úrskurður nr. 157/2015

KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA

Þann 9. nóvember 2015 er kveðinn upp svohljóðandi

úrskurður nr. 157/2015

í stjórnsýslumáli nr. KNU15030002

Kæra […]

á ákvörðun

Útlendingastofnunar

I. Kröfur, kærufrestir og kæruheimild

Með stjórnsýslukæru, dags. 26. febrúar 2015, kærði […], fd. […], ríkisborgari […] (hér eftir nefndur kærandi) ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 23. febrúar 2015, um að synja honum um hæli á Íslandi ásamt því að synja honum um dvalarleyfi á grundvelli 12. gr. f laga nr. 96/2002, um útlendinga.

Kærandi krefst þess aðallega að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að honum verði veitt hæli sem flóttamaður hér á landi skv. 1. mgr. 44. gr. laga um útlendinga, sbr. A-lið 1. gr. alþjóðasamnings um stöðu flóttamanna. Til vara er þess krafist að kæranda verði veitt viðbótarvernd, sbr. 2. mgr. 44. gr. laga um útlendinga. Til þrautavara er þess krafist að kæranda verði veitt dvalarleyfi á Íslandi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, sbr. 12. gr. f laga um útlendinga.

Fyrrgreind ákvörðun er kærð á grundvelli 1. mgr. 30. gr. laga um útlendinga og barst kæran fyrir lok kærufrests, sbr. 3. mgr. 30. gr. sömu laga.

II. Málsatvik og málsmeðferð

Kærandi kom til landsins 27. nóvember 2014 og sótti um hæli hjá lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu sama dag. Kærandi var boðaður í viðtal hjá Útlendingastofnun þann 26. janúar 2015 ásamt löglærðum talsmanni sínum. Með ákvörðun, dags. 23. febrúar 2015, synjaði Útlendingastofnun kæranda um hæli jafnframt því sem honum var synjað um dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða. Kærandi kærði ákvörðunina við birtingu hennar þann 26. febrúar 2015. Kæra barst kærunefnd útlendingamála þann 2. mars 2015. Löglærðum talsmanni var gefinn frestur til skila á greinargerð sama dag og barst greinargerð ásamt fylgiskjölum þann 9. apríl 2015.

Þann 6. október 2015 kom kærandi fyrir kærunefnd útlendingamála og gerði grein fyrir máli sínu, sbr. 5. mgr. 3. gr. b laga um útlendinga. Talsmaður kæranda og túlkur voru einnig viðstaddir.

Kæra þessi hefur hlotið hefðbundna málsmeðferð, gagnaöflun er lokið og er málið hér með tekið til úrskurðar.

III. Ákvörðun Útlendingastofnunar

Hjá Útlendingastofnun byggði kærandi á því að hann hafi verið þátttakandi í stjórnmálahreyfingu […] og að hann hafi tekið þátt í mótmælum á vegum hreyfingarinnar. Honum hafi þess vegna verið hótað og hann óttist um líf sitt. Einnig byggði kærandi á því að hann óttist afleiðingar þess að hafa komið sér undan herskyldu.

Í ákvörðun Útlendingastofnunar kemur fram að ófriður sé á ákveðnum svæðum í [..] landsins og hann sé takmarkaður við það svæði. Var það mat stofnunarinnar að frásögn kæranda væri í grófum dráttum trúverðug að því er varðar ástand á átakasvæðum […]. Var það mat stofnunarinnar að kæranda hefði ekki tekist að færa sannfærandi rök fyrir því að hann hafi orðið fyrir ofsóknum er tengdust aðild hans að stjórnmálaflokki eða þátttöku í mótmælum í þágu flokksins. Ennfremur kom fram í ákvörðun Útlendingastofnunar að öllu jöfnu væri ekki litið á refsingar vegna liðhlaups sem ofsóknir í skilningi 1. og 2. mgr. 44. gr. laga um útlendinga og ekki væri um að ræða ástæðuríkan ótta í skilningi flóttamannasamningsins ef ótti er við slíka refsingu. Kærandi hafi ekki borið fyrir sig að hafa skorast undan herskyldu af þeim ástæðum sem veiti rétt til alþjóðlegrar verndar heldur kvað hann ástæðuna vera óviðunandi aðbúnað í […] hernum. Var það mat Útlendingastofnunar að aðstæður kæranda væru hvorki með þeim hætti sem greinir í 1. mgr. 44. gr. né 2. mgr. 44. gr. laga um útlendinga og þær falli ekki undir 1. mgr. 45. gr. sömu laga.

Um kröfu kæranda um dvalarleyfi á grundvelli 12. gr. f greinir í ákvörðun Útlendingastofnunar að ekki verði talið að aðstæður kæranda í heimalandi hans séu slíkar að þær réttlæti veitingu dvalarleyfis á grundvelli ákvæðisins, hvorki með vísan til mannúðarsjónarmiða né sérstakra tengsla hans við Ísland.

Að lokum var kæranda vísað frá landinu á grundvelli c-liðar 1. mgr. 18. gr. laga um útlendinga. Útlendingastofnun ákvað að kæra frestaði réttaráhrifum með vísan til c-liðar 1. mgr. 32. gr. laga útlendinga.

IV. Málsástæður og rök kæranda

Í greinargerð kæranda kemur fram að hann sé fæddur í […] og hafi rekið lítið hótel á […] áður en svæðið var […]. Kærandi kveðst hafa verið virkur meðlimur í flokki […] og hafa tekið þátt í mótmælagöngum, fundum og flokkstarfi. Í kjölfar þess að […] á sitt vald hófust ofsóknir á hendur kæranda sem birtust m.a. í hótunum í gegnum síma og barsmíðum ásamt því að sprengju var kastað á bifreið hans í mars 2014. Vegna þessa taldi kærandi sér ekki vært lengur […] þar sem hann kveðst ekki hafa getað leitað til lögreglu þar sem að hún var þá komin undir […]. Kærandi flúði þá til […] þar sem hann sótti um hæli. Umsókn hans var synjað af […] stjórnvöldum og var kærandi sendur aftur til […]. Í heimalandi sínu kveðst kærandi ekki hafa fengið neina aðstoð frá stjórnvöldum þrátt fyrir að hann hafi misst bæði heimili sitt og rekstur vegna stríðsátakanna. Heldur hafi verið þrýst á kæranda að ganga í herinn og hann síðan sendur til að berjast við […]. Kærandi neitaði að halda áfram að berjast við þann aðbúnað sem […]herinn hafði og kveðst hafa neitað að fylgja fyrirmælum yfirmanna sinna og flúið til Íslands. Kærandi kveðst ekki geta hugsað sér að taka þátt í stríðinu lengur þar sem hann hafi þegar séð nóg af blóði og átökum um ævina.

Í greinargerð er mótmælt þeirri niðurstöðu Útlendingastofnunar að kærandi teljist ekki hafa orðið fyrir ofsóknum vegna aðildar hans að stjórnmálaflokki. Vísað er í flóttamannasamning Sameinuðu þjóðanna og Handbók um réttarstöðu flóttamanna því til stuðnings. Er m.a. byggt á því að skv. 33. gr. flóttamannasamningsins teljist það ávallt ofsóknir sé lífi eða frelsi ógnað vegna kynþáttar, trúarbragða, stjórnmálaskoðana eða fyrir að tilheyra ákveðnum félagsmálaflokkum.

Ennfremur kemur fram í greinargerð að sú niðurstaða Útlendingastofnunar, að ekkert sé við það að athuga að kærandi verði látinn sæta fangelsisvist í heimalandi vegna liðhlaups þar sem ástandið í fangelsum þar í landi sé ekki svo slæmt, stangist á við mannréttindasamninga sem Ísland sé aðili að. Ekki sé hægt að líta á fangelsisvist sem viðunandi afleiðingu réttmætrar háttsemi einstaklings á þeim grundvelli einum að ástand í fangelsum sé ekki svo slæmt. Var vísað til dóms Mannréttindadómstóls Evrópu, Bayatyan gegn Armeníu, þessu til stuðnings. Ennfremur er fjallað ítarlega um réttinn til að skorast undan herskyldu sem hafi þróast í takt við önnur mannréttindi á síðari árum og bæði beint og óbeint verið orðaður í alþjóðlegum mannréttindasamningum. Þá hafi mannréttindasstofnanir, s.s. mannréttindanefnd Sameinuðu þjóðanna og Flóttamannastofnun hvatt ríki til að skoða vel hvort að rétt sé að veita hæli á þessum grundvelli.

Varðandi flutning innanlands hefur komið fram að kærandi telji sig ekki geta snúið til baka til […] vegna ofsókna þeirra sem fara með stjórnartaumana þar og hann geti heldur ekki flutt á annan stað í […] þar sem hann á yfir höfði sér fangelsisrefsingu fyrir að óhlýðnast fyrirmælum yfirmanna í hernum og fyrir að hafa flúið herinn.

Í greinagerð kemur fram að vopnuð átök hafi verið í gangi í […] og fátt bendi til þess að þeim muni linna í bráð. Átökin hafi að mestu verið bundin við […] landsins en fregnir hermi að […] hermenn, vopn og önnur hergögn streymi yfir landamærin til […] með ófyrirsjáanlegum afleiðingum á öðrum svæðum landsins. Vísað er í skýrslu mannréttindaskrifstofu Sameinuðu þjóðanna þessu til stuðnings. Ítarlega er fjallað um stríðið og þróun þess og þá staðreynd að þrátt fyrir að samið hafi verið um vopnahlé séu enn átök í gangi og að mannfall sé nánast daglegt brauð. Þá kemur fram að mannréttindabrot séu framin bæði af uppreisnarsveitum sem og stjórnvöldum í […]. Með vísan til þessa ástands er gerð krafa um að kæranda verði veitt viðbótarvernd á grundvelli 2. mgr. 44. gr. laga um útlendinga.

Gerð er krafa um að kæranda verði veitt dvalarleyfi á grundvelli 12. gr. f þar sem að langvarandi stríðsátök í heimalandi kæranda geti talist vera mjög íþyngjandi félagslegar aðstæður og því tilefni til dvalarleyfis á grundvelli fyrrnefnds ákvæðis. Líta verði svo á að stríðsátökin sem nú hafi geisað í rúmt ár án þess að sjái fyrir endann á þeim teljist langvarandi og því uppfylli kærandi skilyrði 12. gr. f um rík mannúðarsjónarmið. Einnig er bent á það að kærandi sé á miðjum aldri og hafi þegar tekið þátt í tveimur stríðum og ekki sé hægt að ætlast til þess að hann velji um það að hætta lífi sínu í enn einu stríði eða þá að sitja í fangelsi í mörg ár.

V. Niðurstaða kærunefndar útlendingamála

Lagarammi

Í máli þessu gilda ákvæði laga nr. 96/2002 um útlendinga með síðari breytingum, reglugerð nr. 53/2003 um útlendinga með áorðnum breytingum, stjórnarskrá lýðveldisins Íslands nr. 33/1944 og mannréttindasáttmáli Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994. Jafnframt ber að líta til ákvæða alþjóðasamnings um stöðu flóttamanna frá 1951, ásamt viðauka við samninginn frá 1967, og annarra alþjóðlegra skuldbindinga Íslands á sviði mannréttinda eftir því sem tilefni er til.

Auðkenni

Í ákvörðun Útlendingastofnunar kemur fram að þegar kærandi sótti um hæli á Íslandi hafi hann framvísað […] vegabréfi. Telur kærunefndin því ljóst að kærandi sé […]ríkisborgari.

Landaupplýsingar

[...]

Kærunefndin hefur yfirfarið eftirfarandi gögn um aðstæður í […];

Í ofangreindum skýrslum kemur fram að miklar sviptingar hafa átt sér stað á síðustu árum er lúta að stjórn landsins. […] Upphaflega var um friðsöm mótmæli að ræða en síðar áttu sér stað árekstrar fylkinga óeirðalögreglu og mótmælenda sem leiddu til mannfalls. Núverandi stjórnvöld hafa ekki handtekið einstaklinga sem tóku þátt í fyrrnefndum mótmælum.

[…] Einkum endurspeglast áhrifin í fjölda þess fólks sem hefur þurft að flýja heimili sín vegna átakanna en síðustu tölur benda til þess að um 1,5 milljón manna séu vegalausir innan […] og hafi takmarkaðan aðgang að heilbrigðisþjónustu, húsnæði og atvinnu. Þrátt fyrir það ástand sem ríkt hefur í landinu og þær áskoranir sem því hafa fylgt hafa stjórnvöld í […] unnið að ákveðnum framförum í landinu. Einkum hefur verið hugað að endurskoðun á löggjöf landsins og baráttu gegn spillingu. Nýlegt samkomulag um vopnahlé sem tók gildi […] hefur leitt til þess að verulega hefur dregið úr átökum þrátt fyrir að enn sé spenna á svæðinu.

Almenn herskylda er í […] en einnig hefur forseti landsins sett á sérstaka herkvaðningu. Refsing fyrir að svara ekki kvaðningu getur verið frá sektum í allt að þriggja ára fangelsi. Einnig liggur refsing við því að strjúka úr hernum, þriggja ára fangelsi á friðartímum en á ófriðartímum getur refsingin verið fimm til tíu ára fangelsi. Möguleikar eru á annarskonar þjónustu en herþjónustu en slíkt er aðeins í boði fyrir aðila sem af trúarástæðum neita að beita vopnum.

Fangelsismál í landinu hafa verið í ólestri og hafa alþjóðlegir eftirlitsaðilar gert ítrekaðar athugasemdir við aðbúnað og meðferð fanga í landinu. Þó er staðan misjöfn eftir fangelsum. Síðustu ár hafa átt sér stað laga- og stefnubreytingar sem ætlað er að bæta úr. Einnig hafa […] stjórnvöld hafið samstarf við Evrópuráðið til þess að gera gagngerar endurbætur á fangelsiskerfi landsins og því hefur pyntinganefnd Evrópuráðsins (CPT) hætt sérstöku eftirliti sínu með ástandi fangelsismála í landinu.

a. Aðalkrafa kæranda

Kærandi krefst þess aðallega að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og breytt á þann veg að kærandi fái réttarstöðu flóttamanns skv. A-lið 1. gr. alþjóðasamnings um stöðu flóttamanna, sbr. 1. mgr. 44. gr. laga um útlendinga.

Til að teljast flóttamaður hér á landi þarf kærandi að sýna fram á að aðstæður hans séu slíkar að þær falli undir 1. eða 2. mgr. 44. gr. laga um útlendinga. Kærandi byggir kröfu sína á að hann þurfi vernd hér á landi á grundvelli þess að honum sé ekki vært í heimalandi vegna áreitis og ofsókna yfirvalda og almennings þar. Kærandi kveður að vegna sannfæringar sinnar vilji hann ekki taka þátt í stríðsátökum í heimalandi sínu og hann eigi yfir höfði sér refsingu vegna liðhlaups.

Í 1. mgr. 44. gr. laga nr. 96/2002 um útlendinga, sem byggir á A-lið 1. gr. flóttamannasamningsins, segir:

Flóttamaður samkvæmt lögum þessum telst vera útlendingur sem er utan heimalands síns af ástæðuríkum ótta við að vera ofsóttur vegna kynþáttar, trúarbragða, þjóðernis, aðildar að tilteknum þjóðfélagshópi eða vegna stjórnmálaskoðana og getur ekki, eða vill ekki, vegna slíks ótta færa sér í nyt vernd þess lands; eða sá sem er ríkisfangslaus og er utan þess lands þar sem hann áður hafði reglulegt aðsetur vegna slíkra atburða og getur ekki, eða vill ekki, vegna slíks ótta hverfa aftur þangað, sbr. A-lið 1. gr. alþjóðasamnings um stöðu flóttamanna frá 28. júlí 1951 og viðauka við samninginn frá 31. janúar 1967. Um skilyrði þess að teljast flóttamaður er frekar mælt í 44. gr. a.

Almennt ber að telja ótta umsækjanda ástæðuríkan ef hann getur á nægilega skýran hátt sýnt fram á að áframhaldandi dvöl í heimalandi sé honum óbærileg af ástæðum sem tilgreindar eru í ákvæðinu, eða yrði óbærileg af sömu ástæðum ef hann sneri aftur. Þessi sjónarmið þurfa jafnframt ekki endilega að byggjast á persónulegri reynslu umsækjanda, heldur geta ofsóknir sem vinir hans eða ættingjar eða aðrir sem tilheyra sama þjóðfélagshópi hafa orðið fyrir, gefið til kynna að ótti hans við að verða fyrr eða síðar fórnarlamb ofsókna sé ástæðuríkur.

Í 44. gr. a laga um útlendinga eru sett fram viðmið um það hvað felist í hugtakinu ofsóknir, á hvaða grundvelli slíkar ofsóknir geta byggt og hvaða aðilar geta verið valdir að þeim. Í 1. mgr. ákvæðisins segir:

Til þess að um sé að ræða ofsóknir skv. 1. mgr. 44. gr. verður að vera um að ræða athafnir sem í eðli sínu, eða vegna þess að þær eru endurteknar, fela í sér alvarleg brot á grundvallarmannréttindum, einkum ófrávíkjanlegum grundvallarmannréttindum á borð við réttinn til lífs og bann við pyndingum eða ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu, bann við þrældómi og þrælkun og bann við refsingum án laga. Sama á við um samansafn athafna, þ.m.t. ólögmæta mismunun, sem hafa eða geta haft sömu eða sambærileg áhrif á einstakling.

Í 3. mgr. 44. gr. a eru taldir upp þeir aðilar sem geta verið valdir að ofsóknum eða ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð. Þar segir að:

Þeir sem geta verið valdir að ofsóknum eða ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eru:

a. ríkið,

b. hópar eða samtök sem stjórna ríkinu eða verulegum hluta landsvæðis þess, og

c. aðrir aðilar, sem ekki fara með ríkisvald, ef sýnt er fram á að ríkið eða hópar eða samtök skv. b-lið þessarar málsgreinar, þar með talið alþjóðastofnanir, geti ekki eða vilji ekki veita vernd gegn ofsóknum eða meðferð sem fellur undir 2. mgr. 44. gr., m.a. með því að ákæra og refsa fyrir athafnir sem fela í sér ofsóknir.

Þótt fallist sé á að einstaklingur í þessari aðstöðu skuli njóta vafans upp að ákveðnu marki, verður kærandi a.m.k. að sýna fram á að líkur séu á að hans bíði ofsóknir í heimalandi. Samkvæmt meginreglum um túlkun flóttamannahugtaksins, sem fram koma í handbók Flóttamannastofnunar Sameinuðu þjóðanna, er m.a. miðað við það að viðkomandi þurfi almennt að sýna fram á að góðar ástæður liggi til grundvallar ótta við ofsóknir og að hugarástand flóttamannsins skipti ekki eitt máli heldur verði yfirlýsing hans einnig að fá stuðning í hlutlægum og staðreynanlegum aðstæðum (Handbók um réttarstöðu flóttamanna. Um málsmeðferð og skilyrði samkvæmt flóttamannasamningnum frá 1951 og bókun frá 1967 um réttarstöðu flóttamanna (Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna, Reykjavík 2008).

Kærandi kveðst ekki geta hugsað sér að taka þátt í stríðsátökum í heimalandi sínu og vegna þess að hann hafi óhlýðnast fyrirmælum yfirmanna sinna í hernum og gerst liðhlaupi eigi hann yfir höfði sér margra ára fangelsisrefsingu í heimalandi sínu. Ennfremur telur hann sig vera í lífshættu vegna stjórnmálaskoðana sinna í heimalandi. Ákveðið misræmi hefur verið í framburði kæranda hjá Útlendingastofnun og fyrir kærunefndinni. Misræmið lýtur einkum að tímalínu þeirra atburða sem kærandi kveður vera ástæðu þess að hann flúði heimaland sitt og þátttöku hans í tilteknum hernaðaraðgerðum.

Kærandi kvaðst fyrir kærunefndinni m.a. hafa [...]. Í gögnum í máli kæranda kemur hins vegar fram að hann […]. Kærandi kvaðst hafa gengið í herinn daginn eftir, eða þann […], þar sem hann hafi verið hvattur til þess af yfirvöldum þegar hann leitaði eftir aðstoð þeirra. Fyrrnefndur bardagi sem kærandi kvaðst hafa tekið þátt í hófst aftur á móti þann […] sama mánaðar. Umræddum bardaga sem kærandi lýsir í máli sínu var því lokið þegar hann snéri til baka frá […]. Þá hefur kærandi ekki lagt fram nein gögn sem styðja við frásögn hans af þeirri atburðarás sem hann hefur lýst eftir að hann sneri til baka til […], svo sem þátttöku hans í hernum. Af þessum sökum telur nefndin að frásögn kæranda af þátttöku hans í hernum eins og hann lýsir henni og þeim átökum sem hann lýsti ekki vera trúverðuga. Kærunefndin dregur hins vegar ekki í efa að kærandi óttist fangelsisvist hafi hann gerst sekur um liðhlaup eða muni neita að gegna herþjónustu.

Höfnun á þátttöku í stríðsátökum í heimalandi og hætta á refsingu af þeim sökum er ekki eitt og sér talið vera grundvöllur verndar skv. 1. mgr. 44. gr. laga um útlendinga eða flóttamannasamningsins. Ríki hafa heimild til þess að verja sig og af þeim sökum hefur herskylda ekki verið talin brot gegn alþjóðlegum mannréttindasamningum. Hins vegar hefur mannréttindadómstóll Evrópu lagt til grundvallar í úrskurðum sínum að stríði þátttaka einstaklings í stríðsátökum gegn samvisku hans, trú eða sannfæringu hans þá verði ríki að bjóða upp á aðra leið fyrir hann til þess að vinna af sér herskyldu, s.s. samfélagsþjónustu (Bayatan gegn Armeníu (MDE, 24. janúar 2006). Í […] er í boði valkostur fyrir þá sem af trúarástæðum neita að taka þátt í stríðsátökum.

Það er mat kærunefndar að kærandi hafi ekki borið því við að hann vilji ekki taka þátt í stríðsátökunum í […] á grundvelli trúar eða af samviskuástæðum. Kærandi hefur þvert á móti sagt að hann myndi berjast fyrir föðurland sitt ef hann hefði trú á þeim stjórnvöldum sem fari með stjórn heimalands hans og ef aðstæður hermanna væru betri. Þá verður ekki talið að hugsanleg refsing kæranda fyrir liðhlaup teljist til óhóflegrar refsingar eða fyrir að sinna ekki herkvaðningu. Ennfremur benda gögn ekki til þess að réttarkerfi landsins eða ástand fangelsa sé þannig að það teljist til ofsókna í skilningi 1. mgr. 44. gr. sbr. 44. gr. a laga um útlendinga.

Samkvæmt gögnum þá voru þátttakendur í hinum […] mótmælum í […] og öðrum borgum […] handteknir á grundvelli ýmissa saka en öllum mótmælendum var síðar sleppt. Eftir að núverandi stjórnvöld tóku við völdum hefur enginn verið handtekinn vegna þátttöku sinnar í fyrrnefndum mótmælum. Einnig hefur verið unnið að því að rannsaka þau brot gegn almennum borgurum sem áttu sér stað af hálfu fyrri stjórnvalda og afla á þeirra vegum. Verður því ekki séð að kærandi eigi á hættu ofsóknir í skilningi 1. mgr. 44. gr. sbr. 44. gr. a laga um útlendinga í heimalandi sínu vegna þátttöku sinnar í mótmælunum eða öðru pólitísku starfi.

Að öllu framangreindu virtu telur kærunefndin því ljóst að kærandi uppfylli ekki skilyrði 1. mgr. 44. gr. laga um útlendinga fyrir veitingu stöðu flóttamanns.

b. Varakrafa kæranda

Til vara er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og breytt á þann hátt að kæranda verði veitt viðbótarvernd, sbr. 2. mgr. 44. gr. laga um útlendinga.

Í 2. mgr. 44. gr. laga um útlendinga er kveðið á um að flóttamaður samkvæmt lögunum telst einnig útlendingur sem telst ekki flóttamaður samkvæmt ákvæði A-liðar 1. gr. alþjóðasamnings um stöðu flóttamanna ef raunhæf ástæða er til að ætla að hann eigi á hættu að sæta dauðarefsingu, pyndingum eða annarri ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu verði hann sendur aftur til heimalands. Er hér um að ræða svokallaða viðbótarvernd sem kom inn í útlendingalögin með lögum nr. 115/2010 um breytingu á útlendingalögum. Þeir sem teljast falla undir þessa málsgrein fá stöðu sína viðurkennda eftir málsmeðferðarreglum sem eru sambærilegar að öllu leyti við ákvörðun á því hvort um flóttamann skv. 1. mgr. 44. gr. laganna er að ræða.

Í ljósi þess sem að framan er rakið telur kærunefndin að aðstæður kæranda í heimalandi séu ekki þannig að þær falli undir ákvæði 2. mgr. 44. gr. laganna. Þá telur kærunefndin ekkert fram komið sem bendir til þess að hætt sé við því að kærandi sæti ómannúðlegri og/eða vanvirðandi meðferð við heimkomuna, sbr. 2. mgr. 44. og 1. mgr. 45 gr. laganna. Að öllu framangreindu virtu er kröfu kæranda um að ákvörðun Útlendingastofnunar verði felld úr gildi og honum verði veitt hæli hér á landi hafnað.

c. Þrautavarakrafa kæranda

Samkvæmt 12. gr. f er heimilt að veita útlendingi dvalarleyfi, þótt skilyrðum sé annars ekki fullnægt, ef rík mannúðarsjónarmið standa til þess eða vegna sérstakra tengsla útlendingsins við landið. Í 2. mgr. ákvæðisins kemur fram að veita má dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða ef útlendingur getur sýnt fram á ríka þörf á vernd, t.d. af heilbrigðisástæðum, eða vegna erfiðra félagslegra aðstæðna viðkomandi eða erfiðra almennra aðstæðna í heimaríki eða í landi sem honum yrði vísað til eða vegna annarra atvika sem ekki má með réttu gera honum að bera ábyrgð á. Sérstaklega skal taka tillit til þess ef um barn er að ræða og skal það sem barni er fyrir bestu haft að leiðarljósi við ákvörðun.

Kærunefndin hefur þegar komist að þeirri niðurstöðu að kærandi uppfylli ekki skilyrði 1. eða 2. mgr. 44. gr. laga um útlendinga og teljist því ekki flóttamaður. Þegar framburður kæranda er virtur í heild sinni ásamt gögnum málsins er það niðurstaða kærunefndar að kærandi hafi heldur ekki sýnt fram á ríka þörf á vernd líkt og kveðið er á um í 12. gr. f laga um útlendinga og að engin sérstök mannúðarsjónarmið standi til þess að honum verði veitt dvalarleyfi af mannúðarástæðum hér á landi. Því er fallist á það með Útlendingastofnun að aðstæður kæranda í […] séu ekki með þeim hætti að rík mannúðarsjónarmið standi til þess að veita kæranda dvalarleyfi á grundvelli mannúðarástæðna skv. 12. gr. f laga um útlendinga.

Jafnframt telur kærunefndin kæranda ekki uppfylla skilyrði 12. gr. f laga um útlendinga um sérstök tengsl við landið. Eins og fram kemur í gögnum málsins hefur kærandi aðeins dvalið á Íslandi í tengslum við hælisbeiðni sína og aðeins í skamman tíma.

Samantekt

Með vísan til alls þess sem að framan er rakið þykir rétt að staðfesta ákvörðun Útlendingastofnunar frá 23. febrúar 2015.

Athygli kæranda er vakin á því að skv. 6. mgr. 33. gr. laga um útlendinga frestar málshöfðun fyrir dómstólum til ógildingar á endanlegri ákvörðun um að útlendingur skuli yfirgefa landið ekki framkvæmd hennar. Að kröfu útlendings getur kærunefnd útlendingamála þó ákveðið að fresta réttaráhrifum endanlegrar ákvörðunar sé talin ástæða til þess. Krafa þess efnis skal gerð ekki síðar en sjö dögum frá birtingu endanlegrar ákvörðunar. Skal frestun bundin því skilyrði að útlendingur beri málið undir dómstóla innan fimm daga frá birtingu ákvörðunar um frestun réttaráhrifa úrskurðar og óski eftir að það hljóti flýtimeðferð. Nú er beiðni um flýtimeðferð synjað og skal þá mál höfðað innan sjö daga frá því að beiðni um það er synjað. Þó getur kærunefnd útlendingamála tekið ákvörðun um að fresta framkvæmd ákvörðunarinnar ef sýnt er fram á að verulega breyttar aðstæður hafi skapast frá því ákvörðun var tekin

Úrskurðarorð

Ákvörðun Útlendingastofnunar er staðfest.

The Directorate of Immigration‘s decision is affirmed.

Hjörtur Bragi Sverrisson, formaður

Anna Valbjörg Ólafsdóttir Oddný Mjöll Arnardóttir