Minni samdráttur í tekjum sveitarfélaga en í fyrri spám

Starfshópur á vegum ríkis og sveitarfélaga áætlar að afkoma A hluta sveitarsjóða verði neikvæð sem nemur 17,7 milljörðum króna í ár. Það er um 2,2 milljörðum betri afkoma en starfshópurinn áætlaði í skýrslu í ágúst sl. en þá stefndi í 19,9 milljarða halla samkvæmt fyrirliggjandi gögnum. Nýjustu tölur bendi til þess að samdráttur í tekjum verði minni en ráð var fyrir gert í sumar, en heildargjöldin verði þau sömu. Þegar litið er til áætlana um skuldastöðu sveitarfélaganna þá er hún ögn skárri en nú en gert var ráð fyrir í fyrri áætlun og sama gildir um veltufé frá rekstri.

Samstarf ríkis og sveitarfélaga um fjármálaupplýsingar

Starfshópurinn var settur á fót í framhaldi af samþykkt ríkisstjórnarinnar 28. apríl sl. Verkefni hans var annars vegar að safna upplýsingum um fjárhagsáætlanir og fjárhagsstöðu einstakra sveitarfélaga fyrir yfirstandandi ár og þróun þeirra og horfur og hins vegar að safna upplýsingum um einstaka þætti sem ljóst þykir að muni hafa mikil áhrif á afkomu sveitarfélaganna á komandi mánuðum og misserum. 

Starfshópurinn skilaði fyrri skýrslu til ráðherra 24. ágúst og komst hann að þeirri niðurstöðu að frávik frá fjárhagsætlunum ársins hvað A hluta sveitarsjóða varðar næmi um 26,6 milljörðum króna. Væri einnig tekið mið af áformum sveitarfélaga um fjárfestingar umfram gildandi áætlun væru frávikin 33,2 milljarðar, eða sem næmi 1,1% af vergri landsframleiðslu.

Í framhaldi af yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar í tengslum við samkomulag ríkis og sveitarfélaga um opinber fjármál óskaði samgöngu- og sveitarstjórnarráðuneytið eftir því að starfshópurinn kæmi saman að nýju og myndi endurmeta fyrri áætlun sína með hliðsjón af þróun fjármála. Endurmat starfshópsins liggur nú fyrir og eins og áður sagði er áætlað að afkoman verði um 2,2, milljörðum betri en fyrri spá starfshópsins gerði ráð fyrir, sbr. tafla 1 hér að neðan. „Eftir sem áður er ljóst að neikvæð áhrif Covid-19 faraldursins á efnahagslífið og fjármál sveitarfélaga eru mikil,“ segir í skýrslunni.

Tafla 1: Öll sveitarfélög (þús. kr.)

Útkomuspár 2020 benda til minni fjárfestinga

Í samstarfi við samgöngu- og sveitarstjórnarráðuneytið aflaði starfshópurinn útkomuspám sveitarfélaganna, sem unnar voru eftir þriðja ársfjórðung og bárust spár frá 52 sveitarfélögum. Það gaf starfshópnum tækifæri til að bera saman upphaflegar fjárhagsáætlanir, niðurstöður spálíkansins í ágúst og núverandi niðurstöður spálíkansins við útkomuspár sveitarfélaganna, sbr. tafla 2 hér að neðan. 

Sá samanburður leiðir í ljós óveruleg frá vik hvað varðar spár um tekjur og gjöld, skuldir og veltufé. Hins vegar bendir samanburðurinn til þess að fjárfestingar sveitarfélaganna verði nokkru minni en spálíkanið gerði ráð fyrir og munar þar rúmum 6 milljörðum kr.. „Þannig er ljóst að fjárfestingar ársins verða minni en sveitarfélögin höfðu áformað á árinu en hluti þeirra mun flytjast fram á næsta ár,“ segir í niðurstöðum starfshópsins. 

Tafla 2: Útkomuspá sveitarfélaga árið 2020

• Frétt um fyrri skýrsla starfshópsins (28. ágúst 2020)
• Frétt um yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar (1. október 2020)