12. mars 2020

Nr. 73/2020 Úrskurður

KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA

Þann 12. mars 2020 er kveðinn upp svohljóðandi

úrskurður nr. 73/2020

í stjórnsýslumáli nr. KNU19100080

Kæra [...]

á ákvörðun

Útlendingastofnunar

I. Kröfur, kærufrestir og kæruheimild

Þann 29. október 2019 kærði [...], fd. [...], ríkisborgari [...] (hér eftir nefnd kærandi) ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 14. október 2019, um að taka ekki til efnismeðferðar umsókn hennar um alþjóðlega vernd á Íslandi og vísa henni frá landinu.Þess er krafist að hin kærða ákvörðun Útlendingastofnunar verði felld úr gildi og að stofnuninni verði gert að taka umsókn kæranda um alþjóðlega vernd hér á landi til efnismeðferðar, í fyrsta lagi á grundvelli 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016 og í öðru lagi á grundvelli 3. mgr. 36. gr. laga um útlendinga, sbr. 1. mgr. 42. gr. sömu laga, og 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu sem lögfestur var hér á landi með lögum nr. 62/1994.Fyrrgreind ákvörðun er kærð á grundvelli 7. gr. laga um útlendinga og barst kæran fyrir lok kærufrests.

II. Málsmeðferð

Kærandi kom hingað til lands þann 21. apríl 2019 og sótti um dvalar- og atvinnuleyfi, sbr. b-lið 1. mgr. 61. gr. laga um útlendinga. Var umsókn hennar um atvinnuleyfi synjað þann 9. ágúst 2019 og í kjölfarið synjaði Útlendingastofnun kæranda um dvalarleyfi þann 15. ágúst 2019. Kærandi lagði fram umsókn um alþjóðlega vernd á Íslandi þann 16. ágúst 2019. Þar sem umsækjandi var með dvalarleyfi í Þýskalandi var þann 22. ágúst 2019 send beiðni um viðtöku kæranda og umsóknar hennar um alþjóðlega vernd beint til yfirvalda í Þýskalandi, sbr. 1. eða 3. mgr. 12. gr. reglugerðar Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) nr. 604/2013 (hér eftir nefnd Dyflinnarreglugerðin). Í svari frá þýskum yfirvöldum, dags. 29. ágúst 2019, samþykktu þau viðtöku kæranda á grundvelli 1. mgr. 12. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar. Útlendingastofnun ákvað þann 14. október 2019 að taka ekki umsókn kæranda um alþjóðlega vernd hér á landi til efnismeðferðar og að henni skyldi vísað frá landinu. Ákvörðunin var birt fyrir kæranda þann 15. október 2019 og kærði kærandi ákvörðunina þann 29. október 2019 til kærunefndar útlendingamála. Greinargerð kæranda barst kærunefnd þann 6. nóvember 2019 ásamt fylgigögnum. Þá bárust viðbótargögn dagana 29. janúar og 17. febrúar 2020.

III. Ákvörðun Útlendingastofnunar

Í ákvörðun Útlendingastofnunar kom fram að þýsk stjórnvöld bæru ábyrgð á meðferð umsóknar kæranda um alþjóðlega vernd á grundvelli Dyflinnarreglugerðarinnar. Umsóknin yrði því ekki tekin til efnismeðferðar, sbr. c-lið 1. mgr. 36. gr. laga um útlendinga, enda fæli flutningur kæranda til Þýskalands ekki í sér brot gegn 42. gr. laga um útlendinga, sbr. jafnframt 3. mgr. 36. gr. laganna. Þá taldi Útlendingastofnun að kærandi hefði ekki slík tengsl við Ísland að nærtækast væri að hún fengi hér vernd eða að sérstakar ástæður mæltu með því að taka bæri umsókn kæranda til efnismeðferðar, sbr. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga. Kæranda var vísað frá landinu, sbr. c-lið 1. mgr. 106. gr. laga um útlendinga, og skyldi hún flutt til Þýskalands.

IV. Málsástæður og rök kæranda

Í greinargerð kæranda kemur fram að hún hafi í viðtölum hjá Útlendingastofnun m.a. greint frá því að hún hafi verið heimilislaus í heimaríki sínu þar sem að móðir hennar hafi gefið hana frá sér. Greindi kærandi frá því að hún hafi farið til Þýskalands sem nemandi í lok árs 2018 en henni hafi að lokum verið [...]. Leigusali hennar í Þýskalandi, sem hafi sýnt henni fordóma og beitt hana ofbeldi í eitt skipti, hafi vísað henni úr leiguíbúð sinni sökum ótta við að [...]. Kvaðst kærandi hafa dvalið á spítala í kjölfarið þar sem hún hafi verið greind með [...]. Eftir að kærandi hafi verið útskrifuð af spítalanum hafi hún verið heimilislaus og unnið svarta vinnu til að fá gistirými. Kærandi hafi kynnst íslenskri vinkonu sinni í heimaríki fyrir þremur árum og að þær hafi síðan átt í reglulegum samskiptum. Þá hafi kærandi heimsótt umrædda vinkonu sína til Íslands í [...]. Kærandi kvaðst einungis eiga vini hér á landi en hvergi annars staðar auk þess sem að hún eigi kærasta hér á landi. Þá eigi hún við sálræn vandamál að stríða og hafi upplifað margt í heimaríki sínu og Þýskalandi sem hafi haft áhrif á heilsufar hennar. Hún sé með enga matarlyst og eigi erfitt með að festa svefn.

Í greinargerð kæranda eru gerðar ýmsar athugasemdir við hina kærðu ákvörðun Útlendingastofnunar. Kærandi gerir í fyrsta lagi athugasemdir við mat Útlendingastofnunar á aðstæðum umsækjenda um alþjóðlega vernd í Þýskalandi. Mótmælir kærandi því mati Útlendingastofnunar að á meðan mál umsækjenda um alþjóðlega vernd sé til meðferðar í Þýskalandi þá sé þeim veitt heilbrigðisþjónusta. Vísar kærandi til þess að samkvæmt nýjustu skýrslu AIDA (e. Asylum Information Database) séu verulegar takmarkanir á aðgengi umsækjenda um alþjóðlega vernd að heilbrigðisþjónustu í Þýskalandi og þá sérstaklega að sérhæfðum meðferðarúrræðum. Jafnframt mótmælir kærandi því mati Útlendingastofnunar að kærandi geti leitað ásjár þýskra yfirvalda ef hún telji sér ógnað og að þýsk yfirvöld geti veitt kæranda fullnægjandi vernd. Þvert á móti telji kærandi að heimildir beri með sér að þýsk stjórnvöld skorti bæði vilja og getu til að rannsaka mismunun og hatursglæpi gegn flóttafólki. Þá mótmælir kærandi því að við úrlausn málsins hjá Útlendingastofnun hafi verið byggt á því að kæranda standi til boða réttlát málsmeðferð fyrir þýskum útlendingayfirvöldum. Vísar kærandi m.a. til þess að í nýjustu skýrslu AIDA komi fram að umsækjendur um alþjóðlega vernd í Þýskalandi njóti takmarkaðrar lögfræðiaðstoðar. Þá vísar kærandi til gagnrýni frjálsra félagasamtaka á framkvæmd viðtala við umsækjendur um alþjóðlega vernd í Þýskalandi og að rannsóknir bendi til þess að ósamræmis gæti í ákvörðunum þýskra stjórnvalda varðandi umsóknir um alþjóðlega vernd eftir landsvæðum.

Í öðru lagi gerir kærandi athugasemd við það mat Útlendingastofnunar að kærandi hafi ekki sérstök tengsl hér á landi sem unnt sé að byggja rétt á með vísan til 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga. Kærandi mótmælir ekki mati Útlendingastofnunar sem slíku enda hafi framlögð gögn verið af skornum skammti og borið með sér takmarkaðar sannanir á sambandi kæranda við kærasta sinn hér á landi og íslenska vini hennar. Kærandi hafi því aflað stuðningsbréfa og leggi þau fram máli sínu til stuðnings auk ljósmynda. Kærandi telji að íslenskum stjórnvöldum beri að taka mál hennar til efnismeðferðar með vísan til sérstakra tengsla, sbr. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga, og vísar í því sambandi til lögskýringargagna að baki ákvæðinu. Þá telji kærandi fullt tilefni til þess að íslensk stjórnvöld beiti undanþáguheimild 1. mgr. 17. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar með vísan til náinna tengsla kæranda og aðstandenda hennar hér á landi.

Í þriðja lagi gerir kærandi athugasemd við mat Útlendingastofnunar á því að kærandi sé ekki einstaklingur í sérstaklega viðkvæmri stöðu, sbr. 6. tölul. 3. gr. laga um útlendinga. Vísar kærandi til viðtala sinna hjá Útlendingastofnun og framlagðra heilsufarsgagna en í þeim komi m.a. fram að kærandi hafi upplifað margt í heimaríki sínu og Þýskalandi sem hafi haft áhrif á heilsufar hennar en kærandi geti ekki borðað eða sofið sökum streitu og ofhugsana. Þá hafi kærandi greint frá því í viðtali hjá Útlendingastofnun að hún hafi verið [...] og lagt fram gögn þar um. Kærandi vísar jafnframt til skimunarprófs sem lagt hafi verið fyrir hana en niðurstaða þess gefi vísbendingar um að hún þjáist af áfallastreituröskun. Kærandi mótmælir jafnframt athugasemd Útlendingastofnunar að kærandi hafi einungis greint frá [...] á Göngudeild sóttvarna en ekki í viðtali hjá stofnuninni auk þess sem að engin gögn hafi verið lögð fram sem styðji frásögn hennar, hvorki frá lögreglu né lækni. Bendir kærandi á að það geti reynst erfitt fyrir [...] að greina frá því auk þess sem að kærandi hafi greint talsmanni frá því að hún hafi ekki treyst sér til að leita til lögreglu eða læknis [...]. Telji kærandi það geta átt sér eðlilegar skýringar að framburður hjá lækni komi ekki fram í viðtali hjá Útlendingastofnun og að ef slíkt ósamræmi sé til staðar þá sé það ámælisvert af hálfu Útlendingastofnunar að vekja athygli á því í þeim eina tilgangi að rýra trúverðugleika kæranda. Vísar kærandi í þessu sambandi til úrskurðar kærunefndar útlendingamála í máli nr. 210/2019.

Í fjórða lagi gerir kærandi athugasemd við beitingu á ákvæðum reglugerðar nr. 276/2018, um breytingu á reglugerð um útlendinga nr. 540/2017. Meðal annars gerir kærandi fyrirvara um lagastoð fyrrnefndrar reglugerðar auk þess sem vakin er athygli á því að þau viðmið sem sett séu fram í 32. gr. a reglugerðarinnar séu sett fram í dæmaskyni og því sé ekki um tæmandi talningu að ræða á þeim þáttum sem taka beri tillit til við mat á því hvort sérstakar ástæður eigi við. Útlendingastofnun hafi því borið að framkvæma heildarmat á aðstæðum kæranda og þeim aðstæðum sem hún muni standa frammi fyrir í Þýskalandi komi til endursendingar.

Kröfu sína um efnismeðferð byggir kærandi í fyrsta lagi á því að ótækt sé að beita heimild c-liðar 1. mgr. 36. gr. laga um útlendinga og að taka skuli mál hennar til efnismeðferðar í ljósi sérstakra ástæðna, sbr. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga. Í þeim efnum fjallar kærandi almennt um og gerir grein fyrir inntaki og túlkun á ákvæðinu, m.a. með hliðsjón af lögskýringargögnum. Að mati kæranda mun það reynast henni afar þungbært að snúa aftur til Þýskalands og vísar í því sambandi m.a. til þeirra aðstæðna sem hún hafi þurft að lifa við þar í landi, slæmra upplifana hennar í heimaríki og Þýskalandi og sambandi sínu við íslenskan kærasta sinn. Þá telji kærandi að heimildir um aðstæður í Þýskalandi sem hún hafi vísað til í greinargerð sinni til Útlendingastofnunar bendi til þess að aðstæður hennar yrðu verulega síðri en staða almennings í Þýskalandi auk þess sem að hún eigi á hættu á að verða hneppt í varðhald við endursendingu til Þýskalands. Varðandi mat á því hvenær einstaklingur teljist eiga erfitt uppdráttar í viðtökuríki vísar kærandi til úrskurða kærunefndar í málum nr. 550/2017, 552/2017, 583/2017 og 586/2017. Að teknu tilliti til þessa þá séu fyrir hendi sérstakar ástæður í máli hennar, sbr. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga.

Kröfu sína um efnismeðferð byggir kærandi í öðru lagi á því að ótækt sé að beita heimildinni í c-lið 1. mgr. 36. gr. laga um útlendinga þar sem kærandi njóti verndar 1. mgr. 42. gr. laga um útlendinga. Í ákvæðinu má finna grundvallarreglu þjóðaréttar um non-refoulement, eða bann við endursendingu fólks þangað sem líf þess eða frelsi er í hættu. Telur kærandi að aðstæður í Þýskalandi jafnist á við ómannúðlega og vanvirðandi meðferð í skilningi 1. mgr. 42. gr. laga um útlendinga og 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Jafnframt samræmist aðstæður umsækjenda um alþjóðlega vernd í Þýskalandi skilgreiningu á ofsóknum í skilningi flóttamannahugtaksins. Samkvæmt framansögðu skuli taka mál kæranda til efnismeðferðar á grundvelli 3. mgr. 36. gr. laga um útlendinga.

V. Niðurstaða kærunefndar útlendingamála

Ákvæði 1. mgr. 36. gr. laga um útlendinga

Í 1. mgr. 36. gr. laga um útlendinga er mælt fyrir um að umsókn um alþjóðlega vernd skuli tekin til efnismeðferðar nema undantekningar sem greindar eru í a-, b- og c-liðum ákvæðisins eigi við. Samkvæmt c-lið 1. mgr. 36. gr. laga um útlendinga er stjórnvöldum heimilt að synja því að taka umsókn um alþjóðlega vernd til efnismeðferðar ef krefja má annað ríki, sem tekur þátt í samstarfi á grundvelli samninga sem Ísland hefur gert um viðmiðanir og fyrirkomulag við að ákvarða hvaða ríki skuli fara með beiðni um alþjóðlega vernd sem lögð er fram hér á landi eða í einhverju samningsríkjanna, um að taka við umsækjanda. Í samræmi við samning ráðs Evrópusambandsins og Íslands og Noregs um þátttöku hinna síðarnefndu í framkvæmd, beitingu og þróun Schengen-gerðanna samþykkti Ísland áðurnefnda Dyflinnarreglugerð, sbr. auglýsingu í C-deild Stjórnartíðinda nr. 1/2014.

Í III. kafla Dyflinnarreglugerðarinnar koma fram viðmið, í ákveðinni forgangsröð, um hvaða ríki skuli bera ábyrgð á umsókn um alþjóðlega vernd. Ábyrgð Þýskalands á umsókn kæranda er byggð á 1. mgr. 12. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar þar sem kærandi hafi fengið útgefið dvalarleyfi hjá þýskum stjórnvöldum. Samkvæmt framansögðu er heimilt að krefja þýsk stjórnvöld um að taka við kæranda, sbr. c-lið 1. mgr. 36. gr. laga um útlendinga.

Einstaklingsbundnar aðstæður kæranda

Samkvæmt gögnum málsins er kærandi [...] kona. Í viðtölum hjá Útlendingastofnun greindi kærandi m.a. frá því að hún geti ekki borðað eða sofið sökum streitu og ofhugsana. Í framlögðum heilsufarsgögnum kemur fram að kærandi sé almennt heilbrigð en hún hafi greint frá því að hún hafi enga matarlyst og að hún hafi [...]. Þá má sjá af gögnunum að kærandi hafi notið þjónustu bæði lækna og sálfræðinga á Göngudeild sóttvarna vegna andlegrar heilsu sinnar og fengið þar lyf, sbr. gögn frá Göngudeild sóttvarna, dags. 3. september 2019 til 11. febrúar 2020. Í samskiptaseðli sálfræðings á Göngudeild sóttvarna, dags. 15. janúar 2020, kemur fram að hún hafi náð árangri í meðferð. Þá kemur einnig fram í samskiptaseðlum Göngudeildar dags. 18. desember 2019 til 11. febrúar 2020 að kærandi hafi verið skráð með greininguna [...]. Þá liggur fyrir skimunarlisti sem lagður var fyrir kæranda um andlega líðan hennar auk heilsufarsgagna frá Þýskalandi þar sem kemur m.a. fram að kærandi hafi [...] auk þess sem fram komi að kærandi eigi erfitt með svefn og kvíði framtíð sinni en [...].

Kærunefnd hefur ekki borist frekari gögn um heilsufar kæranda en hér hefur verið vísað til. Kærunefnd tekur fram að kæranda var leiðbeint í viðtali hjá Útlendingastofnun, þann 9. september 2019, um mikilvægi öflunar gagna um heilsufar, sem kærandi telji hafa þýðingu fyrir mál sitt, og um að afla skriflegra upplýsinga og leggja fram við meðferð máls hennar hjá Útlendingastofnun. Þá var kæranda jafnframt leiðbeint með tölvupóstum kærunefndar, dagana 23. janúar og 13. febrúar 2020, um framlagningu frekari gagna í málinu og bárust frekari gögn um heilsufar 29. janúar og 17. febrúar sl. Með vísan til fyrrgreindrar málsmeðferðar og þeirra gagna sem liggja fyrir í málinu telur kærunefnd að málið sé nægjanlega upplýst með tilliti til heilsufars.

Aðstæður í Þýskalandi

Kærunefnd útlendingamála hefur lagt mat á aðstæður og málsmeðferð umsókna um alþjóðlega vernd í Þýskalandi, m.a. með hliðsjón af eftirfarandi skýrslum og gögnum:

2018 Human Rights Report – Germany (United States Department of State, 13. mars 2019);
Amnesty International Report 2017/18 - Germany (Amnesty International, 22. febrúar 2018);
Asylum Information Database, Country Report: Germany (European Council on Refugees and Exiles, 16. apríl 2019);
Asylum Information Database, Housing out of reach. The reception of refugees and asylum seekers in Europe (European Council on Refugees and Exiles, 29. maí 2019);
Conclusions on Germany (European Commission against Racism and Intolerance, 28. febrúar 2017);
Freedom in the World 2019 – Germany (Freedom House, 4. febrúar 2019);
Report by Nils Muižnieks Commissioner for Human Rights of the Council Of Europe Following his Visit to Germany on 24th April and from 4 to 8 May 2015 (Council of Europe: Commissioner for Human Rights, 1. október 2015);
Upplýsingar af heimasíðu þýsku útlendingastofnunarinnar (www.bamf.de) og
World Report 2020 – European Union (Human Rights Watch, 14. janúar 2020).

Í ofangreindum gögnum kemur fram að einstaklingar skuli sækja um alþjóðlega vernd í Þýskalandi hjá þýsku útlendingastofnuninni (þ. Bundesamt für Migration und Flüchtlinge). Lögum samkvæmt eiga umsækjendur rétt á gistirými í tímabundnum móttökumiðstöðvum (þ. Aufnahmeeinrichtung) í allt að sex mánuði frá því að þeir lögðu umsókn sína fram. Að þeim tíma liðnum eiga umsækjendur um alþjóðlega vernd rétt á að fá úthlutað gistirými í öðrum móttökumiðstöðvum. (þ. Gemeinschaftsunterkünfte). Í skýrslu Asylum Information Database kemur fram að árið 2018 hafi meðalmálsmeðferðartími útlendingastofnunar á umsóknum um alþjóðlega vernd verið um átta mánuðir. Umsækjendur um alþjóðlega vernd í Þýskalandi eiga rétt á viðtali með aðstoð túlks, áður en ákvörðun er tekin í máli þeirra hjá þýsku útlendingastofnuninni. Umsækjendur sem fengið hafa synjun á umsókn sinni hjá þýsku útlendingastofnuninni (þ. Bundesamt für Migration und Flüchtlinge) geta kært niðurstöðuna til sérstaks stjórnsýsludómstóls (þ. Verwaltungsgericht). Fái umsækjendur synjun á umsókn sinni hjá útlendingastofnun eða stjórnsýsludómstól eiga þeir möguleika á því að leggja fram viðbótarumsókn (þ. Folgeantrag) um alþjóðlega vernd hjá útlendingastofnun. Ef nýjar upplýsingar eða gögn liggja fyrir í máli umsækjanda, aðstæður hafa breyst í máli hans eða verulegir annmarkar voru á fyrri málsmeðferð, geta skilyrði viðbótarumsóknar verið uppfyllt. Umsækjendur geta borið mál sitt undir þýska dómstóla sé viðbótarumsókn þeirra synjað. Jafnframt eiga umsækjendur þess kost að leggja fram beiðni fyrir Mannréttindadómstól Evrópu um bráðabirgðaráðstöfun skv. 39. gr. málsmeðferðarreglna dómstólsins, telji þeir endanlega niðurstöðu um synjun á alþjóðlegri vernd hafa í för með sér hættu á ofsóknum eða meðferð sem brýtur í bága við ákvæði mannréttindasáttmála Evrópu.

Þýskaland er aðildarríki Evrópusambandsins og hefur innleitt tilskipanir sambandsins vegna meðferðar og móttöku umsækjenda um alþjóðlega vernd. Í þeim gögnum sem kærunefnd hefur kynnt sér um aðstæður og aðbúnað umsækjenda um alþjóðlega vernd í Þýskalandi kemur fram að umsækjendum séu tryggð búsetuúrræði og mataraðstoð. Þó hafi þýsk yfirvöld sætt gagnrýni frjálsra félagasamtaka vegna yfirfullra móttökumiðstöðva og búsetuúrræða en vegna þess hve verulega hafi dregið úr umsóknum á síðustu árum hefur ástandið batnað til muna. Þá verður ráðið af framangreindum gögnum að umsækjendur um alþjóðlega vernd í Þýskalandi eiga rétt á nauðsynlegri heilbrigðisþjónustu. Samkvæmt dómaframkvæmd þýskra dómstóla felur orðalagið „nauðsynleg heilbrigðisþjónusta“ ekki einvörðungu í sér bráðaþjónustu. Þá geta umsækjendur um alþjóðlega vernd sem glíma við sálræn áföll fengið aðgang að þjónustu sérfræðilækna og annarra meðferðaraðila. Þó eru dæmi um að umsækjendur hafi átt í erfiðleikum með að nálgast slíka þjónustu, m.a. vegna fjarlægða milli búsetu- og meðferðarúrræða. Sérúrræði fyrir þolendur pyndinga og aðra viðkvæma einstaklinga eru fyrir hendi í nokkrum sérhæfðum stofnunum þar sem sérhæfðir læknar og meðferðaraðilar starfa. Pláss í slíkum úrræðum er þó ekki ávallt tryggt þar sem fjöldi plássa í slíku meðferðarúrræði er takmarkaður.

Af þeim gögnum sem kærunefnd hefur kynnt sér verður talið að þýsk stjórnvöld uppfylli skyldur sínar varðandi lögfræðiaðstoð til handa umsækjendum um vernd skv. tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins nr. 32/2013 um málsmeðferð við veitingu og afturköllun alþjóðlegrar verndar, sbr. 19. og 20. gr. hennar. Þýsk yfirvöld tryggja umsækjendum ekki lögfræðiaðstoð endurgjaldslaust við meðferð máls á fyrsta stjórnsýslustigi en frjáls félagasamtök veita almennt gjaldfrjálsa lögfræðiaðstoð á fyrsta stigi málsmeðferðar. Á kærustigi eiga umsækjendur kost á lögfræðiráðgjöf og fyrir dómstólum geta þeir sótt um aðstoð lögmanns á kostnað þýskra yfirvalda. Umsækjendur um alþjóðlega vernd fá ekki endurgjaldslausa aðstoð lögfræðings við að leggja fram viðbótarumsókn um alþjóðlega vernd í Þýskalandi eða við að bera synjun á viðbótarrannsókn undir dómstóla.

Í framangreindum gögnum kemur fram að glæpum gegn innflytjendum í Þýskalandi hefur fækkað á undanförnum árum. Stjórnarskrá Þýskalands og annarri löggjöf sé ætlað að tryggja jafnræði meðal allra auk þess sem í þeim er að finna ákvæði sem leggja bann við mismunum á grundvelli uppruna, trúar og annarra ástæðna. Þá er í gildi í Þýskalandi aðgerðaráætlun gegn kynþáttafordómum sem hefur það m.a. að markmiði að vernda þolendur mismununar. Í Þýskalandi er einnig starfrækt stofnun gegn mismunun (e. Anti-Discrimination Agency) sem einstaklingar sem telja sig hafa orðið fyrir mismunun geta leitað til. Hlutverk stofnunarinnar er fyrst og fremst að veita þolendum mismununar leiðbeiningar og aðstoð um það í hvaða farveg sé best að leggja mál þeirra. Starfsemi stofnunarinnar hefur verið gagnrýnd vegna skorts á úrræðum til að veita þolendum mismununar frekari vernd. Til viðbótar við framangreint hafa þýsk stjórnvöld gripið til ýmissa aðgerða gegn kynþáttafordómum sl. ár. Í því sambandi má nefna að nýlega var þýskum hegningarlögum breytt á þann veg að metið skal til refsiþyngingar ef afbrot eru framin vegna kynþáttahaturs.

Samkvæmt skýrslu Asylum Information Database eru ákvarðanir um varðhald umsækjenda um alþjóðlega vernd í Þýskalandi teknar af dómstólum. Meðal annars má setja umsækjendur í varðhald ef þeim hefur verið vísað brott frá landinu á tilteknum grundvelli eða að líklegt sé að þeim verði synjað um inngöngu í landið. Ákvarðanir um varðhald eru endurskoðaðar reglulega af dómstólum og ekki sjaldnar en á fjögurra vikna fresti. Við meðferð slíka mála hjá dómstólum eiga einstaklingar rétt á tiltekinni aðstoð túlka og geta kallað til lögmann sér til aðstoðar gegn greiðslu.

Ákvæði 3. mgr. 36. gr. laga um útlendinga

Í 3. mgr. 36. gr. laganna kemur fram að ef beiting 1. mgr. myndi leiða til þess að brotið væri gegn 42. gr., t.d. vegna aðstæðna í því ríki sem senda á umsækjanda til, skuli taka umsókn til efnismeðferðar. Í 1. mgr. 42. gr. laga um útlendinga er kveðið á um að ekki sé heimilt að senda útlending eða ríkisfangslausan útlending til svæðis þar sem hann hefur ástæðu til að óttast ofsóknir, sbr. 37. og 38. gr., eða vegna svipaðra aðstæðna og greinir í flóttamannahugtakinu er í yfirvofandi hættu á að láta lífið eða verða fyrir ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð. Þá segir í 2. mgr. ákvæðisins að 1. mgr. eigi einnig við um sendingu útlendings til svæðis þar sem ekki er tryggt að hann verði ekki sendur áfram til slíks svæðis sem greinir í 1. mgr. Við túlkun á inntaki 42. gr. laga um útlendinga telur kærunefnd jafnframt að líta verði til þess að ákvörðun aðildarríkis um brottvísun eða frávísun sem setur einstakling í raunverulega hættu á að verða fyrir pyndingum, ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu er í andstöðu við 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994, sbr. jafnframt 68. gr. stjórnarskrár lýðveldisins Íslands, nr. 33/1944.

Í dómaframkvæmd Mannréttindadómstóls Evrópu hefur verið byggt á því að sú meðferð sem einstaklingur á von á við brottvísun eða frávísun verði að ná tilteknu lágmarks alvarleikastigi til að ákvörðunin verði talin brot á 3. gr. mannréttindasáttmálans. Horfa verði til allra aðstæðna í fyrirliggjandi máli, svo sem lengdar og eðlis meðferðar, andlegra og líkamlegra áhrifa hennar auk stöðu einstaklings hverju sinni, svo sem kyns, aldurs og heilsufars. Við mat á umræddu alvarleikastigi hefur dómstóllinn jafnframt litið til annarra þátta, t.d. hvort einstaklingurinn er í viðkvæmri stöðu, sbr. t.d. dóm Mannréttindadómstóls Evrópu í máli Khlaifia o.fl. gegn Ítalíu (nr. 16483/12) frá 15. desember 2016. Í því sambandi hefur dómstóllinn lagt ákveðna áherslu á að umsækjendur um alþjóðlega vernd tilheyri jaðarsettum og viðkvæmum þjóðfélagshóp sem þurfi sérstaka vernd, sbr. t.d. dóm í máli Tarakhel gegn Sviss (nr. 29217/12) frá 4. nóvember 2012. Þrátt fyrir það verði 3. gr. mannréttindasáttmálans ekki túlkuð á þann hátt að í greininni felist skylda aðildarríkja til að sjá umsækjendum um alþjóðlega vernd fyrir húsnæði eða fjárhagsaðstoð sem geri þeim kleift að viðhalda ákveðnum lífskjörum, sbr. dóm í máli M.S.S. gegn Belgíu og Grikklandi (nr. 30696/09) frá 21. janúar 2011.

Að mati kærunefndar eru einstaklingsbundnar aðstæður kæranda ekki slíkar að vegna stöðu hennar sem umsækjanda um alþjóðlega vernd í Þýskalandi verði endursending hennar þangað talin ómannúðleg eða vanvirðandi meðferð. Þá er ekki fallist á með kæranda að aðstæður hennar þar feli í sér ofsóknir í skilningi flóttamannahugtaksins gagnvart kæranda. Með vísan til umfjöllunar um aðstæður og móttökuskilyrði umsækjenda um alþjóðlega vernd í Þýskalandi er það niðurstaða kærunefndar að synjun á efnismeðferð umsóknar kæranda um alþjóðlega vernd leiði ekki til brots gegn 1. mgr. 42. gr. laga um útlendinga, sbr. jafnframt 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Þá benda öll gögn til þess að kærandi hafi raunhæf úrræði í Þýskalandi, bæði fyrir landsrétti og fyrir Mannréttindadómstól Evrópu, sbr. jafnframt 13. gr. mannréttindasáttmála Evrópu, sem tryggja að hann verði ekki sendur áfram til annars ríkis þar sem líf hans eða frelsi kann að vera í hættu, sbr. 2. mgr. 42. gr. laga um útlendinga.

Ákvæði 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga

Í 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga kemur fram að ef svo standi á sem greini í 1. mgr. skuli þó taka umsókn um alþjóðlega vernd til efnismeðferðar ef útlendingurinn hefur slík sérstök tengsl við landið að nærtækast sé að hann fái hér vernd eða ef sérstakar ástæður mæli annars með því. Í 32. gr. a og 32. gr. b reglugerðar um útlendinga nr. 540/2017, sbr. 4. mgr. 36. gr. laganna, koma fram viðmið varðandi mat á því hvort taka skuli umsókn um alþjóðlega vernd til efnismeðferðar vegna sérstakra tengsla eða ef sérstakar ástæður mæla með því. Þá segir í 2. mgr. 36. gr. laganna að ef meira en 12 mánuðir hafa liðið frá því að umsókn um alþjóðlega vernd barst fyrst íslenskum stjórnvöldum og tafir á afgreiðslu hennar eru ekki á ábyrgð umsækjanda sjálfs skal taka hana til efnismeðferðar.

Kærandi kvaðst í viðtölum hjá Útlendingastofnun, sem og í greinargerðum til Útlendingastofnunar og kærunefndar, hafa sérstök tengsl við Ísland þar sem að hún eigi vini og kærasta hér á landi. Kærandi líti á vini sína hér á landi sem fjölskyldu sína. Með greinargerð kæranda til kærunefndar fylgdi þónokkur fjöldi fylgiskjala til stuðnings þessari málsástæðu kæranda, þ. á m. skjáskot af Facebook samskiptum, tölvupóstsamskipti, stuðningsbréf og ljósmyndir. Reisir kærandi kröfu sína um að mál hennar skuli tekið til efnismeðferðar hér á landi m.a. á því að hún hafi sérstök tengsl við landið vegna framangreinds.

Við túlkun ákvæða 36. gr. laga um útlendinga tekur kærunefnd fram að hin almenna regla sem kemur fram í 1. mgr. 36. gr. laga um útlendinga er sú að umsókn um alþjóðlega vernd skuli tekin til efnismeðferðar. Ef skilyrði a- til c- liðar eru fyrir hendi er heimilt að víkja frá þeirri meginreglu og synja um efnismeðferð umsóknar um alþjóðlega vernd. Þó skal taka umsókn til efnismeðferðar ef útlendingurinn hefur slík sérstök tengsl við landið að nærtækast sé að hann fái hér vernd eða ef sérstakar ástæður mæla annars með því, sbr. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga. Í athugasemdum sem fylgdu 36. gr. frumvarps þess sem varð að lögum nr. 80/2016 kemur fram að með ákvæðinu sé stjórnvöldum eftirlátið mat og hafi heimild til að taka mál til efnismeðferðar umfram það sem leiðir af sérstökum reglum, svo sem reglum Dyflinnarreglugerðarinnar.

Í framkvæmd kærunefndar hefur verið lagt til grundvallar að umsókn geti verið tekin til efnismeðferðar á grundvelli 2. mgr. 36. gr. laganna vegna heildstæðs mats á þeim atriðum sem fallið geta undir sérstök tengsl og sérstakar ástæður í skilningi ákvæðisins. Hins vegar er einnig ljóst af framkvæmd kærunefndar að ekki sé nauðsynlegt að báðir þættir 2. mgr. 36. gr. laganna séu til staðar til að umsókn verði tekin til efnismeðferðar á grundvelli ákvæðisins. Í því sambandi er áréttað að orðalag 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga er skýrt um þetta atriði en þar segir m.a. að taka skuli mál til efnismeðferðar hafi umsækjandi slík sérstök tengsl við landið eða að sérstakar ástæður mæli með því.

Lög um útlendinga veita að öðru leyti ekki skýrar leiðbeiningar um hvernig hugtakið sérstök tengsl skv. 2. mgr. 36. gr. skuli túlkað í framkvæmd. Í athugasemdum sem fylgdu ákvæðinu í frumvarpi því er varð að lögum um útlendinga kemur fram að ákvæðinu sé ætlað að taka m.a. til þeirra tilvika þegar umsækjendur eiga ættingja hér á landi en ekki í því ríki sem þeir yrðu aftur sendir til. Þetta geti einnig átt við í öðrum tilfellum þar sem tengsl eru ríkari en við viðtökuríki, svo sem vegna fyrri dvalar. Þá gera athugasemdir í frumvarpi og ákvæði 32. gr. b reglugerðar um útlendinga ráð fyrir því að fyrri dvöl umsækjanda hér á landi geti leitt til þess að um sérstök tengsl séu að ræða. Jafnframt sé ljóst að þau tengsl sem ákvæðið vísar til geta verið fjarlægari en þau nánu fjölskyldutengsl sem Dyflinnarreglugerðin mælir fyrir um. Meðal þess sem líta verði til við matið á því hvort umsækjandi hafi sérstök tengsl við landið sé hversu rík tengslin séu hér á landi.

Kærunefnd telur að af framangreindu sé ljóst að meta þurfi einstaklingsbundnar aðstæður umsækjenda um alþjóðlega vernd m.t.t. fyrirliggjandi gagna við mat á því hvort skilyrðum ákvæðisins sé fullnægt. Kærandi hefur greint frá því í viðtali hjá Útlendingastofnun og í greinargerð sinni til kærunefndar að hún eigi kærasta hér á landi og vini. Samkvæmt gögnum málsins kom kærandi hingað til lands 21. apríl 2019 og sótti um alþjóðlega vernd þann 16. ágúst s.á. Í stuðningsbréfi kærasta kæranda, sem barst talsmanni kæranda þann 25. október 2019, kemur fram að [...]. Kærandi og kærasti hennar hafi því ekki þekkt hvort annað áður en hún kom hingað til lands þann 21. apríl 2019. Að öðru leyti kemur ekkert fram um samband þeirra í gögnum málsins, fyrir utan ljósmyndir af þeim saman, sem gæti varpað ljósi á hversu lengi sambandið hefur varið eða hversu rík tengsl hafa myndast þeirra á milli. Kærunefnd vísar, er þetta atriði varðar, til hliðsjónar, til dóms Hæstaréttar í máli nr. 164/2015 frá 8. október 2015, þar sem dómur héraðsdóms Reykjavíkur var staðfestur með skírskotun til forsendna hans. Í dómi héraðsdóms var fjallað um hugtakið sérstök tengsl samkvæmt þágildandi lögum um útlendinga, nr. 96/2002, en ákvæði þeirra laga er efnislega samhljóða 2. mgr. 36. gr. núgildandi laga um útlendinga. Í dóminum kom fram að tengsl sem umsækjandi hafði myndað við konu hér á landi eftir að hann kom til landsins voru ekki talin hafa þá þýðingu að hann teldist hafa sérstök tengsl við landið. Af dóminum verði ekki annað ráðið en að tengsl sem myndast eftir að umsækjandi sækir um alþjóðlega vernd hér á landi, hvers eðlis sem þau tengsl séu, hafi afar takmarkað vægi við mat á því hvort umsækjandi teljist hafa sérstök tengsl við landið í skilningi 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga. Það er mat kærunefndar að það að kærandi eigi hér á landi kærasta, sem hún hafi kynnst eftir að hún kom hingað til lands, leiði ekki til þess að hún teljist hafa sérstök tengsl við landið í skilningi 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga.

Kærandi hefur jafnframt greint frá því að hún eigi hér á landi vini sem hún álíti fjölskyldu sína. Um er að ræða [...], sem kærandi býr hjá. Kærunefnd telur ljóst af gögnum máls að kærandi eigi ekki ættingja hér á landi, líkt og lögskýringargögn með 36. gr. laga um útlendinga gera ráð fyrir að geti verið til staðar svo um sérstök tengsl geti verið að ræða. Þá bera gögn málsins ekki með sér að hún hafi dvalið áður hér á landi fyrir utan eina heimsókn í [...]. Af gögnum málsins má sjá að kærandi hafi verið með dvalarleyfi í Þýskalandi, stundað þar nám og lært þýsku. Meirihluti þess tíma sem kærandi hefur verið hér á hefur verið í tengslum við umsókn hennar um dvalarleyfi og alþjóðlega vernd. Þá bendir kærunefnd á að kærunefnd hefur áður komist að þeirri niðurstöðu að vináttutengsl teljist ekki vera sérstök tengsl í skilningi ákvæðisins, sbr. m.a. úrskurður kærunefndar 413/2017 frá 11. júlí 2017 . Eins og málum er hér háttað er það mat kærunefndar að tengslum kæranda við landið verði ekki jafnað til sérstakra tengsla í skilningi 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga.

Í greinargerð sinni vísar kærandi jafnframt til 1. og 2. mgr. 17. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar og telur að full ástæða sé til þess að beita þeirri heimild sem þar komi fram í 1. mgr. 17. gr. reglugerðarinnar og taka mál kæranda til efnismeðferðar hér á landi með vísan til sérstakra tengsla kæranda við landið. Rétt er að árétta að 1. mgr. 17. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar hefur verið túlkuð í samræmi við orðalag þess, þ.e. að um sé að ræða heimild fyrir aðildarríki en ekki skyldu, sbr. dómur Evrópudómstólsins í máli C-661/2017 frá 23. janúar 2019. Kærunefnd telur, eins og málum hér er háttað og með hliðsjón af framangreindri umfjöllun um sérstök tengsl kæranda við landið, að ekki sé tilefni til þess að beita heimildarákvæði 1. mgr. 17. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar, sbr. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga. Kærunefnd áréttar hér sérstaklega að 2. mgr. 17. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar á við ef íslensk stjórnvöld óska eftir því við annað aðildarríki Dyflinnarsamstarfsins að taka ábyrgð á umsókn kæranda. Þetta mál snýst hins vegar um hvort íslensk stjórnvöld skuli taka ábyrgð á umsókn kæranda og því getur ákvæði 2. mgr. 17. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar ekki ráðið niðurstöðu í þessu máli. Kærunefnd hefur þó áður í úrskurði sínum nr. 326/2019, sem kærandi vísar m.a. til í greinargerð sinni, haft hliðsjón af 17. tölul. forsendna Dyflinnarreglugerðarinnar en þar komi m.a. fram þau sjónarmið sem 2. mgr. 17. gr. reglugerðarinnar byggir að nokkru leyti á. Af því megi sjá að þrátt fyrir að g-liður 2. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar skilgreini hugtakið „aðstandendur“ nokkuð þröngt, geri reglugerðin ráð fyrir því að í sérstökum tilvikum, þegar sérstakar mannúðarástæður kalli á, taki aðildarríki Dyflinnarsamstarfsins ábyrgð á umsóknum fjarskyldari aðstandenda þeirra sem eiga umsóknir sem eru til efnismeðferðar í því aðildarríki. Af orðalagi áðurnefnds 17. tölul. Dyflinnarreglugerðarinnar má sjá að heimilt sé að víkja frá viðmiðum reglugerðarinnar um ábyrgð í því skyni að sameina aðstandendur, skyldmenni og aðra sem tengdir eru fjölskylduböndum. Kærunefnd telur ljóst, eins og áður hefur komið fram, að kærandi eigi ekki ættingja á landi eða sé tengd aðilum hér á landi fjölskylduböndum.

Af heildarmati á aðstæðum kæranda og fyrirliggjandi gögnum málsins er það því niðurstaða kærunefndar að kærandi hafi ekki sérstök tengsl við landið í skilningi 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga,sbr. 17. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar.

Aðstæðum kæranda hefur þegar verið lýst og telur kærunefnd að þær séu ekki þess eðlis að þær teljist til sérstakra ástæðna í skilningi 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga eða samkvæmt þeim viðmiðum sem talin eru upp í dæmaskyni í 32. gr. a reglugerðar um útlendinga. Í því sambandi hefur nefndin m.a. litið til þess að heilsufar kæranda sé ekki með þeim hætti að hún teljist glíma við mikil og alvarleg veikindi, s.s. skyndilegan og lífshættulegan sjúkdóm og meðferð við honum er aðgengileg hér á landi en ekki í viðtökuríki, eins og segir í 2. mgr. 32. gr. a reglugerðarinnar. Þá telur nefndin að heilbrigðisaðstæður kæranda geti ekki talist til ástæðna sem séu svo einstaklingsbundnar og sérstakar að ekki verði framhjá þeim litið, sbr. 3. mgr. sömu greinar. Þá benda framangreind gögn til þess að kærandi komi til með að hafa fullnægjandi aðgang að heilbrigðisþjónustu í Þýskalandi.

Kærandi heldur því þá m.a. fram að það yrði henni afar þungbært að snúa aftur til Þýskalands vegna þeirra aðstæðna sem hún bjó þar við, en hún hafi m.a. verið heimilislaus, auk þess sem að verulegar líkur standi til þess að hún verði hneppt í varðhald við komu þangað. Kærunefnd áréttar að kærandi geti við komuna til Þýskalands sótt um alþjóðlega vernd hjá þar til bæru stjórnvaldi, en af gögnum máls má ráða að kærandi hafi ekki áður lagt fram umsókn um alþjóðlega vernd þar í landi, heldur dvaldi hún þar á grundvelli dvalarleyfis. Þá bera gögn um aðstæður í Þýskalandi með sér að umsækjendur um alþjóðlega vernd eigi rétt á viðeigandi búsetuúrræðum. Þá bendir kærunefnd á að samkvæmt þýskum lögum er einungis heimilt að beita varðhaldi að ákveðnum skilyrðum uppfylltum og að ákvarðanir um varðhald séu endurskoðaðar reglulega af dómstólum. Þá telur kærunefnd gögn málsins ekki bera með sér að kærandi muni eiga erfitt uppdráttar í viðtökuríki vegna alvarlegrar mismununar eða að hún muni eiga erfitt uppdráttar í viðtökuríki vegna alvarlegrar mismununar eða að hún geti af sömu ástæðu vænst þess að staða hennar verði verulega síðri en staða almennings í viðtökuríki, sbr. áðurnefnd viðmið í 32. gr. a reglugerðar um útlendinga. Þau gögn sem kærunefnd hefur kynnt sér benda m.a. til þess að telji kærandi sér mismunað eða óttist hún um öryggi sitt að einhverju leyti geti hún leitað aðstoðar hjá þar til bærum stjórnvöldum.

Það er jafnframt mat kærunefndar að málsástæður kæranda að öðru leyti verði ekki taldar til sérstakra ástæðna í skilningi 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga.

Vegna tilvísunar í greinargerð kæranda til úrskurða kærunefndar í málum nr. 550/2017 og 552/2017 frá 10. október 2017, og úrskurða nr. 583/2017 og 586/2017 frá 24. október 2017, tekur kærunefnd fram að ekki sé hægt að jafna stöðu kæranda í þessu máli við stöðu kærenda í framangreindum úrskurðum enda sé ekki um sömu viðtökuríki að ræða auk þess sem aðstæður þeirra séu einnig ólíkar að öðru leyti.

Að teknu tilliti til einstaklingsbundinna aðstæðna kæranda er það mat kærunefndar að ekki séu fyrir hendi sérstakar ástæður sem mæli með því að mál hennar verði tekið til efnismeðferðar hér á landi, sbr. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga.

Þá telur kærunefnd ljóst að síðari málsliður 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga eigi ekki við í máli kæranda þar sem ekki eru liðnir 12 mánuðir frá því að kærandi sótti um alþjóðlega vernd hér á landi, en hún lagði fram umsókn sína þann 16. ágúst 2019.

Athugasemdir kæranda við ákvörðun Útlendingastofnunar

Svo sem fram hefur komið gerir kærandi í greinargerð sinni nokkrar athugasemdir við hina kærðu ákvörðun Útlendingastofnunar, þ. á m. við mat Útlendingastofnunar á viðkvæmri stöðu hennar og við beitingu og lagastoð reglugerðar um útlendinga nr. 540/2017 með áorðnum breytingum.

Eins og að framan greinir hefur kærunefnd lagt einstaklingsbundið mat á umsókn kæranda og komist að niðurstöðu um að synja henni um efnismeðferð með vísan til ákvæða laga um útlendinga eins og þau hafa verið útfærð í reglugerð um útlendinga. Er niðurstaða í málinu byggð á túlkun kærunefndar á framangreindum ákvæðum og sjónarmiðum sem nefndin telur málefnaleg en áður hefur komið fram í úrskurðum kærunefndar að reglugerðina skorti ekki lagastoð. Að mati kærunefndar er því ekki tilefni til frekari umfjöllunar um athugasemdir kæranda að þessu leyti.

Vegna athugasemda kæranda í greinargerð um beitingu ákvæða 32. gr. a reglugerðar um útlendinga tekur kærunefnd sérstaklega fram að hún telji ljóst að það leiði bæði af orðalaginu „viðmið“ og tilvísun í reglugerðinni um að þau séu í „dæmaskyni“ að ekki sé um að ræða tæmandi upptalningu á þeim sjónarmiðum sem komið geta til greina við mat á því hvort sérstakar ástæður eru fyrir hendi í máli. Kærunefnd áréttar í þessu samhengi að við meðferð mála hjá kærunefnd er ávallt horft til einstaklingsbundinna aðstæðna einstaklingsins við mat á því hvort sérstakar ástæður mæli með því að mál verði tekið til efnismeðferðar, í skilningi 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga, þ.m.t. heilsufars hans og annarra þátta sem benda til viðkvæmrar stöðu einstaklingsins. Kærunefnd leggur því áherslu á að heildarmat sé lagt á atvik í hverju máli fyrir sig á grundvelli einstaklingsbundinna aðstæðna einstaklingsins og aðstæðna í viðtökuríki.

Kærunefnd hefur farið yfir hina kærðu ákvörðun að öðru leyti og telur ekki tilefni til þess að gera athugasemdir við hana. Hefur kærunefnd skoðað alla þætti málsins og komist að sömu niðurstöðu og Útlendingastofnun. Að mati kærunefndar er því ekki tilefni til frekari umfjöllunar um athugasemdir kæranda.

Frávísun

Af gögnum málsins má ráða að kærandi kom hingað til lands þann 21. apríl 2019 og sótt um alþjóðlega vernd þann 16. ágúst 2019. Eins og að framan greinir hefur umsókn hennar um alþjóðlega vernd verið synjað um efnismeðferð og hefur hún því ekki tilskilin leyfi til dvalar enda verður að líta á umsókn hennar um alþjóðlega vernd sem áform um að dveljast í landinu meira en 90 daga, sbr. til hliðsjónar 3. mgr. 42. gr. reglugerðar um útlendinga. Verður kæranda því vísað frá landinu á grundvelli c-liðar 1. mgr. 106. gr. laga um útlendinga, sbr. 2. og 5. mgr. 106. gr. laganna, enda hafði hún verið hér á landi í innan við níu mánuði þegar málsmeðferð umsóknar hennar hófst hjá Útlendingastofnun.

Kærandi skal flutt til Þýskalands innan tilskilins frests nema ákveðið verði að fresta réttaráhrifum úrskurðar þessa að kröfu kæranda, sbr. 6. mgr. 104. gr. laga um útlendinga.

Samantekt

Í máli þessu hafa þýsk stjórnvöld fallist á að taka við kæranda og umsókn hennar um alþjóðlega vernd á grundvelli ákvæða Dyflinnarreglugerðarinnar. Í ljósi alls ofangreinds er það niðurstaða kærunefndar að rétt sé að synja því að taka til efnismeðferðar umsókn kæranda um alþjóðlega vernd hér á landi og senda kæranda til Þýskalands með vísan til c-liðar 1. mgr. 36. gr. laga um útlendinga.

Ákvörðun Útlendingastofnunar er því staðfest.

Athygli kæranda er vakin á því að skv. 6. mgr. 104. gr. laga um útlendinga frestar málshöfðun fyrir dómstólum til ógildingar á endanlegri ákvörðun um að útlendingur skuli yfirgefa landið ekki framkvæmd hennar. Að kröfu útlendings getur kærunefnd útlendingamála þó ákveðið að fresta réttaráhrifum endanlegrar ákvörðunar sé talin ástæða til þess. Krafa þess efnis skal gerð ekki síðar en sjö dögum frá birtingu endanlegrar ákvörðunar. Skal frestun bundin því skilyrði að útlendingur beri málið undir dómstóla innan fimm daga frá birtingu ákvörðunar um frestun réttaráhrifa úrskurðar og óski eftir að það hljóti flýtimeðferð. Nú er beiðni um flýtimeðferð synjað og skal þá mál höfðað innan sjö daga frá þeirri synjun. Þó getur kærunefnd útlendingamála tekið ákvörðun um að fresta framkvæmd ef sýnt er fram á að verulega breyttar aðstæður hafi skapast frá því að endanleg ákvörðun var tekin.

Úrskurðarorð

Ákvörðun Útlendingastofnunar er staðfest.

The decision of the Directorate of Immigration is affirmed.

Áslaug Magnúsdóttir

Bjarnveig Eiríksdóttir Þorbjörg Inga Jónsdóttir