Úrskurður nr. 531/2016

KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA

Þann 13. desember 2016 er kveðinn upp svohljóðandi

úrskurður nr. 531/2016

í stjórnsýslumáli nr. KNU16110012

Kæra [...]

á ákvörðun

Útlendingastofnunar

I. Kröfur, kærufrestir og kæruheimild

Með stjórnsýslukæru, dags. 1. nóvember 2016, kærði [...] (hér eftir nefndur kærandi), þá ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 24. október 2016, um að taka ekki til efnismeðferðar umsókn hans um hæli frá [...], að synja kæranda um hæli vegna aðstæðna í Grikklandi ásamt því að synja honum um dvalarleyfi á grundvelli 12. gr. f laga um útlendinga nr. 96/2002.

Kærandi krefst þess aðallega að ákvörðun Útlendingastofnunar verði felld úr gildi og umsókn hans um alþjóðlega vernd tekin til efnislegrar meðferðar hér á landi með vísan til 45. gr. laga um útlendinga nr. 96/2002 og 2. mgr. 46. gr. a sömu laga. Til vara er þess krafist að ákvörðun Útlendingastofnunar verði felld úr gildi og að kæranda verði veitt dvalarleyfi af mannúðarástæðum hér á landi með vísan til 12. gr. f útlendingalaga.

Fyrrgreind ákvörðun er kærð á grundvelli 1. mgr. 30. gr. laga um útlendinga og barst kæran fyrir lok kærufrests, sbr. 3. mgr. 30. gr. sömu laga.

II. Málsatvik og málsmeðferð

Í gögnum málsins greinir að kærandi hafi sótt um hæli hjá lögreglustjóranum á höfuðborgarsvæðinu þann 20. júní 2016. Framvísaði kærandi [...] vegabréfi með gildistíma til 7. september 2010. Útlendingastofnun sendi beiðni til grískra yfirvalda þann 27. júní 2016 þar sem óskað var eftir upplýsingum um stöðu kæranda þar í landi. Í svari grískra yfirvalda þann 5. október 2016 kom fram að kæranda hefði verið veitt staða flóttamanns í Grikklandi. Kærandi mætti til viðtals hjá Útlendingastofnun þann 17. ágúst 2016 ásamt löglærðum talsmanni sínum. Þann 24. október 2016 tók Útlendingastofnun ákvörðun í máli kæranda. Kærandi kærði þá ákvörðun til kærunefndar útlendingamála við birtingu þann 1. nóvember 2016. Kærandi óskaði eftir frestun réttaráhrifa á ákvörðun Útlendingastofnunar þann sama dag. Með bréfi, dags. 7. nóvember 2016, féllst kærunefnd á frestun réttaráhrifa meðan málið væri til meðferðar. Kærunefnd hefur borist greinargerð kæranda, dags. 21. nóvember 2016.

Kæra þessi hefur hlotið hefðbundna málsmeðferð, gagnaöflun er lokið og er málið hér með tekið til úrskurðar.

III. Ákvörðun Útlendingastofnunar

Í ákvörðun Útlendingastofnunar var vísað til þess að samkvæmt a-lið 1. mgr. 46. gr. a laga um útlendinga geti stjórnvöld, með fyrirvara um ákvæði 45. gr. laganna, synjað að taka til efnismeðferðar hælisumsókn samkvæmt 1. mgr. 46. gr. ef umsækjanda hefur verið veitt hæli í öðru ríki. Hið sama gildi hafi umsækjandi komið til landsins að eigin frumkvæði eftir að hafa hlotið vernd í öðru ríki eða eftir að hafa dvalist í ríki eða á svæði þar sem hann þurfti ekki að sæta ofsóknum og hafði ekki ástæðu til að óttast að verða sendur aftur til heimalands síns, sbr. b-lið 1. mgr. 46. gr. a. Í málinu lægi fyrir að kæranda hefði verið veitt réttarstaða flóttamanns í Grikklandi og hefði dvalarleyfi þar í landi með gildistíma til 14. október 2018.

Í ákvörðun Útlendingastofnunar var litið til þess hvort ákvæði 1. mgr. 45. gr. laga um útlendinga kæmi í veg fyrir að kærandi yrði sendur aftur til Grikklands. Í ákvæðinu segi m.a. að ekki megi samkvæmt lögunum senda útlending til svæðis þar sem hann sé í yfirvofandi hættu á að láta lífið eða verða fyrir ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð. Af hálfu kæranda var m.a. byggt á því að aðstæður flóttamanna í Grikklandi væru slæmar og að enga atvinnu væri þar að fá, auk þess sem hann yrði fyrir kynþáttafordómum. Í ákvörðun Útlendingastofnunar var vísað til þess að Mannréttindadómstóll Evrópu hefði slegið því föstu að 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu legði ekki skyldu á aðildarríki til að veita öllum sem dvelja innan lögsögu þeirra fyrir heimili og ekki almenna skyldu á aðildarríki að veita viðurkenndum flóttamönnum fjárhagsaðstoð í því skyni að gera þeim kleift að viðhalda tilteknum lífskjörum. Þá vísaði Útlendingastofnun jafnframt til þess að á undanförnum árum hefði verið gripið til aðgerða til að sporna við afbrotum sem tengjast kynþáttafordómum og að kærandi gæti leitað til yfirvalda í því sambandi. Var það mat Útlendingastofnunar að 45. gr. laga um útlendinga kæmi ekki í veg fyrir að kærandi yrði sendur aftur til Grikklands.

Þessu næst tók Útlendingastofnun til úrlausnar hvort kærandi ætti rétt á hæli frá Grikklandi. Í ákvörðun Útlendingastofnunar var bent á að með hugtakinu heimaland í 44. gr. laga um útlendinga væri, samkvæmt lögskýringargögnum með ákvæðinu, átt við það land sem viðkomandi ætti ríkisfang í. Kærandi, sem ríkisborgari [...], gæti því ekki átt rétt á hæli sem flóttamaður vegna aðstæðna sinna í Grikklandi þar sem hann hefði þegar hlotið vernd. Var kæranda því synjað um hæli hér á landi, sbr. 44. gr. laga um útlendinga.

Í framhaldinu tók Útlendingastofnun til skoðunar hvort kæranda yrði veitt dvalarleyfi samkvæmt ákvæðum 12. gr. f laga um útlendinga. Vegna málsástæðna kæranda um slæmar aðstæður flóttamanna í Grikklandi vísaði Útlendingastofnun til fyrrnefndrar dómaframkvæmdar Mannréttindadómstóls Evrópu um túlkun á 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Í niðurstöðu Útlendingastofnunar var einnig lagt til grundvallar að á Grikklandi væru engin viðvarandi mannréttindabrot og að íbúar landsins gætu fengið vernd gegn ofbeldisbrotum og glæpum með aðstoð lögreglu eða annarra yfirvalda. Var kæranda því synjað um dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða. Þá var kæranda synjað um dvalarleyfi á grundvelli 12. gr. f vegna sérstakra tengsla við landið.

Með hinni kærðu ákvörðun var kæranda vísað frá landinu á grundvelli c-liðar 1. mgr. 18. gr. útlendingalaga. Útlendingastofnun tilkynnti jafnframt kæranda að kæra frestaði ekki framkvæmd ákvörðun hennar með vísan til c-liðar 1. mgr. 32. gr. sömu laga.

IV. Málsástæður og rök kæranda

Í greinargerð kæranda er vísað til framburðar hans í viðtali hjá Útlendingastofnun. Þar hafi m.a. komið fram að kærandi hafi verið atvinnulaus í Grikklandi og þurft að hafast við á götunni. Sagði kærandi enga aðstoð vera að fá frá yfirvöldum í Grikklandi varðandi húsnæði, framfærslu eða heilbrigðisaðstoð, en hann glími við [...]. Fram kemur að kærandi hafi fundað með talsmanni sínum þann 15. nóvember sl. og greint frá því að ástand hans hafi versnað til muna. [...] Greindi kærandi frá því að hafa leitað til læknis hér á landi, en meðfylgjandi greinargerð kæranda eru upplýsingar vegna heimsóknar kæranda á [...]

Kærandi byggir á því að færa megi mál hans undir ákvæði b-liðar 1. mgr. 46. gr. a þar sem hann hafi komið hingað að eigin frumkvæði eftir verndarveitingu af hálfu grískra stjórnvalda. Fram kemur að aðalkrafa kæranda sé reist á 45. gr. og 2. mgr. 46. gr. laga um útlendinga. Í fyrrnefnda ákvæðinu sé mælt fyrir um bann við því að senda útlending til svæðis þar sem hann sé m.a. í yfirvofandi hættu á að verða fyrir ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð. Síðarnefnda ákvæðið kveði á um skyldu til að taka umsókn til efnismeðferðar m.a. ef sérstakar ástæður mæli með því.

Krafa kæranda um að verða ekki sendur aftur til Grikklands byggist á því að sterkar vísbendingar séu um að aðbúnaður og þær aðstæður sem hann megi eiga von á þar í landi varðandi t.a.m. möguleika á atvinnu, húsnæði, félagslega þjónustu og heilbrigðisþjónustu séu svo slæmar að þær jafnist á við ómannúðlega og vanvirðandi meðferð. Þar af leiðandi sé óheimilt að senda kæranda til Grikklands í ljósi ákvæða 2. mgr. 46. gr. a og 1. mgr. 45. gr. laga um útlendinga. Byggir kærandi á því að sérstakar ástæður mæli með því að umsókn hans um hæli verði tekin til efnismeðferðar hér á landi vegna aðstæðna flóttamanna í Evrópu og heilsufars kæranda, sbr. 2. mgr. 46. gr. a útlendingalaga.

Í alþjóðlegum skýrslum komi fram að skortur á samþættingar- og aðlögunarferlum hafi gert það að verkum að flóttamönnum sé mismunað í Grikklandi og jafnvel útskúfað félagslega og efnahagslega. Engin opinber stefna sé við lýði í landinu sem stuðli að atvinnuþátttöku viðurkenndra flóttamanna og aðgangur að atvinnu háður takmörkunum. Þá sé ekkert félagslegt húsnæði í boði eða stuðningur, svo sem húsaleigubætur eða styrkir, til einstaklinga með alþjóðlega vernd. Að auki hafi Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna lýst yfir alvarlegum áhyggjum af kynþáttafordómum og mismunun sem ógni öryggi flóttafólks á Grikklandi. Kærandi upplifi óöryggi í Grikklandi og telji jafnvel ógerlegt að búa þar. Samkvæmt handbók flóttamannastofnunar Sameinuðu þjóðanna geti einstaklingur hafa sætt meðferð sem í sjálfu sér jafngildi ekki ofsóknum en sé samtvinnað öðru mótlæti. Þegar mismunandi þættir séu teknir sem ein heild við slíkar aðstæður geti einstaklingur rökstutt með skynsamlegum hætti staðhæfingar um ástæðuríkan ótta við ofsóknir.

Vegna varakröfu vísar kærandi til þess að stjórnvöld geti veitt dvalarleyfi á grundvelli 12. gr. f útlendingalaga ef útlendingur getur sýnt fram á ríka þörf fyrir vernd, t.d. af heilbrigðisástæðum eða vegna erfiðra almennra aðstæðna í landi sem honum yrði vísað til. Í niðurstöðum Mannréttindadómstóls Evrópu hafi komið fram að aðildarríki mannréttindasáttmála Evrópu beri ólíkar skyldur gagnvart hælisleitendum og einstaklingum með alþjóðlega vernd. Hins vegar sé síðarnefndi hópurinn einnig sérstaklega viðkvæmur þjóðfélagshópur og ekki ástæða til að greina á milli hópanna við mat á því hvort einstaklingur eigi í hættu á illri meðferð í skilningi 3. gr. mannréttindasáttmálans. Að mati kæranda jafnist aðstæður í Grikklandi á við ómannúðlega og vanvirðandi meðferð í skilningi 3. gr. mannréttindasáttmálans. Með hliðsjón af lögskýringargögnum sé á engan hátt útilokað að ákvæði 12. gr. f útlendingalaga nái til neyðar af efnahagslegum rótum. Að framangreindu virtu hafi kærandi sýnt fram á ríka þörf á vernd vegna heilbrigðisástæðna og almennra aðstæðna í Grikklandi.

V. Niðurstaða kærunefndar útlendingamála

Afmörkun úrlausnarefnis

Kærunefnd telur að kærandi sé fyrst og fremst að sækja um hæli frá heimaríki sínu [...]. Málsástæður hans gefa þó einnig til kynna að hann sé að sækja um hæli frá Grikklandi, því ríki sem þegar hefur veitt honum vernd. Tekur neðangreind umfjöllun mið af því.

Lagarammi

Í máli þessu gilda ákvæði laga nr. 96/2002 um útlendinga, með síðari breytingum, reglugerð nr. 53/2003 um útlendinga, með áorðnum breytingum, stjórnarskrá lýðveldisins Íslands nr. 33/1944 og mannréttindasáttmáli Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994. Jafnframt ber að líta til ákvæða alþjóðasamnings um stöðu flóttamanna frá 1951 ásamt viðauka við samninginn frá 1967 og annarra alþjóðlegra skuldbindinga Íslands á sviði mannréttinda eftir því sem tilefni er til.

Einstaklingsbundin staða kæranda

Við meðferð máls er litið til þess hvort kærandi sé í sérstaklega viðkvæmri stöðu sem geti haft áhrif á niðurstöðu máls hans. Með því getur verið átt við hvort kærandi hafi mátt þola pyndingar, hvort kærandi sé barn eða hvort umsókn hans varði börn hans, hvort kynhneigð eða kynferði kæranda geti haft áhrif eða hvort kærandi geti verið ríkisfangslaus. Mat á stöðu kæranda fer ávallt fram og eru þau atriði sem koma til skoðunar ekki tæmandi.

Kærandi hefur greint frá því að hann sé veikur [...]. Kærunefnd hefur litið til þessara upplýsinga við meðferð málsins.

Umsókn um hæli frá heimaríki. Ákvæði 45. og 46. gr. a laga um útlendinga

Í 1. mgr. 46. gr. laga um útlendinga kemur fram að flóttamaður skv. 44. gr. laganna, sem er hér á landi eða kemur hér að landi, á samkvæmt umsókn rétt á að fá hér hæli frá heimalandi sínu að uppfylltum ákveðnum skilyrðum. Stjórnvöld geta þó, á grundvelli a-liðar 1. mgr. 46. gr. a, og með fyrirvara um ákvæði 45. gr., synjað því að taka til efnismeðferðar umsókn á grundvelli 46. gr. laganna ef umsækjanda hefur verið veitt hæli í öðru ríki. Með sama fyrirvara geta stjórnvöld synjað því að taka umsókn til efnismeðferðar ef umsækjandi hefur komið til landsins að eigin frumkvæði eftir að hafa hlotið vernd í öðru ríki eða eftir að hafa dvalist í ríki eða á svæði þar sem hann þurfti ekki að sæta ofsóknum og hafði ekki ástæðu til að óttast að verða sendur aftur til heimalands síns, sbr. b-lið 1. mgr. 46. gr. a.

Samkvæmt 1. mgr. 45. gr. laga um útlendinga má ekki senda útlending til svæðis þar sem hann hefur ástæðu til að óttast ofsóknir sem gætu leitt til þess að hann skuli teljast flóttamaður eða ef ekki er tryggt að hann verði ekki sendur til slíks svæðis. Samsvarandi verndar skal útlendingur njóta sem vegna svipaðra aðstæðna og greinir í flóttamannahugtakinu er í yfirvofandi hættu á að láta lífið eða verða fyrir ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð.

Við mat á 45. gr. laga um útlendinga verður m.a. að líta til 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Þann 2. apríl 2013 lýsti Mannréttindadómstóll Evrópu kæru í máli Samsam Mohammed Hussein o.fl. gegn Hollandi og Ítalíu (mál nr. 27725/10) ótæka á þeim grundvelli að sú meðferð sem kærandi hlaut, bæði sem hælisleitandi og einstaklingur sem hlotið hafði vernd, gæti ekki talist brot gegn 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Taldi dómstóllinn að ekki væri hægt að gera þá kröfu til aðildarríkja að veita öllum flóttamönnum heimili eða fjárhagslega aðstoð til þess að viðhalda ákveðnum lífsskilyrðum.

Kærunefndin hefur lagt mat á aðstæður í Grikklandi m.a. með hliðsjón af eftirfarandi skýrslum:

• 2015 – Country Reports on Human Rights Practices – Greece (United States Department of State, 13. apríl 2016),
• UNHCR observations on the current asylum system in Greece (UNHCR, desember 2014),
• Asylum Information Database, National Country Report: Greece (European Council on Refugees and Exiles, nóvember 2015),

· ECRI Report on Greece (fifth monitoring cycle) (European Commission against Racism and Intolerance, 24. febrúar 2015),

• Greece as a Country of Asylum – UNHCR‘s Recommendations (UNHCR, 6. apríl 2015) og

· State of the World‘s Minorities and Indigenous Peoples 2015 – Greece (Minority Rights Group International, 2. júlí 2015).

Af framangreindum gögnum má sjá að grísk stjórnvöld hafa verið gagnrýnd vegna aðbúnaðar hælisleitenda og flóttamanna þar í landi. Samkvæmt ofangreindum skýrslum hefur Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna lagst gegn endursendingum hælisleitenda á grundvelli Dyflinnarreglugerðarinnar til Grikklands síðan árið 2009. Þá hefur stofnunin fjallað um slæm áhrif efnahagshrunsins á aðstæður í landinu og möguleika viðurkenndra flóttamanna á að aðlagast grísku samfélagi. Ljóst er að þeir sem hlotið hafa alþjóðlega vernd í Grikklandi lifa oft á jaðri samfélagsins og eru stundum í raun félagslega útilokaðir. Hins vegar eiga þeir sem hlotið hafa alþjóðlega vernd sama rétt til félagslegrar aðstoðar og grískir ríkisborgarar. Jafnframt eru til staðar frjáls félagasamtök sem aðstoða þá sem hlotið hafa alþjóðlega vernd í Grikklandi við að kynna sér þau réttindi sem þeir eiga rétt á. Þá hefur Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna ekki lagst gegn flutningi þeirra sem hlotið hafa alþjóðlega vernd til Grikklands.

Að framangreindu virtu og að teknu tilliti til aðstæðna kæranda er það mat kærunefndar að ágallar á aðbúnaði þeirra sem hlotið hafa alþjóðlega vernd í Grikklandi verði ekki taldir svo alvarlegir að þeir gefi ástæðu til að ætla að kærandi muni standa frammi fyrir raunverulegri hættu á að sæta ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð í Grikklandi verði hann sendur þangað. Þá benda gögn til þess að telji kærandi sig í hættu eða öryggi hans ógnað í Grikklandi geti hann leitað til lögregluyfirvalda í landinu. Jafnframt séu kæranda tryggð úrræði til að leita réttar síns í Grikklandi, bæði fyrir landsrétti og Mannréttindadómstól Evrópu. Með því sé tryggt að kærandi verði ekki sendur áfram til svæðis sem 45. gr. laga um útlendinga tekur til. Að framangreindu virtu er það mat kærunefndar að endursending kæranda til Grikklands feli því ekki í sér brot á 1. mgr. 45. gr. laga um útlendinga, 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu eða 13. gr. sáttmálans.

Í umfjöllun um 46. gr. a laga um útlendinga vísar Útlendingastofnun í ákvörðun sinni almennt til fyrrnefndra ákvæða a- og b-liðar 1. mgr. 46. gr. a og kemst í framhaldinu að þeirri niðurstöðu að taka umsókn kæranda um hæli frá [...] ekki til efnismeðferðar. Hins vegar kemur hvorki fram í niðurstöðu Útlendingastofnunar né ákvörðunarorðum hvort stofnunin hafi synjað hælisumsókn kæranda um efnismeðferð á grundvelli a- eða b-liðar 1. mgr. 46. gr. a útlendingalaga. Þegar horft er til þess að kærandi er með réttarstöðu flóttamanns á Grikklandi og umfjöllun í hinni kærðu ákvörðun um að kæranda hafi verið veitt hæli í landinu verður á hinn bóginn ekki dregin önnur ályktun en að stofnunin hafi synjað að taka umsókn kæranda um hæli til efnismeðferðar með vísan til a-liðar 1. mgr. 46. gr. a. Af þeirri ástæðu kemur 2. mgr. 46. gr. a útlendingalaga ekki til álita í málinu eins og kærandi byggir á enda tekur ákvæðið eins og áður segir aðeins til aðstæðna sem greinir í b-, c- og d-lið 1. mgr. 46. gr. a.

Fyrir liggur að kæranda hefur verið veitt hæli í Grikklandi og hefur heimild til dvalar þar. Kæranda hefur því verið veitt vernd í öðru ríki en heimaríki sínu. Með hliðsjón af 45. gr. útlendingalaga og í ljósi ofangreindra upplýsinga telur kærunefndin að Útlendingastofnun hafi verið heimilt að synja efnismeðferð á umsókn kæranda um hæli frá heimaríki sínu, [...], með vísan til a-liðar 1. mgr. 46. gr. a útlendingalaga.

Umsókn um hæli frá dvalarríki. Ákvæði 44. gr. útlendingalaga

Í ljósi þess að kærandi ber fyrir sig aðstæður á Grikklandi telur kærunefndin rétt að fjalla einnig um umsókn kæranda eins og hann væri að sækja um hæli þaðan.

Til að teljast flóttamaður hér á landi þarf kærandi að sýna fram á að aðstæður hans séu slíkar að þær falli undir 1. eða 2. mgr. 44. gr. útlendingalaga. Kærandi byggir kröfu sína á að hann þurfi vernd hér á landi á grundvelli þess að þær aðstæður sem bíði hans á Grikklandi séu ómannúðlegar og vanvirðandi.

Í 1. mgr. 44. gr. laga nr. 96/2002 um útlendinga, sem byggir á A-lið 1. gr. flóttamannasamningsins, segir:

Flóttamaður samkvæmt lögum þessum telst vera útlendingur sem er utan heimalands síns af ástæðuríkum ótta við að vera ofsóttur vegna kynþáttar, trúarbragða, þjóðernis, aðildar að tilteknum þjóðfélagshópi eða vegna stjórnmálaskoðana og getur ekki, eða vill ekki, vegna slíks ótta færa sér í nyt vernd þess lands; eða sá sem er ríkisfangslaus og er utan þess lands þar sem hann áður hafði reglulegt aðsetur vegna slíkra atburða og getur ekki, eða vill ekki, vegna slíks ótta hverfa aftur þangað, sbr. A-lið 1. gr. alþjóðasamnings um stöðu flóttamanna frá 28. júlí 1951 og viðauka við samninginn frá 31. janúar 1967. Um skilyrði þess að teljast flóttamaður er frekar mælt í 44. gr. a.

Í lögskýringargögnum með þessari skilgreiningu kemur fram að heimaland sé það land þar sem viðkomandi eigi ríkisfang. Í máli kæranda er ljóst að hann hefur hlotið alþjóðlega vernd á Grikklandi og er með gilt dvalarleyfi þar í landi. Kærandi, sem er ríkisborgari [...], getur ekki átt rétt á hæli sem flóttamaður hér á landi vegna aðstæðna sinna á Grikklandi, því ríki sem veitt hefur honum vernd. Verður honum synjað um stöðu flóttamanns hér á landi á þeim grundvelli. Með vísan til framangreindrar umfjöllunar þá telur kærunefndin heldur ekki að endursending kæranda til Grikklands brjóti gegn 45. gr. útlendingalaga.

Dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða. Ákvæði 12. gr. f útlendingalaga.

Samkvæmt 12. gr. f er heimilt að veita útlendingi dvalarleyfi, þótt skilyrðum sé annars ekki fullnægt, ef rík mannúðarsjónarmið standa til þess eða vegna sérstakra tengsla útlendingsins við landið. Í 2. mgr. ákvæðisins kemur fram að veita má dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða ef útlendingur getur sýnt fram á ríka þörf á vernd, t.d. af heilbrigðisástæðum, eða vegna erfiðra félagslegra aðstæðna viðkomandi eða erfiðra almennra aðstæðna í heimaríki eða í landi sem honum yrði vísað til eða vegna annarra atvika sem ekki má með réttu gera honum að bera ábyrgð á. Sérstaklega skal taka tillit til þess ef um barn er að ræða og skal það sem barni er fyrir bestu haft að leiðarljósi við ákvörðun. Kærunefnd telur með vísan til orðalags ákvæðisins um „rík mannúðarsjónarmið“ og „ríka þörf á vernd“ auk lögskýringargagna sem fylgdu greininni, að dvalarleyfi á grundvelli 2. mgr. 12. gr. f laga um útlendinga verði ekki veitt nema aðstæður, bæði almennar og sérstakar m.t.t. heilsufars og félagslegra þátta, auk atvika sem þar er vísað til, nái ákveðnu alvarleikastigi þegar málið er virt í heild.

Í skýringum með lögum nr. 115/2010 sem breyttu 12. gr. f laga um útlendinga kemur fram að með ríkri þörf á vernd af heilbrigðisástæðum sé, í samræmi við framkvæmd í öðrum löndum, miðað við atriði á borð við það hvort um skyndilegan og lífshættulegan sjúkdóm sé að ræða sem meðferð er til við hér á landi en ekki í heimalandi viðkomandi. Þá kemur fram að ef um langvarandi sjúkdóm er að ræða séu ríkari verndarsjónarmið fyrir hendi þegar sjúkdómur er á lokastigi. Jafnframt sé rétt að líta til þess hvort meðferð hafi hafist hér á landi og ekki sé læknisfræðilega forsvaranlegt að rjúfa meðferð, sem og til atriða sem varða félagslegar aðstæður útlendings og horfur hans.

Meðal gagna málsins er skýrsla lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu, dags. 20. júní 2016, vegna hælisumsóknar kæranda. Samkvæmt skýrslunni sagði kærandi heilsufar sitt gott en að hann væri með [...]. Í viðtali hjá Útlendingastofnun greindi kærandi frá því að [...]. Kvaðst kærandi jafnframt vera með [...]. Fyrir kærunefnd hafa verið lagðar fram upplýsingar frá lækni sem gerði skoðun á kæranda þann 16. september 2016. [...]. Samkvæmt framansögðu getur kærunefnd ekki lagt annað til grundvallar en að ástand kæranda sé stöðugt og að hann sé í meðferð við [...]. Framangreindar heilsufarsupplýsingar benda því hvorki til þess að [...] kæranda né meðferð við honum sé þess eðlis eða nái því alvarleikastigi að rétt sé að veita honum dvalarleyfi á þeim grundvelli.

Í greinargerð kæranda er enn fremur vísað til erfiðra efnahags- og félagslegra aðstæðna hans í Grikklandi en hann eigi m.a. í erfiðleikum með að fá vinnu og telji lögreglu hafa fordóma gegn útlendingum.

Í greinargerð með frumvarpi því sem færði 2. mgr. 12. gr. f laga um útlendinga í núverandi horf kemur fram að ákvæðið um dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða yrði að jafnaði ekki talið ná til neyðar af efnahagslegum rótum, svo sem fátæktar, hungursneyðar eða húsnæðisskorts. Við meðferð málsins hafa ekki komið fram gögn sem kalla á að vikið sé frá þeim meginsjónarmiðum sem fram koma í þeirri greinargerð. Þá er það mat kærunefndar að framangreindir heilsufarskvillar sem kærandi hefur lýst nái ekki því alvarleikastigi sem gerð er krafa um við veitingu dvalarleyfis á grundvelli 2. mgr. 12. gr. f laga um útlendinga.

Kærunefndin hefur þegar komist að þeirri niðurstöðu að kærandi uppfylli ekki skilyrði 1. eða 2. mgr. 44. gr. útlendingalaga á grundvelli aðstæðna á Grikklandi. Þegar gögn málsins eru virt í heild sinni er það niðurstaða kærunefndar að kærandi hafi heldur ekki sýnt fram á ríka þörf á vernd á grundvelli mannúðarsjónarmiða eins og kveðið er á um í 12. gr. f út lendingalaga. Er því fallist á það með Útlendingastofnun að aðstæður kæranda á Grikklandi séu ekki með þeim hætti að rík mannúðarsjónarmið standi til þess að veita kæranda dvalarleyfi á grundvelli 12. gr. f útlendingalaga.

Þá tekur kærunefndin jafnframt undir niðurstöðu Útlendingastofnunar um að kærandi uppfylli ekki skilyrði 12. gr. f útlendingalaga um sérstök tengsl við landið. Eins og fram kemur í gögnum málsins hefur kærandi aðeins dvalið á landinu í tengslum við umsókn sína um hæli og aðeins í skamman tíma.

Kærunefnd tekur fram að í ákvörðun Útlendingastofnunar að því er varðar möguleika á veitingu dvalarleyfis skv. 12. gr. f laga um útlendinga er fjallað um hvort aðbúnaður og aðstæður kæranda í Grikklandi gefi tilefni til veitingar dvalarleyfis á þeim grundvelli. Aftur á móti er í rökstuðningi ekki fjallað um þörf á vernd sem kærandi kann að hafa óháð aðstæðum í Grikklandi, t.a.m. vegna heilsufars. Kærunefnd telur að málið að öðru leyti bendi ekki til þess að litið hafi verið framhjá þeim þáttum við töku ákvörðunar stofnunarinnar þótt á skorti að það komi fram í rökstuðningi, sbr. 22. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Kærunefnd telur því að þessi ágalli sé ekki svo verulegur að vísa beri málinu til nýrrar meðferðar hjá Útlendingastofnun eins og hér stendur sérstaklega á.

Samantekt

Með vísan til alls þess sem að framan er rakið þykir rétt að staðfesta ákvörðun Útlendingastofnunar.

Athygli kæranda er vakin á því að skv. 6. mgr. 33. gr. laga um útlendinga frestar málshöfðun fyrir dómstólum til ógildingar á endanlegri ákvörðun um að útlendingur skuli yfirgefa landið ekki framkvæmd hennar. Að kröfu útlendings getur kærunefnd útlendingamála þó ákveðið að fresta réttaráhrifum endanlegrar ákvörðunar sé talin ástæða til þess. Krafa þess efnis skal gerð ekki síðar en sjö dögum frá birtingu endanlegrar ákvörðunar. Skal frestun bundin því skilyrði að útlendingur beri málið undir dómstóla innan fimm daga frá birtingu ákvörðunar um frestun réttaráhrifa úrskurðar og óski eftir að það hljóti flýtimeðferð. Nú er beiðni um flýtimeðferð synjað og skal þá mál höfðað innan sjö daga frá því að beiðni um það er synjað. Þó getur kærunefnd útlendingamála tekið ákvörðun um að fresta framkvæmd ákvörðunarinnar ef sýnt er fram á að verulega breyttar aðstæður hafi skapast frá því ákvörðun var tekin.

Úrskurðarorð

Ákvörðun Útlendingastofnunar er staðfest.

The decision of the Directorate of Immigration is affirmed.

Anna Tryggvadóttir

Erna Kristín Blöndal Þorbjörg I. Jónsdóttir