í heild.

Kærandi og A hafa borið fyrir sig að eiga á hættu frekar ofbeldi af hálfu eiginmanns kæranda og telja þær að skilyrði til að veita þeim dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða séu uppfyllt í ljósi þess að yfirvöld í heimaríki veiti þeim ekki vernd gegn ofbeldisbrotum. Í athugasemdum við frumvarp til laga um útlendinga kemur fram að ákvæði 1. mgr. 74. gr. vísi einnig til alvarlegra aðstæðna í heimaríki og væri þar oft um að ræða viðvarandi mannréttindabrot í ríkinu eða þá aðstöðu að yfirvöld veiti ekki þegnum sínum vernd gegn ofbeldisbrotum eða glæpum. Með vísan til umfjöllunar hér að ofan um aðstæður í heimaríki kæranda og A telur kærunefnd ekki ástæðu til að veita þeim dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða með vísan til framangreindrar málsástæðu.

Þá telji kærandi að verði hún og A endursendar til heimaríkis endi það með því að þær þurfi að fara aftur inn á heimili fjölskyldunnar en þær eigi ekki aðra að sem þær geti leitað til. Samkvæmt gögnum málsins er kærandi [...] ára gömul kona og þá er A orðin 18 ára gömul. Kærandi greindi frá því aðspurð um fjárhagslegar aðstæður í viðtali hjá Útlendingastofnun að þær hafi verið ágætar en hún hafi verið heimavinnandi í heimaríki. Samkvæmt ofangreindum gögnum stendur tekjulágum fjölskyldum og öðrum viðkvæmum hópum, svo sem þolendum ofbeldis, til boða félagsleg þjónusta og aðstoð frá ríkinu. Þá hafi með lögum frá 2018 verið kveðið sérstaklega á um rétt þolenda heimilisofbeldis til félagslegs húsnæðis. Enn fremur geta borgarar landsins sótt um atvinnuleysisbætur hjá ríkinu. Með vísan til framangreinds er það mat kærunefndar að ekkert bendi til annars en að kærandi og A geti leitað viðeigandi úrræða við aðstæðum sínum, veitt hvor annarri stuðning og staðið á eigin fótum í heimaríki, með aðstoð stjórnvalda ef þörf krefur.

Þá eru kröfur kæranda og A um dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða einnig byggðar á því að þær hafi þörf fyrir vernd vegna heilsufarsástæðna en andlegt ástand kæranda sé bágborið eftir áralangt ofbeldi eiginmanns hennar. Í athugasemdum við frumvarp til laga um útlendinga kemur fram að með ríkri þörf á vernd af heilbrigðisástæðum sé m.a. miðað við að um skyndilegan og lífshættulegan sjúkdóm sé að ræða og meðferð við honum væri aðgengileg hér á landi en ekki í heimaríki viðkomandi. Í þessu sambandi kemur jafnframt fram að meðferð teljist ekki óaðgengileg þótt greiða þurfi fyrir hana heldur er hér átt við þau tilvik þar sem meðferð sé til í heimaríkinu en viðkomandi eigi ekki rétt á henni. Þá kunna að falla undir 1. mgr. 74. gr. mjög alvarlegir sjúkdómar sem ekki teljast lífshættulegir, svo sem ef sýnt þykir að þeir muni valda alvarlegu óbætanlegu heilsutjóni eða óbærilegum þjáningum. Ef um langvarandi sjúkdóm sé að ræða væru ríkari verndarsjónarmið fyrir hendi ef sjúkdómur væri á lokastigi. Jafnframt væri rétt að líta til þess hvort meðferð hafi hafist hér á landi og ekki væri læknisfræðilega forsvaranlegt að rjúfa meðferð, sem og til atriða sem varði félagslegar aðstæður útlendings og horfur hans. Í gögnum málsins liggja fyrir samskiptaseðlar frá Göngudeild sóttvarna dags. 30. október 2019. Um er að ræða nótur vegna lögbundinnar læknisskoðunar sem umsækjendur um alþjóðlega vernd ber að gangast undir. Niðurstöður læknisskoðunar á kæranda gáfu ekki ástæðu til frekari aðgerða. Þá gáfu niðurstöður á læknisskoðun A ekki ástæðu til frekari aðgerða en fram kom að A hafi tjáð lækni að hún hafi sofið illa í langan tíma vegna ofbeldisins sem hún hafi orðið fyrir og þá fengi hún höfuðverki. Kærandi og A eru ekki í meðferð hér á landi sem sé læknisfræðilega óforsvaranlegt er að rjúfa. Þá má af skýrslum um heimaríki þeirra ráða að þeim standi til boða heilbrigðisþjónusta þar í landi, þ. á m. geðheilbrigðisþjónusta.

Þegar upplýsingar um heimaríki kæranda og A og gögn málsins eru virt í heild, með hliðsjón af aðstæðum þeirra í heimaríki, er það niðurstaða kærunefndar að kærandi hafi ekki sýnt fram á aðstæður sem ná því alvarleikastigi að hún og A hafi ríka þörf á vernd líkt og kveðið er á um í 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga. Því er fallist á það með Útlendingastofnun að aðstæður kæranda og A í heimaríki séu ekki með þeim hætti að veita beri þeim dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, sbr. 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga.

Bann við endursendingu skv. 42. gr. laga um útlendinga

Samkvæmt 1. mgr. 42. gr. laga um útlendinga er ekki heimilt að senda útlending eða ríkisfangslausan einstakling til svæðis þar sem hann hefur ástæðu til að óttast ofsóknir, sbr. 37. og 38. gr., eða vegna svipaðra aðstæðna og greinir í flóttamannahugtakinu er í yfirvofandi hættu á að láta lífið eða verða fyrir ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð. Samkvæmt 2. mgr. sömu greinar er einnig óheimilt að senda útlending til svæðis þar sem ekki er tryggt að hann verði ekki sendur áfram til slíks svæðis sem greinir í 1. mgr.Með vísan til umfjöllunar að framan um heimaríki kæranda og A telur kærunefnd að þær aðstæður sem ákvæðið tekur til eigi ekki við í máli kæranda og A. Kærunefnd telur því að ákvæði 42. gr. laga um útlendinga standi ekki í vegi fyrir endursendingu kærenda og A þangað.

Athugasemd kærunefndar

Til stuðnings málatilbúnaði sínum vísuðu kærandi og A í niðurstöður úrskurðar kærunefndar í máli nr. 398/2018 frá 4. október 2018 og töldu þær að um sambærileg mál væri að ræða. Það er mat kærunefndar að málsatvik og aðstæður aðila þess máls séu ekki sambærileg þeim aðstæðum sem eiga við í máli kæranda og A.

Frávísun og frestur til að yfirgefa landið

Kærandi og A komu hingað til lands 23. september 2019 og sótti um alþjóðlega vernd sama dag. Eins og að framan greinir hefur umsókn þeirra um vernd og dvalarleyfi hér á landi verið synjað og hafa þær því ekki tilskilin leyfi til dvalar enda verður að líta á umsókn þeirra um alþjóðlega vernd sem áform um að dveljast í landinu meira en 90 daga, sbr. til hliðsjónar 3. mgr. 42. gr. reglugerðar um útlendinga nr. 540/2017. Verður kæranda og A því vísað frá landinu á grundvelli c-liðar 1. mgr. 106. gr. laga um útlendinga, sbr. 2. og 5. mgr. 106. gr. laganna, enda höfðu þau verið hér á landi í innan við níu mánuði þegar málsmeðferð umsókna þeirra hófst hjá Útlendingastofnun.

Kærandi og A eru við ágæta heilsu og koma frá öruggu upprunaríki. Að mati kærunefndar og með vísan til 2. mgr. 104. gr. laga um útlendinga teljast 7 dagar hæfilegur frestur til að yfirgefa landið.

Athygli kæranda er vakin á því að ef hún og A yfirgefa ekki landið innan frests er heimilt að brottvísa þeim. Brottvísun felur í sér bann við komu til landsins síðar og skal endurkomubann að jafnaði ekki gilda skemur en tvö ár, sbr. a-lið 2. mgr. 98. gr. og 2. mgr. 101. gr. laga um útlendinga.

Samantekt

Með vísan til alls þess sem að framan er rakið og forsendna hinna kærðu ákvarðana þykir rétt að staðfesta ákvarðanir Útlendingastofnunar í málum kæranda og A.

Athygli er vakin á því að skv. 6. mgr. 104. gr. laga um útlendinga frestar málshöfðun fyrir dómstólum til ógildingar á endanlegri ákvörðun um að útlendingur skuli yfirgefa landið ekki framkvæmd hennar. Að kröfu útlendings getur kærunefnd útlendingamála þó ákveðið að fresta réttaráhrifum endanlegrar ákvörðunar sé talin ástæða til þess. Krafa þess efnis skal gerð ekki síðar en sjö dögum eftir birtingu endanlegrar ákvörðunar. Skal frestun bundin því skilyrði að útlendingur beri málið undir dómstóla innan fimm daga frá birtingu ákvörðunar um frestun réttaráhrifa úrskurðar og óski eftir að það hljóti flýtimeðferð. Nú er beiðni um flýtimeðferð synjað og skal þá mál höfðað innan sjö daga frá þeirri synjun. Þó getur kærunefnd útlendingamála tekið ákvörðun um að fresta framkvæmd ákvörðunarinnar ef sýnt er fram á að verulega breyttar aðstæður hafi skapast frá því að endanleg ákvörðun var tekin.

Úrskurðarorð

Ákvarðanir Útlendingastofnunar í málum kæranda og A eru staðfestar. Lagt er fyrir kæranda og A að hverfa af landi brott. Kæranda og A veittur 7 daga frestur til að yfirgefa landið sjálfviljugar.

The decisions of the Directorate of Immigration in the cases of the appellant and A are affirmed. The appellant and A are requested to leave the country. The appellant and A have 7 days to leave the country voluntarily.

Hjörtur Bragi Sverrisson

Bjarnveig Eiríksdóttir Þorbjörg Inga Jónsdóttir