Úrskurður nr. 310/2017

KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA

Þann 2. júní 2017 er kveðinn upp svohljóðandi

úrskurður nr. 310/2017

í stjórnsýslumáli nr. KNU17040010

Kæra [...]

og barna hennar

á ákvörðun

Útlendingastofnunar

I. Kröfur, kærufrestir og kæruheimild

Þann 19. apríl 2017 kærði [...], fd. [...], ríkisborgari [...] (hér eftir nefnd kærandi) ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 21. mars 2017, um að taka ekki til efnismeðferðar umsóknir hennar og barna hennar, [...], fd. [...], og [...], fd. [...], um alþjóðlega vernd á Íslandi og endursenda þau til Þýskalands.

Kærandi krefst þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að Útlendingastofnun verði gert að taka umsóknir hennar og barnanna um alþjóðlega vernd til efnismeðferðar með vísan til þeirrar meginreglu sem birtist í 1. mgr. 36. gr. laga um útlendinga, sbr. einnig 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga. Til vara er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að Útlendingastofnun verði gert að taka málið til meðferðar að nýju með vísan til 10. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

Fyrrgreind ákvörðun er kærð á grundvelli 7. gr. laga um útlendinga og barst kæran fyrir lok kærufrests.

II. Málsmeðferð

Kærandi lagði fram umsókn um alþjóðlega vernd á Íslandi þann 1. janúar 2017, ásamt eiginmanni og barni. Við leit að fingraförum kæranda í Eurodac gagnagrunninum, þann sama dag, kom í ljós að fingraför hennar höfðu verið skráð í grunninn af yfirvöldum í Þýskalandi. Þann 11. janúar 2017 var beiðni um viðtöku kæranda og umsóknar hennar um alþjóðlega vernd beint til yfirvalda í Þýskalandi, sbr. b-lið 1. mgr. 18. gr. reglugerðar Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) nr. 604/2013 (hér eftir nefnd Dyflinnarreglugerðin). Þann 18. janúar 2017 barst svar frá þýskum yfirvöldum þess efnis að þau samþykktu viðtöku kæranda og barns hennar á grundvelli b-liðar 1. mgr. 18. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar. [...]. Útlendingastofnun ákvað þann 21. mars 2017 að taka ekki umsókn kæranda um alþjóðlega vernd hér á landi til efnismeðferðar og að hún og börn hennar skyldu endursend til Þýskalands. Kærandi kærði ákvörðunina þann 19. apríl 2017 til kærunefndar útlendingamála. Greinargerð kæranda barst kærunefnd 28. apríl 2017.

III. Ákvörðun Útlendingastofnunar

Niðurstaða ákvörðunar Útlendingastofnunar var sú að umsókn kæranda og barna hennar um alþjóðlega vernd yrði ekki tekin til efnismeðferðar hér á landi og þau skyldu endursend til Þýskalands. Lagt var til grundvallar að Þýskaland virði ákvæði mannréttindasáttmála Evrópu og flóttamannasamnings Sameinuðu þjóðanna, þar með talið bann við endursendingu til ríkis þar sem líf og frelsi kæranda kynni að vera í hættu (non-refoulement). Því fæli flutningur kæranda og barna hennar til Þýskalands ekki í sér brot gegn 42. gr. laga um útlendinga. Þá var talið að kærandi hefði ekki slík tengsl við Ísland að ástæða væri til að beita ákvæði 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga. Þá var það mat stofnunarinnar að sérstakar aðstæður í skilningi 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga væru ekki til staðar í málinu. Útlendingastofnun mat aðstæður kæranda slíkar að hún hafi verið í viðkvæmri stöðu við komuna til landsins, skv. 6. tölul. 3. gr. laga um útlendinga [...]. [...]Þá væri af viðtali við kæranda ekki unnt að sjá að hún eða börn hennar væru í sérstaklega viðkvæmri stöðu sem áhrif gæti hafi á niðurstöðu í máli þeirra. Aðstæður kæranda féllu ekki undir 16. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar og væru ekki slíkar að ástæða væri til að beita 1. mgr. 17. gr. reglugerðarinnar í málinu. Kærandi skyldi yfirgefa Ísland og bæri að senda hana og börn hennar til Þýskalands, sbr. c-lið 1. mgr. 36. gr. laga um útlendinga. Við fyrirhugaða endursendingu yrði við það miðað að kærandi yrði líkamlega og andlega fær um að ferðast.

Að gættum barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna, barnaverndarlaga og laga um útlendinga væri það niðurstaða Útlendingastofnunar að hagsmunum barna kæranda væri ekki stefnt í hættu með því að þau fylgi móður sinni til Þýskalands.

IV. Málsástæður og rök kæranda

Í greinargerð kæranda kemur fram að hún hafi í viðtali hjá Útlendingastofnun gert athugasemdir við að verða send aftur til Þýskalands þar sem hún vilji ekki snúa aftur til heimaríkis. Í Þýskalandi hafi henni verið tjáð að hún fengi ekki alþjóðlega vernd í ríkinu þar sem hún kæmi ekki frá landi þar sem stríðsátök geisuðu. Kærandi kvaðst hafa búið í víggirtum búðum í Þýskalandi í eins konar hermannaskála. Aðstæður þar hafi verið slæmar, það hafi verið skítugt og fólk sífellt að koma og fara. Inni í herbergi fjölskyldunnar hafi ekki verið salernisaðstaða heldur hafi þau þurft að styðjast við sameiginlega salernisaðstöðu sem hafi verið lítið annað en hola í gólfi. Þá hafi þau deilt mataraðstöðu með öðrum. Kærandi kvaðst hafa fengið framfærslu frá yfirvöldum sem hafi verið frekar knöpp og m.a. hafi hún og fjölskylda hennar þurft að greiða fyrir lögfræðiaðstoð úr eigin vasa.

Kærandi vísar til þess í greinargerð að 1. mgr. 36. gr. laga um útlendinga kveði aðeins á um heimild til handa stjórnvöldum til að synja kæranda um efnismeðferð umsóknar sinnar um alþjóðlega vernd en ekki skyldu. Meginregla laga um útlendinga sé að taka skuli allar umsóknir um alþjóðlega vernd til efnismeðferðar nema að undantekningarreglur laganna eigi við og rétt þyki að beita þeim en í samræmi við almennar lögskýringarreglur skuli túlka undantekningarreglur í lögum þröngt.

Kærandi byggir á því í greinargerð að ótækt sé að beita c-lið 1. mgr. 36. gr. laga um útlendinga og að taka eigi mál hennar til efnismeðferðar vegna sérstakra ástæðna, sbr. 2. mgr. 36. gr. sömu laga. Vísar kærandi til athugasemda með fumvarpi því er varð að lögum um útlendinga og athugasemda með frumvarpi því er varð að lögum nr. 115/2010 sem breyttu þágildandi lögum um útlendinga. Með hinum nýju lögum sé leiddur í ljós vilji löggjafans til að víkka út gildissvið ákvæðisins miðað við beitingu stjórnvalda á sambærilegu ákvæði í þágildandi lögum um útlendinga.

Þá kemur fram í greinargerð að álag á hæliskerfi Þýskalands sé mikið en Þýskaland sé það Evrópuland sem taki við hvað mestum fjölda umsækjenda um alþjóðlega vernd. Vegna mikils fjölda þeirra sem sæki um vernd í Þýskalandi séu margar móttökumiðstöðvar afar fjölmennar og jafnvel yfirfullar. Ekki fáist fjármunir til þess að veita umsækjendum viðeigandi og mannúðlega þjónustu auk þess sem engar samræmdar reglur séu um aðbúnað fólks í slíkum miðstöðvum. Iðulega sé aðbúnaður ekki fullnægjandi, t.d. varðandi hreinlæti. Jafnframt njóti umsækjendur takmarkaðrar lögfræðiaðstoðar við meðferð máls þeirra í Þýskalandi. Þeir hafi ekki sjálfkrafa aðgang að lögfræðiaðstoð heldur sinni góðgerðarfélög og frjáls félagasamtök slíkri þjónustu en það sé þó bundið við ákveðin svæði í Þýskalandi og standi ekki alltaf til boða. Reyndin sé því sú að viðtöl við umsækjendur eigi sér oft stað áður en umsækjendur hafi haft tækifæri til að hafa samband við lögfræðing nema þeir geti greitt fyrir þjónustuna. Fari umsækjendur með málið fyrir dómstóla geti þeir sótt um gjafsókn. Mat á því hvort fallist verði á slíka beiðni velti á því hversu líklegt dómstólnum þyki að fallist verði á umsóknina en sami dómstóll taki ákvörðun um gjafsókn og dæmi í hælismálinu.Þá er vísað til alþjóðlegrar skýrslu þar sem finna megi gagnrýni 12 frjálsra félagasamtaka á gæði þýska hæliskerfisins, framkvæmd hælisviðtala og margar ákvarðanir þýskra stjórnvalda í málaflokknum.

Í greinargerð kemur fram að þýsk stjórnvöld hafi gripið til ýmissa takmarkana á réttindum flóttamanna á síðasta ári. Réttur til fjölskyldusameiningar hafi verið felldur niður hjá þeim sem veitt sé viðbótarvernd á tímabilinu 17. mars 2016 til mars 2018, frelsi til að flytja sig um set í Þýskalandi sé takmarkað og þá hafi rétturinn til ótímabundins dvalarleyfis verið þrengdur verulega. Einnig ríki mismunun gagnvart flóttafólki í Þýskalandi þegar það sæki um vinnu eða reyni að koma sér þaki yfir höfuðið. Enn fremur séu andúð, hótanir og ofbeldi gagnvart umsækjendum um alþjóðlega vernd og flóttamönnum vandamál um allt Þýskaland. Árásir á búsetuúrræði umsækjenda hafi stóraukist og hægri öfgahópar fengið byr undir báða vængi. Ný rannsókn frá Háskólanum í Leipzig sýni að útlendingahatur hafi aukist samhliða auknum fjölda flóttafólks og umsækjenda um alþjóðlega vernd. Þá fari stuðningur við þjóðernisflokkana AfD og PEGIDA sívaxandi.

Enn fremur er á það bent í greinargerð kæranda að kerfisbundinn galli á aðbúnaði og meðferð umsækjenda um alþjóðlega vernd í aðildarríki sé ekki forsenda þess að umsókn sé tekin til meðferðar í öðru aðildarríki en því sem ber ábyrgð skv. Dyflinnarreglugerðinni. Það fái m.a. stoð í ákvarðandi túlkun dómstóls Evrópusambandsins frá 16. febrúar 2017 og greinargerð innanríkisráðuneytisins um endursendingar umsækjenda um alþjóðlega vernd til Ítalíu frá desember 2015. Ekki sé nauðsynlegt að sýna fram á kerfislæga annmarka á málsmeðferð eða móttöku umsækjenda í viðtökulandinu heldur skuli miða við það hvort veruleg ástæða sé til að ætla að hlutaðeigandi einstaklingur standi frammi fyrir raunverulegri hættu á að verða fyrir meðferð í viðtökuríkinu sem samrýmist ekki 3. gr. mannréttindasáttmálans.

Í greinargerð er fjallað um aðstæður í [...] með áherslu á mannréttindi [...] þar sem kærandi telji að hún og fjölskylda hennar verði send aftur til [...] verði þeim snúið aftur til Þýskalands. Þá kemur fram að í ljósi sérstæðra og alvarlegra málavaxta í málinu sé ljóst að kærandi og synir hennar standi frammi fyrir raunverulegri hættu á að sæta ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð sem brjóti í bága við 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu verði þau send til Þýskalands. Þessi sérstaða felist aðallega í því gríðarlega álagi sem sé á þýska hæliskerfið og að hlutfallslega fáum [...] umsækjendum um alþjóðlega vernd sem veitt sé vernd í Þýskalandi. Þá er viðkvæm staða kæranda vegna ungs aldurs sona hennar og [...] áréttuð. Kærandi vísar til þess að íslenskum stjórnvöldum sé skylt að hafa ávallt þar sem barni sé fyrir bestu í forgrunni þegar teknar séu ákvarðanir um málefni þess, sbr. 2. mgr. 1. gr. barnalaga nr. 76/2003 og 1. mgr. 3. gr. barnasáttmálans. Börnum kæranda sé augljóslega fyrir bestu að mál þeirra verði tekið til efnismeðferðar hérlendis og veitt alþjóðleg vernd. Hér á landi geti þau komist í skóla og hafið þá áhyggjulausu æsku sem þeir eigi rétt á. Að mati kæranda sé það nærri óumdeilt að sérstakar ástæður mæli með því að umsókn kæranda verði tekin til efnismeðferðar hérlendis og beri stjórnvöldum í slíkum tilvikum, með vísan til 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga, skylda til þess að gera slíkt.

Að lokum er á því byggt í greinargerð kæranda að Útlendingastofnun hafi með ákvörðun sinni brotið gegn rannsóknarreglu stjórnsýsluréttarins, sem sé lögfest í 10. gr. stjórnsýslulaga, þar sem hin kærða ákvörðun hafi verið tekin á grundvelli ófullnægjandi upplýsinga. Eina heimildin sem Útlendingastofnun vísi til sé úrelt og nýrri útgáfur nú fáanlegar. Kærandi hafi vísað til fjölmargra heimilda sem hreki í mikilvægum atriðum rökstuðning Útlendingastofnunar og sýni að nákvæmari rannsóknar sé þörf. Skortur á heimildum geti ekki talist nægur grundvöllur fyrir jafn íþyngjandi ákvörðun eins og raun beri vitni í máli kæranda. Samkvæmt fyrirliggjandi gögnum muni þýsk yfirvöld senda kæranda og börn hennar til [...] verði þeim snúið til Þýskalands. Í málsmeðferð Útlendingastofnunar og í viðtölum við kæranda hafi ekkert komið fram sem bendi til þess að stofnunin hafi reynt að rannsaka og kynna sér þær aðstæður er bíði kæranda í heimaríki sínu. Telji kærandi svo gróflega brotið gegn framangreindri rannsóknarreglu að ekki komi annað til greina en að ógilda ákvörðun Útlendingastofnunar og að taka skuli mál kæranda til meðferðar að nýju hjá Útlendingastofnun.

V. Niðurstaða kærunefndar útlendingamála

Fyrir liggur í máli þessu að þýsk stjórnvöld hafa samþykkt viðtöku á kæranda og börnum hennar á grundvelli b-liðar 1. mgr. 18. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar, en Ísland skuldbatt sig til að fylgja reglugerðinni með samningi Íslands, Noregs og Evrópusambandsins frá 19. janúar 2001, um viðmiðanir og fyrirkomulag við að ákvarða hvaða ríki skuli fara með beiðni um alþjóðlega vernd sem lögð er fram í aðildarríki eða á Íslandi eða í Noregi. Í III. kafla Dyflinnarreglugerðarinnar koma fram viðmið, í ákveðinni forgangsröð, um hvaða ríki skuli bera ábyrgð á umsókn um alþjóðlega vernd. Samþykki Þýskalands er byggt á því að kærandi sé með umsókn um alþjóðlega vernd til meðferðar þar í landi.

Í c-lið 1. mgr. 36. gr. laga um útlendinga kemur fram að umsókn um alþjóðlega vernd skv. 37. gr. skuli tekin til efnismeðferðar nema heimilt sé að krefja annað ríki sem tekur þátt í samstarfi á grundvelli Dyflinnarreglugerðarinnar um að taka við umsækjanda. Í 2. mgr. 36. gr. kemur fram að ef svo standi á sem greini í 1. mgr. skuli þó taka umsókn um alþjóðlega vernd til efnismeðferðar ef útlendingurinn hefur slík sérstök tengsl við landið að nærtækast sé að hann fái hér vernd eða ef sérstakar ástæður mæli annars með því. Ef meira en 12 mánuðir hafa liðið frá því að umsókn um alþjóðlega vernd barst fyrst íslenskum stjórnvöldum og tafir á afgreiðslu hennar eru ekki á ábyrgð umsækjanda sjálfs skal taka hana til efnismeðferðar.

Þá er í 3. mgr. 36. gr. laga um útlendinga tekið fram að ef beiting 1. mgr. myndi leiða til þess að brotið væri gegn 42. gr., t.d. vegna aðstæðna í því landi sem senda á umsækjanda til, skuli taka umsókn til efnismeðferðar. Í 1. mgr. 42. gr. laga um útlendinga er kveðið á um að ekki sé heimilt að senda útlending eða ríkisfangslausan útlending til svæðis þar sem hann hefur ástæðu til að óttast ofsóknir, sbr. 37. og 38. gr., eða vegna svipaðra aðstæðna og greinir í flóttamannahugtakinu er í yfirvofandi hættu á að láta lífið eða verða fyrir ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð. Þá segir í 2. mgr. ákvæðisins að 1. mgr. eigi einnig við um sendingu útlendings til svæðis þar sem ekki er tryggt að hann verði ekki sendur áfram til slíks svæðis sem greinir í 1. mgr.

Staða barna á flótta ræðst af viðeigandi reglum í þjóðarétti og landsrétti. Í 22. gr. samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins, sbr. lög nr. 19/2013, segir í fyrsta lagi að aðildarríki skuli gera viðeigandi ráðstafanir til að tryggja að barn sem leiti eftir réttarstöðu sem flóttamaður, eða sem talið sé flóttamaður samkvæmt viðeigandi reglum eða starfsháttum þjóðaréttar eða landslaga fái, hvort sem það sé í fylgd foreldra eða annarra eða ekki, viðeigandi vernd og mannúðlega aðstoð við að nýta sér þau réttindi sem við eigi og kveðið sé á um í samningnum.

Í 2. mgr. 10. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016 segir að ákvarðanir sem varði barn skuli teknar með það sem því sé fyrir bestu að leiðarljósi, því tryggður réttur til að tjá skoðanir sínar í málum sem það varði og að tekið sé tillit til skoðana barnsins í samræmi við aldur þess og þroska. Í 3. mgr. 25. gr. laga um útlendinga kemur fram að við ákvörðun sem sé háð mati stjórnvalds skuli huga að öryggi barns, velferð þess og félagslegum þroska og möguleika þess til að sameinast fjölskyldu sinni.

Almennt er viðurkennt að eðlilegur þroski barns sé best tryggður með því að vernda fjölskylduna. Sé ólögráða barn í fylgd annars eða beggja foreldra sinna eða annars úr fjölskyldunni sem hefur það á framfæri sínu og sá fer fram á réttarstöðu flóttamanns, ber að ákvarða réttarstöðu barnsins í samræmi við meginregluna um einingu fjölskyldunnar. Ljóst er að þau börn sem hér um ræðir eru í fylgd foreldra sinna og haldast úrskurðir fjölskyldunnar því í hendur.

Við mat á því hvort senda eigi umsækjanda um alþjóðlega vernd til ríkis, sem hefur samþykkt að taka við honum á grundvelli Dyflinnarreglugerðarinnar, ber stjórnvöldum jafnframt að leggja sjálfstætt mat á hvort aðstæður þar brjóti gegn 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Þá ber stjórnvöldum að leggja mat á hvort málsmeðferð vegna umsókna um alþjóðlega vernd tryggi umsækjendum raunhæfa leið til að ná fram rétti sínum, sbr. 13. gr. sáttmálans. Í samræmi við framkvæmd Mannréttindadómstóls Evrópu skal mat á meðferð umsókna um alþjóðlega vernd og móttöku og aðbúnaði umsækjenda taka mið af einstaklingsbundnum aðstæðum í hverju máli.

Kærunefnd útlendingamála hefur lagt mat á aðstæður og málsmeðferð í Þýskalandi, m.a. með hliðsjón af eftirfarandi skýrslum og gögnum:

· Asylum Information Database, Country Report: Germany (European Council on Refugees and Exiles, mars 2017),

· Report by Nils Muižnieks Commissioner for Human Rights of the Council Of Europe Following his Visit to Germany on 24th April and from 4 to 8 May 2015 (Council of Europe: Commissioner for Human Rights, 1. október 2015),

· Germany 2016 Human Rights Report (United States Department of State, 3. mars 2017),

· Amnesty International Report 2016/17 - Germany (Amnesty International, 22. febrúar 2017),

· Freedom in the world 2016 – Germany (Freedom House, 11. mars 2016),

· Upplýsingar af heimasíðu þýsku útlendingastofnunarinnar (www.bamf.de).

Í ofangreindum gögnum kemur fram að umsækjendur um alþjóðlega vernd í Þýskalandi eiga rétt á viðtali áður en ákvörðun er tekin í máli þeirra hjá þýsku útlendingastofnuninni (þ. Bundesamt für Migration und Flüchtlinge). Umsækjendur sem fengið hafa synjun á umsókn sinni hjá þýsku útlendingastofnuninni (þ. Bundesamt für Migration und Flüchtlinge) geta kært niðurstöðuna til sérstaks stjórnsýsludómstóls. Fái umsækjendur synjun á umsókn sinni hjá útlendingastofnun eða stjórnsýsludómstól eiga þeir möguleika á því að leggja fram viðbótarumsókn um alþjóðlega vernd hjá útlendingastofnun. Ef nýjar upplýsingar eða gögn liggja fyrir í máli umsækjanda, aðstæður hafa breyst í máli hennar eða verulegir annmarkar voru á fyrri málsmeðferð, geta skilyrði viðbótarumsóknar verið uppfyllt. Umsækjendur geta borið mál sitt undir þýska dómstóla sé viðbótarumsókn þeirra synjað. Jafnframt eiga umsækjendur þess kost að leggja fram beiðni fyrir Mannréttindadómstól Evrópu um bráðabirgðaráðstöfun skv. 39. gr. málsmeðferðarreglna dómstólsins, telji þeir endanlega niðurstöðu um synjun á alþjóðlegri vernd hafa í för með sér hættu á ofsóknum eða meðferð sem brýtur í bága við ákvæði mannréttindasáttmálans.

[...] er á lista þýskra stjórnvalda yfir örugg ríki (e. safe country of origin). Mál umsækjenda um alþjóðlega vernd sem eru ríkisborgarar öruggra ríkja kunna að sæta flýtimeðferð í Þýskalandi. Í flýtimeðferð felst að málsmeðferðin má einungis taka sjö daga og umsækjendur dvelja í sérstökum móttökumiðstöðvum. Hafi umsækjandi ekki fengið niðurstöðu í mál sitt innan sjö daga hlýtur málið hefðbundna málsmeðferð. Reglur varðandi einstaklingsviðtöl, kærurétt og lögfræðiaðstoð eru áþekkar þeim sem gilda í hefðbundinni málsmeðferð.

Kærunefnd telur ljóst af þeim gögnum sem nefndin hefur kynnt sér að þýsk stjórnvöld uppfylli skyldur sínar varðandi lögfræðiaðstoð við umsækjendur um alþjóðlega vernd skv. tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins nr. 32/2013 um málsmeðferð við veitingu og afturköllun alþjóðlegrar verndar, sbr. 19. og 20. gr. hennar. Þá benda gögnin til þess að úr málum umsækjenda um alþjóðlega vernd sé leyst á einstaklingsgrundvelli.

Samkvæmt gögnum málsins eiga kærandi og eiginmaður hennar tvö ung börn [...]. Þýskaland er aðildarríki Evrópusambandsins og hefur innleitt tilskipanir sambandsins vegna meðferðar og móttöku umsækjenda um alþjóðlega vernd. Af framangreindum gögnum sem kærunefnd hefur kynnt sér um aðstæður og aðbúnað umsækjenda um alþjóðlega vernd í Þýskalandi má ráða að umsækjendur um alþjóðlega vernd eiga rétt á húsnæði og mataraðstoð. Jafnframt er umsækjendum um alþjóðlega vernd þar í landi tryggður aðgangur að nauðsynlegri heilbrigðisþjónustu í þýskum lögum. Lögin kveða enn fremur sérstaklega á um rétt ófrískra kvenna og kvenna sem nýlega hafa eignast barn til heilbrigðisþjónustu, en þær eiga rétt á stuðningi og aðstoð lækna og hjúkrunarfræðinga, þ.á m. aðstoð ljósmóður. Enn fremur skuli veita ungabörnum bólusetningar og nauðsynlegar fyrirbyggjandi læknisskoðanir. Í ljósi þeirra upplýsinga sem liggja fyrir um aðstæður í Þýskalandi telur kærunefnd ekki forsendur til annars en að leggja til grundvallar við úrlausn málsins að kærandi og fjölskylda hennar fái nauðsynlega aðstoð í Þýskalandi.

Athugun kærunefndar á aðstæðum umsækjenda um alþjóðlega vernd í Þýskalandi hefur ekki leitt í ljós gögn sem gefa tilefni til að líta svo á að aðstæður eða móttökuskilyrði þeirra þar í landi séu þess eðlis að hætta sé á að endursending umsækjenda um alþjóðlega vernd til Þýskalands brjóti í bága við 1. eða 2. mgr. 42. gr. laga um útlendinga eða 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Þá benda öll gögn til þess að umsækjendum um alþjóðlega vernd séu tryggð úrræði til að leita réttar síns í Þýskalandi bæði fyrir landsrétti og fyrir Mannréttindadómstól Evrópu, sbr. 13. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Enn fremur er haft til hliðsjónar að Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna hefur ekki lagst gegn endursendingu umsækjenda um alþjóðlega vernd til Þýskalands á grundvelli Dyflinnarreglugerðarinnar.

Kærandi, sem er ung kona, er stödd hér á landi með eiginmanni sínum og tveimur ungum börnum þeirra. Skilgreiningu á einstaklingi í sérstaklega viðkvæmri stöðu er að finna í 6. tölul. 3. gr. laga um útlendinga en þar kemur fram að átt sé við einstaklinga sem vegna tiltekinna persónulegra eiginleika eða aðstæðna hafa sérþarfir sem taka þarf tillit til við meðferð máls eða geta ekki að fullu eða með engu móti nýtt sér rétt eða uppfyllt skyldur sem kveðið er á um í lögunum án aðstoðar eða sérstaks tillits, t.d. þungaðar konur. Í ljósi þess að [...] heilsufar hennar og barna hennar er gott telur kærunefnd að kærandi og börn hennar séu ekki í sérstaklega viðkvæmri stöðu að því marki að það hafi áhrif á niðurstöðu málsins, sbr. 6. tölul. 3. gr. laga um útlendinga. Tekið hefur verið tillit til þess við meðferð málsins að ung börn kæranda eru með henni í för.

Að teknu tilliti til einstaklingsbundinna aðstæðna kæranda og með vísan til gagna málsins er það mat kærunefndar að ekki séu fyrir hendi sérstakar ástæður sem mæli með því að mál hennar og barna hennar verði tekið til efnismeðferðar hér á landi, sbr. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga.

Kærandi kvaðst í viðtali hjá Útlendingastofnun þann 23. janúar 2017 ekki hafa sérstök tengsl við Ísland. Þar að auki er ekkert í gögnum málsins sem bendir til þess að kærandi hafi slík tengsl við landið að beita beri ákvæði 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga.

Þá telur kærunefnd ljóst að síðari málsliður 2. mgr. 36. gr. eigi ekki við í máli kæranda þar sem ekki eru liðnir 12 mánuðir frá því að kærandi sótti um alþjóðlega vernd hér á landi, en hún lagði fram umsókn sína þann 1. janúar 2017 hjá lögreglustjóranum á Suðurnesjum.

Vegna athugasemdar kæranda um að niðurstöður Útlendingastofnunar hafi ekki verið studdar nægum gögnum og að stofnunin vísi aðeins til einnar heimildar sem sé orðin úrelt tekur kærunefnd fram að rannsóknarreglan í 10. gr. stjórnsýslulaga mælir fyrir um að stjórnvald afli þeirra gagna sem eru nauðsynleg svo mál sé nægjanlega upplýst. Reglan gerir kröfu um rannsókn sem er fullnægjandi grundvöllur ákvörðunar stjórnvalds en gerir hvorki kröfu um að aflað sé allra upplýsinga sem varpað gætu ljósi á málið né að stjórnvald afli ófáanlegra gagna. Kærunefnd bendir á að Útlendingastofnun vísaði til þriggja heimilda í ákvörðun sinni en ekki einnar líkt og haldið er fram af hálfu kæranda. Kærunefnd útlendingamála hefur skoðað gögn varðandi aðstæður í Þýskalandi og komist að sömu niðurstöðu og Útlendingastofnun varðandi aðbúnað og málsmeðferð umsækjenda um alþjóðlega vernd þar í landi. Er það afstaða kærunefndar að ekkert bendi til þess að slíkur ágalli hafi verið á rannsókn Útlendingastofnunar að fella beri ákvörðun Útlendingastofnunar úr gildi.

Í máli þessu hafa þýsk stjórnvöld fallist á að taka við kæranda og börnum hennar og umsóknum þeirra um alþjóðlega vernd á grundvelli ákvæða Dyflinnarreglugerðarinnar. Í ljósi alls ofangreinds er það niðurstaða kærunefndar að rétt sé að synja því að taka til efnismeðferðar umsókn kæranda og barna hennar um alþjóðlega vernd hér á landi og senda þau til Þýskalands með vísan til c-liðar 1. mgr. 36. gr. laga um útlendinga.

Hefur mál kæranda og barna hennar verið skoðað í samræmi við meginregluna um einingu fjölskyldunnar. Eins og að framan greinir telur kærunefnd það ekki andstætt réttindum barna kæranda að umsóknir kæranda og barna hennar verði ekki teknar til efnismeðferðar hér á landi og að fjölskyldan verði send til Þýskalands.

Ákvörðun Útlendingastofnunar er því staðfest.

Athygli kæranda er vakin á því að skv. 6. mgr. 104. gr. laga um útlendinga frestar málshöfðun fyrir dómstólum til ógildingar á endanlegri ákvörðun um að útlendingur skuli yfirgefa landið ekki framkvæmd hennar. Að kröfu útlendings getur kærunefnd útlendingamála þó ákveðið að fresta réttaráhrifum endanlegrar ákvörðunar sé talin ástæða til þess. Krafa þess efnis skal gerð ekki síðar en sjö dögum frá birtingu endanlegrar ákvörðunar. Skal frestun bundin því skilyrði að útlendingur beri málið undir dómstóla innan fimm daga frá birtingu ákvörðunar um frestun réttaráhrifa úrskurðar og óski eftir að það hljóti flýtimeðferð. Nú er beiðni um flýtimeðferð synjað og skal þá mál höfðað innan sjö daga frá þeirri synjun. Þó getur kærunefnd útlendingamála tekið ákvörðun um að fresta framkvæmd ef sýnt er fram á að verulega breyttar aðstæður hafi skapast frá því að endanleg ákvörðun var tekin.

Úrskurðarorð

Ákvörðun Útlendingastofnunar er staðfest.

The decision of the Directorate of Immigration is affirmed.

Hjörtur Bragi Sverrisson

Erna Kristín Blöndal Þorbjörg Inga Jónsdóttir