Alþingi samþykkti landsáætlunina sem þingsályktunartillögu í mars 2024. Landsáætlunin er liður í innleiðingu og lögfestingu samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks sem kveðið var á um í stjórnarsáttmála síðustu ríkisstjórnar.
Landsáætlunin markar tímamót, enda er Ísland nú í fyrsta sinn með heildstæða stefnu í málefnum fatlaðs fólks. Markmiðið er að fatlað fólk geti notið mannréttinda og mannfrelsis til fulls og til jafns við annað fólk.
Félags- og vinnumarkaðsráðuneytið bauð til opinna samráðsfunda vítt og breitt um landið í tengslum við gerð landsáætlunarinnar og voru þeir vel sóttir.
Markmið samningsins er að efla, verja og tryggja full og jöfn mannréttindi og grundvallarfrelsi fyrir allt fatlað fólk til jafns við aðra, ásamt því að efla og vinna að virðingu fyrir mannlegri reisn þess.
Afar fjölmennt samráðsþing fór fram í Silfurbergi í Hörpu í febrúar 2023 um landsáætlunina. Að þinginu stóðu félags- og vinnumarkaðsráðuneytið ásamt forsætisráðuneytinu, Sambandi íslenskra sveitarfélaga, ÖBÍ réttindasamtökum, Landssamtökunum Þroskahjálp og Geðhjálp. Þingið var allt saman tekið upp og upptökuna má nálgast hér að ofan.
Skýr framtíðarsýn í málefnum fatlaðs fólks
Landsáætlun um innleiðingu samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks verður meginverkfæri stjórnvalda í heildstæðri stefnumótun í málaflokki fatlaðs fólks. Áætlunin nær til allra þeirra málasviða sem falla undir samninginn.
Landsáætlunin felur í sér skýra framtíðarsýn, val og skilgreiningu meginmarkmiða sem stefnt skal að og framsetningu aðgerða til að innleiða samninginn. Byggt er á kortlagningu á fjárhagslegri og faglegri stöðu málaflokksins og skoðun kosta í framþróun þjónustunnar.
Markmiðin sem skilgreind eru í landsáætlun byggja á greinum samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks og þeim fylgir síðan áætlun um aðgerðir. Framvindan verður metin á árlegu samráðsþingi.
Verkefnið var unnið í víðtæku samráði og með þátttöku fatlaðs fólks, ráðuneyta, sveitarfélaga, hagsmunasamtaka, einstaklinga og almennings.
Grundvallarhugmyndin í vinnunni við gerð landsáætlunarinnar er sú að fatlað fólk, hagsmunasamtök þess, ríki, sveitarfélög og almenningur vinni saman sem jafningjar að því að móta tillögur að verkefnum sem bæta stöðu fatlaðs fólks og tengjast samningi Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks.
Stefnumótun og gerð landsáætlunar um innleiðingu samningsins er skipt upp í tvo áfanga:
Fyrsti áfangi tekur til tímabilsins 2024-2027.
Síðari áfangi tekur til tímabilsins 2028-2030.
Stefnumótunin er samþætt við Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna og myndar þannig eina heild með markmiðum samningsins.
.jpg?proc=MediumImage)