Bylting sem breytir samfélagi
Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra skrifar:
Undanfarin ár hefur hver bylgjan á fætur annarri dregið fram í dagsljósið þann veruleika kvenna að þær eru undirskipaðar í valdakerfi þar sem karllæg viðhorf ráða ríkum. Nú síðast með Metoo hreyfingunni. Sú staðreynd að ofbeldi gegn konum er svo algengt, að það er næstum því hversdagslegt, endurspeglast í þeim mikla fjölda kvenna sem stigið hafa fram og sagt reynslusögur af kynferðislegri áreitni og kynbundnu ofbeldi. Það undirstrikar jafnframt þá staðreynd að ofbeldi gegn konum á sér stað alla daga, í öllum lögum samfélagsins og getur tekið á sig ólíkar myndir. Ofbeldi gegn fötluðum konum getur til dæmis átt aðrar birtingarmyndir en gegn ófötluðum konum og ofbeldi gegn konum af erlendum uppruna getur verið samtvinnað kynþáttahyggju og útlendingaandúð. Við sjáum að konur sem ögra ríkjandi valdakerfi mega eiga von á árásum sem einkennast af kvenfyrirlitningu og karlrembu. Þetta höfum við séð ítrekað hér á landi og erlendis. Aðferðirnar eru óteljandi og fela m.a. í sér athugasemdir um útlit og klæðaburð, hundsun, þöggun, launamismunun, útilokun, hótanir, kynferðislega eða kynbundna áreitni og kynbundið ofbeldi. Konur sem verða fyrir áreitni og ofbeldi geti upplifað alvarleg streitueinkenni, kvíða hjartslátt, verki, verkkvíða, félagsfælni og ýmis afbrigði ótta allt eftir alvarleika máls hverju sinni. Þá er mikilvægt að í heilbrigðiskerfinu ekki síst í heilsugæslunni sé markvisst unnið að því að bera kennsl á einkenni ofbeldis til að hægt sé að veita nauðsynlegan stuðning. Því betri skilning sem við öðlumst á eðli og afleiðingum ofbeldis þeim meiri möguleika eigum við á að uppræta það.
Kvenfjandsamleg menning á vinnustöðum og í samfélaginu öllu er ekki einkamál þeirra kvenna sem fyrir henni verða heldur varðar okkur öll þar sem slík (ó)menning er líkleg til að hafa áhrif á vinnustaðinn í heild og leiða til verri starfsanda aukinna veikindafjarvista, aukinnar starfsmannaveltu og minni framleiðni. Þá eru samfélagslegar afleiðingar jafnframt miklar m.a. í formi aukins heilbrigðiskostnaðar þar sem kostnaður vegna heilsugæslu og lyfjaneyslu eykst.
#metoo er femínísk bylgja sem hjálpar til við að skilja samfélagið og breyta því í átt til jöfnuðar. Sögurnar sem #metoo leiddi fram í dagsljósið eru ekki einangraðar heldur birtingarmynd kynjakerfis sem stuðlar að ójöfnuði. #metoo snýst um heilbrigt samfélag og lýðræði og gerir kröfu um jafnstöðu kynjanna í lýðræðissamfélagi.
Grein ráðherra birtist í Morgunblaðinu 29. apríl