Ávarp við stofnun Iðnskólafélagsins, 28.11.2001
Valgerðar Sverrisdóttur
iðnaðarráðherra
Iðnskólafélagsins 28. nóv. 2001.
Ágætu gestir!
Undanfarinn áratug hefur samstarf atvinnulífs og skóla farið vaxandi hér
á landi. Í því felst töluverð breyting frá því sem áður var. Með því að víkja
við einu eða tveimur orðum í gömlum málshætti má segja að merking hans
hafi snúist við og fólki og fyrirtækjum hafi nú skilist að menntunin verður í
askana látin. Sífellt fleiri gera sér ljóst að sóknarfæri atvinnuveganna felast
ekki síst í menntun og færni starfsfólksins. Jafnframt hafa skólarnir séð að
með því að líta m.a.á sig sem þjónustustofnanir fyrir atvinnulífið og einstök
fyrirtæki, bjóðast þeim ný tækifæri sem þeir geta nýtt sér.
Við höfum séð hvernig menntunin breiðist út með nýjum hætti nú í
aldarbyrjun. Allt framboð á því sviði hefur stóraukist og skólum og
námsleiðum fjölgað. Og ungt fólk, sumt óráðið og óreynt eins og oft vill
verða á þeim aldri, lendir ekki eins oft í blindgötu og stundum gerðist áður fyrr.
Hvort sem það velur iðnskólaleiðina, menntaskólaleiðina eða fer beint út á
vinnumarkaðinn getur það breytt um stefnu seinna ef því sýnist. Ýmsir skólar
bjóða upp á stutt nám eða námskeið sem veita góðan starfsundirbúning og
möguleika til margs konar starfa.
Margir kjósa að fara í nám með starfi og kennsla á netinu er ekki
lengur framtíðardraumur, heldur raunhæfur möguleiki sem æ fleiri geta nýtt
sér, enda ryður netmiðlun og netkennsla sér mjög til rúms þessi árin. Jafnvel
mætti segja að möguleikar landsbyggðarinnar til vaxtar og viðgangs felist
kannski ekki síst í að grípa þau tækifæri, m.a. til menntunar, sem netmiðlunin
býður fólki þar upp á.
Þekking og hagvirkni er iðnaðarmönnum mikil nauðsyn, en þeir vita líka vel
að maðurinn lifir ekki á brauði einu saman. Þetta kemur mér í hug nú þegar
það rifjast upp að Iðnaðarmannafélagið í Reykjavík og Iðnskólinn í Reykjavík
hafa bráðum átt samleið í 100 ár. Iðnaðarmannafélagið hefur haft meiri áhrif á
menntun og menningarlíf höfuðstaðarins en rakið verður í stuttu ávarpi, en ekki
er þó annað hægt en minnast þess að það var Iðnaðarmannafélagið sem fyrir
rúmri öld reisti Iðnó sem þá var stærsta hús bæjarins. Sá stórhugur félagsins
skaut ekki aðeins stoðum undir leiklistarlíf Reykjavíkur, heldur landsins alls,
á þeim tíma. Og það var líka Iðnaðarmannafélagið sem stofnaði Iðnskólann í
Reykjavík 1904 og reisti hús yfir starfsemi hans eftir að hafa um áratugaskeið
beitt sér fyrir óformlegri kennslu. Síðan hefur félagið ætíð litið svo á að það
hefði skyldum að gegna við Iðnskólann.
Þessi samþætting félags- og skólastarfs á sér mjög eðlilegar forsendur. Félög
og fyrirtæki innan Samtaka iðnaðarins og önnur félög meistara og sveina verða
að geta treyst því að iðnaðarmenn sem brautskráðst hafa frá Iðnskólanum í
Reykjavík hafi hlotið þar bestu iðnmenntun sem á hverjum tíma er völ á. Það er
beinlínis forsenda fyrir starfi iðnaðarmanna, félaga þeirra og fyrirtækja.
Til þess að tryggja þetta skiptir meginmáli að þessir aðilar hafi sameiginlegan
umræðu- og samstarfsvettvang.
Þess vegna ber að fagna því að þeir skuli í dag stofna hér sérstakt hollvinafélag
Iðnskólans í Reykjavík undir heitinu Iðnskólafélagið. Það er að mínu viti
mikilvægur hornsteinn þeirrar byggingar sem við hyggjumst reisa með
samstarfi atvinnulífs og skóla. Samkvæmt lögum félagsins á það þó ekki
aðeins að vera bakhjarl Iðnskólans í Reykjavík, heldur iðmenntunar yfirleitt.
Starfssviðið er því vítt og verkefnin næg.
Ég vil þess vegna nota þetta tækifæri til þess að hvetja Iðnskólafélagið til þess
að beita sér fyrir því, eitt sér eða í samvinnu við aðra, að hefja iðnnám og
verkkennslu til vegs og virðingar um land allt með myndarlegu átaki. Vegna
allra þeirra námsleiða sem opnar standa og alls þess námsframboðs sem ég
hef gert hér að umtalsefni getur skipt sköpum fyrir iðnaðarmannastéttina,
samtök hennar og fyrirtæki og þar með atvinnulífið og samfélagið í heild, að
ungu fólki sjáist ekki yfir að traust iðnmenntun er góður og augljós valkostur
í nútímaþjóðfélagi.
Takist að vekja athygli á því, kann svo að fara að stofndagur Iðnskólafélagsins
verði talinn merkisdagur í sögu íslensks mennta- og atvinnulífs. Í þeirri von
óska ég félaginu farsældar í starfi á ókomnum árum.