Mál nr. 44/2008

Föstudaginn 31. október 2008

A

gegn

Vinnumálastofnun-Fæðingarorlofssjóði

Úrskurður

Mál þetta úrskurða Guðný Björnsdóttir hdl., Gunnlaugur Sigurjónsson læknir og Heiða Gestsdóttir lögfræðingur.

Þann 18. júlí 2008 barst úrskurðarnefnd fæðingar- og foreldraorlofsmála kæra A, ódagsett.

Kærð var ákvörðun Vinnumálastofnunar-Fæðingarorlofssjóðs sem tilkynnt var með bréfi dagsettu 26. maí 2008 um útreikning greiðslna úr Fæðingarorlofssjóði.

Í rökstuðningi með kæru segir meðal annars:

„Mér hefur þegar borist greiðsluáætlun frá Fæðingarorlofssjóði.

Þar sem ég eignaðist son fyrir 1. júní 2008 þá eru tekin 2 ár aftur í tímann eins og ykkur er kunnugt. Árið 2006 var ég í B-skóla og var launalaus fyrstu fjóra mánuðina, en fékk X krónur í bifreiðarstyrk í febrúar sem tekið er inn sem laun. Frá maí til desember sama ár var ég með mjög skert laun þar sem þetta var hluti af náminu.

Mér þykir afar leitt að þurfa að horfa á það þar sem ég var á fullu að mennta mig fyrir komandi framtíð og eignaðist svo þennan frábæra son fyrr á árinu eða þann Z. febrúar 2008, að skólaárið mitt sé tekið inn í greiðsluáætlunina. Það er margt búið að breytast á þessum tíma og útgjöldin í þjóðfélaginu eru búin að snarhækka.

Árið 2007 fór ég að fá borgað fyrir það sem ég var búin að mennta mig fyrir og þætti mér kærkomið að fá metið aðeins árið 2007 inn í greiðsluáætlunina þar sem 2006 er skólaár og tekjurnar af skornum skammti það árið, með tilliti til þar sem búið er að breyta lögunum þetta árið og ég ekki enn farinn í fæðingarorlof. “

Með bréfi, dagsettu 1. september 2008, óskaði úrskurðarnefnd fæðingar- og foreldraorlofsmála eftir greinargerð Vinnumálastofnunar-Fæðingarorlofssjóðs.

Greinargerð Vinnumálastofnunar-Fæðingarorlofssjóðs er dagsett 9. september 2008. Í greinargerðinni segir:

„Með bréfi Vinnumálastofnunar-Fæðingarorlofssjóðs til kæranda, dags. 26. maí 2008, var honum tilkynnt að umsókn hans um greiðslur úr Fæðingarorlofssjóði hefði verið samþykkt og að mánaðarleg greiðsla næmi 80% af meðaltekjum hans samkvæmt skrám skattyfirvalda tekjuárin 2006 og 2007.

Í 2. mgr. 13. gr. laga um fæðingar- og foreldraorlof nr. 95/2000, sbr. 4. gr. laga nr. 90/2004, er kveðið á um að mánaðarleg greiðsla Fæðingarorlofssjóðs til starfsmanns í fæðingarorlofi skuli nema 80% af meðaltali heildarlauna og að miða skuli við tvö tekjuár á undan fæðingarári barns eða þess árs er barn kemur inn á heimili við ættleiðingu eða varanlegt fóstur. Til launa teljist hvers konar laun og aðrar þóknanir samkvæmt lögum um tryggingagjald. Enn fremur segir að einungis skuli miða við meðaltal heildarlauna fyrir þá mánuði á viðmiðunartímabilinu sem foreldri hafi starfað á innlendum vinnumarkaði. Aldrei skuli þó miða við færri mánuði en fjóra við útreikning á meðaltali heildarlauna. Þessu til fyllingar segir í 5. mgr. 2. gr. reglugerðar nr. 1056/2004 að meðaltal heildarlauna miðist við þann fjölda mánaða á umræddu viðmiðunartímabili sem foreldri hefur starfað á innlendum vinnumarkaði, sbr. 3. gr.

Í 1. mgr. 3. gr. reglugerðar nr. 1056/2004 segir að það að starfa á innlendum vinnumarkaði í skilningi IV., V. og VI. kafla laga um fæðingar- og foreldraorlof feli í sér að starfa í annarra þjónustu í a.m.k. 25% starfshlutfalli í hverjum mánuði eða að starfa við eigin rekstur, án tillits til félagsforms, í því umfangi að hlutaðeiganda sé gert að standa mánaðarlega, eða með öðrum reglulegum hætti samkvæmt ákvörðun skattyfirvalda, skil á tryggingagjaldi.

Í 3. mgr. 15. gr. laga um fæðingar- og foreldraorlof nr. 95/2000, sbr. 5. gr. laga nr. 90/2004, er kveðið á um að útreikningar á greiðslum til foreldris í fæðingarorlofi skuli byggjast á upplýsingum sem Vinnumálastofnun aflar um tekjur foreldra úr skattframtölum, staðgreiðsluskrá og tryggingagjaldsskrá skattyfirvalda. Þar segir jafnframt að Vinnumálastofnun skuli leita staðfestingar hjá skattyfirvöldum á því að upplýsingar úr staðgreiðsluskrá og tryggingagjaldsskrá hafi verið í samræmi við álagningu skattyfirvalda vegna tekjuára skv. 2. og 5. mgr. 13. gr. laganna.

Barn kæranda er fætt þann Z. febrúar 2008 og skal því, samkvæmt framangreindum laga- og reglugerðarákvæðum, mánaðarleg greiðsla Fæðingarorlofssjóðs til kæranda reiknast sem 80% af meðaltali heildarlauna hans árin 2006 og 2007.

Samkvæmt upplýsingum frá ríkisskattstjóra hefur kærandi talið tekjur sínar fram í samræmi við það sem fram kemur í staðgreiðsluskrá ríkisskattstjóra um tekjur hans á árunum 2006 og 2007 og telur Fæðingarorlofssjóður að þar með liggi fyrir staðfesting á að upplýsingar úr staðgreiðsluskrá hafi verið í samræmi við álagningu skattyfirvalda.

Í kæru kæranda kemur fram að greiðsla til hans í febrúar 2006 X krónur sé greiðsla bifreiðastyrks. Þær upplýsingar lágu ekki fyrir við upphaflega afgreiðslu málsins. Samkvæmt framangreindum laga- og reglugerðaákvæðum ber að undanskilja þá greiðslu og þann mánuð við útreikning á meðaltali heildarlauna kæranda þar sem hann var ekki í a.m.k. 25% starfi í mánuðinum. Kærandi var því utan vinnumarkaðar mánuðina janúar – maí 2006 og ber því að undanskilja þá mánuði við útreikning á meðaltali heildarlauna hans. Með kæru óskaði kærandi jafnframt eftir því að við útreikning á meðaltali heildarlauna hans yrði einungis miðað við meðaltal heildarlauna hans árið 2007 en ekki árið 2006 – 2007 þar sem hann hafi verið í námi allt árið 2006 og þar af í launuðu verknámi frá júní – desember 2006.

Hluti af námi kæranda var launuð vinna og fór sú vinna fram frá júní – desember 2006. Ekki verður séð að nein undanþága sé í lögum um fæðingar- og foreldraorlof né í reglugerð sem heimilar að undanskilja slíka mánuði við útreikning á meðaltali heildarlauna. Af öllu framangreindu virtu verður ekki annað ráðið en að kærandi hafi verið starfandi á innlendum vinnumarkaði mánuðina júní - desember 2006 og allt tekjuárið 2007. Kæranda var send ný greiðsluáætlun, dags. 8. september 2008, þar sem búið er að undanskilja febrúarmánuð 2006.

Með vísan til framangreinds telur Vinnumálastofnun-Fæðingarorlofssjóður að búið sé að leiðrétta greiðslur til kæranda og að bréf, dags. 8. september 2008, beri með sér réttan útreikning á greiðslum úr Fæðingarorlofssjóði.“

Greinargerðin var send kæranda til kynningar með bréfi, dagsettu 16. september 2008, og honum gefinn kostur á að koma að athugasemdum. Frekari athugasemdir bárust ekki frá kæranda

Niðurstaða úrskurðarnefndarinnar:

Kærð var ákvörðun Vinnumálastofnunar-Fæðingarorlofssjóðs um útreikning greiðslna til kæranda úr Fæðingarorlofssjóði sem tilkynnt var með bréfi dagsettu 26. maí 2008. Í kærubréfi kemur fram ósk kæranda um að fá metið aðeins árið 2007 inn í greiðsluáætlun þar sem 2006 hafi verið skólaár og tekjurnar af skornum skammti það árið.

Með bréfi Vinnumálastofnunar-Fæðingarorlofssjóðs til kæranda dagsettu 8. september 2008 var honum tilkynnt um nýjan útreikning greiðslna úr Fæðingarorlofssjóði þar sem við útreikning meðaltals heildarlauna hans var sleppt mánuðunum janúar til maí 2006 þegar hann var við nám í B-skóla. Ágreiningur er því um hvort reikna skuli við útreikning meðaltals heildarlauna hans með mánuðunum júní til desember 2006 en kærandi kveður þá mánuði hafa verið hluta af náminu og hann því verið með skert laun.   

Samkvæmt ákvæði 2. mgr. 13. gr. laga um fæðingar- og foreldraorlof nr. 95/2000 (ffl.) eins og ákvæðið hljóðaði fyrir gildistöku laga nr. 74/2008 um breytingu á þeim lögum, sbr. 2. mgr. 4. gr. laga nr. 90/2004, skal mánaðarleg greiðsla Fæðingarorlofssjóðs til starfsmanns í fæðingarorlofi nema 80% af meðaltali heildarlauna og skal miða við tvö tekjuár á undan fæðingarári barns. Til launa teljast hvers konar laun og aðrar þóknanir samkvæmt lögum um tryggingagjald. Einungis skal miða við meðaltal heildarlauna fyrir þá mánuði á viðmiðunartímabilinu sem foreldri hefur starfað á innlendum vinnumarkaði.

Í 1. mgr. 3. gr. reglugerðar nr. 1056/2004 um greiðslur úr Fæðingarorlofssjóði og greiðslu fæðingarstyrks er skilgreint hvað felist í því að starfa á innlendum vinnumarkaði í skilningi fæðingar- og foreldraorlofslaga, þ.e. að starfa í annarra þjónustu í a.m.k. 25% starfshlutfalli í hverjum mánuði eða að starfa við eigin rekstur, án tillits til félagsforms, í því umfangi að hlutaðeiganda sé gert að standa mánaðarlega, eða með öðrum reglulegum hætti samkvæmt ákvörðun skattyfirvalda, skil á tryggingagjaldi.

Barn kæranda er fætt þann Z. febrúar 2008. Viðmiðunartímabil útreiknings meðaltals heildarlauna hans eru því tekjuárin 2006 og 2007. Ágreiningslaust er að kærandi hafi verið utan vinnumarkaðar mánuðina janúar til maí 2006 og teljast þeir því ekki með við útreikning meðaltals heildarlauna. Kærandi fékk mánuðina júní til desember 2006 greidd laun sem tryggingagjald var greitt af. Með hliðsjón af því og skilgreiningu 1. mgr. 3. gr. reglugerðar nr. 1056/2004 á því hvað felist í því að starfa á innlendum vinnumarkaði í skilningi ffl. og reglugerðarinnar verður ekki fallist á að kærandi hafi verið utan vinnumarkaðar þessa mánuði. Samkvæmt því ber að staðfesta ákvörðun Vinnumálastofnunar-Fæðingarorlofssjóðs sem tilkynnt var kæranda með bréfi dagsettu 8. september 2008.

ÚRSKURÐARORÐ:

Ákvörðun Vinnumálastofnunar-Fæðingarorlofssjóðs um útreikning greiðslu til A úr Fæðingarorlofssjóði er staðfest.

Guðný Björnsdóttir

Heiða Gestsdóttir

Gunnlaugur Sigurjónsson