Á stjórnvöldum hvílir sú skylda að tryggja öryggi samfélagsins og borgaranna og standa vörð um grundvallarréttindi einstaklinga. Vernd grundvallarréttinda og réttaröryggi borgaranna ásamt stöðugleika í stjórnskipulegu, efnahags-, menningar- og félagslegu tilliti eru meðal þeirra grundvallargilda sem borgaralegt og þjóðfélagslegt öryggi hvílir á, sbr. 3. gr. Mannréttindayfirlýsingar Sameinuðu þjóðanna sem kveður á um að allir eigi rétt til lífs, frelsis og mannhelgi.
Stefnumótun stjórnvalda á sviði almannaöryggis er að finna í stefnu almannavarna- og örygggismálaráðs. Meginmarkmið stefnunnar er að tryggja öryggi almennings, umhverfi og eignir og samhæfa varnir og viðbrögð við hamförum, hvers eðlis sem þær eru. Almannaöryggi varðar grundvallarhagsmuni þjóðfélagsins sem ríkisvaldið og aðrir opinberir aðilar leitast við að verja þ.m.t. öryggi einstaklinga og þjóðfélagshópa, vernd grundvallarréttinda, sjálfsmynda, gilda og grunnvirkja, þ.e. mikilvægra samfélagslegra innviða.
Áskoranir í öryggismálum eru síbreytilegar. Hnattvæðing og ör tækniþróun felur í sér nýjar áskoranir sem íslensk stjórnvöld verða að taka mið af í viðleitni sinni til þess að tryggja öryggi einstaklinga og samfélagsins. Ytri ógnir vegna hernaðar ríkis gegn ríki hafa í okkar heimshluta vikið fyrir ógnum vegna náttúruhamfara, farsótta, hryðjuverka, alþjóðlegrar skipulagðrar glæpastarfsemi, umhverfisvár af margvíslegum toga, hættu á alheimsfarsóttum, hættu á kjarnorkuslysum, útbreiðslu kjarna- og efnavopna, röskunar eða eyðileggingar á grunninnviðum samfélaga eins og tölvu-, fjarskipta-, orku- og fjármálakerfa, árekstrum menningarheima o.s.frv.
Verkefni á sviði almannaöryggis heyra meðal annars undir eftirfarandi málefnasvið í gildandi fjármálaáætlun:
