Mál nr. 16/2014. Ákvörðun kærunefndar útboðsmála:
Ákvörðun kærunefndar útboðsmála 3. október 2014
í máli nr. 16/2014:
Eirberg ehf.
gegn
Ríkiskaupum og
Landspítala
Sjúkrahúsinu á Akureyri,
Heilbrigðisstofnun Vesturlands,
Heilbrigðisstofnun Vestfjarða,
Heilbrigðisstofnun Suðurnesja,
Heilbrigðisstofnun Vestmannaeyja,
Heilbrigðisstofnun Austurlands,
Heilbrigðisstofnun Þingeyinga,
Heilbrigðisstofnun Blönduóss,
Heilbrigðisstofnun Sauðárkróks,
og Heilsugæslu Höfuðborgarsvæðisins
Með kæru 19. september 2014 kærir Eirberg ehf. rammasamningsútboð nr. 15629 „Skurðstofuhanskar og nitril skoðunarhanskar“. Kröfur kæranda eru að kærunefnd útboðsmála leggi fyrir varnaraðila, sem eru Ríkiskaup ásamt Landspítalanum og 10 öðrum heilbrigðiststofnunum, að bjóða innkaupin út að nýju. Þá er þess krafist að nefndin láti uppi álit sitt á skaðabótaskyldu varnaraðila og að varnaraðila verði gert að greiða málskostnað. Í þessum þætti málsins tekur nefndin afstöðu til kröfu varnaraðila um afléttingu sjálfkrafa banns við samningsgerð samkvæmt 1. mgr. 94. gr. a. laga nr. 84/2007 um opinber innkaup, sbr. 12. gr. laga nr. 58/2013, en úrlausn málsins bíður að öðru leyti endanlegs úrskurðar.
Hið kærða útboð lýtur að kaupum á skurðstofuhönskum og nitril skoðunarhönskum. Boðnir voru út nokkrir vöruflokkar og þeir auðkenndir með bókstöfunum A, B, C, D, E, F1 og F2. Fram kom í útboðsgögnum að heimilt væri að bjóða í einstaka vöruflokka en bjóðendur í vöruflokkum A-F skyldu bjóða í alla vöruliði í viðkomandi vöruflokki. Í útboðsgögnum var meðal annars gerð eftirfarandi krafa: „Hanskar skulu ekki valda ertingu, kláða eða útbrotum á húð“. Áskildu varnaraðilar sér rétt til klínískrar prófunar á boðnum vörum til að ganga úr skugga um að vörurnar stæðust allar kröfur útboðsgagna. Val á tilboðum átti að fara eftir lægsta verði eingöngu. Þá kom fram að stefnt yrði að því að semja við einn aðila í hverjum vöruflokki og að gerður yrði rammasamningur til eins árs með möguleika á allt að þremur framlengingum um eitt ár í senn.
Kærandi reisir í grundvallaratriðum málatilbúnað sinn á því að hann hafi átt hagstæðustu tilboðin í ákveðnum vöruflokkum án þess að þau væru valin. Verðtilboð hans hafi þannig verið lægst í vöruflokki A en þrjú önnur tilboð hafi verið valin í þeim flokki. Kærandi vísar til þess að varnaraðilar hafi samkvæmt útboðsgögnum stefnt að því að semja við einn aðila í hverjum vöruflokki og því hafi verið óheimilt að semja við lægstbjóðanda að viðbættum öðrum bjóðendum í vöruflokki A. Í vöruflokkum C, D og F1 hafi kærandi átt lægsta tilboð en tilboð annarra verið valin. Auk þess átelur kærandi að varnaraðilar hafi ákveðið að taka tilboði sama bjóðanda í vöruflokk F1 og F2 þrátt fyrir að ekki verði séð að tilboð hafi borist í þann flokk. Þá hafi ekki verið upplýst um val á tilboðum í vöruflokkum B og E en kærandi telur að varnaraðilum hafi verið óheimilt að hafna öllum tilboðum í þeim vöruflokkum. Að lokum telur kærandi að það fyrirkomulag að gefa bjóðendum kost á að kynna tilboð sín eftir opnun þeirra fari í bága við lög um opinber innkaup.
Varnaraðilar telja að kærufrestur sé liðinn vegna kæruefna sem beinast að skilmálum útboðsins, fyrirkomulagi opnunarfundar og kynningarfundar. Varnaraðilar benda á að í útboðsgögnum hafi komi fram að vörurnar yrðu prófaðar en ekki hafi verið greint nánar frá því í útboðsskilmálum hvernig klínískt mat færi fram. Við prófun hanskanna hafi komið í ljós að boðnar vörur kæranda hafi ekki uppfyllt „skal kröfu“ um hanskar yllu ekki ertingu, kláða eða útbrotum á húð. Tilboði kæranda hafi þannig verið vísað frá með gildum hætti þar sem það uppfyllti ekki óundanþægar kröfur útboðsins. Því beri að aflétta sjálkrafa stöðvun samningsgerðar sem tók gildi við móttöku kæru kæranda.
Niðurstaða
Kærunefnd útboðsmála hefur í úrskurðum sínum fallist á að kaupendum sé heimilt að líta til eðli vöru og ætlaðrar notkunar þegar gerðar eru kröfur til eiginleika hennar við innkaup. Einnig hefur nefndin talið heimilt að meta eiginleika vöru með sjálfstæðum prófunum, meðal annars með hliðsjón af huglægri afstöðu þeirra sem vöruna eiga að nýta við störf sín. Nefndin hefur hins vegar lagt áherslu á að slíkar prófanir kaupanda séu háðar nánar tilteknum skilyrðum sem tryggja gagnsæi og jafnræði bjóðenda. Að svo stöddu liggja í málinu ekki fyrir slík gögn eða skýringar á þeim prófunum, sem varnaraðilar létu fara fram, að nefndinni sé unnt að leggja á það raunhæft mat hvort varnaraðilum var rétt að meta tilboð kæranda ógild á þessum grundvelli. Er því ekki fullnægt skilyrðum 1. mgr. 96. gr. laga nr. 84/2007 um opinber innkaup til þess að aflétta stöðvun samningsgerðar í þeim flokkum þar sem kærandi átti hugsanlega gilt tilboð. Hins vegar verður fallist á kröfu um afléttingu stöðvunar í þeim vöruflokkun þar sem ekki var um tilboð kæranda að ræða og hann hefur ekki rökstutt að hann eigi lögvarinna hagsmuna að gæta, svo sem nánar greinir í ákvörðunarorði.
Ákvörðunarorð:
Aflétt er stöðvun samningsgerðar á grundvelli rammasamningsútboðs varnaraðila, Ríkiskaupa, Landspítalans o.fl., nr. 15629 „Skurðstofuhanskar og nitril skoðunarhanskar“ vegna vöruflokka E og F2. Að öðru leyti er hafnað kröfu varnaraðila um að stöðvun samningsgerðar verði aflétt.
Reykjavík, 3. október 2014.
Skúli Magnússon
Ásgerður Ragnarsdóttir
Stanley Pálsson