Nr. 50/2024 Úrskurður
KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA
Hinn 18. janúar 2024 er kveðinn upp svohljóðandi
úrskurður nr. 50/2024
í stjórnsýslumáli nr. KNU23110115
Kæra [...] á ákvörðun Útlendingastofnunar
I. Kröfur, kærufrestir og kæruheimild
Hinn 23. nóvember 2023 kærði [...], fd. [...] (hér eftir K), ríkisborgari Venesúela, ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 18. september 2023, um að synja honum um alþjóðlega vernd á Íslandi ásamt því að synja honum um dvalarleyfi á grundvelli 74. gr. laga nr. 80/2016 um útlendinga. Hinn 29. september 2023 var ákvörðun Útlendingastofnunar send talsmanni kærenda með rafrænum hætti.
Fyrrgreind ákvörðun er kærð á grundvelli 7. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016. Í ákvæði 7. gr. kemur fram að ákvarðanir Útlendingastofnunar sé heimilt að kæra til kærunefndar útlendingamála innan 15 daga frá því að útlendingi var tilkynnt um ákvörðunina. Kærunefnd barst kæra á ákvörðun í máli K 23. nóvember 2023 en kærufresturinn sem var til 14. október 2023 var þá liðinn.
Í athugasemdum með kæru K tekur talsmaður fram að honum hafi ekki borist tölvupóstur um að ákvörðun Útlendingastofnunar lægi fyrir og að hægt væri að sækja hana í gegnum Signet transfer. Með tölvubréfi dags. 24. nóvember 2023 var kæranda boðið að gera grein fyrir því hvers vegna kæran barst ekki fyrr. Svar talsmanns barst samdægurs með bréfi. Þar fullyrðir talsmaður að tölvubréf hefði ekki borist með upplýsingum um að ákvörðun lægi fyrir og hægt væri að sækja ákvörðun í gegnum Signet transfer. Talsmaður hafi verið grandlaus og sent tölvubréf til Útlendingastofnunar til að afla upplýsinga 23. nóvember 2023 eftir að kærendur tjáðu honum að ákvörðun í máli þeirra lægi fyrir. Jafnframt er tekið fram að það valdi kæranda alvarlegum réttarspjöllum að fá ekki að kæra ákvörðun Útlendingastofnunar í ljósi þess að hann hafi verið ákærður fyrir landráð í heimalandi sínu fyrir að hafa sótt um alþjóðlega vernd. Einnig er það tekið fram að um sé að ræða mistök sem ósanngjarnt væri að bitnuðu á kæranda þar sem að ábyrgðin lægi hjá talsmanni sjálfum.
Kærandi krefst þess aðallega að ákvörðun Útlendingastofnunar verði felld úr gildi og að honum verði veitt staða flóttamanns með vísan til 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga. Til vara er þess krafist að ákvörðun Útlendingastofnunar verði felld úr gildi og að honum verði veitt viðbótarvernd með vísan til 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga. Til þrautavara er þess krafist að ákvörðun Útlendingastofnunar verði felld úr gildi og að honum verði veitt dvalarleyfi á Íslandi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, skv. 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga.
II. Niðurstaða
Í 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 er kveðið á um réttaráhrif þess þegar kæra berst æðra stjórnvaldi að liðnum kærufresti. Þar segir í 1. mgr.:
„Hafi kæra borist að liðnum kærufresti skal vísa henni frá, nema:
1. afsakanlegt verði talið að kæran hafi ekki borist fyrr, eða
2. veigamiklar ástæður mæla með því að kæran verði tekin til meðferðar.“
Í 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga er því að finna tvær undantekningarreglur frá þeirri meginreglu laganna að kærumáli skuli vísað frá æðra stjórnvaldi ef kæra berst að liðnum kærufresti. Í athugasemdum við einstakar greinar í frumvarpi því sem varð að stjórnsýslulögum segir um ákvæðið að í fyrsta lagi sé gerð undantekning þegar afsakanlegt er að kæra hafi borist að liðnum kærufresti. Hér getur t.a.m. fallið undir ef stjórnvald lætur hjá líða að veita leiðbeiningar um kæruheimild skv. 20. gr. laganna eða veitt rangar eða ófullnægjandi upplýsingar. Í öðru lagi má taka mál til meðferðar ef veigamiklar ástæður mæla með því. Við mat á því hvort veigamiklar ástæður mæli með því að kæra verði tekin til meðferðar skal m.a. litið til hagsmuna aðila máls og hvort mál hafi fordæmisgildi.
Ákvörðun Útlendingastofnunar var sem fyrr segir send talsmanni kæranda með rafrænum hætti, í gegnum Signet transfer, 29. september 2023. Var ákvörðunin því sannanlega birt kæranda þann dag, sbr. 1. mgr. 39. gr. stjórnsýslulaga. Í ákvörðun Útlendingastofnunar var, í samræmi við 2. tölul. 2. mgr. 20. gr. stjórnsýslulaga, gerð grein fyrir kæruheimild, kærufresti og hvert kærandi skyldi beina kæru. Ekki verður séð að þær upplýsingar sem kæranda voru veittar í ákvörðun Útlendingastofnunar varðandi kæru til kærunefndar útlendingamála hafi verið ófullnægjandi eða að leiðbeiningarskyldu hafi ekki verið gætt.
Í 7. gr. laga um útlendinga kemur fram að ákvarðanir Útlendingastofnunar sé heimilt að kæra til kærunefndar útlendingamála innan 15 daga frá því að útlendingi var tilkynnt um ákvörðunina. Kveðið er á um útreikning frests í 1. mgr. 8. gr. stjórnsýslulaga á eftirfarandi hátt: ,,Þar sem kveðið er á um frest í lögum telst sá dagur, sem fresturinn er talinn frá, ekki með í frestinum.“ Samkvæmt þessu var fyrsti dagur kærufrests í máli kæranda 30. september 2023 og var síðasti dagur 15 daga frestsins 14. október 2023. Var kærufrestur því liðinn er kæra barst kærunefnd 23. nóvember 2023. Ljóst er að talsmaður kæranda var meðvitaður um að kærufrestur væri 15 dagar frá birtingu ákvörðunar. Í athugasemdum kæru ber talsmaður fyrir sig að hafa ekki fengið tölvupóst um að hægt væri að sækja ákvörðun Útlendingastofnunar í Signet transfer. Meðal gagna málsins er staðfesting á sendingu skráar í gegnum Signet transfer þar sem móttakandi er skráður talsmaður kæranda, með kennitölu og netfangi. Einnig liggur fyrir staðfesting á því hvenær talsmaður sótti umrædda ákvörðun. Af þeim gögnum verður ekki annað ráðið en að birting ákvörðunar hafi farið fram í samræmi við ákvæði 1. mgr. 39. gr. stjórnsýslulaga. Að mati kærunefndar bera gögn málsins ekki með sér að afsakanlegt hafi verið að kæra hafi borist of seint. Að framangreindu virtu er það niðurstaða kærunefndar að ekki beri að taka kæruna til meðferðar á grundvelli 1. tölul. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga.
Kærunefnd hefur farið yfir gögn málanna, þ.m.t. ákvarðanir Útlendingastofnunar í málum kærenda. Að mati nefndarinnar verður hvorki séð af gögnum málanna að um slík fordæmisgefandi mál sé að ræða né að hagsmunir kærenda eða almannahagsmunir krefjist þess að málin verði tekin til meðferðar, sbr. 2. tölul. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga, sbr. einnig 42. gr. laga um útlendinga. Kærunefnd hefur í fyrri úrskurðum sínum lagt til grundvallar að aðstæður í heimaríki kæranda hafi farið batnandi að undanförnu og talið endursendingu þangað tæka í tilvikum líkt og í máli kæranda. Þá verður ekki séð að ágallar hafi verið á vinnslu málsins hjá Útlendingastofnun.
Að öllu framangreindu virtu er það mat kærunefndar að vísa beri kæru þessari frá nefndinni.
Úrskurðarorð:
Kæru kærenda á ákvörðunum Útlendingastofnunar er vísað frá.
The applicants‘ appeal of the decisions of the Directorate of Immigration is dismissed.
Þorsteinn Gunnarsson
Þorbjörg I. Jónsdóttir Sindri M. Stephensen