29. nóvember 2016

Nr. 501/2016 - Úrskurður

KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA

Þann 29. nóvember 2016 er kveðinn upp svohljóðandi

úrskurður nr. 501/2016

í stjórnsýslumáli nr. KNU16100016

Kæra […]

á ákvörðun

Útlendingastofnunar

I. Kröfur, kærufrestir og kæruheimild

Þann 11. október 2016 kærði […], fd. […], ríkisborgari […] (hér eftir nefndur kærandi) ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 3. október 2016, um að taka ekki til efnismeðferðar umsókn hans um hæli á Íslandi og endursenda hann til Danmerkur.

Kærandi krefst þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að Útlendingastofnun verði gert að taka umsókn hans um hæli til efnislegrar meðferðar, sbr. 2. mgr. 46. gr. a laga um útlendinga nr. 96/2002, sbr. 1. mgr. 17. gr. reglugerðar Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) nr. 604/2013 (hér eftir nefnd Dyflinnarreglugerðin). Til vara krefst kærandi þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og Útlendingastofnun gert að taka málið til meðferðar að nýju. Til þrautavara krefst kærandi þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að kæranda verði veitt dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða skv. 12. gr. f laga um útlendinga.

Fyrrgreind ákvörðun er kærð á grundvelli 1. mgr. 30. gr. laga um útlendinga og barst kæran fyrir lok kærufrests, sbr. 3. mgr. 30. gr. sömu laga.

II. Málsmeðferð

Kærandi lagði fram umsókn um hæli á Íslandi þann 10. maí 2016. Við leit að fingraförum kæranda í svokölluðum Eurodac gagnagrunni, þann 10. maí 2016, kom í ljós að fingraför hans höfðu verið skráð í grunninn af yfirvöldum í Grikklandi og Danmörku. Þann 27. júní 2016 var beiðni um viðtöku kæranda og umsóknar hans um hæli beint til yfirvalda í Danmörku, sbr. b-lið 1. mgr. 18. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar. Eftir samskipti íslenskra og danskra yfirvalda barst svar frá dönskum yfirvöldum þann 28. september 2016 þess efnis að þau samþykktu viðtöku kæranda á grundvelli 5. mgr. 20. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar. Útlendingastofnun ákvað þann 3. október 2016 að taka ekki umsókn kæranda um hæli hér á landi til efnismeðferðar og að hann skyldi endursendur til Danmerkur. Kærandi kærði ákvörðunina við birtingu þann 11. október 2016 til kærunefndar útlendingamála auk þess að óska eftir frestun réttaráhrifa á hinni kærðu ákvörðun á meðan mál hans væri til meðferðar. Fallist var á frestun réttaráhrifa á meðan málið væri til kærumeðferðar með bréfi kærunefndar, dags. 12. október 2016.Greinargerð kæranda barst kærunefnd 9. nóvember 2016.

Kæra þessi hefur hlotið hefðbundna málsmeðferð, gagnaöflun er lokið og er málið hér með tekið til úrskurðar.

III. Ákvörðun Útlendingastofnunar

Niðurstaða ákvörðunar Útlendingastofnunar var sú að hælisumsókn kæranda yrði ekki tekin til efnismeðferðar hér á landi og hann skyldi endursendur til Danmerkur. Lagt var til grundvallar að Danmörk virði ákvæði mannréttindasáttmála Evrópu og flóttamannasamnings Sameinuðu þjóðanna, þar með talið bann við endursendingu til ríkis þar sem líf og frelsi kæranda kynni að vera í hættu (non-refoulement). Því fæli flutningur kæranda til Danmerkur ekki í sér brot gegn 1. mgr. 45. gr. laga um útlendinga. Þá var talið að kærandi hefði ekki slík tengsl við Ísland að ástæða væri til að beita ákvæði 2. mgr. 46. gr. a laga um útlendinga. Aðstæður kæranda féllu ekki undir 16. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar og væru ekki slíkar að ástæða væri til að beita 1. mgr. 17. gr. reglugerðarinnar í málinu. Kærandi skyldi yfirgefa Ísland og bæri að senda hann til Danmerkur, sbr. d-lið 1. mgr. 46. gr. a laga um útlendinga.

IV. Málsástæður og rök kæranda

Í greinargerð kæranda kemur fram að í viðtali hans hjá Útlendingastofnun þann 3. ágúst 2016 hafi hann greint frá því að honum hafi liðið illa í Danmörku. Kærandi kvað að hann hafi ekki sótt um hæli þar í landi og að þegar afrit hafi verið tekið af fingraförum hans af lögreglunni hafi hann talið að það hafi verið af öðrum ástæðum. Þá hafi kærandi greint frá því að hann hafi lent í átökum við hælisleitanda í Danmörku sem hafi ógnað lífi hans og að hann hafi ekki fengið neina vernd, vegna hótana hins hælisleitandans, frá dönskum yfirvöldum.

Í greinargerð kæranda kemur fram að Danmörk reki eina ströngustu innflytjendalöggjöf í Evrópu og að málefni hælisleitenda og flóttamanna séu mjög eldfim þar í landi. Fjölmörg tilvik hafi komið upp þar sem ráðist hafi verið á búsetuúrræði hælisleitenda eða hjálparstofnanir sem aðstoði hælisleitendur og innflytjendur. Fjöldi hælisleitenda hafi aukist mjög á undanförnum árum og dönsk yfirvöld séu í vandræðum með undirmönnun og skort á búsetuúrræðum. Í september 2014 hafi dönsk yfirvöld þrengt rétt fólks sem hafi flúið stríðsástand til dvalar í eitt ár á grundvelli viðbótarverndar og fylgi því leyfi ekki heimild til fjölskyldusameiningar fyrr en eftir þrjú ár. Þann 24. maí 2016 hafi Mannréttindadómstóll Evrópu komist að þeirri niðurstöðu í máli Biao gegn Danmörku (nr. 38590/10) að dönsku lögin um fjölskyldusameiningu flóttamanna hafi brotið gegn Mannréttindasáttmála Evrópu.

Þá kemur fram í greinargerð að þegar straumur flóttamanna hafi farið að aukast á síðasta ári hafi ríkisstjórn Danmerkur beitt sér gegn því að flóttamenn leiti til landsins. Auglýst hafi verið í dagblöðum í mið-austurlöndum að flóttafólk væri ekki velkomið í Danmörku. Lög hafi verið sett sem kveðið hafi á um rétt ríkisins til að leggja hald á verðmæti þeirra flóttamanna sem komið hafi inn í landið.

Í greinargerð kæranda er bent á að mannréttindavandamál séu til staðar í hæliskerfinu í Danmörku og að greint hafi verið frá þessum vandamálum í opinberum skýrslum. Þau vandamál sem um ræðir séu t.a.m. ófullnægjandi heilbrigðisskoðun og aðgangur að heilbrigðisþjónustu fyrir einstaklinga sem fengið hafi synjun á umsókn sinni, vanhöld á því að lögregluþjónar beri auðkenni, lagalegar takmarkanir á ferðafrelsi og heimildir stjórnvalda til þess að svipta einstaklinga dönsku ríkisfangi. Þá er af hálfu kæranda vísað til þess að fram hafi komið gagnrýni á langvarandi varðhald einstaklinga sem fengið hafi synjun á umsókn sinni auk þess sem ekki sé nægilega gætt að greiningu sérstaklega viðkvæmra einstaklinga, svo sem þolenda pyntinga, fólks með geðræn vandamál og barna. Þá kemur fram í greinargerð kæranda að takmarkanir á möguleikum hælisleitenda til þess að vinna eða stofna fyrirtæki hafi verið gagnrýndar í opinberum skýrslum.

Í greinargerð er á því byggt að dönsk stjórnvöld hafi brotið ákvæði 4. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar og 1. mgr. 29. gr. reglugerðar Evrópusambandsins nr. 603/2013 (Eurodac reglugerðin) þegar afrit hafi verið tekið af fingraförum kæranda í Danmörku. Í Eurodac reglugerðinni komi fram að taka skuli afrit af fingraförum þeirra sem sæki um hæli, þeim sem komi ólöglega yfir landamæri og þeim sem dvelji ólöglega í viðkomandi ríki. Hins vegar beri með hliðsjón af 1. mgr. 29. gr. reglugerðarinnar að veita viðkomandi upplýsingar um tilgang og afleiðingar fingrafaratöku á einföldu og skýru máli sem viðkomandi skilji. Vísað er til þess að í lok desember 2015 hafi fallið dómur í Frakklandi sem snúi að endursendingu hælisleitanda frá Gíneu til Ítalíu á grundvelli Dyflinnarreglugerðarinnar. Franskur stjórnsýsludómstóll hafi komist að þeirri niðurstöðu að um væri að ræða formgalla á ákvörðun franskra stjórnvalda þar sem viðkomandi aðila hafi ekki verið veittar viðeigandi upplýsingar á þeim tíma sem hann hafi gefið afrit af fingraförum sínum eins og krafa sé gerð um skv. 1. mgr. 29. gr. Eurodac reglugerðarinnar og 4. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar. Þá hafi fallið annað dómur hjá sama dómstól þann 18. febrúar 2016 þar sem dómstóllinn hafi ógilt endursendingu manns frá Kamerún til Spánar. Dómstóllinn taldi ófullnægjandi að byggja endursendingu á því að viðkomandi hafi farið ólöglega yfir landamærin til Spánar og á fingraförum í gagnagrunni Eurodac þegar gögn málsins, m.a. hælisviðtal, báru með sér að hann hafði aldrei sótt um hæli á Spáni. Vísað sé til þess að kærandi hafi aldrei sótt um hæli í Danmörku og að hann hafi ekki haft vitneskju um ástæður þess að afrit hafi verið tekið af fingraförum hans. Af hálfu kæranda er því haldið fram að um svo alvarlegan galla á framkvæmd danskra yfirvalda sé að ræða að íslenskum stjórnvöldum beri að taka mál kæranda til efnismeðferðar á grundvelli 2. mgr. 46. gr. a laga um útlendinga með hliðsjón af sérstökum ástæðum.

Í greinargerð kæranda er vísað til Dyflinnarreglugerðarinnar, d-liðar 1. mgr. og 2. mgr. 46. gr. a laga um útlendinga. Vísað sé til þess að ákvæði 1. mgr. 46. gr. a kveði á um heimild til að synja um efnismeðferð en ekki skyldu. Þá sé á það bent að kerfisbundinn galli á aðbúnaði og meðferð hælisleitenda í aðildarríki sé ekki ákvörðunarástæða fyrir því að umsókn sé tekin til meðferðar í öðru aðildarríki en því sem beri ábyrgð skv. Dyflinnarreglugerðinni. Það fái stoð í greinargerð innanríkisráðuneytisins um endursendingar hælisleitenda til Ítalíu, frá desember 2015. Þar komi meðal annars fram að nýlegir dómar Mannréttindadómstóls Evrópu hafi skýrt að það sé ekki nauðsynlegt að sýna fram á kerfislæga annmarka á málsmeðferð eða móttöku hælisleitenda í viðtökulandinu heldur skuli miða við það hvort veruleg ástæða sé til að ætla að hlutaðeigandi einstaklingur standi frammi fyrir raunverulegri hættu á að verða fyrir meðferð í viðtökuríkinu sem samrýmist ekki 3. gr. mannréttindasáttmálans.

Verði ekki fallist á aðalkröfu kæranda er til vara gerð krafa um að ákvörðun Útlendingastofnunar verði felld úr gildi og að Útlendingastofnun verði gert að taka málið aftur til meðferðar. Krafan sé byggð á 3. mgr. 50. gr. laga um útlendinga og 10. og 22. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Byggt sé á því að við töku stjórnvaldsákvörðunar skuli stjórnvald sjá til þess að mál sé nægjanlega upplýst áður en ákvörðun sé tekin. Þá skuli ákvarðanir stjórnvalds rökstuddar með fullnægjandi hætti. Enn fremur beri Útlendingastofnun rík skylda í hverju máli til að framkvæma einstaklingsbundið mat á aðstæðum hvers umsækjanda um hæli með tilliti til þess hvort ákvörðun í máli hans uppfylli kröfur laga og alþjóðlegra skuldbindinga um verndun mannréttinda. Af hálfu kæranda er vísað til þess að Útlendingastofnun hafi við töku ákvörðunar í máli kæranda ekki framkvæmt nokkurt mat enda sé ákvörðunin án tilvísana til heimilda og rökstuðnings.

Verði ekki fallist á aðalkröfu né varakröfu kæranda er til þrautavara gerð krafa um að kæranda verði veitt dvalarleyfi af mannúðarástæðum, sbr. 12. gr. f. laga um útlendinga. Með hliðsjón af frásögn kæranda og umfjöllun í greinargerð sé byggt á því að kærandi hafi sýnt fram á ríka þörf á vernd á grundvelli mannúðarsjónarmiða.

V. Niðurstaða kærunefndar útlendingamála

Fyrir liggur í máli þessu að dönsk stjórnvöld hafa samþykkt viðtöku á kæranda á grundvelli 5. mgr. 20. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar.

Úrlausnarefni kærumáls þessa er að skera úr um hvort rétt sé að taka ekki umsókn kæranda um hæli til efnismeðferðar og vísa honum til Danmerkur.

Í máli þessu gilda aðallega ákvæði laga um útlendinga nr. 96/2002, með síðari breytingum, ákvæði reglugerðar nr. 53/2003 um útlendinga, með áorðnum breytingum og ákvæði mannréttindasáttmála Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994. Auk þess ber að taka mið af ákvæðum Dyflinnarreglugerðarinnar en Ísland skuldbatt sig til að fylgja henni með samningi Íslands, Noregs og Evrópusambandsins frá 19. janúar 2001, um viðmiðanir og fyrirkomulag við að ákvarða hvaða ríki skuli fara með beiðni um hæli sem lögð er fram í aðildarríki eða á Íslandi eða í Noregi. Í III. kafla hennar koma fram viðmið, í ákveðinni forgangsröð, um hvaða ríki skuli bera ábyrgð á hælisumsókn. Jafnframt ber að líta til annarra alþjóðlegra skuldbindinga Íslands á sviði mannréttinda eftir því sem tilefni er til.

Í d-lið 1. mgr. 46. gr. a laga um útlendinga kemur fram að stjórnvöld geti, með fyrirvara um ákvæði 45. gr. laganna, synjað að taka til efnismeðferðar hælisumsókn ef krefja megi annað ríki sem tekur þátt í samstarfi á grundvelli Dyflinnarreglugerðarinnar um að taka við umsækjanda (Dyflinnarmál). Þó kemur fram í 2. mgr. 46. gr. a sömu laga að ekki skuli endursenda flóttamann til annars ríkis hafi hann slík sérstök tengsl við landið að nærtækast sé að hann fái hér vernd eða sérstakar ástæður mæli annars með því. Samkvæmt 1. mgr. 45. gr. laga um útlendinga má heldur ekki senda útlending til svæðis þar sem hann hefur ástæðu til að óttast ofsóknir sem gætu leitt til þess að hann skuli teljast flóttamaður eða ef ekki er tryggt að hann verði ekki sendur til slíks svæðis. Samsvarandi verndar skal útlendingur njóta sem vegna svipaðra aðstæðna og greinir í flóttamannahugtakinu er í yfirvofandi hættu á að láta lífið eða verða fyrir ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð. Við mat á því hvort beita skuli þessum ákvæðum í Dyflinnarmálum þarf einkum að kanna hvort aðstæður hælisleitenda í því ríki, sem endursenda á hælisleitanda til samkvæmt Dyflinnarreglugerðinni, kunni að brjóta gegn 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Sé svo er óheimilt að senda hælisleitandann þangað og skal þá taka hælisumsókn viðkomandi til efnismeðferðar hér, sbr. einnig undanþágureglu 1. mgr. 17. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar. Eftir atvikum þarf enn fremur að skoða hvort slíkur ágalli sé á málsmeðferð þess ríkis, sem endursenda á til, að það brjóti í bága við 13. gr. mannréttindasáttmálans.

Samkvæmt framkvæmd Mannréttindadómstóls Evrópu getur sú staða komið upp að endursending hælisleitenda til einstakra ríkja geti verið í andstöðu við ákvæði mannréttindasáttmála Evrópu vegna aðstæðna í viðkomandi móttökuríki. Við endursendingar innan Dyflinnarsamstarfsins ber aðildarríkjum að leggja sjálfstætt mat á hvort meðferð hælisumsókna og móttaka og aðbúnaður hælisleitenda í móttökuríki sé í samræmi við ákvæði sáttmálans og þá að teknu tilliti til einstaklingsbundinna aðstæðna hverju sinni. Ber því að skoða aðstæður hælisleitenda og málsmeðferð í Danmörku.

Kærunefnd útlendingamála hefur lagt mat á aðstæður og málsmeðferð í Danmörku, m.a. með hliðsjón af eftirfarandi skýrslum:

Country Factsheet Denmark, (European Union Agency for Fundamental Rights, september 2010)
Report by Nils Muižnieks Commissioner for Human Rights of the Council of Europe Following his visit to Denmark from 19 to 21 November 2013 (Council of Europe: Commissioner for Human Rights, 24. mars 2014)
Denmark 2015 Human Rights Report (United States Department of State, 13. apríl 2016)
Denmark 2015 International Religous Freedom Report (United States Department of State, 10. ágúst 2016)
Dublin II – national asylum procedure in Denmark (Danish Refugee Council, 2011)
Amnesty International Report 2014/15 - Denmark (Amnesty International, 25. febrúar 2015)
Freedom in the world 2016 – Denmark (Freedom House, 2016).
Upplýsingar af heimasíðu sem danska Útlendingastofnunin heldur úti: www.nyidanmark.dk, Udlændingestyrelsen og Styrelsen for International Rekruttering og Integrations.

Kærandi ber fyrir sig að ekki hafi verið rétt staðið að töku afrita af fingraförum hans í Danmörku. Hann kveður að hann hafi ekki sótt um hæli þar í landi og að hann hafi ekki verið upplýstur um tilgang fingrafaratökunnar. Fyrir liggur að dönsk stjórnvöld hafa fallist á að taka við kæranda á grundvelli 5. mgr. 20. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar. Í ljósi viðtökusamþykkis danskra stjórnvalda og annarra ákvæða Dyflinnarreglugerðarinnar telur kærunefnd að það geti ekki haft þýðingu við mat á því hvort skilyrði 1. mgr. 46. gr. a laga um útlendinga sé fyrir hendi hvernig staðið var að töku afrita af fingraförum og skráningu kæranda í viðtökuríkinu enda geti úrlausn um það atriði, í ljósi annarra ákvæða reglugerðarinnar, ekki haft efnislega þýðingu fyrir niðurstöðu þessa kærumáls.

Í þeim gögnum sem kærunefnd hefur kynnt sér kemur fram að danska útlendingastofnunin (d. Udlændingestyrelsen) tekur ákvarðanir er varðar umsóknir um hæli í Danmörku og á hælisleitandi þess almennt kost að bera synjun dönsku útlendingastofnunarinnar undir sérstaka kærunefnd útlendingamála. Umsækjandi um hæli á rétt á viðtali hjá dönsku útlendingastofnuninni áður en ákvörðun er tekin í máli hans og ef ástæða er talin getur útlendingastofnun boðað hælisleitanda í annað viðtal til að gefa honum kost á að skýra mál sitt betur. Danska útlendingastofnunin skoðar sérstaklega hvert mál fyrir sig með tilliti til þeirra upplýsinga sem umsækjandinn veitir ásamt þeim almennu upplýsingum sem liggja fyrir um aðstæður í heimaríki hans. Almennt kemur hælisleitandi, sem hefur kært synjun á umsókn um hæli, fyrir hina dönsku kærunefnd útlendingamála og skýrir mál sitt munnlega fyrir nefndinni. Jafnframt á hælisleitandi rétt á aðstoð lögmanns við málsmeðferð hans fyrir kærunefndinni. Hafi umsækjandi um hæli í Danmörku fengið endanlega neikvæða niðurstöðu í máli sínu getur hann lagt fram nýja umsókn um hæli telji hann nýjar ástæður eða breyttar aðstæður vera fyrir hendi í máli hans, sem ekki voru fyrir hendi þegar mál hans var áður til meðferðar. Þá eiga hælisleitendur þess kost að leggja fram beiðni fyrir Mannréttindadómstól Evrópu um bráðabirgðaráðstöfun, skv. 39. gr. málsmeðferðarreglna dómstólsins, telji þeir endanlega niðurstöðu um synjun á hæli og brottvísun til heimaríkis hafa í för með sér hættu á ofsóknum eða meðferð sem muni brjóta í bága við ákvæði mannréttindasáttmálans.

Hælisleitendur eiga rétt á að vera í Danmörku á meðan mál þeirra er til meðferðar fyrir dönskum stjórnvöldum. Af gögnum um Danmörku verður ráðið að hælisleitendur fá gistingu í móttökumiðstöðvum þar til ákvörðun um brottvísun kemur til framkvæmda eða hælisleitandi yfirgefur Danmörku sjálfviljugur. Jafnframt eiga hælisleitendur rétt á dagpeningum til grunnframfærslu eða fríum mat í móttökumiðstöðvunum. Þá benda öll gögn til þess að kærandi geti leitað aðstoðar yfirvalda í Danmörku óttist hann tiltekna aðila eða að á honum verði brotið.

Athugun kærunefndar á aðstæðum hælisleitenda í Danmörku hefur ekki leitt í ljós gögn sem gefa tilefni til að líta svo á að aðstæður eða móttökuskilyrði hælisleitenda þar í landi séu þess eðlis að hætta sé á að endursending kæranda til Danmerkur brjóti í bága við 1. mgr. 45. gr. laga um útlendinga eða 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu, verði hann sendur þangað. Þá benda öll gögn til þess að kæranda séu eða hafi verið tryggð raunhæf úrræði til að leita réttar síns í Danmörku bæði fyrir landsrétti og fyrir Mannréttindadómstól Evrópu, sbr. 13. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Ennfremur er haft til hliðsjónar að Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna hefur ekki lagst gegn endursendingu hælisleitenda til Danmerkur á grundvelli Dyflinnarreglugerðarinnar.

Kærandi kvaðst í viðtali hjá Útlendingastofnun þann 8. ágúst 2016 vera við góða heilsu bæði andlega og líkamlega og ekki hafa sérstök tengsl við Ísland. Þar að auki er ekkert í gögnum málsins sem bendir til þess að kærandi hafi slík tengsl við landið að beita beri ákvæði 2. mgr. 46. gr. a laga um útlendinga. Þá benda gögn ekki til þess að aðstæður hans séu að öðru leyti svo sérstakar að ákvæði 2. mgr. 46. gr. a laga um útlendinga eigi við. Verður því ekki talið að ástæða sé til að taka mál kæranda til efnismeðferðar á grundvelli sérstakra tengsla við Ísland eða annarra sérstakra ástæðna, sbr. framangreint ákvæði.

Í greinargerð kæranda er byggt á því að ákvörðun Útlendingastofnunar hafi ekki verið nægilega rökstudd og að skort hafi á vísanir til skýrslna og heimilda. Kærunefnd telur að það væri í betra samræmi við reglur um efni rökstuðnings stjórnvaldsákvarðana ef Útlendingastofnun gerði grein fyrir því á hvaða upplýsingum og gögnum er byggt á í niðurstöðu um aðstæður hælisleitenda í Danmörku. Engu að síður er það mat kærunefndar að slíkur skortur á tilvísun til gagna leiði ekki til ógildingar hinnar kærðu ákvörðunar. Með vísan til ofangreindrar niðurstöðu kærunefndar um aðstæður í Danmörku er ljóst að sá ágalli á ákvörðun Útlendingastofnunar hafi ekki leitt til rangrar efnislegrar niðurstöðu og sé því ekki slíkur að ógilda beri ákvörðunina af þeirri ástæðu. Varakröfu kæranda um að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að Útlendingastofnun verði gert að taka málið til meðferðar að nýju er því hafnað.

Þá var í greinargerð kæranda til þrautavara krafist að kæranda yrði veitt dvalarleyfi á grundvelli 12. gr. f laga um útlendinga. Dyflinnarsamstarfið er reist á því að umsókn um hæli sé aðeins afgreidd í einu aðildarríki. Þegar fyrir liggur að umsókn um hæli hefur þegar verið lögð fram í öðru aðildarríki ber íslenskum stjórnvöldum einungis að sjá til þess að fjallað verði um umsóknina í því ríki, nema ákveðið sé að beita 2. mgr. 46. gr. a laga um útlendinga, sbr. 1. mgr. 17. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar, eða að óheimilt sé að senda einstaklinginn til þess ríkis á grundvelli 45. gr. laga um útlendinga. Ekki beri að líta til efnislegra atriða um aðstæður hælisleitanda nema íslensk stjórnvöld beri ábyrgð á umsókn eða taki á sig þá ábyrgð. Eðli málsins samkvæmt er umsókn um dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða ekki tæk til efnismeðferðar á meðan ábyrgðin á hælisumsókninni sjálfri hvílir á öðru ríki. Þar sem í máli þessu verður því einungis tekið til skoðunar hvaða ríki skuli bera ábyrgð á umsókn kæranda um alþjóðlega vernd og taka hana til efnislegrar meðferðar, kemur ákvæði 12. gr. f laga um útlendinga ekki til álita í málinu, sbr. dóm Hæstaréttar í máli nr. 445/2013. Þrautavarakröfu kæranda um að honum verði veitt dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða skv. 12. gr. f laga um útlendinga er því hafnað.

Í máli þessu hafa dönsk stjórnvöld fallist á að taka við kæranda og umsókn hans um hæli á grundvelli ákvæða Dyflinnarreglugerðarinnar. Í ljósi alls ofangreinds er fallist á að Útlendingastofnun hafi verið rétt að synja um efnismeðferð á umsókn kæranda um hæli hér á landi og ákveða að senda kæranda til Danmerkur með vísan til d-liðar 1. mgr. 46. gr. a laga um útlendinga.

Með vísan til alls þess sem að framan er rakið er það niðurstaða kærunefndar útlendingamála að staðfesta beri ákvörðun Útlendingastofnunar.

Athygli kæranda er vakin á því að skv. 6. mgr. 33. gr. laga um útlendinga frestar málshöfðun fyrir dómstólum til ógildingar á endanlegri ákvörðun um að útlendingur skuli yfirgefa landið ekki framkvæmd hennar. Að kröfu útlendings getur kærunefnd útlendingamála þó ákveðið að fresta réttaráhrifum endanlegrar ákvörðunar sé talin ástæða til þess. Krafa þess efnis skal gerð ekki síðar en sjö dögum frá birtingu endanlegrar ákvörðunar. Skal frestun bundin því skilyrði að útlendingur beri málið undir dómstóla innan fimm daga frá birtingu ákvörðunar um frestun réttaráhrifa úrskurðar og óski eftir að það hljóti flýtimeðferð. Nú er beiðni um flýtimeðferð synjað og skal þá mál höfðað innan sjö daga frá því að beiðni um það er synjað. Þó getur kærunefnd útlendingamála tekið ákvörðun um að fresta framkvæmd ákvörðunarinnar ef sýnt er fram á að verulega breyttar aðstæður hafi skapast frá því ákvörðun var tekin.

Úrskurðarorð

Ákvörðun Útlendingastofnunar er staðfest.

The decision of the Directorate of Immigration is affirmed.

Anna Tryggvadóttir, varaformaður

Erna Kristín Blöndal Þorbjörg Inga Jónsdóttir