Úrskurðarnefnd velferðarmála

Mál nr. 57/2019

Miðvikudaginn 3. apríl 2019

A

gegn

Tryggingastofnun ríkisins

Ú R S K U R Ð U R

Mál þetta úrskurða Rakel Þorsteinsdóttir lögfræðingur, Eggert Óskarsson lögfræðingur og Eva Dís Pálmadóttir lögfræðingur.

Með kæru, móttekinni 5. febrúar 2019, kærði A, til úrskurðarnefndar velferðarmála ákvörðun Tryggingastofnunar ríkisins frá 15. janúar 2019 um að stöðva greiðslu heimilisuppbótar frá X.

I.  Málsatvik og málsmeðferð

Kærandi sótti um heimilisuppbót frá Tryggingastofnun ríkisins með umsókn, dags. X, sem stofnunin samþykkti. Með ákvörðun Tryggingastofnunar ríkisins, dags. 15. janúar 2019, var greiðsla heimilisuppbótar stöðvuð frá X með þeim rökum að kærandi væri gift.

Kæra barst úrskurðarnefnd velferðarmála 5. febrúar 2019. Með bréfi, dags. 6. febrúar 2019, óskaði úrskurðarnefnd eftir greinargerð Tryggingastofnunar ríkisins ásamt gögnum málsins. Með bréfi, dags. 14. febrúar 2019, barst greinargerð Tryggingastofnunar ríkisins og var hún kynnt kæranda með bréfi úrskurðarnefndar, dagsettu sama dag. Með tölvupósti 27. febrúar 2019 bárust athugasemdir frá kæranda sem sendar voru Tryggingastofnun ríkisins til kynningar með bréfi úrskurðarnefndar, dags. 28. febrúar 2019. Frekari athugasemdir bárust ekki.   

II.  Sjónarmið kæranda

Kærandi fer fram á að hún fái áfram greidda heimilisuppbót þar til eiginmaður hennar [...].

Í kæru kemur fram að kærandi hafi X gifst B [...]. [...]

Í athugasemdum kæranda kemur fram að hún neiti því ekki að hún sé gift en hún neiti því hins vegar að tekjur heimilisins hafi hækkað við giftinguna. Einu fjárhagslegu breytingarnar sem hafi orðið séu þær að greiðslubyrði hafi hækkað og tekjur lækkað. Það geti ekki staðist lög að lakari kjör kalli á að heimilisuppbót sé felld niður. Eiginmaður kæranda sé tekjulaus og sé [...].

Kærandi sé að biðja um að fá heimilisuppbót greidda áfram þar til eiginmaður hennar [...]. Þangað til það gerist þá séu tekjur heimilisins lægri en áður þar sem nú fái hún lægri […] þrátt fyrir að eiginmaðurinn færi heimilinu engar tekjur. 

Kærandi njóti ekki fjárhagslegs hagræðis af sambýli eða samlögum við aðra eins og lög og reglur virðist gera ráð fyrir.

Máli sínu til stuðnings sendi kærandi með athugasemdum sínum gögn sem segir að sýni að B hafi verið án tekna [...] árið 2018. Gögnin rökstyðji einnig að hann [...] hafi engar tekjur.

Þá bendir kærandi á að eiginmaður hennar [...].

III.  Sjónarmið Tryggingastofnunar ríkisins

Í greinargerð Tryggingastofnunar kemur fram að kærð sé stöðvun heimilisuppbótar frá 15. janúar 2019.

Málavextir séu þeir að kærandi sé örorkulífeyrisþegi sem hafi sótt um heimilisuppbót til Tryggingastofnunar ríkisins með umsókn, dags. X, um leið og hún hafi sótt um örorkulífeyri hjá stofnuninni. Með bréfi Tryggingastofnunar, dags. 15. janúar 2019, hafi kæranda verið tilkynnt um breytingar á lífeyrissjóðsgreiðslum en hún hafi gift sig X samkvæmt skráningum frá Þjóðskrá Íslands. Með þeirri vígsluathöfn hafi forsendur heimilisuppbótar breyst hjá kæranda þar sem hjúskaparstaða hafi áhrif á bótarétt hjá stofnuninni. Kærandi hafi ekki lengur verið talin uppfylla það skilyrði laga og reglugerðar um félagslega aðstoð að vera einhleyp. Nánar tiltekið hafi greiðslur verið stöðvaðar frá X þar sem samkvæmt upplýsingum frá Þjóðskrá Íslands sé skráð hjúskaparstaða kæranda „Hjón ekki í samvistum“ og þar af leiðandi sé kærandi ekki einhleyp.

Fjallað sé um heimilisuppbót í 8. gr. laga nr. 99/2007 um félagslega aðstoð. Þar segi að Tryggingastofnun sé heimilt að greiða einhleypingi heimilisuppbót til viðbótar við tekjutrygginguna sem njóti óskertrar tekjutryggingar samkvæmt lögum um almannatryggingar og sé einn um heimilisrekstur án þess að njóta fjárhagslegs hagræðis af sambýli eða samlögum við aðra um húsnæðisaðstöðu eða fæðiskostnað.

Í reglugerð nr. 1052/2009 um heimilisuppbót og uppbætur á lífeyri sé að finna almenn ákvæði um heimilisuppbót og aðrar uppbætur í I. kafla reglugerðarinnar og sérstakar reglur um heimilisuppbót í II. kafla.

Jafnframt komi fram í 1. mgr. 14. gr. laga um félagslega aðstoð að ákvæði laga nr. 100/2007 um almannatryggingar gildi um bætur félagslegrar aðstoðar eftir því sem við eigi.

Samkvæmt framlögðum gögnum málsins og þeim skilyrðum sem lög og reglugerðir um heimilisuppbót setji sé Tryggingastofnun ekki heimilt að greiða kæranda heimilisuppbót þar sem kærandi sé ekki einhleyp.

Í málinu liggi fyrir að kærandi sé gift en ekki í samvistum við maka sinn. Þegar svo hátti til sem hér segi, þ.e. að um giftan einstakling sé að ræða, þá séu skilyrði heimilisuppbótar ekki uppfyllt.

Tryggingastofnun telji ljóst að stöðvun stofnunarinnar á heimilisuppbót til kæranda hafi að fullu og öllu verið í samræmi við lög, reglugerðir og úrskurði úrskurðarnefndar almannatrygginga þar sem ekki sé hægt að veita heimilisuppbót til giftra einstaklinga. Máli sínu til aukins stuðnings bendi stofnunin á úrskurð nefndarinnar nr. 469/2017 þar sem málavextir hafi verið nokkuð sambærilegir.

Í viðbótargreinargerð Tryggingastofnunar kemur fram að stofnunin telji ekki ástæðu til efnislegra athugasemda vegna viðbótargagna kæranda þar sem fjallað hafi verið um öll gögnin áður í samræmi við önnur samtímagögn í málinu.

IV.  Niðurstaða

Mál þetta varðar ákvörðun Tryggingastofnunar ríkisins um að stöðva greiðslu heimilisuppbótar til kæranda vegna hjúskaparstöðu hennar.

Í 8. gr. laga nr. 99/2007 um félagslega aðstoð, með síðari breytingu, segir að heimilt sé að greiða heimilisuppbót til einhleyps lífeyrisþega sem búi einn og sé einn um heimilisrekstur, án þess að njóta fjárhagslegs hagræðis af sambýli eða samlögum við aðra um húsnæðisaðstöðu eða fæðiskostnað.

Til þess að eiga rétt á heimilisuppbót þurfa öll skilyrði ákvæðisins að vera uppfyllt. Tryggingastofnun ríkisins stöðvaði greiðslu heimilisuppbótar til kæranda á þeirri forsendu að hún uppfyllti ekki skilyrði 8. gr. laganna um að vera einhleyp. Skilgreining á orðinu einhleypur samkvæmt Íslenskri nútímamálsorðabók, sem birt er á netinu og unnin hjá orðfræðisviði Stofnunar Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, er að um sé að ræða einstakling sem sé hvorki í sambúð né í hjónabandi. Samkvæmt gögnum málsins er hjúskaparstaða kæranda í þjóðskrá skráð sem „Hjón ekki í samvistum“. Þá kemur fram í gögnum málsins að kæranda hafi gifst X.

Með hliðsjón af framangreindu er það mat úrskurðarnefndar velferðarmála að kærandi sé ekki einhleyp í skilningi 8. gr. laga um félagslega aðstoð og hún uppfylli því ekki skilyrði fyrir greiðslu heimilisuppbótar samkvæmt ákvæðinu. Ákvörðun Tryggingastofnunar ríkisins frá 15. janúar 2019 um að stöðva greiðslu heimilisuppbótar til kæranda er því staðfest.

Ú R S K U R Ð A R O R Ð

Ákvörðun Tryggingastofnunar ríkisins um að stöðva greiðslu heimilisuppbótar til A, er staðfest.

F.h. úrskurðarnefndar velferðarmála

Rakel Þorsteinsdóttir